της Τζένης Τσιροπούλου

Στις 13 Μαρτίου 2017 εργαζόμενη στη σουηδική πολυεθνική H&M δημοσίευσε στο διαδίκτυο ανώνυμη καταγγελία, αποδοκιμάζοντας τη νέα «τροποποιητική ατομική σύμβαση», την οποία κλήθηκαν στις αρχές Μάρτη να υπογράψουν όλοι οι εργαζόμενοι των H&M. Η καταγγελία μιλούσε για «νέες ταπεινωτικές συνθήκες εργασίας». Σε ρεπορτάζ του TPP, τις ανησυχίες επιβεβαίωσαν κι άλλοι εργαζόμενοι της εταιρείας, κατηγορώντας την εργοδοσία για «ενίσχυση του καθεστώτος ευέλικτων μορφών εργασίας» και των «εργαζομένων-λάστιχο».

Ως άμεση αντίδραση, οργανώθηκε συλλογική κινητοποίηση των εργαζομένων της εταιρείας εναντίον της υπογραφής των νέων «τροποποιητικών συμβάσεων». Στις 14 Μαρτίου, μετά από συνέλευση των εργαζομένων στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε διαμαρτυρία έξω από τα δύο κεντρικά καταστήματα της εταιρείας στην Ερμού.

Ο αγώνας τους διήρκησε πάνω από δύο μήνες, όσο χρειάστηκε δηλαδή, «για να φοβηθεί η διοίκηση τόσο ώστε να αποσύρει ολοκληρωτικά τις νέες συμβάσεις», όπως επιβεβαιώνει στο TPP η Τζένη*, εργαζόμενη στα H&M. Εφεξής, ισχύουν οι παλιές συμβάσεις για όλους στην Ελλάδα, οι οποίες κρίνονται ως «σχετικά ικανοποιητικές».   

Το ιστορικό πίσω από τη βιτρίνα των H&M

Το ThePressProject είχε δημοσιεύσει αυτούσια τη νέα τροποποιητική σύμβαση και είχε μιλήσει πέραν των εργαζομένων και με δικηγόρο, ο οποίος εξέτασε την επίμαχη σύμβαση.

Κάποια από τα ακανθώδη σημεία της, που θα εγκαθίδρυαν βλαπτικούς όρους, ήταν ενδεικτικά τα παρακάτω:

  • Η εργασία δε θα παρέχεται πλέον μόνο στην περιφέρεια όπου κατοικεί ο εργαζόμενος, αλλά αυτός μπορεί να μετατεθεί σε υποκαταστήματα άλλων πόλεων, χωρίς όμως να του καταβάλλεται καμία αποζημίωση για τα έξοδα μετακίνησης και εγκατάστασης και, κυρίως, χωρίς να διασαφηνίζεται αν είναι απαραίτητη και η συναίνεση του εργαζομένου για τη μετακίνησή του σε πόλη εκτός της έδρας του
  • Τα καθήκοντα του εργαζομένου απαριθμούνται μόνο ενδεικτικά. Δηλαδή, ένας εργαζόμενος που μέχρι τώρα ήταν πωλητής και ταμίας και γνώριζε επακριβώς τις αρμοδιότητές του, με τη νέα σύμβαση μπορούσε να κληθεί, ανά πάσα στιγμή, να κάνει δουλειές που αντιστοιχούν σε άλλο πόστο -της καθαριότητας, για παράδειγμα. Με απλά λόγια, θα έπρεπε να μεταμορφωθεί σε «εργαζόμενο-λάστιχο», ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της επιχείρησης
  • Η σύμβαση του εργαζομένου μπορεί να καταγγελθεί χωρίς να του καταβληθεί αποζημίωση, δηλαδή νομιμοποίηση των απολύσεων χωρίς αποζημίωση με την επίφαση ότι ο εργαζόμενος δεν ανταποκρίνεται στις «αξίες της εργοδότριας εταιρίας» -όρος ασαφής που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά-  

Για να αποσπάσει την υπογραφή των εργαζομένων, η εργοδότρια εταιρεία H&M επεδίωξε να τους καθησυχάσει, ισχυριζόμενη ότι δεν αλλάζει απολύτως τίποτα με τις νέες συμβάσεις και ότι οι παλιές ήταν «απλώς παρωχημένες» και θέλησαν να κάνουν μια «ανανέωση».

Με το φόβο της ανεργίας σαν δαμόκλειο σπάθη, κάποιοι εργαζόμενοι υπέγραψαν αμέσως.

Υπήρξαν όμως πολλοί που θορυβήθηκαν και δεν υπέγραψαν. Όταν ζήτησαν διευκρινίσεις από τους διευθυντές τους, οι τελευταίοι δεν τους έδωσαν καμία σαφή απάντηση. Μάλιστα, κάποιοι εργαζόμενοι έλαβαν έως και προσβλητικές απαντήσεις, όπως μια κοπέλα που κατήγγειλε ότι η προϊσταμένη της τής είπε: «Τι φοβάσαι ότι θα πάθεις με την καινούρια σύμβαση; Εδώ είμαστε μια οικογένεια. Δε θα σου ζητήσουμε να χορέψεις και γυμνόστηθη στο μαγαζί».

Στις 17 Μαρτίου, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) προέβη σε έλεγχο σε κατάστημα της H&M στη Θεσσαλονίκη, μετά και από τη δημοσιότητα που έλαβε το ζήτημα των νέων συμβάσεων εργασίας της πολυεθνικής, παρέχοντας προθεσμία 5 εργάσιμων ημερών στην εργοδότρια εταιρεία για να καταθέσει εγγράφως τις εξηγήσεις της και αναστέλλοντας στον ενδιάμεσο χρόνο την υπογραφή των ατομικών συμβάσεων.

Οι εργαζόμενοι συνέχισαν να αντιστέκονται, καλώντας σε στήριξη όσο το δυνατόν περισσότερα σωματεία, γιατί όπως είπαν χαρακτηριστικά, «Αν υπογράψουμε, στρώνουνε το έδαφος για πολύ χειρότερες εργασιακές συνθήκες, όχι μόνο για εμάς αλλά και για κάθε μελλοντικό εργαζόμενο». Και ο αγώνας τους δικαιώθηκε.

«Η διοίκηση ανακοίνωσε την απόσυρση ύπουλα για να μη ληφθεί ως νίκη των εργαζομένων»

Πώς είναι το κλίμα σήμερα στο χώρο εργασίας των H&M και πώς νιώθουν οι εργαζόμενοι για ό,τι πέτυχαν;

Με τα λόγια της εργαζόμενης Τζένης, όπως τα περιγράφει στο TPP: «Δεν υπάρχει πλέον η αγωνία του προηγούμενου διαστήματος, αλλά ούτε ένα πανηγυρικό κλίμα, γιατί η νίκη των εργαζομένων ανακοινώθηκε -καθόλου τυχαία- με αρκετά “ύπουλο” τρόπο. Η διοίκηση απλώς ανήρτησε, λίγες μέρες πριν, το χαρτί (βλέπε παρακάτω) σε έναν “φορτωμένο” με άλλα χαρτιά πίνακα ανακοινώσεων. Δεν έγινε μια μαζική διαπίστωση, ώστε να το αντιληφθούμε όλοι οι εργαζόμενοι μαζί και να πούμε, “Μπράβο μας, νικήσαμε γιατί αντισταθήκαμε συλλογικά” και έτσι, να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή μας.

»Αλλά δώσαμε έναν μαζικό αγώνα και αισθάνομαι υπερήφανη. Είναι μια τεράστια νίκη, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις συγκυρίες, το τέταρτο μνημόνιο και την απορρυθμισμένη κατάσταση στα εργασιακά. Μακάρι να αποτελέσουμε παράδειγμα και για τις εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες άλλες εταιρείες, στις οποίες θέλουν να εφαρμόσουν παρόμοια μέτρα.

»Αυτό που έγινε είναι σίγουρα ένα μάθημα για όλους μας, που μας δίνει εφόδια και για το μέλλον, σε τυχόν επόμενη επίθεση που θα πραγματοποιήσει η διοίκηση.»

Η ανακοίνωση της διοίκησης των H&M:

Αγαπητοί συνάδελφοι,
 
Σε συνέχεια της από 22 Μαρτίου επικοινωνίας μας, επανερχόμαστε, όπως υποσχεθήκαμε στο θέμα των συμβάσεων εργασίας. Με την ειλικρινή πρόθεση να διατυπώσουμε διαφανείς ενιαίους και δίκαιους όρους εργασίας για όλους ανεξαιρέτως τους εργαζόμενους, ξεκινήσαμε μία διαδικασία έγγραφης επικαιροποίησης των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού που απασχολείται στην Ελλάδα, μέσω της συγκέντρωσης και σύνταξης των ισχυόντων και ήδη διαμορφωθέντων στην πράξη όρων εργασίας για όλους τους εργαζομένους. Στόχος και πρόθεση της εταιρείας δεν ήταν σε καμία περίπτωση να δημιουργηθεί κλίμα δυσπιστίας ή αμφιβολίας στους εργαζομένους, καθ' όσον αρχή και όραμά μας, όπως είναι γνωστό, είναι ο αμέριστος σεβασμός των εργασιακών δικαιωμάτων και η απαρέγκλιτη τήρηση της μεταξύ μας εμπιστοσύνης και καλής πίστης, γεγονός που αποδεικνύουμε στην πράξη καθημερινώς.
 
Για το λόγο αυτόν, η εταιρεία, στο μέτρο που εισπράττει από τους εργαζομένους διάθεση αμφιβολίας, δεν θα προχωρήσει στη σύναψη επικαιροποιημένων σχεδίων συμβάσεων εργασίας, ισχυόντων των ήδη υφισταμένων και λειτουργούντων όρων εργασίας εκάστου εξ αυτών.
 
Με εκτίμηση
 
Εκ μέρους της Κεντρικής Διεύθυνσης


*Το επίθετο της εργαζομένης δεν δημοσιεύεται για λόγους προστασίας.