Μετάφραση-επιμέλεια: Γιώργος Βελεγράκης, Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, Μαρία Παπαδοπούλου

Μετάφραση από το monthlyreview

Παρακολουθούμε σήμερα αυτό που φαίνεται να είναι η αρχή μια οικολογικής επανάστασης: ένα νέο ιστορικό γεγονός που μοιάζει απίθανο να έχει βιώσει ξανά η ανθρωπότητα.1 Όπως αναφέρει η Ναόμι Κλάιν  στο νέο της βιβλίο On Fire, δεν είναι μόνο ότι καίγεται ο πλανήτης, αλλά και ότι, ως απάντηση σε αυτό, αναδύεται ένα υπερδραστήριο επαναστατικό περιβαλλοντικό κίνημα.2 Παρακάτω παρατίθεται ένα χρονολόγιο της περσινής χρονιάς που εστιάζει σε περιβαλλοντικές δράσεις στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική – παρότι πρέπει να επισημανθεί ότι όλος ο κόσμος βρίσκεται σήμερα αντικειμενικά (και υποκειμενικά) σε αναβρασμό.3

• Αύγουστος 2018: Η 15χρονη Γκρέτα Τούνμπεργκ ξεκινάει τη σχολική της κατάληψη έξω από το Σουηδικό Κοινοβούλιο.
• 8 Οκτωβρίου 2018: H Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δημοσιεύει μια Ειδική Έκθεση για τις συνέπειες από την Υπερθέρμανση του Πλανήτη κατά 1,5⁰ C τονίζοντας την ανάγκη για “μεταβάσεις συστημάτων… πρωτόγνωρης κλίμακας”.4
• 17 Οκτωβρίου 2018: Οι ακτιβιστές του Extinction Rebellion καταλαμβάνουν τα κεντρικά γραφεία της Greenpeace στο ΗΒ απαιτώντας στάση μαζικής πολιτικής ανυπακοής για την αντιμετώπιση της κλιματικής επείγουσας ανάγκης.
• 6 Νοεμβρίου 2018: Η Αλεξάντρια Οκάζιο-Κορτέζ (από το κόμμα των Δημοκρατικών στις Η.Π.Α.) εκλέγεται Αντιπρόσωπος στο Κογκρέσο με ένα πρόγραμμα που συμπεριλαμβάνει και ένα Green New Deal (Νέα Πράσινη Συμφωνία).5
• 13 Νοεμβρίου 2018: Μέλη του Sunrise Movement (Κίνημα Ανατολή) καταλαμβάνουν το γραφείο της Προέδρου της Βουλής Νάνσυ Πελόζι στο Κογκρέσο. Η νεοεκλεγείσα Οκάζιο-Κορτέζ συμμετέχει μαζί τους.
• 17 Νοεμβρίου 2018: Οι ακτιβιστές του Extinction Rebellion (Εξέγερση Εξαφάνισης) μπλοκάρουν πέντε γέφυρες στον Τάμεση του Λονδίνου.
• 10 Δεκεμβρίου 2018: Ακτιβιστές του Κινήματος Ανατολή συγκεντρώνονται στα γραφεία σημαντικών βουλευτών του Δημοκρατικού Κόμματος, απαιτώντας τη δημιουργία μιας Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη Νέα Πράσινη Συμφωνία.
• 19 Δεκεμβρίου 2018: Τα μέλη του Κογκρέσου που υποστηρίζουν την ανάγκη δημιουργίας της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων φτάνουν τα σαράντα.
• 25 Ιανουαρίου 2019: Η Τούνμπεργκ λέει στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: “Το σπίτι μας καίγεται… Θέλω να δράσετε ως σαν το σπίτι μας να καίγεται. Γιατί αυτό συμβαίνει”.6
• 7 Φεβρουαρίου 2019: Η Βουλευτής Οκάζιο-Κορτέζ και ο Γερουσιαστής Έντουαρντ Μάρκι (Edward Markey) παρουσιάζουν τη Νέα Πράσινη Συμφωνία στο Κογκρέσο.7
• 15 Μαρτίου 2019: Σχεδόν 2100 κλιματικές απεργίες οργανωμένες από τη νεολαία λαμβάνουν χώρα σε 125 χώρες με τη συμμετοχή 1.6 εκατομμυρίου ανθρώπων (100.000 στο Μιλάνο, 40.000 στο Παρίσι, 150.000 στο Μόντρεαλ).8
• 15-19 Απριλίου 2019: Το Extinction Rebellion αποκλείει μεγάλα κομμάτια του κέντρου του Λονδίνου.
• 23 Απριλίου 2019: Μιλώντας στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η Τούνμπερκ δηλώνει: “Ακούσατε τι είπα μόλις; Είναι τα Αγγλικά μου κατανοητά; Λειτουργεί καλά το μικρόφωνο; Διότι έχω αρχίσει κι αναρωτιέμαι.”9
• 25 Απριλίου 2019: Διαδηλωτές του Extinction Rebellion αποκλείουν το Χρηματιστήριο του Λονδίνου βάζοντας τα σώματά τους σε κάθε είσοδο.
• 1 Μαΐου 2019: Το Βρετανικό Κοινοβούλιο κηρύττει Κλιματική Έκτακτη Ανάγκη λίγο μετά από παρόμοιες διακηρύξεις στη Σκωτία και την Ουαλία.
• 22 Αυγούστου 2019: Ο Γερουσιαστής και υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ Μπέρνι Σάντερς παρουσιάζει το πιο περιεκτικό πλάνο για τη Νέα Πράσινη Συμφωνία μέχρι σήμερα, προτείνοντας κρατική χρηματοδότηση 16.3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε διάστημα μιας δεκαετίας.10
• 12 Σεπτεμβρίου 2019: Ο αριθμός των υποστηρικτών της Νέας Πράσινης Συμφωνίας στο Κογκρέσο φτάνει τους 107 (βουλευτές/αντιπροσώπους).11
• 20 Σεπτεμβρίου 2019: Τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι συμμετέχουν στην παγκόσμια κλιματική απεργία στήνοντας περισσότερες από 2.500 εκδηλώσεις σε 150 χώρες. Μόνο στη Γερμανία συμμετέχουν 1.4 εκατομμύρια διαδηλωτές.12
• 23 Σεπτεμβρίου 2019: Η Τούνπμεργκ λέει στα Ηνωμένα Έθνη: “Άνθρωποι υποφέρουν. Άνθρωποι πεθαίνουν. Ολόκληρα οικοσυστήματα καταρρέουν. Είμαστε στην αρχή μιας μαζικής εξαφάνισης και εσείς μιλάτε μόνο για λεφτά και λέτε παραμύθια για αιώνια οικονομική ανάπτυξη.13
• 25 Σεπτεμβρίου 2019: Δημοσιεύεται η Ειδική Έκθεση του IPCC για τους Ωκεανούς και την Κρυόσφαιρα, η οποία αναφέρει ότι πολλές μεγαλουπόλεις που βρίσκονται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας και μικρά νησιά -ειδικά στις τροπικές περιοχές- θα βιώνουν κάθε χρόνο μετά το 2050 “ακραία φαινόμενα ανόδου της στάθμης της θάλασσας”.14

Την έκρηξη των μεγάλων κλιματικών κινητοποιήσεων κατά τον περασμένο χρόνο πυροδότησε κατά κύριο λόγο η Ειδική Έκθεση του IPCC για το 2018, η οποία αναφέρει ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να μειωθούν κατά 45% έως το 2030 και να μηδενιστούν έως το 2050, ώστε ο κόσμος να έχει μια εύλογη πιθανότητα να αποφύγει την καταστροφική αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας κατά 1,5⁰ C.15 Πάρα πολλοί άνθρωποι συνειδητοποίησαν ξαφνικά ότι, για να απομακρυνθούμε από την άκρη του γκρεμού, είναι αναγκαίο να ξεκινήσουμε μια κοινωνικοοικονομική αλλαγή σε κλίμακα αντίστοιχη της κρίσης του Γήινου Συστήματος που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Έτσι, το όνομα του σημαντικού οικοσοσιαλιστικού κινήματος των ΗΠΑ “Αλλαγή του Συστήματος, όχι Κλιματική Αλλαγή” κατέληξε να γίνει το κυρίαρχο “σύνθημα” για ολόκληρο το παγκόσμιο από τα κάτω κίνημα υπέρ του κλίματος.16

Η εκρηκτική άνοδος της Τούνμπεργκ και του μαθητικού κινήματος κλιματικών απεργιών, το κίνημα Sunrise, το Extinction Rebellion και η Νέα Πράσινη Συμφωνία, μέσα στο σύντομο χρονικό διάστημα ενός χρόνου, σε συνδυασμό με τις πραγματικές διαμαρτυρίες και απεργίες εκατομμυρίων ακτιβιστών της κλιματικής αλλαγής, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι νέοι, σήμαινε μια τεράστια μεταμόρφωση του περιβαλλοντικού αγώνα στα προηγμένα καπιταλιστικά κράτη. Σχεδόν μέσα σε μια νύχτα, ο αγώνας μετατοπίστηκε από το προηγούμενο, πιο γενικό, πλαίσιο κλιματικής δράσης, προς την πιο ριζοσπαστική κλιματική δικαιοσύνη και τις οικοσοσιαλιστικές τάσεις του κινήματος.17 Το κίνημα για την κλιματική αλλαγή υπήρξε κατά βάση ρεφορμιστικό και απλά προσπάθησε να ωθήσει τις συνήθεις πρακτικές σε μια πιο κλιματικά ευαισθητοποιημένη κατεύθυνση. Η πορεία των 400.000 ατόμων στη Νέα Υόρκη για το κλίμα το 2014, που οργανώθηκε από το Κίνημα του Λαού για το Κλίμα, προχώρησε στην 34η Οδό και την 11η Λεωφόρο, έναν ασυνήθη προορισμό, αντί να κατευθυνθεί προς τα Ηνωμένα Έθνη, όπου συνεδρίαζαν οι διαπραγματευτές για το κλίμα, με αποτέλεσμα να έχει περισσότερο το χαρακτήρα μιας παρέλασης, παρά μιας διαδήλωσης.18

Στον αντίποδα, οργανώσεις για την κλιματική δικαιοσύνη, όπως οι Extinction Rebellion, το κίνημα Sunrise και η Συμμαχία για Κλιματική Δικαιοσύνη, είναι γνωστές για την άμεση δράση τους. Το νέο κίνημα είναι νεότερο, δυναμικότερο, πιο ποικιλόμορφο και πιο επαναστατικό στην προοπτική του.19 Στον σημερινό αγώνα για τον πλανήτη, υπάρχει αναγνωρίζεται όλο και ευρύτερα ότι οι κοινωνικές και οικολογικές σχέσεις παραγωγής πρέπει να μετασχηματιστούν. Μόνο ένας μετασχηματισμός επαναστατικός, σε κλίμακα και ρυθμό, μπορεί να τραβήξει την ανθρωπότητα έξω από την παγίδα που έχει επιβάλει ο καπιταλισμός. Κι όπως είπε η Τούνμπεργκ στην Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, στις 15 Δεκεμβρίου του 2018, “εάν οι αλλαγές μέσα στο υπάρχον σύστημα είναι τόσο αδύνατο να βρεθούν, ίσως πρέπει να αλλάξουμε το ίδιο το σύστημα”.20

Green New Deal: Ρεφορμισμός ή Επανάσταση;

Εκείνο που έκανε τον αγώνα για οικολογική επανάσταση να μοιάζει  ασταμάτητη δύναμη τη χρονιά που πέρασε, είναι η Green New Deal (Νέα Πράσινη Συμφωνία) ή, αλλιώς, ένα πρόγραμμα που συνδέει την κλιματική αλλαγή με τον αγώνα για οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη, εστιάζοντας στις επιπτώσεις που έχει η πρώτη για τους εργάτες και τις τοπικές κοινωνίες. Παρόλα αυτά, το Green New Deal (Νέα Πράσινη Συμφωνία) δεν ήταν εξαρχής μια ριζοσπαστική-μετασχηματιστική στρατηγική, αλλά περισσότερο μια μετριοπαθής-ρεφορμιστική. Η φράση Green New Deal συνελήφθη το 2007, σε μια συνάντηση μεταξύ των Κόλιν Χάινς (Colin Hines), πρώην προέδρου του Διεθνούς Οικονομικού τμήματος της Greenpeace, και του οικονομικού συντάκτη της Guardian Λάρι Έλιοτ (Larry Elliott). Αντιμέτωπος με αυξανόμενα οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, ο Χάινς πρότεινε μια δόση Πράσινων Κεϋνσιανών δαπανών, ονομάζοντάς την Νέα Πράσινη Συμφωνία, σε συνέχεια του New Deal (Νέα Συμφωνία) του Φράνκλιν Ρούσβελτ στη διάρκεια της Μεγάλης (Οικονομικής) Ύφεσης στις ΗΠΑ. Ο Έλιοτ, ο Χάινς και άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του Βρετανού επιχειρηματία Τζέρεμι Λέγκετ (Jeremy Leggett), λάνσαραν την Βρετανική Ομάδα για το Green New Deal λίγο αργότερα την ίδια χρονιά.21

Η ιδέα έπιασε γρήγορα στους περιβαλλοντικούς κύκλους. Σχεδόν το ίδιο διάστημα, ο νεοφιλελεύθερος αρθρογράφος της New York Times Τόμας Φρίντμαν (Thomas Friedman) ξεκίνησε να προωθεί τον όρο στις ΗΠΑ, ως μια νεα καπιταλιστική οικο-εκσυγχρονιστική στρατηγική.22 Ο Μπάρακ Ομπάμα προώθησε την πρόταση για Green New Deal στην καμπάνια του, το 2008. Παρόλα αυτά, ο ίδιος απεμπόλησε την ορολογία περί Green New Deal, και μαζί και ό,τι απέμεινε από την ουσία της, μετά τις ενδιάμεσες εκλογές του 2010.23 Το Σεπτέμβριο του 2009, το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το Περιβάλλον εξέδωσε ένα κείμενο με τίτλο Παγκόσμιo Green New Deal, που αποτελούνταν από ένα πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης.24 Τον ίδιο εκείνο μήνα, το Πράσινο Ευρωπαϊκό Ίδρυμα (Green European Foundation) δημοσίευσε το κείμενο “Μια Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη (A Green New Deal for Europe), μια κεϋνσιανή πράσινη καπιταλιστική στρατηγική, σήμερα γνωστή ως Ευρωπαϊκό Green New Deal.25

Όλες αυτές οι προτάσεις υπό τον μανδύα του Green New Deal ήταν από τα πάνω συνδυασμοί Πράσινου Κεϋνσιανισμού, οικο-εκσυγχρονισμού και κορπορατιστικού τεχνοκρατικού σχεδιασμού, που ενσωματώνει μια περιθωριακή ανησυχία για την προώθηση της απασχόλησης και την εξάλειψη της φτώχειας, υποστηρίζοντας έναν ήπιο ρεφορμιστικό πράσινο καπιταλισμό. Από αυτή την άποψη, οι πρώτες προτάσεις για το Green New Deal (Πράσινη Νέα Συμφωνία) είχαν περισσότερα κοινά με το New Deal του Ρούσβελτ από το 1933 έως το 1935 στις ΗΠΑ -η οποία ήταν κορπορατιστική και σκληρά υπερ της επιχειρηματικότητας-, παρά με το Second New Deal, από το 1935 έως το 1940, το οποίο επηρεάστηκε από τη μεγάλη εξέγερση των βιομηχανικών εργατών στα μέσα και τα τέλη της δεκαετίας του ‘30.26

Σε ισχυρή αντίθεση με αυτές τις πρώιμες κορπορατιστικές προτάσεις, η ριζοσπαστική εκδοχή του Green New Deal, η οποία κέρδισε την προσοχή τον τελευταίο χρόνο στις ΗΠΑ, αντλεί την ιστορική της έμπνευση από τη σπουδαία εξέγερση από τα κάτω κατά του Second New Deal. Μια δύναμη-κλειδί σε αυτή τη μεταμόρφωση υπήρξε η Συμμαχία για Κλιματική Δικαιοσύνη, που αναδείχθηκε το 2013 με τη συνένωση ποικίλων οργανισμών – κυρίως περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Η Συμμαχία για Κλιματική Δικαιοσύνη, που συνδέει σήμερα 68 διαφορετικές τοπικές οργανώσεις, εκπροσωπεί κοινότητες με χαμηλά εισοδήματα και έγχρωμες κοινότητες, έχει εμπλακεί σε άμεσους αγώνες για περιβαλλοντική δικαιοσύνη, και έχει υποστηρίξει τη δίκαιη μετάβαση.27

Η κρίσιμη έννοια της δίκαιης μετάβασης έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του ‘80, στις προσπάθειες του οικο-σοσιαλιστή Τόνι Ματσόκι (Tony Mazzocchi) από το εργατικό συνδικάτο στις βιομηχανίες πετρελαίου, χημικών και ατομικής ενέργειας, να χτίσει ένα ριζοσπαστικό κίνημα για εργατική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη, το οποίο αργότερα προωθήθηκε από τους Ενωμένους Εργάτες Χάλυβα.28 Επιδιώκοντας να υπερβεί το χάσμα μεταξύ οικονομικών και οικολογικών αγώνων, μια δίκαιη μετάβαση αναγνωρίζεται τώρα ως η κύρια αρχή, πέρα από τη διασφάλιση του κλίματος καθαυτού, στον αγώνα για ένα λαϊκό Green New Deal.

Το Green New Deal αρχικά μεταμορφώθηκε σε μια ριζοσπαστική, από τα κάτω στρατηγική -ή σε ένα λαϊκό Green New Deal, με τους όρους της Επιστήμης του Λαού- στη διάρκεια δύο διαδοχικών εκστρατειών για την προεδρία του Κόμματος των Πρασίνων, το 2012 και το 2016.29 Το Green New Deal του Κόμματος των Πρασίνων είχε τέσσερις πυλώνες:

(1) Μια Οικονομική Διακήρυξη Δικαιωμάτων, που συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα στην απασχόληση, εργασιακά δικαιώματα, το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη (Ιατρική Περίθαλψη για όλους) και το δικαίωμα σε δωρεάν, ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενη, ανώτερη εκπαίδευση,

(2) μια Πράσινη Μετάβαση, που προωθεί την επένδυση σε μικρές επιχειρήσεις, πράσινη έρευνα και πράσινες θέσεις εργασίας,

(3) μια Πραγματική Οικονομική Μεταρρύθμιση, που συμπεριλαμβάνει την απαλλαγή από χρέη για πρώτη κατοικία και σπουδές, εκδημοκρατισμό της νομισματικής πολιτικής, διάλυση οικονομικών εταιρειών, τερματισμό της διάσωσης των τραπεζών από την κυβέρνηση και ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών παραγώγων και

(4) μια Λειτουργική Δημοκρατία, που απορρίπτει την εμπορευματοποιημένη προσωπικότητα, ενσωματώνει ένα νομοσχέδιο για τα δικαιώματα του ψηφοφόρου, καταργεί τον Πατριωτικό Νόμο (Patriot Act) και εφαρμόζει περικοπές 50% στις στρατιωτικές δαπάνες.30

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για τη ριζοσπαστική (αντι-ιμπεριαλιστική) φύση του Green New Deal του Κόμματος των Πρασίνων. Ο σχεδιασμός για περικοπή των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ στο μισό ήταν το κλειδί στο πλάνο για αύξηση των ομοσπονδιακών δαπανών σε άλλους τομείς. Έτσι, στην καρδιά της Πράσινης Νέας Συμφωνίας του Κόμματος των Πρασίνων βρίσκεται μια επίθεση στην οικονομική, χρηματοοικονομική και στρατιωτική δομή της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας, ενώ οι προτάσεις της για την οικονομία εστιάζουν σε μια Πράσινη Μετάβαση που θα παράσχει μέχρι και 20 εκατομμύρια νέες πράσινες θέσεις εργασίας.31 Το τμήμα του προγράμματος περί Πράσινης Μετάβασης ήταν -ειρωνεία- το πιο αδύναμο στοιχείο της Πράσινης Νέας Συμφωνίας του Κόμματος των Πρασίνων. Η καινοτομία τους, παρόλα αυτά, ήταν η σύνδεση της ζωτικής σημασίας περιβαλλοντικής αλλαγής με ό,τι αντιλαμβανόμαστε ως εξίσου αναγκαία κοινωνική αλλαγή.

Αλλά το Green New Deal του Κόμματος των Πρασίνων απασχόλησε το Κογκρέσο μόλις τον Νοέμβριο του 2018, με πρώτη εδώ τη νεοεκλεγείσα εκπρόσωπο του Κογκρέσου Οκάζιο-Κορτές, μετά τις ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ, όταν και έγινε ξαφνικά σημαντικός παράγοντας στο πολιτικό τοπίο των ΗΠΑ. Η Οκάζιο-Κορτές είχε αποφασίσει να βάλει υποψηφιότητα, αφού το 2016-17 συμμετείχε στις σκληρές διαμαρτυρίες του αγώνα των ιθαγενών για την παρεμπόδιση της Dakota Access Pipeline, στο Standing Rock της Βόρειας  Ντακότα. Κατά τη διάρκεια της (προεκλογικής) καμπάνιας της στο 14ο Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα της Νέας Υόρκης (εκπροσωπώντας το Μπρονξ και μέρος του βόρειου και κεντρικού Κουίνς), υπέγραψε το ψήφισμα Όχι Κέρδη από Ορυκτά Καύσιμα, του Κινήματος Sunrise. Το αποτέλεσμα ήταν το Κίνημα Sunrise να τη στηρίξει, ζητώντας ψήφο υπέρ της, και συμβάλλοντας στην αναπάντεχη εκλογική νίκη της εναντίον του δέκα φορές εκλεγμένου εκπροσώπου Τζο Κράουλι (Joe Crowley).32 Η Οκάζιο-Κορτέζ, που μαζί με τον Μάρκι θα κατέθεταν ψήφισμα για το Green New Deal στο Κογκρέσο, δήλωσε άμεσα συμμετοχή στην κατάληψη του γραφείου της Πελόσι από το Κίνημα Sunrise, μια εβδομάδα μόλις μετά τις ενδιάμεσες εκλογές.

Η καμπάνια της Οκάζιο-Κορτέζ άντλησε πολλή από την έμπνευσή της από την αυτοαποκαλούμενη δημοκρατική σοσιαλιστική καμπάνια του Σάντερς για την προεδρία του 2016. Η καμπάνια αυτή οδήγησε στην αναζωογόνηση των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής, με τους οποίους συντάχθηκε η Οκάζιο-Κορτές πριν από την εκλογή της. Έτσι, το λαϊκό Green New Deal πήρε από την αρχή έναν, από πολλές απόψεις, οικοσοσιαλιστικό χαρακτήρα. 33

Στο 14σελιδο Green New Deal, που παρουσιάστηκε από την Οκάζιο-Κορτέζ και τον  Μάρκι τον Φεβρουάριο του 2019, το επείγον της κλιματικής ανάγκης καταγράφεται δίπλα στις αναφορές για τη μεγάλη ευθύνη των ΗΠΑ. Η ευθύνη αυτή αντιπαραβάλλεται με “σχετικές κρίσεις”, που εκδηλώθηκαν με τη μείωση του προσδόκιμου ζωής, τη στασιμότητα των μισθών, τη μείωση της ταξικής κινητικότητας, την αυξανόμενη ανισότητα, τη φυλετική διάκριση που σχετίζεται με τον πλούτο, και το μισθολογικό χάσμα μεταξύ φύλων. Η λύση που προτείνεται είναι ένα Green New Deal που θα πετύχει τον απόλυτο εκμηδενισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω μιας “δίκαιης μετάβασης”, δημιουργώντας “χιλιάδες καλές και υψηλόμισθες θέσεις εργασίας” σε μια διαδικασία διασφάλισης ενός βιώσιμου περιβάλλοντος. Είναι σχεδιασμένη να “προωθήσει την ισότητα και τη δικαιοσύνη σταματώντας τη σύγχρονη, αποτρέποντας τη μελλοντική και επανορθώνοντας την ιστορική καταπίεση των αυτόχθονων πληθυσμών, των έγχρωμων κοινοτήτων, των αποβιομηχανοποιημένων κοινοτήτων, των ερημωμένων αγροτικών κοινοτήτων, των φτωχών χαμηλόμισθων εργατών, γυναικών, ηλικιωμένων, των αστέγων, των ατόμων με αναπηρία, των νέων (που αναφέρονται σε αυτό το ψήφισμα ως ‘ευάλωτες κοινότητες της πρώτης γραμμής’).

Το Ψήφισμα του Green  New Deal βασίζεται σε μια “10χρονη εθνική κινητοποίηση”. Στο διάστημα αυτό, ο στόχος είναι να πετύχει “το 100% της ζήτησης ενέργειας στις ΗΠΑ (να παρέχεται) μέσω καθαρών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μηδενικών εκπομπών”. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν αντίθεση στα “εγχώρια ή διεθνή μονοπώλια”, υποστήριξη της οικογενειακής γεωργίας, δόμηση ενός βιώσιμου διατροφικού συστήματος, καθιέρωση υποδομής οχημάτων μηδενικών εκπομπών, προώθηση των δημόσιων συγκοινωνιών, επένδυση σε σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας, εξασφάλιση της διεθνούς ανταλλαγής κλιματικής τεχνολογίας, δημιουργία συνεργασιών μεταξύ των κοινοτήτων πρώτης γραμμής, εργατικά συνδικάτα και εργατικούς συνεταιρισμούς, παροχή εγγυήσεων εργασίας, κατάρτιση και ανώτερη εκπαίδευση στον κόσμο της εργασίας και προστασία της δημόσιας γης και των υδάτων.34

Σε αντίθεση με το New Deal του Κόμματος των Πρασίνων, το Ψήφισμα για το Green New Deal του Δημοκρατικού Κόμματος, όπως αυτό παρουσιάστηκε από την Οκάζιο-Κορτέζ και τον Μάρκι, δεν αντιτίθεται ευθέως στο κεφάλαιο ή τις αμερικανικές στρατιωτικές δαπάνες και (την αμερικανική) αυτοκρατορία. Μάλλον, ο ριζοσπαστικός του χαρακτήρας περιορίστηκε περισσότερο στο να συνδέσει μια μαζική κινητοποίηση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με μια δίκαιη μετάβαση για τις κοινότητες πρώτης γραμμής, συμπεριλαμβάνοντας εδώ κάποια μέτρα οικονομικής αναδιανομής. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, ωστόσο, για τη ριζοσπαστική φύση των αιτημάτων που διατυπώνονται, και που, αν υλοποιούνταν πλήρως, θα απαιτούνταν μια μαζική κινητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας, με στόχο μια τεράστια μεταμόρφωση του αμερικανικού κεφαλαίου και την απαλλοτρίωση της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.

Το 34 σελιδο Green New Deal του Σάντερς πάει ακόμα παραπέρα.35 Απαιτεί 100% ανανεώσιμη ενέργεια για ηλεκτρισμό και μεταφορές μέχρι το 2030 (που ανέρχεται σε 71% μείωση στις εκπομπές άνθρακα των ΗΠΑ) και συνολική απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050 το αργότερο. Για την πραγματοποίηση όλων αυτών, προβλέπει την απόδοση 16.3 τρις δολαρίων σε δημόσιες επενδύσεις μαζικής κινητοποίηση πόρων για την εκτόπιση των ορυκτών καυσίμων, επιμονή σε μια δίκαιη μετάβαση και για τους εργάτες και για τις κοινότητες της πρώτης γραμμής, κήρυξη κατάστασης εθνικής έκτακτης ανάγκης λόγω κλιματικής αλλαγής, επαν-ενεργοποίηση του Σώματος Συντήρησης Πολιτών του New Deal, και απαγόρευση των υπεράκτιων γεωτρήσεων, της υδραυλικής ρηγμάτωσης και της εντατικής εξόρυξης άνθρακα. Το πρόγραμμα αυτό θα προσέφερε 200 δισ. δολάρια στο Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα για τους απαραίτητους μετασχηματισμούς σε φτωχές χώρες, με σκοπό να βοηθήσει τη μείωση των εκπομπών άνθρακα στα λιγότερο βιομηχανοποιημένα έθνη κατά 36% μέχρι το 2030.

Για να διασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση για τους εργάτες, ο Σάντερς προτείνει “εγγύηση μισθού μέχρι και 5 χρόνια, υποστήριξη στην εύρεση εργασίας, βοήθεια μετεγκατάστασης, υγειονομική περίθαλψη και μια σύνταξη βασισμένη στον προηγούμενο μισθό τους”, μαζί με επίδομα κατοικίας σε όλους τους εργαζόμενους που θα εκτοπιστούν λόγω της στροφής μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Οι εργάτες θα λάβουν κατάρτιση για διαφορετικές επαγγελματικές σταδιοδρομίες, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους οικονομικής κάλυψης για 4ετή κολεγιακή εκπαίδευση. Η υγειονομική περίθαλψη θα καλύπτεται από την Ιατρική Περίθαλψη για Όλους. Οι αρχές της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης θα πρέπει να επιμείνουν ώστε να προστατευθούν οι κοινότητες της πρώτης γραμμής. Θα δοθούν χρηματοδοτήσεις στις κοινότητες πρώτης  γραμμής που έχουν πληγεί, συμπεριλαμβανομένων των ιθαγενών. Θα γίνει σεβαστή η κυριαρχία των φυλετικών (μειονοτήτων), με το πρόγραμμα του Σάντερς να περιλαμβάνει την προσφορά 1.2 δισ δολαρίων για πρόσβαση σε ιθαγενική γη και επεκτατικά προγράμματα. Επιπλέον, η κυβέρνηση “θα βάλει στην άκρη 41 δισ. δολάρια για να βοηθήσει τα προγράμματα σίτισης μεγάλων ζώων σε περιορισμό” να μετατραπούν σε “οικολογικά ανανεώσιμες πρακτικές” και να συνδυαστούν με τη στήριξη των οικογενειακών αγροκτημάτων.

Η χρηματοδότηση θα προέλθει από διάφορες πηγές, που συμπεριλαμβάνουν:

(1) “μεγάλη αύξηση των φόρων στις ρυπογόνες επιχειρήσεις και στο εισόδημα και τον πλούτο των επενδυτών σε ορυκτά καύσιμα”, καθώς και “αύξηση των προστίμων για μόλυνση από την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα” σε επιχειρήσεις,

(2) μηδενισμό των επιδοτήσεων της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων,

(3) “απόδοση εσόδων από τη χονδρική πώληση ενέργειας που παράγεται από τις τοπικές αρχές εμπορίας ενέργειας” – με τα έσοδα υπέρ του Green New Deal να έχουν συλλεχθεί μέχρι το 2035, και τον ηλεκτρισμό να παρέχεται στη συνέχεια οιονεί δωρεάν στους πελάτες, πέραν του κόστους λειτουργίας και συντήρησης (του συστήματος διανομής),

(4) διάθεση των περικοπών από τις στρατιωτικές δαπάνες υπέρ της διασφάλισης των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου,

(5) συλλογή εσόδων από πρόσθετους φόρους λόγω αύξησης της απασχόλησης και

(6) υποχρέωση των επιχειρήσεων και των πλουσίων να πληρώσουν ένα “δίκαιο μερίδιο”.36

Έτσι, το Green New Deal του Σάντερς διαφέρει από το Ψήφισμα των Οκάζιο-Κορτέζ και Μάρκι ως προς:

(1) την τοποθέτηση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (πολύ πιο φιλόδοξο για τις ΗΠΑ, εξαιτίας των μοναδικών υποχρεώσεών τους, σε σχέση με αυτό που απαιτείται κατά μέσο όρο από τον υπόλοιπο κόσμο, με βάση το όριο εκπομπών που θεσπίζει ο παγκόσμιος προϋπολογισμός άνθρακα),

(2) την ευθεία σύγκρουσή του με το εξορυκτικό κεφάλαιο,

(3) το ότι βασίζει ξεκάθαρα τη δίκαιη μετάβαση που προτείνει στις ανάγκες συνολικά της εργατικής τάξης, ενώ επικεντρώνεται ιδιαίτερα στις κοινότητες της πρώτης γραμμής,

(4) τον προσδιορισμό – όπως και το New Deal του Κόμματος των Πρασίνων – της δημιουργίας είκοσι εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας,

(5) την απαγόρευση των υπεράκτιων γεωτρήσεων, της υδραυλικής ρηγμάτωσης και της εντατικής εξόρυξης άνθρακα,

(6) το ότι αντιπαρατίθεται στον ρόλο του στρατού στην προστασία της παγκόσμιας οικονομίας των ορυκτών καυσίμων,

(7) το ότι βάζει δαπάνες ύψους 16.3 τρις δολαρίων σε βάθος δεκαετίας, όρο για το Green New Deal ομοσπονδιακές  και

(8) το ότι βασίζεται στους φόρους από τις ρυπογόνες επιχειρήσεις για να βοηθήσει τη χρηματοδότηση του ίδιου του Green New Deal.37

Το σχέδιο του Σάντερς, παρόλα αυτά, υποχωρεί από την τολμηρή πρόταση του Κόμματος των Πρασίνων για μείωση των στρατιωτικών δαπανών στο μισό.

Οι στρατηγικές της λαϊκής Πράσινης Νέας Συμφωνίας έχουν σήμερα προχωρήσει και αποτελούν αυτό που στην σοσιαλιστική θεωρία καλείται επαναστατικές μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις δηλαδή που υπόσχονται θεμελιώδη αναδιάρθρωση της οικονομικής, πολιτικής και οικολογικής εξουσίας. Στο σημείο αυτό βρίσκονται εγγύτερα, αντί για πιο μακριά, ως προς τη μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Η κλίμακα των προβλεπόμενων αλλαγών είναι ακόμα μεγαλύτερη, εκπροσωπώντας γι’ αυτό μια πιο σοβαρή απειλή στην εξουσία του κεφαλαίου από εκείνες που έθεσε το Second New Deal στα τέλη της δεκαετίας του ‘30. Η πλήρης αποεπένδυση σε ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένων των αποθεματικών ορυκτών καυσίμων, αποτελεί ένα είδος [πολιτικής] κατάργησης, που οδηγείται από την απόλυτη ανάγκη, και έχει το ανάλογο της, όσον αφορά τις συνολικές οικονομικές επιπτώσεις της, στην κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ. Εκτιμάται ότι, στα 1860, οι δούλοι αποτελούσαν “το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο σε ολόκληρη την αμερικανική οικονομία, αξίας μεγαλύτερης από ολόκληρο τον κατασκευαστικό (τομέα) και τους σιδηροδρόμους μαζί”.38 Σήμερα, η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων και οι σχετιζόμενες βιομηχανίες και υποδομές, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης, εγείρουν ανάλογες συγκρούσεις περί πλούτου και εξουσίας με όρους απόλυτης κλίμακας και γίνονται αντιληπτές μόνο ως μέρος ενός γενικότερου οικολογικού και κοινωνικού μετασχηματισμού. Έτσι, η Διαμερικανική Τράπεζα Επενδύσεων δήλωσε το 2016 ότι οι εταιρείες ενέργειας αντιμετώπιζαν ενδεχόμενη απώλεια 28 τρις δολάρια, ως αποτέλεσμα της ανάγκης ο πλανήτης να κρατήσει τα ορυκτά καύσιμα στο έδαφος.39

Όπως  το κεφάλαιο κατάλαβε από την αρχή , αυτές οι αλλαγές θα απειλούσαν ολόκληρη την οικονομικο-πολιτική τάξη πραγμάτων, καθώς, από τη στιγμή που ο πληθυσμός θα κινητοποιούνταν για αλλαγή, θα αμφισβητούνταν ολόκληρος ο μεταβολισμός της καπιταλιστικής παραγωγής.40 Οι επιχειρήσεις ενέργειας, γράφει η Κλάιν, θα “πρέπει να αφήσουν αποδεδειγμένα αποθέματα ορυκτών καυσίμων αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων [τα οποία υπολογίζουν ως περιουσιακά στοιχεία] στο υπέδαφος”.41 Προκειμένου το κίνημα της κλιματικής δικαιοσύνης να αντιμετωπίσει το εξορυκτικό κεφάλαιο και το κυρίαρχο  καπιταλιστικό σύστημα ως όλον με αυτόν τον τρόπο, απαιτείται κοινωνική κινητοποίηση και ταξική πάλη σε τεράστια κλίμακα, με τους κύριους μετασχηματισμούς στην παραγωγή ενέργειας να εισάγονται μέσα σε λίγα χρόνια.

Είναι βέβαιο ότι καμία από τις προτάσεις της Πράσινης Νέας Συμφωνίας δεν βρίσκεται ιδιαίτερα κοντά στο να συλλάβει, πόσο μάλλον στο να αντιμετωπίσει, το τεράστιο καθήκον που απαιτεί η σύγχρονη πλανητική έκτακτη ανάγκη. Αλλά οι προτάσεις αυτές είναι επαρκώς γειωμένες στην αναγκαιότητα, ώστε θα μπορούσαν να ανάψουν τη σπίθα ενός παγκόσμιου επαναστατικού αγώνα για ελευθερία και βιωσιμότητα, εφόσον οι αναμενόμενες αλλαγές πάνε ενάντια στη λογική του κεφαλαίου καθαυτού και δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς μια κινητοποίηση του λαού στη βάση της έκτακτης ανάγκης.

Ακόμη, υπάρχουν χρονίζουσες αντιφάσεις στο εσωτερικό των στρατηγικών της ίδιας της ριζοσπαστικής Πράσινης Νέας Συμφωνίας, οι οποίες σχετίζονται με την έμφαση που δίνουν στην οικονομική ανάπτυξη και τη συσσώρευση κεφαλαίου. Οι περιορισμοί που θέτει η ανάγκη σταθεροποίησης του κλίματος είναι σοβαροί, και απαιτούν αλλαγές στη βασική δομή της παραγωγικής διαδικασίας. Ωστόσο, όλες οι σύγχρονες προτάσεις για ένα Green New Deal αποφεύγουν σε μεγάλο βαθμό οποιαδήποτε αναφορά στην άμεση διατήρηση πόρων ή τις περικοπές στη συνολική κατανάλωση – και βεβαίως έκτακτα μέτρα, όπως δελτία διανομής, ως ένα δίκαιο και αποδεσμευμένο από την τιμή μέτρο για την αναδιανομή περιορισμένων κοινωνικών πόρων (ένα αρκετά δημοφιλές μέτρο στις ΗΠΑ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο).42 Καμιά πρόταση δεν λαμβάνει υπ’ όψιν την πλήρη διάσταση των απορριμμάτων που είναι ενσωματωμένα στο σύγχρονο σύστημα συσσώρευσης και πώς αυτή η ενσωμάτωση μπορεί να αποβεί οικολογικό πλεονέκτημα. Αντίθετα, όλα τα σχέδια βασίζονται στην ιδέα της προώθησης μιας γρήγορης, εκθετικής οικονομικής ανάπτυξης ή συσσώρευσης κεφαλαίου – παρά το γεγονός ότι αυτό θα μπορούσε να επιδεινώσει την πλανητική έκτακτη ανάγκη, και παρά το γεγονός ότι οι πραγματικές επιτυχίες του Second New  Deal είχαν να κάνουν περισσότερο με την οικονομική και κοινωνική αναδιανομή, παρά με την ανάπτυξη.43 Όπως προειδοποιεί η Κλάιν, ένα Σχέδιο Πράσινης Νέας Συμφωνίας θα αποτύγχανε παταγωδως, και να προστατέψει τον πλανήτη, και να φέρει εις πέρας μια δίκαιη μετάβαση, εάν έπαιρνε το δρόμο του “κλιματικού Κεϋνσιανισμού”.44

 

Το κείμενο θα δημοσιευθεί ολόκληρο (Α΄ και Β΄μέρος) την επόμενη εβδομάδα στο περιοδικό ΖΗΝ. 

 

Σημειώσεις

1. Εδώ, η επανάσταση γίνεται αντιληπτή ως μια περίπλοκη ιστορική διαδικασία που περιλαμβάνει πολλούς φορείς και δράσεις, μερικές φορές πρώιμους, μερικές ανεπτυγμένους, θεμελιώδεις προκλήσεις για το κράτος και την ιδιοκτησία, την παραγωγή και την ταξική δομή της κοινωνίας. Μπορεί να περιλαμβάνει δρώντες, οι σκοποί των οποίων δεν είναι επαναστατικοί, αλλά οι οποίοι αντικειμενικά είναι τμήματα της ανάπτυξης μιας επαναστατικής κατάστασης. Για μια ιστορική αναλογία, βλ. George Lefebvre, The Coming of the French Revolution (Princeton: Princeton University Press, 1947). Για την ίδια την έννοια της οικολογικής επανάστασης, βλ. John Bellamy Foster, The Ecological Revolution (New York: Monthly Review Press, 2009), 11–35.
2. Naomi Klein, On Fire: The (Burning) Case for a Green New Deal (New York: Simon and Schuster, 2019).
3. James Baldwin, The Fire Next Time (New York: Dial, 1963).
4. IPCC, Global Warming of 1.5ºC (Geneva: IPCC, 2018).
5. Haltiwanger, “This Is the Platform That Launched Alexandria Ocasio-Cortez, a 29-Year-Old Democratic Socialist, to Become the Youngest Woman Ever Elected to Congress,” Business Insider, January 4, 2019.
6. Greta Thunberg, No One Is Too Small to Make a Difference (London: Penguin, 2019), 19–24.
7. Representative Alexandria Ocasio-Cortez, 116th Congress, 1st Session, House Resolution 109, “Recognizing the Duty of the Federal Government to Create a Green New Deal” (subsequently referred to as Green New Deal Resolution), February 7, 2019, available at http://ocasio-cortez.house.gov.
8. Klein, On Fire, 1–7.
9. Thunberg, No One Is Too Small to Make a Difference, 61.
10. Bernie Sanders, “The Green New Deal,” April 22, 2019, available at http://berniesanders.com.
11. 109, “Recognizing the Duty of the Federal Government to Create a Green New Deal,” list of cosponsors available at http://congress.gov; S. Res. 59, “Recognizing the Duty of the Federal Government to Create a Green New Deal,” list of cosponsors available at http://congress.gov.
12. Eliza Barclay and Brian Resnick, “How Big Was the Global Climate Strike? 4 Million People Activists Estimate,” Vox, September 20, 2019.
13. “Transcript: Greta Thunberg’s Speech to UN Climate Action Summit,” NPR, September 23, 2019.
14. IPCC, Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate, Summary for Policymakers (Geneva: IPCC, 2019), 22–24, 33.
15. Nicholas Stern, “We Must Reduce Greenhouse Gas Emissions to Net Zero or Face More Floods,” Guardian, October 7, 2018; “Transcript: Greta Thunberg’s Speech to UN Climate Action Summit.” Συνήθως υποτίθεται ότι ο πλανήτης πρέπει να μείνει κάτω από τους 2ºC για να αποφύγει το σημείο δίχως επιστροφή όσον αφορά τη σχέση του ανθρώπου με τον πλανήτη. Αλλά όλο και περισσότερο η επιστήμη υποδεικνύει ως δείκτη τον 1.5ºC. Τα περισσότερα σχήματα προσαρμογής που έχουν αναγνωριστεί από την IPCC υπερβαίνουν το όριο του 1.5ºC (ή αλλού το όριο των 2ºC) με αρνητικές εκπομπές, και έπειτα αφαιρούν άνθρακα από την ατμόσφαιρα πριν επέλθουν οι χειρότερες επιπτώσεις. Αλλά, όπως αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο, μια τέτοια στρατηγική είναι χειρότερη από ρώσικη ρουλέτα με όρους στατιστικών πιθανοτήτων – και γεμάτη αυταπάτες.
16. http://systemchangenotclimatechange.org. See also Martin Empson, ed., System Change Not Climate Change (London: Bookmarks, 2019).
17. On the distinction between climate action and climate justice, see Klein, On Fire, 27–28.
18. Την πορεία για το κλίμα ακολούθησε, λίγες μέρες μετά, η δράση Πλημμυρίστε τη Wall Street, στην οποία οι διαδηλωτές χρησιμοποίησαν πολιτική ανυπακοή, αλλά από την οποία έλλειπε η δύναμη των αριθμών.
19. Klein, On Fire, 27–28.
20. Thunberg, No One Is Too Small to Make a Difference, 16.
21. Green Party US, Green New Deal Timeline, available at http://gp.org; Green New Deal Policy Group, A Green New Deal (London: New Economics Foundation, 2008); Larry Elliott, “Climate Change Cannot Be Bargained With,” Guardian, October 29, 2007.
22. Thomas Friedman, “A Warning from the Garden,” New York Times, January 19, 2007.
23. Alexander C. Kaufman, “What’s the ‘Green New Deal’?” Grist, June 30, 2018.
24. UNEP, Global Green New Deal (Geneva: UNEP, 2009).
25. Green European Foundation, A Green New Deal for Europe (Brussels: Green European Foundation, 2009).
26. David Milton, The Politics of U.S. Labor (New York: Monthly Review Press, 1982).
27. Climate Justice Alliance, “History of the Climate Justice Alliance.”
28. John Bellamy Foster, “Ecosocialism and a Just Transition,” MR Online, June 22, 2019; Climate Justice Alliance, “Just Transition: A Framework for Change.”
29. Η Επιστήμη του Λαού αποτελεί έναν πρωτοπόρο υπερασπιστή ενός λαϊκού Green New Deal, συμπεριλαμβάνοντας μια δίκαιη μετάβαση για τους εργάτες και τις κοινότητες της πρώτης γραμμής ως αντίσταση στις προσπάθειες αναδίπλωσης του Green New Deal σε προηγούμενες κορπορατιστικές μορφές του. Βλέπε Science for the People, “Peoples’ Green New Deal.”
30. Jill Stein, “Solutions for a Country in Trouble: The Four Pillars of the Green New Deal,” Green Pages, September 25, 2012.
31. Green Party, “We Can Build a Better Tomorrow Today, It’s Time for a Green New Deal.”
32. Tessa Stuart, “Sunrise Movement, the Force Behind the Green New Deal Ramps Up Plans for 2020,” Rolling Stone, May 1, 2019. Οι ακτιβιστές που ίδρυσαν το Κίνημα Sunrise πήραν το βάπτισμα του πυρός μέσα από το κίνημα αποεπένδυσης στα ορυκτά καύσιμα, κυρίως στα πανεπιστήμια, το οποίο δηλώνει ότι μέχρι το Δεκέμβριο του 2018 είχε πετύχει την απόσυρση επενδύσεων ύψους 8 τρις δολαρίων. Παρόλα αυτά, οι ακτιβιστές συνειδητοποίησαν ότι το επόμενο βήμα ήταν να προσπαθήσουν να παρεμποδίσουν το ίδιο το κράτος και να αλλάξουν το σύστημα μέσω ενός Green New Deal. Klein, On Fire, 22.
33. Το Κόμμα των Πρασίνων κινήθηκε ρητά στην κατεύθυνση του οικοσοσιαλισμού και επιχορήγησε ένα οικοσοσιαλιστικό συνέδριο στο Σικάγο στις 28 Σεπτεμβρίου του 2019. Βλέπε Anita Rios, “Green Party Gears Up for Ecosocialism Conference,” Black Agenda Report, September 10, 2019.
34. 109, “Recognizing the Duty of the Federal Government to Create a Green New Deal.”
35. Ο Σάντερςείναι τελείως μόνος μεταξύ των ηγετικών υποψηφίων των Δημοκρατικών για τις εκλογές του 2020 στην προώθηση ενός αυθεντικού Green New Deal. Το “Σχέδιο για μια Επανάσταση Καθαρής Ενέργειας και Περιβαλλοντικής Δικαιοσύνης”, του Τζο Μπάιντεν (Joe Biden), που διατυπώθηκε τον Ιούνιο του 2019, αποφεύγει συνολικά την επιμονή της IPCC ως προς το ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να μειωθούν κατά 50% μέχρι το 2030, ώστε να παραμείνουμε κάτω από τον 1.5ºC, και απλά υπόσχεται να προωθήσει πολιτικές που θα πετύχουν μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050, προτείνοντας δαπάνη 1.7 τρις δολάρια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Η Ελίζαμπεθ Ουόρεν (Elizabeth Warren) προσυπέγραψε το Ψήφισμα για το Green New Deal, αλλά στο δικό της “Σχέδιο Καθαρής Ενέργειας” που εισηγήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2019 δεν πηγαίνει πέρα από το να πει ότι υποστηρίζει την δεκάχρονη κινητοποίηση μέσω του 2030 με σκοπό να επιτευχθούν απολύτως μηδενικές εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου “όσο το δυνατόν νωρίτερα”. [Η ίδια] προτείνει 3 τρις δολάρια επενδύσεις σε βάθος δεκαετίας. Το πλάνο της εξαιρεί κάθε αναφορά στη δίκαιη μετάβαση για τους εργάτες και τις κοινότητες της πρώτης γραμμής.
36. Sanders, “The Green New Deal.”
37. Ενώ το ψήφισμα για ένα Green New Deal που εισηγήθηκαν οι Οκάζιο-Κορτέζ και Μάρκι δεν αναφέρεται στη χρηματοδότησή του, το ίδιο δίνει έμφαση στη δημιουργία εθνικών τραπεζών, την πράσινη ποσοτική χαλάρωση και τη χρηματοδότηση του ελλείμματος από την τρέχουσα χαμηλή χρησιμοποίηση της παραγωγικής ικανότητας – μια οπτική που υποστηρίζεται από τη σύγχρονη νομισματική θεωρία. Απομακρύνεται σκοπίμως από τη χρηματοδότηση μέσω επιβολής φόρων στις εταιρείες. Ellen Brown, “The Secret to Funding a Green New Deal,” Truthdig, March 19, 2019.
38. Historian David Blight, quoted in Ta-Nehisi Coates, “Slavery Made America,” Atlantic, June 24, 2014.
39. Ben Caldecott et al., Stranded Assets: A Climate Risk Challenge (Washington DC: Inter-American Development Bank, 2016): x.
40. Naomi Klein, This Changes Everything: Capitalism vs. the Climate (New York: Simon and Schuster, 2014), 31–63.
41. Klein, On Fire, 261; J. F. Mercure et al., “Macroeconomic Impact of Stranded Fossil Fuel Assets,” Nature Climate Change 8 (2018): 588–93.
42. Klein, This Changes Everything, 115–16.
43. Nancy E. Rose, Put to Work (New York: Monthly Review Press, 2009).
44. Klein, On Fire, 264.