Η εφαρμογή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων θα αποτελέσει τη βάση για βιώσιμη ανάκαμψη. Οι σχετικές πολιτικές είναι δομημένες γύρω από τέσσερις πυλώνες:

  • Αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ενότητα 2): Η Ελλάδα θα θέσει ως στόχο την επίτευξη μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ, μέσω ενός συνδυασμού εμπροσθοβαρών παραμετρικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων του συστήματος ΦΠΑ και του συνταξιοδοτικού συστήματός της, υποστηριζόμενου από ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, καθώς και για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται η επαρκής προστασία των ευπαθών ομάδων.

  • Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ενότητα 3): Η Ελλάδα θα λάβει άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ). Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 2015 και θα συνοδεύεται από παράλληλα μέτρα για την ενίσχυση της διακυβέρνησης του ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και των τραπεζών.

  • Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις (ενότητα 4): Η Ελλάδα θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας και τις αγορές προϊόντων (συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας), με τις οποίες όχι μόνο θα διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ΕΕ, αλλά επίσης θα στοχεύεται και η επίτευξη βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών. Θα καταρτιστεί φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, καθώς και πολιτικές για τη στήριξη των επενδύσεων.

  • Ένα σύγχρονο κράτος και μια σύγχρονη δημόσια διοίκηση (ενότητα 5) θα αποτελέσουν βασική προτεραιότητα του προγράμματος. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην ενίσχυση της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα κατά την παροχή ουσιωδών δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών. Θα ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και για την αναβάθμιση της καταπολέμησης της διαφθοράς. Οι μεταρρυθμίσεις θα ενισχύουν τη θεσμική και λειτουργική ανεξαρτησία βασικών θεσμών, όπως η φορολογική διοίκηση και η στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ).

Για την επιτυχία θα απαιτηθεί η συνεχής εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών επί πολλά έτη. Για το σκοπό αυτόν, απαιτείται πολιτική δέσμευση, αλλά επίσης και η τεχνική ικανότητα της ελληνικής διοίκησης να την υλοποιήσει. Οι αρχές έχουν δεσμευτεί να εκμεταλλευτούν πλήρως τη διαθέσιμη τεχνική βοήθεια, η οποία, από ευρωπαϊκής πλευράς, συντονίζεται από τη νέα υπηρεσία στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (ΥΣΔΜ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η τεχνική βοήθεια είναι ήδη διαθέσιμη για ορισμένες βασικές μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις, μεταξύ άλλων σχετικά με τη φορολογική πολιτική, τη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης, την επανεξέταση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος. Οι αρχές έχουν δεσμευτεί για την ταχεία ενίσχυση προϋπάρχοντων προγραμμάτων τεχνικής βοήθειας για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων όπως η αξιολόγηση όσον αφορά τον ανταγωνισμό σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ, η αδειοδότηση επενδύσεων σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η αναθεώρηση του φόρου εισοδήματος, η διασταύρωση και είσπραξη οφειλών από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και φόρους, καθώς και η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης. Υπάρχει ακόμη πεδίο για την επεξεργασία προγραμμάτων τεχνικής βοήθειας, σε τομείς όπως η ενεργειακή πολιτική, οι πολιτικές για την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας, και η κωδικοποίηση της ελληνικής νομοθεσίας. Οι ελληνικές αρχές θα οριστικοποιήσουν, έως τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2015, ένα μεσοπρόθεσμο σχέδιο τεχνικής βοήθειας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ελλάδα πρέπει να βασιστεί στη συμφωνημένη στρατηγική ανάκαμψης και να επεξεργαστεί μια γνήσια στρατηγική ανάπτυξης, την οποία θα ενστερνιστεί και θα καθοδηγήσει η ίδια. Στη στρατηγική αυτή θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν Μνημόνιο Συνεννόησης, συναφείς πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η συμφωνία εταιρικής σχέσης για την υλοποίηση του ΕΣΠΑ και άλλες βέλτιστες πρακτικές. Η Ελλάδα πρέπει να επωφεληθεί πλήρως από τους σημαντικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και από την ΕΤΕπ για τη στήριξη των επενδύσεων και των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών. Για την περίοδο 2007-2013, η Ελλάδα ήταν επιλέξιμη για να λάβει 38 δισεκατομμύρια ευρώ με τη μορφή επιχορηγήσεων από τις πολιτικές της ΕΕ και θα πρέπει να επωφεληθεί από τα ποσά που απομένουν επί του παρόντος από τα κονδύλια αυτά. Για την περίοδο 2014-2020 είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα περισσότερα από 35 δισεκατομμύρια ευρώ από τα κονδύλια των ταμείων της ΕΕ. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η απορρόφησή τους, το πρόγραμμα επενδύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρώπη θα αποτελέσει επιπλέον πηγή επενδύσεων, καθώς και τεχνικής βοήθειας προς τους δημόσιους και ιδιώτες επενδυτές, προκειμένου να εντοπίσουν, να προωθήσουν και να επεξεργαστούν υψηλής ποιότητας και εφικτά έργα προς χρηματοδότηση. Οι ελληνικές αρχές μπορούν να ζητήσουν τεχνική βοήθεια για να επεξεργαστούν περαιτέρω τη στρατηγική ανάπτυξης, η οποία θα μπορούσε να στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία ελκυστικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς και της διαμόρφωσης ανθρώπινου κεφαλαίου, μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, στην ανάπτυξη της Ε&Α και της καινοτομίας. Η τεχνική βοήθεια θα μπορούσε επίσης να συνδράμει στον σχεδιασμό τομεακών προτεραιοτήτων σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι μεταφορές και η εφοδιαστική, καθώς και η γεωργία. Οι αρχές σκοπεύουν να οριστικοποιήσουν τη στρατηγική ανάπτυξης έως τον Μάρτιο του 2016, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, την πανεπιστημιακή κοινότητα και διεθνείς οργανισμούς. Η στρατηγική θα πρέπει επίσης να ανταποκρίνεται στην ανάγκη για συντονισμό του φιλόδοξου προγράμματος μεταρρυθμίσεων, με την ενίσχυση της υφιστάμενης Γενικής Γραμματείας Συντονισμού και με τη συμμετοχή, κατά περίπτωση, οργανώσεων αντιπροσωπευτικών του ιδιωτικού τομέα.

2. Επίτευξη βιώσιμων δημόσιων οικονομικών που στηρίζουν την ανάπτυξη και την απασχόληση

Για τη διόρθωση των ακραίων ανισορροπιών στα δημόσια οικονομικά κατά τα τελευταία χρόνια απαιτήθηκε μια άνευ προηγουμένου προσαρμογή και θυσίες από την Ελλάδα και τους πολίτες της. Τα δημόσια ελλείμματα έχουν μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την προ κρίσης περίοδο, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πρωτογενές έλλειμμα ανερχόμενο σε περίπου 1,5% του ΑΕΠ το 2015, χωρίς πρόσθετα μέτρα. Η εξυγίανση βασίστηκε επίσης στη δραματική αποκλιμάκωση των δημόσιων επενδύσεων και υπηρεσιών, η οποία θα πρέπει να εξομαλυνθεί και να τεθεί σε μεγαλύτερη προτεραιότητα σταδιακά, προκειμένου να διατηρηθεί το αναπτυξιακό δυναμικό.