του Θάνου Καμήλαλη
Όπως έχει αναφέρει από την πρώτη στιγμή το ThePressProject, παρά την (σκόπιμη και μη) παραπληροφόρηση από κυβέρνηση και ΜΜΕ, όσο η «συμφωνία Κοντονή – τραπεζών» για εξαίρεση των ακινήτων αξίας μέχρι 300.000 ευρώ από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς παραμένει «προφορική», δεν είναι τίποτα άλλο από ένα επικοινωνιακό τέχνασμα, προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις της κοινωνίας αλλά και σημαντικής μερίδας των συμβολαιογράφων της χώρας. Η παρατήρηση αυτή βασιζόταν στο εξής ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν να βασίζεται η κυβέρνηση σε μια προφορική συμφωνία και να μην την επισημοποιεί, νομοθετώντας τη στη Βουλή;
Στις 14 Νοεμβρίου ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης της Ένωσης Κεντρώων, Γιάννης Σαρίδης έκανε την (απλή και αυτονόητη) ερώτηση στον υπουργό Δικαιοσύνης:
«Κύριε υπουργέ,
Τις τελευταίες ημέρες διάφορα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου διαβεβαιώνουν δημόσια πως τα ακίνητα αξίας έως 300.000 ευρώ δεν κινδυνεύουν από τους επικείμενους πλειστηριασμούς.
Σας ερωτώ κύριε Υπουργέ
Τι σας εμποδίζει να νομοθετήσετε την προστασία αυτή;»
Το TPP επικοινώνησε με τον Γιάννη Σαρίδη, προσπαθώντας να μάθει την εξέλιξη αυτής της ερώτησης. Όπως μας ενημέρωσε εγγράφως ο βουλευτής, ο Σταύρος Κοντονής δήλωσε «αναρμόδιος» να προσέλθει στην Ολομέλεια και να απαντήσει, έστω και γραπτά, στην επίκαιρη ερώτηση. Η απάντηση από το γραφείο του Σταύρου Κοντονή αναφέρει επίσης ότι
«Επειδή είμαστε στο στάδιο που γίνονται διεργασίες μεταξύ των Τραπεζών και του Υπουργείου Οικονομίας θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν αυτές θα τελεσφορήσουν και έπειτα θα κληθεί να νομοθετήσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης.»
Η απάντηση Κοντονή προκαλεί, από μία όψη, μεγάλη εντύπωση. Ήταν αυτός άλλωστε, που διέρρευσε τη «συμφωνία Κοντονή – τραπεζών για προστασία ακινήτων μέχρι 300.000 ευρώ» η οποία αναπαράχθηκε από πολλά πρόθυμα ΜΜΕ.
Ήταν αυτός επίσης που, μαζί με τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, Νίκο Τόσκα, υποστήριξαν σε κοινή τους ανακοίνωση ότι «οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί που θ’ αρχίσουν να διεξάγονται από την 29.11.2017 θα σχετίζονται με ακίνητα αξίας πάνω από 300.000 ευρώ». Ενώ, παράλληλα, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ έδινε ακριβώς την ίδια δέσμευση. Τώρα, μαθαίνουμε ότι δεν πρόκειται για δέσμευση αλλά για κάποιες «διεργασίες» που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Συν τοις άλλοις, τις δημόσιες δεσμεύσεις αυτές έχει διαψεύσει ήδη ο πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, Νίκος Καραμούζης, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει κάποια συμφωνία», για προστασία ακινήτων εκτός του νόμου Κατσέλη. «Υπάρχει η δική μας επιλογή στο ξεκίνημα αυτής της προσπάθειας, με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, να επικεντρωθούμε στις μεγάλες υποθέσεις, διότι αυτή είναι η προτεραιότητα. Δεν σημαίνει όμως ότι μεταγενέστερα υπάρχει κάποια συμφωνία ότι δεν θα συνεχίσουμε να κάνουμε πλειστηριασμούς»
Κι ενώ τίποτα δεν είναι δεδομένο για την προστασία των ακινήτων, εκτός της πρώτης κατοικίας μόνο όσων δανειοληπτών βρίσκονται στον (αυστηρότερο επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) νόμο Κατσέλη, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομοθετήσει μέτρα καταστολής του κινήματος κατά των πλειστηριασμών, με αυξημένη αστυνόμευση στους χώρους που θα πραγματοποιούνται πλειστηριασμοί και αυτεπάγγελτες διώξεις όσων παρεμποδίζουν τις διαδικασίες. Πρόκειται για τους ίδιους ανθρώπους που για πάνω από έναν χρόνο προστατεύουν τα ακίνητα συμπολιτών τους, κάνοντας αυτό που δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση, γιατί «δεν έχουν τελεσφορήσει οι διεργασίες». Η κυβέρνηση εδώ υποστηρίζει ότι το Κίνημα διασώζει σπίτια μεγαλοφειλετών και μάλιστα αφήνει υπόνοιες ότι συνεργάζεται μαζί τους για να ακυρώνει πλειστηριασμούς, ενώ ΜΜΕ διαρρέουν λίστες ακινήτων μεγάλης αξίας που επρόκειτο να εκπλειστηριαστούν, συκοφαντώντας το Κίνημα.
Η πραγματικότητα όμως, είναι αρκετά διαφορετική. Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία που συλλέγουν και δημοσιεύουν κάθε εβδομάδα μέλη και εθελοντές της ομάδας «Δρόμος Ανοιχτός», το μεγαλύτερο ποσοστό των ακινήτων που βγαίνουν σε πλειστηριασμό στα Ειρηνοδικεία είναι κάτω των 300.000 ευρώ. Για παράδειγμα, την περασμένη Τετάρτη, 22/11, επρόκειτο να βγουν σε πλειστηριασμό 130 ακίνητα σε όλη τη χώρα, με τα 77 από αυτά να βρίσκονται κάτω του ορίου. Μια εβδομάδα νωρίτερα το ποσοστό ήταν συντριπτικό: Για ακίνητα εμπορικής αξίας έως 300.000 ευρώ επισπεύδονται οι 116 απ' τους 157 πλειστηριασμούς, σε ποσοστό 73,8% τουλάχιστον. Όλα όμως δείχνουν ότι, εάν οι συμβολαιογράφοι αποφασίσουν να σταματήσουν την αποχή τους από τους πλειστηριασμούς και μετά από ένα «πρώτο στάδιο» όπου θα εκπλειστηριάζονται ακίνητα μεγαλοφειλετών, η λαϊκή περιουσία (καταστήματα, χωράφια, ακόμα και πρώτες κατοικίες όπως έχει ήδη συμβεί) θα είναι απροστάτευτη.
Το μπαλάκι στους συμβολαιογράφους
Στη μέση όλου αυτού του «πολέμου» για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς βρίσκονται οι συμβολαιογράφοι, οι οποίοι βρίσκονται αυτήν την στιγμή σε αποχή πανελλαδικά από τις διαδικασίες και δέχονται πιέσεις να πάρουν πίσω την απόφαση τους. Την περασμένη Πέμπτη ήταν προγραμματισμένη η Γενική Συνέλευση του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσων, την οποία συγκάλεσε ο πρόεδρος, Γιώργος Ρούσκας, σε μια προσπάθεια να «σπάσει την αποχή». «Ο υπόδικος κ. Ρούσκας με την κλίκα του, που τόσο κόπτεται για τα συμφέροντα των συμβολαιογράφων, αγνοεί συστηματικά τα αιτήματά τους, καταστρατηγεί τις καταστατικές διατάξεις του συλλόγου, αυθαιρετεί σε μια σειρά ζητημάτων ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα και την αξιοπρέπεια του κλαδου» σχολίασε η «Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών».
Η έκτακτη γενική συνέλευση των συμβολαιογράφων αναβλήθηκε λόγω έλλειψης απαρτίας. Συγκεκριμένα, από τα πάνω από 1.000 εγγεγραμμένα μέλη του συλλόγου, μόνο μερικές δεκάδες έδωσαν το παρόν, κάτι που ενισχύει τις απόψεις μελών του κινήματος περί ύπαρξης «μιας κλειστής ομάδας συμβολαιογράφων, που επιθυμεί να διαχειριστεί με κάθε τρόπο τους πλειστηριασμούς». Η επόμενη συνεδρίαση του μεγαλύτερου συμβολαιογραφικού συλλόγου της χώρας είναι τη Δευτέρα, 27 Νοεμβρίου, μια συνεδρίαση ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς δεν θα απαιτείται και η ύπαρξη απαρτίας. Κάτι που σημαίνει ότι μια μικρή ομάδα, θα έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει για όλους…
Όπως σημειώνει ο ίδιος ο Γιώργος Ρούσκας σε επιστολή του προς τους συμβολαιογράφους, μετά την απόφαση περί αποχής πραγματοποιήθηκε σειρά συναντήσεων με τους υπουργούς Τσακαλώτο, Κοντονή και Τόσκα, κατά την οποία «λήφθηκαν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των συμβολαιογράφων» και «η πλατφόρμα των πλειστηριασμών θα τεθεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Δικαιοσύνης». Ωστόσο, αυτά είναι μόνο δύο από τα αιτήματα που είχε αποφασίσει ο συμβολαιογραφικός σύλλογος, όταν είχε προκηρύξει την αποχή του. Μεταξύ των υπολοίπων συγκαταλέγονταν:
- Οι πλειστηριασμοί με ηλεκτρονικό τρόπο να διενεργούνται: α) στον ίδιο τόπο, δηλαδή σε αίθουσα Ειρηνοδικείου. β) Μία ημέρα την εβδομάδα και όχι διαζευκτικά Τετάρτη ή Πέμπτη ή Παρασκευή, γ) Επί δίωρο
- Σύγκληση των Δ.Σ. των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων της χώρας σε κοινή συνεδρίαση, ΑΝΟΙΧΤΗ στα μέλη του Σώματος, προκειμένου η συμβολαιογραφία να καταλήξει σε κοινές θέσεις για τα παραπάνω ζητήματα και για όσα άλλα τυχόν τεθούν από τη σημερινή συνέλευση ή έχουν από τις υπόλοιπες Γ.Σ. Η συνεδρίαση αυτή πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα και πάντως πριν την υπογραφή οποιασδήποτε σύμβασης για απευθείας ανάθεση της λειτουργίας της ΗΛ.ΣΥ.ΠΛΕΙΣ. στην εταιρεία newsphone . Η σύμβαση αυτή, εφόσον προκριθεί, στη συνέχεια και πριν την υπογραφή της θα πρέπει να συζητηθεί και να αποφασιστεί σε νέα Γενική μας Συνέλευση
- Λήψη από την πολιτεία των απαραίτητων πρωτοβουλιών και μέτρων για την προστασία των δανειοληπτών, με στόχο την ομαλοποίηση και τη διασφάλιση συνθηκών νομιμότητας διενέργειας των πλειστηριασμών
Στην υπόθεση των πλειστηριασμών λοιπόν συγκρούονται δύο διαφορετικοί κόσμοι. Από τη μία, το κίνημα που τους εμποδίζει πανελλαδικά εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, μαζί πλέον με την πλειοψηφία των συμβολαιογραφικών συλλόγων, που έχουν αποφασίσει αποχή μέχρι το τέλος του έτους. Από την άλλη, οι τράπεζες, μια κλειστή ομάδα συμβολαιογράφων, αλλά και η κυβέρνηση, που ανήμπορη να αντισταθεί στις πιέσεις των δανειστών προωθεί, εν μέσω προπαγάνδας και κατασυκοφάντησης των αντιδρώντων, την έναρξη διαδικασιών που θα απειλήσουν την περιουσία των χαμηλών στρωμάτων. Η μάχη για τα ακίνητα στην Ελλάδα, μόλις έχει ξεκινήσει.