Η Εφαρμογή της μεταρρυθμιστικής ατζέντας που θα αποτελέσει τη βάση για μια βιώσιμη ανάκαμψη βασίζεται σε τέσσερις άξονες:
- Αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (2ο κεφάλαιο): Η Ελλάδα θα στοχεύσει σε μεσοπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέσω ενός συνδυασμού πρότερων παραμετρικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος ΦΠΑ, του φόρου εισοδήματος και του συνταξιοδοτικού συστήματος που θα υποστηρίζεται από ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, διασφαλίζοντας παράλληλα την επαρκή προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Για να ενισχυθεί η αξιοπιστία των δημοσιονομικών πολιτικών και να υποστηριχτεί η επίτευξη των στόχων θα εφαρμοστεί ένα φιλόδοξο πακέτο παραμετρικών και μη παραμετρικών μέτρων. Οι αρχές θα δημιουργήσουν μια αυτόνομη διοίκηση εσόδων για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής είσπραξης των εσόδων.
- Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (3ο κεφάλαιο): Η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών ολοκληρώθηκε πριν το τέλος του 2015 και πρέπει τώρα να ακολουθήσει η εφαρμογή μέτρων για την ενίσχυση της διακυβέρνησης του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και των τραπεζών. Η Ελλάδα θα λάβει αμέσως περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs – ΜΕΔ).
- Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις (4ο κεφάλαιο): Η Ελλάδα θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει ένα ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και στην αγορά προϊόντων (συμπεριλαμβανομένης και της ενέργειας) που θα εξασφαλίσει όχι μόνο την πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Ε.Ε. αλλά και θα αποσκοπεί στην επίτευξη των ευρωπαϊκών βέλτιστων πρακτικών. Θα εφαρμοστεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και θα ιδρύσει ένα νέο Ανεξάρτητο Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας για τον καθορισμό ποιο αποτελεσματικής χρήσης των πόρων που μπορούν να εισρεύσουν με στρατηγική εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα. Οι πολιτικές που υποστηρίζουν τις επενδύσεις θα πρέπει να πλαισιωθούν από μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την ανάπτυξη.
- Ένα Σύγχρονο κράτος και μια σύγχρονη δημόσια διοίκηση (5ο κεφάλαιο) πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα του προγράμματος. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα στην παροχή βασικών δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών. Τα μέτρα θα πρέπει να ληφθούν για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και την αναβάθμιση της καταπολέμησης της διαφθοράς. Οι μεταρρυθμίσεις θα ενισχύσουν τη θεσμική και λειτουργική ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητα των βασικών θεσμικών οργάνων και οργανισμών, όπως την στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ), την Επιτροπή Ανταγωνισμού αλλά και άλλων ρυθμιστικών οργανισμών.
Η επιτυχία του προγράμματος απαιτεί τη συνεχή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια – κάτι που απαιτεί πολιτική δέσμευση αλλά και τεχνική ικανότητα από την ελληνική διοίκηση προκειμένου να είναι αποτελεσματική και για το σκοπό αυτό οι αρχές έχουν δεσμευτεί να κάνουν πλήρη χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας. Η τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή πλευρά συντονίζεται από την Υπηρεσία Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων Στήριξης (SRSS) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η τεχνική βοήθεια είναι ήδη σε ισχύ για ορισμένες δεσμεύσεις της μεταρρύθμισης, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής πολιτικής, της διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών (PFM – ΔΔΟ), της μεταρρύθμισης της τελωνειακής και φορολογικής διοίκησης την αναθεώρηση των ρυθμιστικών εμποδίων στο πεδίο του ανταγωνισμού, της απλοποίησης αδειοδότησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, της επανεξέτασης της κοινωνικής πρόνοιας, της καταπολέμησης της διαφθοράς, την υποστήριξης για υλοποίηση στόχων της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής, της στήριξης στο ελληνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για την υγεία και τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος. Τον Οκτώβριο του 2015 οι ελληνικές αρχές και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκλήρωσαν ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας, σύμφωνα με το Μνημόνιο που υπεγράφη τον Αύγουστο του 2015. Τον Δεκέμβριο του 2015 οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι θα διατεθεί το ποσό των 30 εκατομμυρίων ευρώ σε έργα τεχνικής βοήθειας στους τομείς της διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών και των ιδιωτικοποιήσεων, την οικονομική ανάπτυξη και τη διαχείριση των προμηθειών, της δικαιοσύνης και της καταπολέμησης της διαφθοράς, τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, την απασχόληση και την κοινωνική προστασία (περιλαμβανόμενης των συστημάτων υγείας και παιδείας), στον τομέα των μεταφορών και τους τομείς όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, τη διαχείριση των αποβλήτων και του νερού. Τα έργα αυτά ευθυγραμμίζονται με τις προηγούμενες αιτήσεις τεχνικής βοήθειας (ΤΑ) (ώστε να εμβαθύνουν ή και να συμπληρώνουν) και με το Μνημόνιο, συμπεριλαμβανομένης αυτής της ανανεωμένης έκδοσής με πεδίο εφαρμογής την παροχή τεχνικής βοήθειας στους τομείς που προσδιορίζονται σε αυτή.
Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει την συμφωνηθείσα στρατηγική ανάκαμψης και να αναπτύξει μια πραγματική στρατηγική ανάπτυξης, η οποία θα έχει ελληνική ταυτότητα και θα εκπληρωθεί με τις πρωτοβουλίες της ελληνικής πλευράς χρησιμοποιώντας πλήρως τους διαθέσιμους πόρους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρέχονται από την Ε.Ε. Για την επίτευξη του στόχου θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν μνημόνιο συμφωνίας, οι σχετικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η συμφωνία εταιρικής σχέσης της εφαρμογής του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) και άλλες βέλτιστες πρακτικές. Η Ελλάδα πρέπει να επωφεληθεί πλήρως από τα σημαντικά παρεχόμενα μέσα μέσω του προϋπολογισμού της Ε.Ε. και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την στήριξη των επενδύσεων και τις προσπάθειες μεταρρύθμισης. Για την περίοδο 2007-2013 η Ελλάδα ήταν επιλέξιμη για 38 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις από τις πολιτικές της Ε.Ε. και θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι όλα τα έργα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο αυτής της χρηματοδότησης θα ολοκληρωθούν όπως έχουν προγραμματιστεί, και το αργότερο μέχρι [ΧΧ 2017]. Για την περίοδο 2014-2020 περισσότερα από 35 δισεκατομμύρια ευρώ είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα μέσω των ταμείων της Ε.Ε. και η Ελλάδα; θα πρέπει να συνεχίσει στην προσπάθεια της να μεγιστοποιήσει και να επιτύχει την απορρόφηση του επενδυτικού προγράμματος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρέχει πρόσθετη πηγή επενδύσεων καθώς και τεχνική βοήθεια για τους δημόσιους και ιδιώτες επενδυτές για την αναγνώριση, προώθηση και ανάπτυξη υψηλής ποιότητας και εφικτών έργων που θα χρηματοδοτηθούν. Οι ελληνικές αρχές και οι φορείς θα πρέπει να κάνουν πλήρη εκμετάλλευση αυτής της ευκαιρίας.
Οι ελληνικές αρχές θα καταρτίσουν στρατηγική ανάπτυξης μέχρι τον Ιούνιο του 2016 η οποία, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία ενός πιο ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος καθώς και στη δημιουργία ανθρώπινου κεφαλαίου μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην βελτίωση του τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης και στην καινοτομία. Θα πρέπει επίσης να βοηθήσει στο σχεδιασμό των ταμειακών προτεραιοτήτων σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι μεταφορές τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα logistics, και τη γεωργία. Η πρόοδος στην κατάρτιση αυτής της στρατηγικής ανάπτυξης ήταν αργή και ο προηγούμενος στόχος που τέθηκε τον Μάρτιο του 2016 δεν έχει επιτευχθεί. Οι αρχές δεσμεύονται να επιταχύνουν και να ολοκληρώσουν τον στρατηγικό σχεδιασμό και να εργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους, τους ακαδημαϊκούς και τους διεθνείς οργανισμούς προκειμένου να παραχθεί το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για την τόνωση των επενδύσεων. Η στρατηγική θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει την ανάγκη συντονισμού του φιλόδοξου μεταρρυθμιστικού προγράμματος, την ενίσχυση του ρόλου της υφιστάμενης Γενικής Γραμματείας Συντονισμού και την συμμετοχή, ανάλογα με την περίπτωση, οργανώσεων που εκπροσωπούν τον ιδιωτικό τομέα.
2. Επίτευξη βιώσιμων δημόσιων οικονομικών που υποστηρίζουν την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Η αντιμετώπιση των ακραίων ανισορροπιών στα δημόσια οικονομικά που κορυφώθηκαν το 2010 με τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τις ιδιωτικές κεφαλαιαγορές έχει κάνει απαραίτητη μια άνευ προηγουμένου προσαρμογή με θυσίες από τους Έλληνες πολίτες. Τα δημόσια ελλείμματα έχουν μειωθεί σημαντικά αν και η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πρωτογενές έλλειμμα περίπου [0,5]% του ΑΕΠ το 2016 και το 2017 απουσίας πρόσθετων μέτρων. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών ανακατευθύνοντας πόρους προς σε λειτουργίες που μπορούν να προωθήσουν αποτελεσματικότερα την ανάπτυξη, την απασχόληση και την προστασία των πλέον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.