του Θάνου Καμήλαλη
Ήταν Νοέμβρης του 2006 όταν στο επίκεντρο της δημοσιότητας βρέθηκε ο ξυλοδαρμός του κύπριου, φοιτητή τότε, Αυγουστίνου Δημητρίου, από αστυνομικούς με πολιτικά στη Θεσσαλονίκη. Η υπόθεση έγινε πρώτο θέμα στα μέσα ενημέρωσης και απασχόλησε την κοινή γνώμη, αφενός λόγω του βίντεο που απεικόνισε ξεκάθαρα τον ξυλοδαρμό του φοιτητή, αφετέρου λόγω της αντίδρασης της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, που υποστήριξε ότι το θύμα «πάνω στην προσπάθειά του να διαφύγει έπεσε πάνω σε ένα μηχανάκι και αμέσως μετά σε ζαρντινιέρα». Ο Δημητρίου επτά χρόνια αργότερα δικαιώθηκε από το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, το οποίο του επιδίκασε αποζημίωση ύψους 300.000 ευρώ, ενώ αθωώθηκε νωρίτερα από τις κατηγορίες της στάσης, της διατάραξης κοινής ειρήνης, της πρόκλησης επικίνδυνης σωματικής βλάβης, φθοράς ξένης ιδιοκτησίας και αντίστασης. Από τους οκτώ αστυνομικούς που κλήθηκαν να λογοδοτήσουν για την επίθεση, οι 6 τελικά αθωώθηκαν, ενώ οι 2 καταδικάστηκαν για επικίνδυνη σωματική βλάβη σε φυλάκιση 2,5 ετών, με τριετή αναστολή.
Περίπου μία δεκαετία μετά, οι «ζαρντινιέρες» συνεχίζουν να υπάρχουν και η περιπέτεια δύο νέων, του Μάριου Ν. και του αδερφού του Γιάννη Ν., θυμίζει την πολύκροτη υπόθεση. Την περασμένη εβδομάδα, ο Μάριος αθωώθηκε για τη κατηγορία της αντίστασης, που του είχε φορτωθεί μετά την επίθεση που δέχθηκε από δυνάμεις τον ΜΑΤ μαζί με τον αδερφό του στις 18 Δεκεμβρίου 2015 στην αντιπολεμική πορεία αλληλεγγύης στους μετανάστες και τους πρόσφυγες στο άγαλμα Βενιζέλου. Υπέρ των συλληφθέντων, 236 εκλεγμένοι σε Σωματεία Εργαζομένων και Ομοσπονδίες, Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, Φοιτητικούς Συλλόγους είχαν εκδώσει ψήφισμα συμπαράστασης, καταγγέλλοντας τον ξυλοδαρμό και τη σύλληψη τους.
Μετά τη σύλληψή του, όπως καταγγέλλεται, ο Μάριος Ν. (που δεν είχε ακόμα κλείσει το 18ο έτος της ηλικίας του) είχε μεταφερθεί φρουρούμενος στο νοσοκομείο Παπανικολάου της Θεσσαλονίκης με σοβαρά τραύματα στο κεφάλι από τα χτυπήματα που δέχτηκε, ενώ το ίδιο συνέβη με ακόμα τέσσερα άτομα που βρίσκονταν στο σημείο της επίθεσης. Ο Γιάννης Ν. που είχε συλληφθεί επίσης, δικάζεται στις 29 Νοεμβρίου. Και δεν είναι η πρώτη φορά…
Αθώωση και νέα επίθεση, 20 μέρες μετά
Η ιστορία δεν ξεκινάει τον Δεκέμβριο του 2015, αλλά ενάμιση χρόνο νωρίτερα. Τότε, τον Ιούνιο του 2014 όπως διηγείται η δικηγόρος των δύο νέων, Αρετή Σκουνάκη, μιλώντας στο TPP, «στο τέλος μιας πορείας πάλι αντιφασιστικής τότε, η οποία είχε τελειώσει χωρίς να σημειωθεί το παραμικρό, κανένα επεισόδιο, ο Γιάννης πηγαίνει με έναν φίλο του για να φάει ένα σάντουιτς. Τον πετυχαίνουν σχεδόν απέναντι, Εγνατία με Αγίας Σοφίας, πάλι μία διμοιρία τότε, του επιτίθεται απρόκλητα, το ξυλοκοπούν, και τον στέλνουν στο νοσοκομείο όπου διαπιστώθηκε ότι είχε υποστεί κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Στο νοσοκομείο καταλήγει φυσικά μετά από την σύλληψη του.Του σχηματίζουν μία δικογραφία για δήθεν εξύβριση ενός αστυνομικού και για απείθια γιατί αρνήθηκε να δώσει αποτυπώματα μετά από δική μου συμβουλή. Γίνεται λοιπόν ένα δικαστήριο, όπου οι κατηγορίες καταρρίπτονται και οι δύο. Αθωώνεται πανηγυρικά ο Γιάννης.»
Η δίκη στην οποία αθωώνεται ο Γιάννης Ν. λαμβάνει χώρα στις 20 Νοεμβρίου του 2015, δηλαδή περίπου 20 μέρες πριν από το περιστατικό της 18ης Δεκεμβρίου. Για την δικηγόρο των δύο νέων, αυτή η χρονική εγγύτητα της αθώωσης και της νέας επίθεσης μόνο σύμπτωση δεν έιναι. «Εννοείται ότι σε εκείνο το δικαστήριο η μισή αίθουσα ήταν γεμάτη από ΜΑΤ, γιατί υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον από τη διμοιρία για το αν θα καταδικαστεί τότε ο Γιάννης. Η απόφαση κατέστη αμετάκλητη, δεν ασκήθηκε καμία έφεση ούτε τίποτα από την Εισαγγελία και ο Γιάννης αθωώθηκε.» σημειώνει. Συν τοις άλλοις, την αθώωση του Γιάννη Ν. ακολούθησε η άσκηση διώξεων κατά δύο αστυνομικών, που πρόκειται να εκδικαστούν στις 6 Μαρτίου και στις 23 Απριλίου του 2018. Οι αστυνομικοί βρίσκονται κατηγορούμενοι αυτοί πλέον, για τη σωματική βλάβη του Γιάννη, την ψευδή καταμήνυση του και την ψευδορκία που τέλεσαν καταθέτοντας εναντίον του.
«Χτυπώντας το κεφάλι του στο κεφαλόσκαλο μιας οικοδομής»
«Είκοσι μέρες μετά λοιπόν ερχόμαστε στην πορεία της 18ης Δεκεμβρίου, γι αυτό τον έχει αναγνωρίσει ο ένας ματατζής» συνεχίζει την αφήγηση της ιστορία η Αρετή Σκουνάκη. «Τα δύο παιδιά, ο Μάριος και ο Γιάννης, μαζί με έξι συμφοιτητές τους και φίλους τους, προχωρούσαν στο πεζοδρόμιο και λίγα λεπτά πριν φτάσουν στο άγαλμα Βενιζέλου συναντούν μία διμοιρία των ΜΑΤ. Με το που βλέπουν τον Γιάννη, ένας συγκεκριμένος αστυνομικός, τον αναγνωρίζει και ορμά κατευθείαν επάνω του. Όπως πιάνουν το Γιάννη, αυτός πέφτει πάνω του και τον χτυπά στο κεφάλι και καλεί τους υπόλοιπους της διμοιρίας να διασφαλίσουν τη σύλληψη του Γιάννη. Τα παιδιά, όπως ήταν λογικό, σοκαρισμένα γι αυτό που έχει συμβεί μπροστά στα μάτια τους και με δεδομένο ότι και τα ίδια ήταν στο δικαστήριο όπου ο Γιάννης είχε αθωωθεί, διαμαρτύρονται έντονα και εύλογα. Η διμοιρία στρέφεται κατά πάνω τους και τους επιτίθεται.»
Η επίθεση της διμοιρίας των ΜΑΤ έχει ως απολογισμό πέντε τραυματίες, τρία κορίτσια και δύο αγόρια, που μεταφέρονται στο νοσοκομείο, οι τρεις μάλιστα με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ. Ένας από αυτούς είναι και ο Μάριος, ο αδερφός του Γιάννη, τον οποίον «χτυπάει βάναυσα ένας αστυνομικός χτυπώντας το κεφάλι του στο κεφαλόσκαλο μιας οικοδομής» σύμφωνα με την κ.Σκουνάκη. Ο Μάριος μεταφέρεται στο νοσοκομείο σοβαρά τραυματισμένος. «Και οι τέσσερις άλλοι έχουν κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ο Μάριος κατέληξε εκεί με επικίνδυνη σωματική βλάβη, ενδοεγκεφαλική αιμορραγία, μεταδιασειστικό σύνδρομο και μετωπιαία θλάση δεξιά. Νοσηλεύτηκε πάνω από τέσσερις μέρες στο νοσοκομείο κι επειδή ήταν παραμονές Χριστουγέννων, ο πατέρας του που είναι παθολόγος τον πήρε στο σπίτι και παρέμεινε υπό την επίβλεψη του ιδίου άλλον έναν μήνα χωρίς να μπορεί να βλέπει τηλεόραση, ούτε να πίνει καφέ, ούτε να χρησιμοποιεί υπολογιστή κι εννοείται ότι επανέλαβε και τις εξετάσεις» εξηγεί η δικηγόρος του.
Μια προκαταρκτική κατά αστυνομικών χαμένη στο συρτάρι της Εισαγγελίας
Όπως συνηθίζεται όμως σε τέτοιες περιπτώσεις, τα θύματα βρίσκονται κατηγορούμενα. Ο Μάριος δικάστηκε και αθωώθηκε για αντίσταση, ενώ ο Γιάννης δικάζεται εκ νέου για αντίσταση, εξύβριση και απείθια, στις 29 Νοεμβρίου.
Παράλληλα όμως, η προκαταρκτική εξέταση που οφείλει να διενεργήσει η Εισαγγελία Θεσσαλονίκης βρίσκεται, σύμφωνα με την πλευρά των δύο νέων, ακόμα στο συρτάρι, κατά παράβαση του νόμου. Για την επίθεση στον Μάριο η δικηγόρος του έχει υποβάλει έγκληση κατά τεσσάρων αστυνομικών. Συγκεκριμένα, «κατά του ενός αστυνομικού που χτύπησε τον Μάριο με αυτήν την αγριότητα, κατά δύο άλλων για ψευδορκία και ψευδή καταμήνυση, αλλά και κατά της διοικητή του αστυνομικού τμήματος της Πλατείας Δημοκρατίας, στο οποίο κρατήθηκαν. Γιατί η κυρία αυτή στο διαβιβαστικό έγγραφο που στέλνει προς την Εισαγγελία Θεσσαλονίκης, όταν τους προσήγαγαν, ενώ θα έπρεπε να αναγράψει ακριβώς το τι έχει συμβεί με τον άλλον κατηγορούμενο, τον Μάριο, στο οποίο πήγε φρουρούμενος με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, η κυρία αυτή παραλείπει σκοπίμως να αναγράψει οτιδήποτε και λέει απλά ότι ο άλλος κατηγορούμενος, Μάριος Ν. αφέθηκε ελεύθερος στις 00:30 το πρωί με προφορική εντολή της εισαγγελέως τάδε.»
Η διοικητής του αστυνομικού τμήματος της Πλατείας Δημοκρατίας κατηγορείται από την πλευρά των δύο νέων για ψευδή βεβαίωση, «με εύλογη σκοπιμότητα», όπως σχολιάει η Αρετη Σκουνάκη. Μία κατηγορία που για τη δικηγόρο είναι αυταπόδεικτη, «γιατί από την απλή αντιπαραβολή του εγγράφου του ΕΚΑΒ και του διαβιβαστικού που η ίδια κάνει προκύπτει ξεκάθαρα. Γιατί στο έγγραφο του ΕΚΑΒ αναγράφονται επακριβώς τα λεπτά της ώρας που ήρθε το ασθενοφόρο. Πότε ήρθε πρώτα η μηχανή ταχείας επέμβασης και πότε το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ.»
Επιπρόσθετα, η δικηγόρος λέει ότι «το χειρότερο είναι ότι για τον Μάριο υπάρχει μία έκθεση σύλληψης, την οποία δήθεν αρνήθηκε να υπογράψει, η δε ώρα συντάξεως της έκθεσης αυτή είναι η ώρα που ο Μάριος μεταφερόταν με το ΕΚΑΒ στο νοσοκομείο Παπανικολάου».
Δύο χρόνια μετά το περιστατικό όμως, η Εισαγγελία Θεσσαλονίκης δεν έχει ολοκληρώσει την κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση, με την πλευρά του Μάριου Ν. να έχει καταθέσει πρόσφατα, στις 9 Οκτωβρίου συγκεκριμένα, σχετικό υπόμνημα, που έχει στην κατοχή του το TPP. «Η υπόθεση παραμένει στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, η οποία όμως από το νόμο έχει συγκεκριμένες προθεσμίες, δεν γίνεται να αφήνεις μία προκαταρκτική επ’ αόριστον να αιωρείται», εξηγεί η κ. Σκουνάκη και προσθέτει ότι «κανονικά διαρκεί ένα τρίμηνο, υπάρχει το ενδεχόμενο να δοθεί και μία παράταση, αλλά και πάλι ενός τριμήνου και αιτιολογημένα. Εδώ έχουν ξεπεραστεί όλες οι δικονομικές προθεσμίες. Και η παράσταση στην Εισαγγελία ήταν απαιτητική από την πλευρά μας, με την έννοια ότι αυτό συνιστά άρνηση της εισαγγελίας να επιληφθεί υποθέσεων κατά αστυνομικών, δηλαδή κρατικών οργάνων».
«Φαίνεται ότι είναι διαφορετική η αντιμετώπιση των πολιτών και μάλιστα ανηλίκων, γιατί ο Μάριος είναι ένας ανήλικος, που θα μπορούσε να είναι η «ζαρντινιέρα νούμερο 2» όπως γράφεται, θα μπορούσε να του έχει αφήσει κάποια αναπηρία η επίθεση, θα μπορούσε να έχει δολοφονηθεί. Ο τρόπος που τον χτυπούσε ο αστυνομικός κάτω, σόκαρε ακόμα και τον επικεφαλής της διμοιρίας, όπως κατέθεσαν στο δικαστήριο άλλοι μάρτυρες, φίλοι του Μάριου. Και ο ίδιος ο επικεφαλής κάποια στιγμή σοκαρίστηκε και ήταν ο ίδιος που κάποια στιγμή τον τράβηξε.»
Μετά την αθώωση του Μάριου «δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για την Εισαγγελία, ώστε να κρατάει μετέωρη την προκαταρκτική», καταλήγει η δικηγόρος του.
Η περίπτωση του Μάριου και του Γιάννη δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά. Πρόσφατα άλλωστε, έληξε και η περιπέτεια ενός άλλου Μάριου, του Μάριου Ζέρβα, που αθωώθηκε από ένα βαρύ κατηγορητήριο επτάμιση χρόνια μετά την σύλληψή του. Σύμφωνα με την κ. Σκουνάκη, στα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ η τακτική, αλλά και η συχνότητα τέτοιων περιστατικών, δεν έχουν αλλάξει. Αυτή είναι μία πάγια τακτική. Από τη μεριά της αστυνομίας η συχνότητα είναι η ίδια. Όποτε γίνονται διαδηλώσεις και θέλουν να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε σύλληψη, αυτή είναι η ροή των πραγμάτων.»