της Τζένης Τσιροπούλου
Ο κ.Μυρογιάννης δε δεχόταν ποτέ να πει τον Καρά Τεπέ «καταυλισμό» ή «κέντρο κράτησης». Για εκείνον είναι «το χωριό του» και οι πρόσφυγες είναι οι καλεσμένοι του, οι φιλοξενούμενοι στο σπίτι του που έχει την «ηθική υποχρέωση να τους περιποιηθεί με τον πιο αξιοπρεπή τρόπο». Στον Καρά Τεπέ ζουν σήμερα περίπου 1000 πρόσφυγες που αξιολογούνται ως ευάλωτες ομάδες: άνθρωποι με ψυχολογικά προβλήματα, θύματα βασανιστηρίων, πολυμελείς οικογένειες, μονογονεϊκές οικογένειες και ηλικιωμένοι, «ξελασπώνοντας τη Μόρια», όπως λέει ο κ.Μυρογιάννης στο ΤPP, ο οποίος αδιαμαρτύρητα και με χαρά περνάει σχεδόν όλο του το 24ωρο στο «χωριό» του Καρά Τεπέ. Κάποιοι πρόσφυγες μένουν εκεί ήδη 6 και 7 μήνες.
Σήμερα κρατάει περήφανος πάνω στο γραφείο του το πρώτο μπουκάλι λάδι, που φέρει το όνομα «Μαυροβούνι», μιας και Καρά Τεπέ στα τουρκικά σημαίνει «μαύρο βουνό».
Η ιδέα για να παραχθεί αυτό το λάδι «αξιοπρέπειας και ελπίδας, πρωτογεννήθηκε πέρυσι, όταν είδα κάποιον πρόσφυγα να μαζεύει τις ελιές από το χώμα. Στη Λέσβο έχουμε 11 εκατομμύρια ελαιόδεντρα. Όταν κάποιος δεν μπορεί να μαζέψει τις ελιές από το χωράφι του, γίνεται το λεγόμενο κεσίμι. Δηλαδή, θα μαζέψω εγώ το χωράφι σου και θα σου δώσω το αντίτιμο σε λάδι ή σε χρήμα. Όταν, λοιπόν, είδα τον πρόσφυγα να μαζεύει τις ελιές, σκέφτηκα να κάνω 'κεσίμι' με τους δικούς μου ανθρώπους για να δουλέψουν και να επωφεληθούν οι ίδιοι από το λάδι τους» εξηγεί στο TPP ο κ.Μυρογιάννης.
Τίποτα από αυτά δε θα είχε επιτευχθεί, όμως, αν δεν είχαν καταφέρει να σώσουν τις ελιές πέρυσι, αντιθέτως με το hotspot της Μόριας, όπου οι πρόσφυγες που κρύωναν το χειμώνα, αναγκάζονταν να καίνε τα ελαιόδεντρα για να ζεσταθούν.
«Η Μόρια δεν έχει πια ελαιόδεντρα. Στον Καρά Τεπέ προνοήσαμε και χάρη σε καλούς φίλους, οι οποίοι χωρίς να μας πάρουν ούτε μια δραχμή μας έδωσαν πέντε τόνους ξύλα, σώσαμε τις ελιές» λέει ο διευθυντής.
«Η μαγεία του εγχειρήματος»
«Οι πρόσφυγες μάζευαν τις ελιές από κάτω για να τις βάλουν στα βάζα στην άλμη, φτιάχνοντας κάτι πολύ νόστιμο. Είδα ότι οι άνθρωποι ξέρουν από ελιές. Σε συνεργασία με τη ΜΚΟ Samaritan's Purse οργανώσαμε ομάδες μικτών εθνικοτήτων -Σύριων, Ιρακινών, Αφγανών, Ερυθραίων- και αρχίσαμε το λιομάζωμα. Βγάλαμε 300 κιλά λάδι σε δυο βδομάδες. Η συμφωνία ήταν ότι το λάδι είναι δικό τους, ανήκει σε όσους δούλεψαν για να το φάνε, να το βάλουν στη σαλάτα τους. Το λάδι αυτό δεν πωλείται. Είναι των ανθρώπων που το έφτιαξαν με τα χέρια τους, για να το ευχαριστηθούν» είναι τα λόγια του κ. Μυρογιάννη.
Συμπληρώνει ότι, «αυτό βάζει τους ανθρώπους σε μια πιο αξιοπρεπή κατάσταση, σε μια νορμάλ ζωή. Νιώθουν χρήσιμοι μέσα από τη δραστηριότητα, η οποία αποτελεί ένα ερέθισμα και είναι ένα μέσο για να συμπορευτούμε. Το πιο σημαντικό είναι η συμπόρευση. Δούλευαν γυναίκες, αγόρια, ήταν πανηγύρι το λιομάζωμα. Δυο νέοι μια μέρα πιάστηκαν στα χέρια. Για να τους κάνω να φιλιώσουν, τους είπα ότι για μια βδομάδα θα είναι αχώριστοι στην ελαιοκομιδή. Όταν σταματάει ο ένας θα σταματάει κι ο άλλος, όταν πίνει ο ένας καφέ, θα πίνει κι ο άλλος, για να μάθουν ο ένας τα χνώτα του άλλου. Έγιναν τελικά οι καλύτεροι φίλοι μέσα από το λιομάζωμα».
«Η άλλη μαγεία του εγχειρήματος, πέραν των παραπάνω, είναι ότι οι πρόσφυγες έχουν δικαίωμα να δουλέψουν σε αγροτικές εργασίες και έχουμε ήδη 20 προτάσεις. Τα προγράμματα που κάνουμε για τους πρόσφυγες πρέπει να έχουν προοπτική και να τους ενδυναμώνουν, όχι απλώς να κάνουμε κάτι επιφανειακό και να παίρνουν οι ΜΚΟ τις επιδοτήσεις» λέει ο κ.Μυρογιάννης, ενώ ένα από τα επόμενα πρότζεκτ που θέλει να υλοποιήσει είναι να φτιαχτούν κανονικά μαγειρεία.
Όσο για την τοπική κοινωνία, ο διευθυντής του Καρά Τεπέ, δηλώνει ότι «ο κόσμος θυμώνει με τις Αρχές που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν και όχι με τους πρόσφυγες» που ζουν στο νησί ή συνεχίζουν να έρχονται, θυμίζοντας ότι η κοινωνία της Λέσβου έχει σταθεί με όλες της τις δυνάμεις αλληλέγγυα στους ανθρώπους που ξέφυγαν από εμπόλεμες ζώνες και δυσχερείς συνθήκες, φτάνοντας στο νησί με ρίσκο την ίδια τους τη ζωή.