Κυκλοφόρησαν αυτές τις ημέρες αναρτήσεις χρηστών στα κοινωνικά δίκτυα οι οποίοι κουνούσαν το δάχτυλο κραυγάζοντας «εγώ τα έλεγα» για τα εμβόλια: ο εμβολιασμός είναι μία απάτη των φαρμακευτικών εταιρειών και εμείς τα θύματά της!

Την επόμενη φορά που ο ιατρικός κλάδος θα αναρωτηθεί γιατί δεν μπορεί να πείσει κανέναν ότι η θεωρία περί αυτισμού που προκαλούν τα εμβόλια συνιστά μια αντιεπιστημονική αρλούμπα, καλά θα κάνει να θυμηθεί αυτήν την ιστορία. Δεν υπάρχει απολύτως καμία λογική εξήγηση, για να μπορέσει να χωρέσει το μυαλό μας ότι τόσοι ανόητοι τσαρλατάνοι μπορούν να επικρατούν έναντι των ισχυρότερων ιατρικών επιχειρημάτων. Για την ακρίβεια, υπάρχουν μερικές λογικές εξηγήσεις, και μία είναι αυτή. Μπορεί να ισχύουν ή να μην ισχύουν αυτά που υπαινίσσεται ο κόσμος για τον Χατζηνικολάου και τον Αβραμόπουλο, το κομμάτι όμως που αφορά την ανάμειξή γιατρών στο σκάνδαλο της Novartis, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην ισχύει.

Το 2015 η Novartis πλήρωσε 390 εκατομμύρια δολάρια σε διακανονισμό στις ΗΠΑ διότι αποδείχτηκε πως σε συνεργασία με εξειδικευμένα φαρμακεία πλήρωνε τους φαρμακοποιούς προκειμένου να πείσουν τους ασθενείς να συνεχίσουν να παίρνουν πανίσχυρα και ακριβά φάρμακα παρότι δεν ήταν απαραίτητο, υποβαθμίζοντας τους κινδύνους και τις παρενέργειες.

Στη Νότια Κορέα πλήρωσε πρόστιμο 48 εκατομμύρια δολάρια για δωροδοκίες γιατρών, οι οποίες καταγράφονταν ως έξοδα ταξιδιών, συνεδρίων, αμοιβή για διαλέξεις, «marketing events», εκπαιδευτικά σεμινάρια κλπ.

Κι αν επιμείνει κανείς στη διάκριση μεταξύ της ελβετικής εταιρείας και των ανταγωνιστικών αμερικανικών συμφερόντων, π.χ. της Pfizer, το 2012 η εταιρεία αυτή συμφώνησε να πληρώσει 60 εκατομμύρια δολάρια σε διακανονισμό πάλι για τις κατηγορίες της δωροδοκίας γιατρών και άλλων επαγγελματιών υγείας προκειμένου να επιτύχει προνομιακή θέση στην αγορά.

Η φαρμακευτική εταιρεία Teva κατέχει ρεκόρ στους διακανονισμούς του 2016, με το ποσό των 519 εκ. δολαρίων, γιατί δωροδοκούσε στην Ουκρανία, τη Ρωσία και το Μεξικό.

Η ιδέα της διαφήμισης φαρμάκων είναι προκλητική. Δεν διαθέτουμε ασφαλή κριτήρια για να αποφασίζουμε ποιο παντελόνι ή ποιο παγωτό μας αρέσει. Στην ιατρική όμως έχουμε επιστημονικές εξελίξεις δεκαετιών για το πώς κρίνεται η ποιότητα ενός φαρμάκου. Ο Ben Goldacre έχει συμπληρώσει την εξαιρετική αρθρογραφία του εναντίον των τσαρλατάνων, γράφοντας και ένα βιβλίο πολεμικής εναντίον της φαρμακοβιομηχανίας. Εξηγεί εκεί ότι το γεγονός πως ξοδεύονται 60 δις τον χρόνο σε φαρμακευτική διαφήμιση μόνο στις ΗΠΑ, οφείλεται σε έναν λόγο: προκειμένου να αντικατασταθεί η αδέσμευτη επιστημονική κρίση που θα ονομάζαμε «evidence based», αυτή που στοιχειοθετείται με επιστημονικά κριτήρια, από μια πλειοδοσία διαφημιστικών παροχών σε ειδικούς. Εξειδικευμένοι επιστήμονες βγάζουν τη συνείδησή τους σε πλειστηριασμό, αντί να απαντούν στο απλό ερώτημα ποιο είναι το φάρμακο με τις καλύτερες ελπίδες θεραπείας με βάση τη σχετική έρευνα.

Τα χρήματα αυτά βεβαίως μετακυλίονται στους ασθενείς μέσω του συστήματος υγείας ή της ιδιωτικής ασφάλισης, κι έτσι αποκτούμε ένα σύστημα λήψης αποφάσεων που είναι ακριβότερο και σαφώς χειρότερο, αφού η διαφημιστική δαπάνη υπάρχει προκειμένου να ακυρώνει την επιστημονική κρίση των ειδικών. Οι γιατροί χρηματίζονται από φαρμακευτικές εταιρείες προκειμένου να προδίδουν την επιστημονική τους συνείδηση, καθώς η λογική λέει ότι αν κατέληγαν στα ίδια συμπεράσματα και χωρίς χρηματισμό, η εταιρεία δεν θα είχε κανένα λόγο να πετάξει τα λεφτά της.

Το 1940 η φαρμακευτική διαφήμιση προς το κοινό είχε απαγορευτεί. Επανήλθε στις αρχές του ’80, στις ΗΠΑ και τη Νέα Ζηλανδία, σε συνθήκες κάπως πιο επιθετικού φιλελευθερισμού, με το επιχείρημα ότι βεβαίως ένας τέτοιος περιορισμός θα ήταν ενάντιος προς την ελεύθερη αγορά.

Κάθε γιατρός που συμβιβάζεται με την ιδέα ότι ο ίδιος ή οι συνάδελφοί του είναι δυνατόν να νοθεύουν την επιστημονική τους κρίση προκειμένου να δεχτούν δώρα από φαρμακευτικές εταιρείες, επιβεβαιώνει απολύτως τη δυσπιστία του κόσμου απέναντι στους γιατρούς. Σημαίνει αυτό ότι έχουν δίκιο οι θεωρίες για τον αυτισμό; Όχι. Αλλά πώς να τις διαψεύσεις, όταν ο κόσμος γνωρίζει ότι γιατροί ψεύδονται συστηματικά διότι χρηματίζονται;

Όταν εγώ συζητώ με έναν γιατρό, είμαι απέναντί του απροστάτευτος. Δεν ξέρω τι είναι ασθένεια, τι είναι υγεία και τι είναι εμβόλιο. Με την πολυπλοκότητα των σημερινών επιστημονικών γνώσεων, μοιραία θα είμαι υποχρεωμένος να εμπιστεύομαι σε πολύ μεγάλο βαθμό τη γνώμη των ειδικών. Κάθε φορά που ένας γιατρός πλουτίζει επειδή νόθευσε την επιστημονική του κρίση, στέλνει μία ορδή ασθενών σε τσαρλατάνους.

Γιατροί που θεωρούν πως τα χρήματα που παίρνουν δεν τους φτάνουν, μπορούν να εγκαταλείψουν το ιατρικό επάγγελμα και να κάνουν μία άλλη δουλειά. Προστασία σε νυχτερινά μαγαζιά, για παράδειγμα, ή ό,τι άλλο νιώθουν πως τους ταιριάζει. Υπάρχουν συνάδελφοί τους που δεν έχουν ελαστική συνείδηση. Έτσι κι αλλιώς, δεν υπάρχει ποτέ κανένα ύψος μηνιαίας αμοιβής που να εξασφαλίζει ότι κάποιος θα είναι θωρακισμένος απέναντι στον πειρασμό. Την ώρα λοιπόν που το πολιτικό μας σύστημα θα προσπαθεί να κινητοποιήσει τις διαδικασίες με τις οποίες (προσποιείται ότι) κάνει την αυτοκάθαρσή του, το ίδιο θα πρέπει να κάνει και ο κόσμος των επαγγελμάτων υγείας που εμπλέκονται. Δεν υπάρχει λύση που να μην προϋποθέτει μια σχέση εμπιστοσύνης, ότι ο άλλος εκφράζει τη σκέψη του και όχι το συμφέρον του. Αν κανείς αναρωτιέται πώς επιβιώνει η ομοιοπαθητική, μετά από δύο αιώνες ιατρικών και επιστημονικών αποτυχιών, ιδού μια εξήγηση.

Ανήκω στους ενθουσιώδεις υποστηρικτές της επιστημονικής αντιμετώπισης της ασθένειας. Μου προκαλούν αλλεργία εκφράσεις όπως «ολιστική/εναλλακτική» θεραπεία κ.τ.ό. Η τεράστια, ανεξήγητη εξάπλωση των εναλλακτικών θεραπειών, σε πείσμα κάθε λογικής και επιστήμης, είναι αδύνατο να κατανοηθεί χωρίς να λάβει κανείς υπόψη του τον παράγοντα της ιατρικής διαφθοράς. Ενώ θα παρακολουθούμε το επόμενο διάστημα το σταδιακό ξεφούσκωμα του πολιτικού σκέλους, εγώ θα ήθελα να επιμείνω τώρα στο ιατρικό. Τα ιατρικά επιχειρήματα εναντίον του κομπογιαννιτισμού είναι ατράνταχτα. Η δυσπιστία οφείλεται στην ενοικίαση της συνείδησης των γιατρών. Στο ότι συμπεριφορές εντελώς ανήθικες είναι τόσο διαδεδομένες που δεν εντυπωσιάζουν κανέναν. Να μια αφορμή για να ξεκινήσουν να μας σοκάρουν.