Η εκλογολογία για το «Μακεδονικό» και το «Ισραήλ των Βαλκανίων»

του Θάνου Καμήλαλη

Η συζήτηση – διαπραγμάτευση για το «Μακεδονικό» διεξάγεται σε δύο επίπεδα, το διεθνές και το εγχώριο. Στο πρώτο, η κυβέρνηση σέρνεται σε μία διαπραγμάτευση ικανοποιώντας ακόμα μία απαίτηση των ΗΠΑ, προσπαθώντας να αποδείξει ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι ο κατάλληλος τοποτηρητής των αμερικανικών συμφερόντων στα Βαλκάνια. Το πρώτο «τεστ» είναι το θέμα της ΠΓΔΜ: Για μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας το θέμα είναι το όνομα, για τις ΗΠΑ είναι η γρήγορη και απρόσκοπτη ένταξη του μικρού αυτού κράτους στο ΝΑΤΟ.

Το δεύτερο επίπεδο, που ελάχιστα φαίνεται να συνδέεται με το πρώτο (καθώς η γραμμή είναι δεδομένη) είναι το εγχώριο, μικροπολιτικό. Εδώ και εβδομάδες και με περισσότερη ένταση μετά το συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη, τα κόμματα (κυρίως η ΝΔ) έχουν επιδοθεί σε σειρά πολιτικών ελιγμών και τοποθετήσεων, το καθένα για τους δικούς του λόγους. Στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας βρίσκονται οι σχέσεις των δύο κυβερνητικών εταίρων, των… δύο εταίρων που απαρτίζουν τη ΝΔ (κεντροδεξιά – ακροδεξιά) και, ως είθισται σε μεγάλα πολιτικά ζητήματα, σενάρια πρόωρων εκλογών λόγω του «Μακεδονικού».

Μέσα στη γενική ρευστότητα, στον ορυμαγδό δηλώσεων και στο εγχώριο κλίμα εντάσεων των τελευταίων ημερών υπάρχουν μερικά σημεία που μοιάζουν αρκετά συμπαγή και, είτε φανερά είτε κρυφά, διαμορφώνουν τις εξελίξεις:

Σημείο 1ο: Το «Μακεδονικό» δεν θα φέρει πρόωρες εκλογές

Το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ έχει πυροδοτήσει άμεσες και έμμεσες ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις μεταξύ βουλευτών της «αριστερής» πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ, όπως του Πάνου Σκουρλέτη και του Νίκου Φίλη και της ακροδεξιάς πλευράς των ΑΝΕΛ, (Δημήτρης Καμμένος, Χρήστος Κατσίκης). Ο υπουργός Άμυνας και πρόεδρος των ΑΝΕΛ, Πάνος Καμμένος, έχει υποστηρίξει πολλές φορές ήδη ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει πρόταση με σύνθετη ονομασία που θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία». Αυτή η εικόνα τροφοδοτεί σενάρια περί απώλειας της κυβερνητικής πλειοψηφίας και επομένως πρόωρων εκλογών. Φαίνεται πάντως ότι όλα αυτά είναι πολύ βιαστικές και υπεραπλουστευμένες εκτιμήσεις.

Πηγές του TPP απορρίπτουν αυτό το ενδεχόμενο και κάνουν λόγο για «συμφωνία» Τσίπρα – Καμμένου που προβλέπει ότι, αν τεθεί θέμα δεδηλωμένης, οι ΑΝΕΛ θα στηρίξουν την κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο που σε κάθε επίσημη τοποθέτησή τους, βουλευτές των ΑΝΕΛ δεν αφήνουν κανένα παράθυρο αποχώρησης από την κυβέρνηση (με εξαίρεση τον Χρήστο Κατσίκη, που απείλησε με παραίτηση από το βουλευτικό του αξίωμα). Ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος για παράδειγμα, ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει «ούτε μία στο δισεκατομμύριο» να πέσει η κυβέρνηση, ενώ ακόμα και ο Δημήτρης Καμμένος στις συγκρούσεις του με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν αφήνει ούτε υπόνοια για πιθανό τέλος της κυβερνητικής συνεργασίας.
Τη Δευτέρα επίσης, ένα ρεπορτάζ του Real που έκανε λόγο για πιθανή αποχώρησή του από την κυβέρνηση, αλλά στήριξή της εφόσον τεθεί θέμα δεδηλωμένης, προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Άμυνας. Λίγο μετά τη διάψευση του δημοσιεύματος («δεν υπάρχει τέτοια είδηση») ο Καμμένος σε δηλώσεις του τόνισε ότι  «οι ΑΝΕΛ θα υπηρετήσουν μέχρι το τέλος της 4ετίας την έντιμη συμφωνία με τον Τσίπρα»

Σημείο 2ο: Το «Μακεδονικό» δεν πιέζει (όσο φαινεται) τους ΑΝΕΛ

Άρα, είναι κάθε «κραυγή» στελεχών των ΑΝΕΛ ως προς τον όρο Μακεδονία απλά για το θεαθήναι; Περίπου. Σε περίπτωση που τελικά οι διαπραγματεύσεις φτάσουν στο τελικό στάδιο όπου η συμφωνία πρέπει να περάσει από τη Βουλή (κάτι αμφίβολο ακόμα), δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο οι ΑΝΕΛ να την καταψηφίσουν. Αυτό δεν θα είναι πλήγμα για την κυβέρνηση, που θα γνωρίζει αρκετά νωρίτερα αν μπορεί να περάσει τη συμφωνία με την στήριξη της αντιπολίτευσης. «Ο Τσίπρας δεν θα φέρει συμφωνία στη Βουλή που δεν θα ξέρει ότι μπορεί να περάσει» λέει μία πηγή του TPP.

Για παράδειγμα, το «Νova Macedonija», με τις ανάλογες τροποποιήσεις στο Σύνταγμα του γειτονικού κράτους και μερικές άλλες εμβληματικές αλλαγές (π.χ. του αεροδρομίου, που υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ) φαίνεται ότι θα μπορούσε να υποστηριχθεί από βουλευτές της αντιπολίτευσης και θα μπορούσε να δώσει στην κυβέρνηση έναν ικανοποιητικό αριθμό 180 «ναι». Η καταψήφιση θα μπορούσε επίσης να συνοδεύεται και από αποχώρηση των ΑΝΕΛ από τις υπουργικές θέσεις που καταλαμβάνουν, ή έστω την αποχώρηση του Πάνου Καμμένου από το υπουργείο Άμυνας, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «εμβληματική κίνηση».

Καθώς οι διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, είναι δύσκολο να προεξοφλήσει ο οποιοσδήποτε τους πολιτικούς ελιγμούς ενός κόμματος που αυτήν την στιγμή «πατάει σε δύο βάρκες»: διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν δέχεται τον όρο «Μακεδονία», ωστόσο στηρίζει μια διαπραγμάτευση που έχει ως αφετηρία της (στα 5 ονόματα που πρότεινε ο Νίμιτς) την αναφορά του όρου, με κάποιον τρόπο και χωρίς ουσιώδεις διαφορές στις παραλλαγές του. Μπορούμε όμως (και όσο θα προχωρούν οι διαδικασίες θα μπορούμε ακόμη περισσότερο) να αποτυπώσουμε το εύρος αυτών των ελιγμών. Το σενάριο να πέσει η κυβέρνηση είναι εκτός αυτού του εύρους. Η υπερψήφιση, η καταψήφιση ή απλά η ψήφος κατά συνείδηση είναι εντός.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς και την επικοινωνιακή τακτική των ΑΝΕΛ σε αυτό το σενάριο, αν βεβαίως δεν κρίνουν ότι η συμφωνία με την ΠΓΔΜ τους καλύπτει: «Καταψηφίσαμε, ο πρόεδρος παραιτήθηκε, τι άλλο να κάναμε» θα είναι η γραμμή άμυνας, αν χρειαστεί. Η δεύτερη, όσον αφορά την απρόσκοπτη στήριξη στην κυβέρνηση, περιγράφηκε χθες από τον Θανάση Παπαχριστόπουλο: «Με τον ΣΥΡΙΖΑ μας ενώνουν ακόμα η μάχη κατά της διαφθοράς, της διαπλοκής, της μιντιακής δικτατορίας και ενός πολιτικού συστήματος που μας έφερε ως εδώ», δήλωσε μεταξύ άλλων ο βουλευτής.

Σημείο 3ο: Το Μαξίμου θέλει εκλογές τον Μάιο του 2019

Την Κυριακή, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, Βασίλης Λεβέντης υποστήριξε ότι στη συνάντησή του το Σάββατο με τον Αλέξη Τσίπρα, ο Πρωθυπουργός «έχει την πρόθεση να κάνει εκλογές τον Μάιο του 2019,», αλλά «άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών λόγω του Σκοπιανού». Το Μαξίμου απάντησε άμεσα διαψεύδοντας τη «βόμβα Λεβέντη», κατηγορώντας τον ότι επινοεί λόγια που δεν ειπώθηκαν ποτέ από τον Αλέξη Τσίπρα. Η είδηση όμως από τη συνάντηση Τσίπρα-Λεβέντη που αποκάλυψε ο δεύτερος, ήταν ακριβώς… δίπλα.

«Ο Λεβέντης μπορεί να έβγαλε συμπεράσματα μόνος του, αλλά το ότι ο κυβερνητικός σχεδιασμός γίνεται για εκλογές τον Μάιο του 2019 ισχύει», σημειώνει μία πηγή. «Και υπάρχουν πολλοί λόγοι που συνηγορούν σε αυτό». Η στρατηγική Μαξίμου σημαίνει ότι οι εθνικές εκλογές θα διεξαχθούν μαζί με τις ευρωεκλογές και η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει σχεδόν την τετραετία (παρά 4 μήνες)

Όσο για τους λόγους αυτής της στρατηγικής επιλογής, ας το πάρουμε βήμα βήμα: «Μέχρι τον Αύγουστο δεν γίνεται γιατί δεν μας αφήνουν οι ξένοι» προσθέτει η ίδια πηγή. Με την κυβέρνηση να έχει επενδύσει τα πάντα στην έξοδο από το μνημόνιο  -με την Τρίτη αξιολόγηση να ολοκληρώνεται άλλωστε πανηγυρικά γι' αυτήν (με προσθήκη μάλιστα βουλευτή στην Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ), θα ήταν παράλογο να επιθυμεί και η ίδια κάτι τέτοιο. Είναι λίγο-πολύ γνωστό ότι εδώ και δύο περίπου χρόνια, από την πρώτη αξιολόγηση του 2016, υπάρχει κατά καιρούς η εισήγηση στο Μαξίμου για πρόωρες εκλογές. Τότε, όσοι έλεγαν το αντίθετο, φαίνεται να ήταν η μειοψηφία. Τώρα όμως, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. «Παλιά όσοι έλεγαν ότι μπορεί να εξαντληθεί η τετραετία ήταν 3, τώρα είναι 50. Μοιάζει απίθανο να κάνουν τώρα εκλογές» σχολιάζουν κοινοβουλευτικές πηγές.

Από τον Σεπτέμβριο, φαίνεται ότι θα είναι η ώρα του «ντεμαράζ» την κυβέρνηση. Ήδη στα κοινοβουλευτικά γραφεία παρατηρείται κινητικότητα όσον αφορά τον σχεδιασμό για νομοσχέδια με «θετικό στίγμα», που «μπαίνουν σε σειρά» για να έρθουν στη Βουλή από Σεπτέμβριο μέχρι και τις αρχές του 2019. Θα ακολουθήσει ο (συνηθισμένος πλέον) χριστουγεννιάτικος «μποναμάς», με την κυβέρνηση να προσπαθεί, όπως και προ ενός μήνα, να αντισταθμίσει την ψήφιση ενός καινούριου μεταμνημονιακού αλλά μνημονιακού προϋπολογισμού (περικοπή συντάξεων – αφορολογήτου) με επιδόματα και διαφόρων ειδών «μερίσματα».

Μέσα σε αυτό το «πανηγυρικό» κλίμα που ελπίζει να διαμορφώσει (και με τα συγχαρητήρια των δανειστών να συνεχίζονται αμείωτα), στο Μαξίμου θεωρούν ότι η άνοιξη του 2019 είναι το κατάλληλο σημείο για να επιχειρηθεί η ανανέωση της κυβερνητικής εντολής. Με κεντρικό επιχείρημα την έξοδο από τα μνημόνια, που «θα έχει δικαιώσει» τις επιλογές της κυβέρνησης από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 κι έπειτα, καθώς και κάποια «δείγματα» της «νέας εποχής» το ερώτημα που θα τεθεί στους ψηφοφόρους θα είναι «ποιος θέλετε να διαχειριστεί την επόμενη μέρα». Κι απέναντι στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν αποκλείεται το νέο αυτό αφήγημα να θριαμβεύσει.

Αλλά ας επιστρέψουμε στο «Μακεδονικό» και αυτήν τη φορά στη διεθνή του σημασία.

Σημείο 4ο: Το θέμα άνοιξε (και μπορεί να κλείσει) από τις ΗΠΑ

Σε δηλώσεις του μετά το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, ο αντιπρόεδρος της ΝΔ, Άδωνις Γεωργιάδης, υποστήριξε ότι «ο Τσίπρας, κίνησε την ιστορία με το Σκοπιανό για να δημιουργήσει προβλήματα στην ΝΔ». Η άποψη αυτή, ότι δηλαδή η κυβέρνηση επέλεξε να ανοίξει ένα εθνικό θέμα για να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα νέα μέτρα που πέρασε με την τρίτη αξιολόγηση, ακούγεται συχνά πυκνά στη δημόσια συζήτηση, ανήκει ωστόσο στο κομμάτι της πρόχειρης ανάλυσης του «Μακεδονικού».

Το θέμα όμως άνοιξε με εντολή των ΗΠΑ, που θέλουν άμεσα την είσοδο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και απαίτησαν από Ελλάδα και ΠΓΔΜ να λύσουν τις μεταξύ τους διαφορές ώστε αυτή να συνεχιστεί απρόσκοπτα. Άλλωστε, το θέμα της ονομασίας είναι το μόνο ανοικτό ζήτημα που έχει να αντιμετωπίσει η ΠΓΔΜ πριν την ένταξη της στη Διατλαντική Συμμαχία, κάτι που είναι γνωστό από τη Σύνοδο στο Βουκουρέστι το 2008 (μολονότι, όπως έχει δηλώσει και ο Κοτζιάς πρόσφατα, δεν άσκησε η Ελλάδα το «βέτο»).

Γιατί όμως το ΝΑΤΟ να «καίγεται» για την είσοδο μιας μικρής και με μηδαμινή στρατιωτική δύναμη χώρας στη συμμαχία; Αυτήν την περίοδο, το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε φάση διεύρυνσης και «ανάπτυξης», για πρώτη φορά μετά το 2008, όταν έγιναν μέλη η Αλβανία και η Κροατία. Εννέα χρόνια από τότε, το Μαυροβούνιο, τον Ιούνιο του περασμένου έτους, έγινε η πρώτη νέα είσοδος στο ΝΑΤΟ και ο στόχος των ΗΠΑ είναι, η ΠΓΔΜ, με οποιοδήποτε όνομα, να είναι η επόμενη.

Το Μαυροβούνιο είναι ενδεικτικό παράδειγμα της σημασίας που έχει για τις ΗΠΑ η ένταξη μίας κατά τα φαινόμενα στρατιωτικά ασήμαντης χώρας στο ΝΑΤΟ. Με στρατιωτικό προσωπικό μόλις 2.080 ανθρώπων, έγινε η δεύτερη μικρότερη χώρα της συμμαχίας, μετά το Λουξεμβούργο. Η αξία όμως για τις ΗΠΑ είναι και στρατηγική και συμβολική. Αφενός, με την είσοδό του το ΝΑΤΟ ελέγχει πλέον το σύνολο των ακτών της Αδριατικής και προσθέτει ακόμα μία συμμαχική δύναμη στην ανατολική Ευρώπη (κάτι που σημαίνει, διέλευση στρατευμάτων αν χρειαστεί, πιθανές βάσεις κλπ). Αφετέρου, πέτυχε την ένταξη στη «Δύση», μιας χώρας που ελέγχεται ουσιαστικά από το ρωσικό κεφάλαιο, με κατοίκους που αντιτίθενται σε μεγάλο βαθμό στη διατλαντική συμμαχία, όπως σημειώνει το Bloomberg. O ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής και πρώην υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, Τζον ΜακΚέιν, σημείωνε τον Απρίλιο ότι η ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ είναι σημαντική για τον έλεγχο της ρωσικής επιρροής και την απομόνωσή της.

Η ΠΓΔΜ είναι ανάλογη περίπτωση, το τελευταίο κομμάτι του παζλ της προσπάθειας του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ να ελέγξουν όσο περισσότερο γίνεται τα Βαλκάνια. Μόνη εξαίρεση η Σερβία, που έχει δηλώσει στρατηγικά ουδέτερη, θέλει μεν να ενταχθεί στην Ε.Ε., ωστόσο το τελευταίο διάστημα στρέφεται έντονα προς τη Ρωσία. Αυτό το τελευταίο έγινε σαφές τον Δεκέμβριο, όταν πραγματοποιήθηκε συνάντηση στη Μόσχα μεταξύ του ρώσου προέδρου, Βλάντιμιρ Πούτιν και του σέρβου ομολόγου του, Αλεξάνταρ Βούσιτς, αλλά και νωρίτερα, με την άρνηση για παράδειγμα της Σερβίας να εφαρμόσει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Από την άλλη πλευρά, η υποστήριξη της Μόσχας εκφράζεται με στήριξη των σερβικών θέσεων για το Κόσοβο, ρωσικές επενδύσεις, προμήθεια ρωσικών όπλων κ.α.

ΗΠΑ και Ρωσία, με απλά λόγια, διαγωνίζονται για τον έλεγχο των Βαλκανίων, στρατολογώντας συμμάχους, κάτι που εξηγεί την εντολή των πρώτων προς τις κυβερνήσεις Ελλάδας και ΠΓΔΜ να λύσουν τα μεταξύ τους ανοιχτά ζητήματα, ώστε να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Το ερώτημα εδώ είναι για πόσο θα περιμένουν οι ΗΠΑ να επιτευχθεί συμφωνία και το τι θα συμβεί σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις αποδεικνύονται επί μακρόν άκαρπες.

Σημείο 5ο: Το ζήτημα θα κλείσει μέχρι τον Ιούνιο

Πηγές του TPP εκτιμούν ότι η προθεσμία για συμβιβαστική λύση που έχει δοθεί από τις ΗΠΑ είναι μέχρι τον Μάιο – Ιούνιο και δεν είναι τυχαίο που ο Νίκος Κοτζιάς εμφανίστηκε βέβαιος για το ότι το θεμα «θα έχει διευθετηθεί μέχρι τον Ιούνιο».

Το δίμηνο αυτό, είναι προγραμματισμένες οι Σύνοδοι Κορυφής της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ, που σκοπό θα έχουν να επικυρώσουν την ενσωμάτωση χωρών από τα Δυτικά Βαλκάνια στους δύο υπερεθνικούς οργανισμούς. Συγκεκριμένα, στις 17 Μαϊου εναι προγραμματισμένη η Σύνοδος Κορυφης της Ε.Ε για τα Δυτικά Βαλκάνια στη Σόφια, ενώ μία ακόμα Σύνοδος θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 28-29 Ιουνίου. Λίγες μέρες μετά, στις 11-12 Ιουλίου, είναι προγραμματισμένη η Σύνοδος των χωρών του ΝΑΤΟ, που σκοπό θα έχει, μεταξύ άλλων, να επικυρώσει την είσοδο της ΠΓΔΜ (με το νέο όνομα) στη Συμμαχία. Είναι σαφές ότι το χρονοδιάγραμμα δεν το φτιάχνουν Ελλάδα και ΠΓΔΜ, που πιέζονται για λύση, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της Ε.Ε. και κυρίως του ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Ένα ερώτημα βέβαια είναι τι θα συμβεί αν οι συνομιλίες τιναχθούν στον αέρα. Τότε, εκτιμάται ότι ο χρόνος για συμβιβαστική λύση θα έχει τελειώσει και οι ΗΠΑ θα λύσουν μονομερώς το θέμα. «Το θέμα της μεταφοράς της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ δείχνει ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν διστάζει να προχωρήσει σε άμεσες “λύσεις”. Και εκεί μιλάμε για ένα ζήτημα που απασχολεί όλον τον πλανήτη» σημειώνουν οι ίδιες πηγές. 

Σημείο 6ο: Η Ελλάδα ως «Ισραήλ των Βαλκανίων»

Η διαπραγμάτευση Ελλάδας και ΠΓΔΜ διεξάγεται πάνω σε πολύ λεπτές ισορροπίες, με κάθε χώρα να έχει να αντιμετωπίσει σειρά ζητημάτων: Τις «εθνικές γραμμές», τις εγχώριες αντιδράσεις, απόρροια του συμβιβασμού και τον αμερικανικό παράγοντα που πιέζει για άμεση λύση. Για την ΠΓΔΜ μάλιστα ίσως κρίνεται και η ίδια η κρατική της υπόσταση, που παραμένει ρευστή σε μία χώρα όπου το 35% του πληθυσμού είναι μειονότητες (με μεγαλύτερη την αλβανική, 25% σύμφωνα με απογραφή του 2002). Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η γειτονική χώρα προβάλλει και προπαγανδίζει, με τόση συνέπεια και ένταση, την σχέση της «με τους αρχαίους Μακεδόνες και τον Μέγα Αλέξανδρο». Για ένα κράτος σε αναζήτηση εθνικής ταυτότητας και χωρίς τα άλλα βασικά συστατικά που την συγκροτούν, όπως μία κυρίαρχη θρησκεία (65% χριστιανοί – 35% Μουσουλμάνοι) ή γλώσσα (πλήθος μειονοτικών γλωσσών) μία τέτοια κίνηση φαίνεται πολύ λογική για την εξασφάλιση της συνοχής του.

Για την Ελλάδα κρίνεται σε σημαντικό βαθμό κάτι άλλο. Όπως έχει φανεί και σε προηγούμενες περιπτώσεις, όπως η συνάντηση Τσίπρα – Τραμπ, η ανάπτυξη των αμερικανικών βάσεων όπως της Σούδας, οι διακρατικές στρατιωτικές συμφωνίες και το εμπόριο όπλων σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έχει κάνει μία πολύ βασική επιλογή στην εξωτερική πολιτική: Πλήρη ταύτιση και υπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων. Συχνά οι κινήσεις αυτές, ή αλλιώς η «υποταγή» στις ΗΠΑ, όπως καταγγέλλεται, ερμηνεύονται ως θυσία με σκοπό την αμερικανική βοήθεια στο θέμα του ελληνικού χρέους. Κάτι που όμως φαίνεται να μην ισχύει, ή τουλάχιστον να μην ισχύει πλέον. «Έχει γίνει αποδεκτό ότι το θέμα του χρέους περνάει από τους Ευρωπαίους» τονίζει πηγή του TPP. «Αυτό που θέλει ως αντάλλαγμα η κυβέρνηση είναι να αναγνωριστεί ως η ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια, ο “πυλώνας σταθερότητας”.  Και επίσης, τις αμερικανικές επενδύσεις, τα κεφάλαια που θα περνούν μέσα από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα για να διοχετεύονται σε Ελλάδα και Βαλκάνια», εκτιμάται επίσης.

Ο χαρακτηρισμός «ηγετική δύναμη» (που ουσιαστικά σημαίνει τοποτηρητής) μπορεί να μοιάζει παράξενος για την Ελλάδα των μνημονίων, ωστόσο έχει εξήγηση. «Μπορεί να είναι όπως είναι, αλλά η Ελλάδα έχει ΑΕΠ όσο όλες οι άλλες βαλκανικές χώρες μαζί, είναι στην Ευρωζώνη και επίσης, έχει νομοθεσία πλέον κατά 70% γραμμένη από τους Ευρωπαίους. Με τις ΗΠΑ να θέλουν να εμπλακούν περισσότερο στα Βαλκάνια, η κυβέρνηση θέλει να παίξει το ρόλο του “Ισραήλ των Βαλκανίων”, ό,τι δηλαδή είναι για τους αμερικάνους το Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, τηρουμένων των αναλογιών».

Σε συνέντευξή του στον «ΣΚΑΙ» την Τρίτη, ο αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, ουσιαστικά επιβεβαίωσε, αν και διπλωματικά, τα παραπάνω. Χαρακτήρισε «πυλώνα σταθερότητας» την Ελλάδα, άφησε αιχμές για την ρωσική ανάμειξη, μέσω του Ιβάν Σαββίδη, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, πήρε θέση υπέρ της χώρας στα ελληνοτουρκικά, ενώ αναφέρθηκε επίσης στην «κοινή βούληση» για ένταξη των βαλκανικών χωρών στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ και στο αμερικανικό ενδιαφέρον επενδυτών για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.

Με το «Μακεδονικό», η ικανότητα της Ελλάδα να επιλύει κρίσεις στα Βαλκάνια, όπως επιθυμούν οι ΗΠΑ, φαίνεται ότι περνάει από τεστ. Η εντολή των ΗΠΑ προς τα βαλκανικά κράτη που ανήκουν στη σφαίρα επιρροής τους φαίνεται να είναι σαφής: Να λύσουν τις διαφορές τους, για να υπηρετήσουν απρόσκοπτα τα αμερικανικά συμφέροντα. Δεν είναι τυχαίο που εκτός του θέματος της ΠΓΔΜ, διαβουλεύσεις υπάρχουν και με την Αλβανία, με ζήτημα αυτές τις μέρες το θέμα της έναρξης της αναζήτησης και εκταφής οστών Ελλήνων πεσόντων στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-41.

Είναι πολύ εύκολο να παρακολουθήσει κανείς τις εξελίξεις για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ με όρους πολιτικού… θρίλερ: Οι συγκρούσεις στελεχών ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, οι δηλώσεις αξιωματούχων (που πολλές φορές απευθύνονται στο εσωτερικό τους ακροατήριο «πυροδοτόντας ένταση» και «ανατροπές» στη διαπραγμάτευση) και τα μικροπολιτικά συμφέροντα βοηθούν σε αυτήν την πρόχειρη ανάγνωση. Πίσω από αυτά όμως, το θέμα της ονομασίας είναι απλά ένα πιόνι στην διεθνή σκακιέρα και στις συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ ΕΕ/ΝΑΤΟ και Ρωσίας.

Καθώς το ζήτημα θα συνεχίσει να απασχολεί την επικαιρότητα τους επόμενους μήνες ίσως θα πρέπει, εκτός από τη συζήτηση για το «σε ποιον ανήκει η Μακεδονία», να αναλογιστούμε ότι η μάχη διεθνώς γίνεται για το «σε ποιον θα ανήκουν τα Βαλκάνια»