του Κώστα Εφήμερου
Το ThePressProject φυσικά δεν έχει την ιστορία του ΔΟΛ αλλά επίσης ευτυχώς δεν έχει και την ιστορία του ΔΟΛ. Δεν έπαιξε με την εξουσία, δεν έχει παράλληλες δραστηριότητες, δεν διαπλέκεται με τις τράπεζες και το σημαντικότερο: έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μην τα κάνει όλα αυτά ανεξάρτητα από τη διαδρομή του. Στηρίζεται αποκλειστικά στο κοινό του και ζητάει τη συνδρομή του γνωρίζοντας ότι θα χάσει μονομιάς τη γη κάτω από τα πόδια του αν αποδειχτεί ότι έχει οποιαδήποτε κρυφή ατζέντα. Για αυτό άλλωστε τον τελευταίο καιρό γίνονται τόσες προσπάθειες να αμαυρωθεί η προσπάθειά μας.
Κάποιος θα μπορούσε να παρατηρήσει ότι, εκτός από τα παραπάνω, μια άλλη διαφορά που έχουμε με το ΔΟΛ αφορά το μέγεθος και τη διεισδυτικότητα των δύο δημοσιογραφικών οργανισμών. Αυτό όμως μου ακούγεται εντελώς αδιάφορο. Στο TPP οραματιζόμαστε ένα ΜΜΕ που θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το ΔΟΛ, όχι τώρα, μεγαλύτερο ακόμα και από την καλύτερη στιγμή του. Έναν οργανισμό με εκατοντάδες δημοσιογράφους και ανταποκριτές που θα απευθύνονται στην πλειοψηφία των πολιτών. Και αυτό είναι πολύ εύκολο να επιτευχθεί. Χρειάζεται μόνο να σας πείσουμε.
Είναι τόσο λίγα τα προαπαιτούμενα για μια τέτοια παραγωγική έκρηξη που πιστεύω ότι έχουμε κάθε δικαίωμα να ελπίζουμε. Φτάνουν μόνο όσοι αγοράζουν τα έντυπα του ΔΟΛ να έδιναν ακριβώς αυτά τα χρήματα στο TPP και θα είχαμε τη δυνατότητα να προσλάβουμε 50 ακόμα δημοσιογράφους. Υπολογίστε σας παρακαλώ ότι αυτά που βρίσκετε στο TPP αυτή τη στιγμή παράγονται από μια δημοσιογραφική ομάδα 11 ανθρώπων. Θα είχαμε τη δυνατότητα να έχουμε μόνιμες ανταποκρίσεις από Βερολίνο, Βρυξέλλες και Τουρκία. Θα μπορούσαμε να τρέξουμε τα τέσσερα ντοκιμαντέρ που έχουμε στο πρόγραμμα, να διοργανώνουμε μια μεγάλη ουσιαστική ημερίδα κάθε μήνα. Θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε τρία ακόμα τμήματα: πολιτισμού, επιστήμης και ψυχαγωγίας. Θα ενισχύαμε το τηλεοπτικό μας πρόγραμμα με καθημερινές εκπομπές και το ραδιοφωνικό με ενημερωτική ζώνη και δελτία ειδήσεων. Θα είχαμε τη δυνατότητα να δυναμώσουμε το τμήμα άποψης συνάπτοντας συμφωνίες με έλληνες και διεθνείς αναλυτές και διανοούμενους, δημιουργώντας θεματικές ενότητες συζητήσεων.
Είναι τόσο μικρό το ποσοστό των ανθρώπων που χρειαζόμαστε να συνεισφέρουν με ένα ελάχιστο ποσό σε σχέση με όσους επισκέπτονται καθημερινά το TPP και τόσο απειροελάχιστα μικρό σε σχέση με την ανάγκη που υπάρχει στην Ελλάδα για ένα πραγματικό μέσο πραγματικά μαζικής πραγματικής ενημέρωσης, που όλοι μας εδώ έχουμε το δικαίωμα να ονειρευόμαστε ένα διαφορετικό αύριο λίγο πριν κλείσουμε τα μάτια μας για να ξεκουραστούμε το βράδυ.
Τώρα, αν ήμουν παρών στη συνέλευση των εργαζομένων του ΔΟΛ θα έλεγα στους εργαζομένους το εξής: Φυσικά και θα υπάρχουν άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, άνθρωποι συμπονετικοί και άνθρωποι της συνήθειας που σε μια έκκληση των εργαζομένων θα έσπευδαν να στηρίξουν με κάποια χρήματα το ΔΟΛ. Τον οργανισμό που είναι ταυτόσημος στην Ελλάδα με τη διαπλοκή, την κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος και τα παιχνίδια εξουσίας. Τον οργανισμό που φόρτωσε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στους πολίτες μέσω των θαλασσοδανείων. Φανταστείτε όμως τι θα μπορούσατε να ζητήσετε από τον κόσμο αν τα τελευταία χρόνια δεν υποκύπτατε στην εργοδοτική γραμμή και δεν χρησιμοποιούσατε τη δικαιολογία της επιβίωσης. Αν είχατε σταθεί πίσω από αυτόν που απολύθηκε επειδή δεν δέχτηκε να λέει ψέματα στους αναγνώστες του. Αν, ως οφείλατε, είχατε βάλει το συμφέρον των αναγνωστών σας πάνω από το συμφέρον του αφεντικού σας. Αν στα τελευταία 40 χρόνια είχατε κάνει έστω και μια απεργία, όχι για τα εργασιακά σας δικαιώματα, αλλά κατά του διευθυντή σας που με θράσος έγραψε ολόκληρο βιβλίο παραδεχόμενος ότι παραπλανούσε συνειδητά τους τηλεθεατές του προασπίζοντας τα συμφέροντα των τραπεζών.
Και, επειδή καταλαβαίνω ότι κάποιοι θα σκεφτούν ότι είναι ακατάλληλη στιγμή να γράφονται τέτοια κείμενα την ώρα που κάποιοι συνάδελφοι βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού, επιτρέψτε μου να εξηγήσω τους λόγους για τους οποίους γράφω τούτες εδώ τις γραμμές:
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι η ανάγκη να υπάρξουν ΜΜΕ με επαγγελματίες δημοσιογράφους που θα ενημερώνουν τους πολίτες στην πιο δύσκολη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας είναι αδιαπραγμάτευτη. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρώ ότι πρέπει να δημιουργηθεί ο χώρος ώστε να αναπτυχθούν υγιή ΜΜΕ. Δεν είναι ανάγκη να σωθούν με το στανιό τα βρώμικα μέσα του παρελθόντος, ιδίως όταν αυτή η σωτηρία προβλέπει τη διάσωση και των διοικητικών στελεχών τους και άρα και της νοοτροπίας τους. Η διαφημιστική αγορά και οι πωλήσεις είναι ικανές να διατηρήσουν όχι μόνο ένα πολύ μεγάλο TPP αλλά 10 σαν και του λόγου του. Μια νέα αρχή βασισμένη στην εκπροσώπηση των συμφερόντων των πολιτών θα δημιουργούσε χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και αυτό δεν είναι υπερβολή. Η διαφημιστική δαπάνη μόνο των εταιριών τηλεφωνίας το 2016 θα μπορούσε να συντηρεί τη μισθοδοσία 3.500 δημοσιογράφων που θα αμείβονταν με τη συλλογική σύμβαση εργασίας δημοσιογράφων της ΕΣΗΕΑ του 2008.
Αυτό όμως που με κάνει να γράφω σήμερα αυτό το κείμενο είναι η εσωτερική ανάγκη να εργαστώ σε αυτόν το χώρο έχοντας τη συνείδησή μου καθαρή. Να λέω αυτά που σκέφτομαι χωρίς στρατηγικές. Και αυτό που σκέφτομαι είναι ότι η ευθύνη των δημοσιογράφων που, απέναντι στη σκληρή πραγματικότητα της επιβίωσης, έσκυψαν το κεφάλι προδίδοντας τις αρχές της δημοσιογραφίας είναι σημαντική για τη σημερινή κατάσταση της κοινωνίας μας. Νιώθω λιγότερη αλληλεγγύη για τον άνθρωπο που από τη θέση του ενίσχυσε τον κοινωνικό αυτοματισμό και εργάστηκε για να στραφεί η μια κοινωνική ομάδα έναντι της άλλης από τον εργαζόμενο στο ταμείο του Μαρινόπουλου. Καταλαβαίνω φυσικά απόλυτα την αγωνία των συναδέλφων μου αλλά -κατά την άποψή μου- η συζήτηση που γίνεται στη βάση της εκμετάλλευσης αυτού του συναισθήματος (σε μια κοινωνία που είδε ενάμιση εκατομμύριο ανθρώπους να χάνουν τη δουλειά τους και άλλο μισό εκατομμύριο να φεύγει από τη χώρα) είναι αποπροσανατολιστική. Τώρα πρέπει να συζητήσουμε την ανάγκη να υπάρξουν ουσιαστικά ΜΜΕ και να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος. Σε αυτό το πλαίσιο καλώ τους συναδέλφους μου να χρησιμοποιήσουν τη στιγμή απαιτώντας κάτι περισσότερο από έναν μισθό. Να απαιτήσουν μια αλλαγή που θα είναι πολύ σημαντικότερη για το μέλλον των παιδιών τους.
Γιατί θα πρέπει να πω και αυτό: φυσικά ο δημοσιογράφος που εργάζεται στο newsroom του ΔΟΛ δεν είχε τα οικονομικά οφέλη της διαπλοκής όπως ο Πρετεντέρης. Ωστόσο ευθύνη για τη δημιουργία του Πρετεντέρη έχουμε όλοι μας επειδή δεν στοιχηθήκαμε πίσω από αυτούς που του αντιστάθηκαν. Επειδή όταν το τσεκούρι του Ψυχάρη έπεφτε στο διπλανό γραφείο αυτό που ακουγόταν ήταν το ξεφύσημα της ανακούφισης.
Τώρα είναι λοιπόν η ώρα να απαιτήσουμε. Να απευθυνθούμε όλοι μας στην κοινωνία παρουσιάζοντας κάτι διαφορετικό. Να την διαβεβαιώσουμε ότι θα είμαστε, ως οφείλουμε, η φωνή της. Να νιώσουν όλοι ότι το βράδυ, πριν πέσουμε για ύπνο, εμείς, οι δημοσιογράφοι, έχουμε ένα κοινό όραμα: Ένα καλύτερο αύριο.