Ανάπηροι βορά στο θέαμα και τη μικροπολιτική;

Έτσι ξεκινάει η ανακοίνωση-καταγγελία της Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων “Μηδενική Ανοχή”, των ακτιβιστών που αγωνίζονται για την αποϊδρυματοποίηση, τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ανάπηρων συνανθρώπων μας. Όπως είχε αναδείξει το TPP σε παλαιότερο ρεπορτάζ του στο ίδρυμα των Λεχαινών, η Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων «Μηδενική Ανοχή» στις 4 Νοεμβρίου του 2015 είχε πραγματοποιήσει τετραήμερη κατάληψη στο ίδρυμα των Λεχαινών στον Νομό Ηλείας όπου ανάπηρα παιδιά και ενήλικες ζούσαν για δεκαετίες κλειδωμένα σε κλουβιά και δεμένα με ιμάντες. Η δράση και οι διεκδικήσεις των ακτιβιστών είχαν ως αποτέλεσμα την ορατή βελτίωση της ποιότητας ζωής των αναπήρων στο ίδρυμα των Λεχαινών: όχι άλλοι ιμάντες, δέσιμο και καταστολή με δεκάδες χάπια καθημερινά.

Ο ανάπηρος σκηνοθέτης και ακτιβιστής της «Μηδενικής Ανοχής», Αντώνης Ρέλλας, κατέγραφε επί δύο χρόνια με την κάμερά του αυτές τις απάνθρωπες εικόνες στα Λεχαινά καθώς και τις σταδιακές αλλαγές στη ζωή των αναπήρων και το ντοκιμαντέρ του «Από το Άσυλο στην Κοινωνία» αναμένεται να προβληθεί σε ελληνικά και διεθνή φεστιβάλ. 

Χάρη στις πιέσεις που ασκούν συστηματικά οι ακτιβιστές, η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου, δεσμεύτηκε επίσημα τον περασμένο Δεκέμβριο ότι η αποϊδρυματοποίηση θα ξεκινήσει από τα Λεχαινά, έτσι ώστε οι ανάπηροι που ζουν εκεί να μεταφερθούν σε μικρές δομές φιλοξενίας 4-5 ατόμων και σε ανάδοχες οικογένειες ώστε να καταφέρουν να ενταχθούν ξανά στη ζωή και την κοινωνία. 

Αυτή τη φορά, η «Μηδενική Ανοχή» στις 3 Μαρτίου το πρωί έκανε το αυτονόητο: Μετά από «φωτογραφίες-σοκ» που δημοσίευσε το Πρώτο Θέμα με έναν ανάπηρο δεμένο στο Λοιμωδών, πήγε αιφνιδιαστικά να δει απευθείας τις συνθήκες που επικρατούν εκεί. Στο Λοιμωδών μεταφέρθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο, 21 από τα 27 ανάπηρα άτομα που ζούσαν εκτός οικιστικού ιστού στο θεραπευτήριο του Σκαραμαγκά προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσής τους (αν και παραμένουν σε ιδρυματικό, νοσοκομειακού τύπου πλαίσιο και όχι σε συνθήκες κανονικής ζωής).

Παράρτημα ΑμεΑ Δυτικής Αττικής 

Η Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων “Μηδενική Ανοχή” -όπως και ένα πολύ μεγάλο μέρος της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας που απορρίπτει την ιδρυματοποίηση και τον εγκλεισμό- υποστηρίζει ότι «τα ιδρύματα δε βελτιώνονται παρά μόνο σφραγίζονται αν θέλουμε να ζήσουν οι ανάπηροι αξιοπρέπεια» (βλ. ανακοίνωση παρακάτω). Εν προκειμένω, όμως, δηλώνει ότι στο Λοιμωδών «δεν είδαμε καθηλωμένους/ες με ιμάντες σε κρεβάτια, οι συνθήκες υγιεινής ήταν καλές και τα ανάπηρα άτομα περιποιημένα. Διαπιστώσαμε ότι τα άτομα που παρουσιάζονται δεμένα στις φωτογραφίες στα ΜΜΕ, ήταν ελεύθερα και τα συναντήσαμε στο playroom αλλά και έξω από το οίκημα».

Η φωτογραφία που δημοσίευσε το Πρώτο Θέμα.

Οι ακτιβιστές συνάντησαν και την κοπέλα που η φωτογραφία της έκανε το γύρο των ΜΜΕ και «έπαιξαν μαζί της στον ήλιο» όπως είπαν στο TPP.  

Η δεμένη κοπέλα του Πρώτου Θέματος, όπως τη συνάντησαν οι ακτιβιστές να είναι ελεύθερη έξω. 

Χαρακτηριστικά, οι ανάπηροι/-ες δεν έφεραν σημάδια από δεσίματα στα χέρια ή τα πόδια, σημάδια που -εφόσον έχει προηγηθεί καταστολή με δέσιμο- για να φύγουν χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα. 

Μέσα στο Λοιμωδών.

Μέσα στο Λοιμωδών. 

Η «Μηδενική Ανοχή» γνωρίζει καλά και τις συνθήκες που επικρατούσαν και στον Σκαραμαγκά όπου ζούσαν οι ανάπηροι/-ες πριν το Λοιμωδών: «κρύο, υγρασία, μούχλα, κρεβάτια χωρίς στρώματα, καθήλωση, μία ανήλιαγη περιφραγμένη πυλωτή που δε λειτουργούσε καν τα τελευταία χρόνια, απομόνωση εκτός του κοινωνικού ιστού».  

Στις καταγγελίες του Τύπου, με πηγή το Πρώτο Θέμα, το υπ. Εργασίας απάντησε αρχικά ότι αυτή η μεταφορά από τον Σκαραμαγκά στο Λοιμωδών έγινε γιατί η πρώτη «βρίσκεται εκτός οικιστικού ιστού και σε μεγάλη απόσταση απ' αυτόν, προσδίδοντας μορφή γκέτο στη φιλοξενία των ΑΜΕΑ» προσθέτοντας ότι «Η σύγχρονη επιστήμη και διεθνής πρακτική επιτάσσει τη συνύπαρξη και όχι την απομόνωση».

Όσο για τις φωτογραφίες της δεμένης κοπέλας, στην ανακοίνωσή του το υπουργείο δήλωσε ότι οι φωτογραφίες φιλοξενουμένων που διαρρέουν στον Τύπο και η διατάραξη της λειτουργίας της Μονάδας και της ηρεμίας των περιθαλπόμενων για λόγους πολιτικών ή άλλων σκοπιμοτήτων, έχει συνέπειες στους ίδιους τους ωφελούμενους. «Πόσο μάλλον, όταν η έκθεση ανθρώπων που δεν μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους σε κοινή θέα αποτελεί παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων ή κακή άσκηση των δικαιωμάτων τους».

«Σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα και τις γραπτές οδηγίες των θεραπόντων ιατρών, ακολουθείται η πρακτική της καθήλωσης εξατομικευμένα. Δηλαδή, για άτομα που αποδεδειγμένα μπορούν να βλάψουν ανεπανόρθωτα τον εαυτό τους, όταν βρίσκονται σε κατάσταση υπερδιέγερσης. Η καθήλωση, που ακολουθούσαν ως μέτρο αντιμετώπισης των διεγέρσεων από ετών και στη Μονάδα του Σκαραμαγκά, στις νέες μονάδες σταδιακά μειώνεται, όσο το επιτρέπουν οι συνθήκες. Είναι, όμως, επικίνδυνο να παύσει απότομα, χωρίς να έχει αναπτυχθεί άλλο σύστημα παρακολούθησης και, μάλιστα, σε περίοδο προσαρμογής. Η πρακτική της καθήλωσης εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο για άτομα που αποδεδειγμένα μπορούν να βλάψουν τον εαυτό τους και επιβάλλεται να προστατευθούν» σημειώνει το υπουργείο.  

Εν τω μεταξύ, πριν ακόμα να καταλαγιάσει ο σάλος που πυροδότησαν οι φωτογραφίες, μία 39χρονη κοπέλα που είχε γεννηθεί με «βαρύτατο, σπάνιο σύνδρομο και με σοβαρά συνοδά προβλήματα, όπως αυτό της καρδιακής βαλβιδοπάθειας» και ζούσε τον τελευταίο καιρό στο Λοιμωδών πέθανε. Πολλά ΜΜΕ αναπαρήγαγαν ότι επρόκειτο για μία γυναίκα με αυτισμό που ζούσε υπό άθλιες συνθήκες. Από τη μεριά του το Παράρτημα ΑμεΑ Δυτικής Αττικής, ωστόσο δήλωσε επίσημα ότι η γυναίκα «Δεν είχε αυτισμό και δεν υπόκειτο σε κανέναν περιορισμό», ενώ παρακάλεσε «τα ΜΜΕ να περιμένουν το αποτέλεσμα της νεκροψίας και να σεβαστούν το θάνατο του ανθρώπου και το πένθος όλων όσων αγάπησαν τη Ζ.» υπενθυμίζοντας ότι η συνειδητή αναπαραγωγή ψευδών ειδήσεων μπορεί να έχει νομικές συνέπειες».

Διαβάστε παρακάτω όλη την ανακοίνωση της Κίνησης Χειραφέτησης Αναπήρων “Μηδενική Ανοχή”:

Είναι τραγική η άγνοια ή ο δόλος (μας είναι αδιάφορο τι από τα δύο) που διαφαίνεται στα άρθρα των ΜΜΕ, αλλά και όσων υποκίνησαν τα δημοσιεύματα αυτά σχετικά με τις ζωές των αναπήρων που εξαναγκάζονται να ζουν μια ΑΒΙΩΤΗ ΖΩΗ μέσα στα ιδρύματα δήθεν προστασίας τους. Η αποϊδρυματοποίηση ΔΕΝ αποτελεί μια ανώδυνη ρητορεία ούτε σε καμία περίπτωση μπορεί να καμουφλαριστεί πίσω από την αναγκαία μεταστέγαση –όπως στην περίπτωση του Σκαραμαγκά– αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα που αφορούν τη διαβίωση των αναπήρων σε κοινοτικά πλαίσια με όρους αξιοπρέπειας.

Το παράρτημα ΑμεΑ Δυτικής Αττικής βρίσκεται εντός της έκτασης του Γενικού Νοσοκομείου Δυτικής Αττικής «Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ» και οι ωφελούμενοι/ες φιλοξενούνται σε 2 κτίρια. Στο πρώτο κτίριο (1ος όροφος) διαμένουν 8 άτομα προερχόμενα από τον Σκαραμαγκά σε ιδρυματικού τύπου συνθήκες διαβίωσης. ΔΕΝ είδαμε καθηλωμένους/ες με ιμάντες σε κρεβάτια, οι συνθήκες υγιεινής ήταν καλές και τα ανάπηρα άτομα περιποιημένα. Διαπιστώσαμε ότι τα άτομα που παρουσιάζονται δεμένα στις φωτογραφίες στα ΜΜΕ, ήταν ελεύθερα και τα συναντήσαμε στο playroom αλλά και έξω από το οίκημα. Το προσωπικό ήταν ελάχιστο και συνομιλήσαμε με γονείς ωφελούμενων που βρίσκονταν την ώρα της επίσκεψής μας εκεί. Στο ισόγειο του δευτέρου κτιρίου διαμένουν 12 ανάπηρα άτομα προερχόμενα από τον Σκαραμαγκά.

Διαπιστώσαμε και εκεί ότι οι συνθήκες διαβίωσης είναι ιατροκεντρικού/ιδρυματικού τύπου αλλά οι συνθήκες υγιεινής ήταν καλές και δεν είδαμε ανάπηρα άτομα σε περιορισμό. Στα 2 κτίρια που φιλοξενούνται τα ανάπηρα άτομα από τον Σκαραμαγκά τα μπάνια ήταν προσβάσιμα και είδαμε ανάπηρα άτομα να τα χρησιμοποιούν αυτόνομα. Η συνολική εικόνα που αποκομίσαμε από την αιφνιδιαστική επίσκεψή μας ΔΕΝ συνάδει με όσα παρουσιάζουν τις τελευταίες μέρες τα «ευαίσθητα» και «έγκριτα» ΜΜΕ.

Ωστόσο, εμείς θα επιμείνουμε σε αυτό που λέμε εξαρχής με την εμπλοκή μας στο παράρτημα ΑμεΑ Λεχαινών και το επαναλαμβάνουμε και σήμερα: Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η αποϊδρυματοποίηση είναι μια διαρκής διαδικασία με βασικό πυρήνα την αλλαγή προσέγγισης του/της διαφορετικού/ής άλλου/ης, με πολύ καλά οργανωμένο σχέδιο μετάβασης σε δομές και εκπαιδευμένο προσωπικό, όπου στο επίκεντρο δε θα τίθεται η αναπηρία ως ανικανότητα και παθολογία, αλλά οι ανάπηρες/οι ως μοναδικές οντότητες. Η αποϊδρυματοποίηση δεν είναι μια διαδικασία μετάβασης, η οποία θα ξεκινήσει από τη «βελτίωση» του υπάρχοντος πλαισίου με «κανόνες» ούτε με τη μεταστέγαση σε βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης ιδρυματικού τύπου. Οι άναρθρες κραυγές ελάχιστων «γονέων και κηδεμόνων» που αξιώνουν τον βασανισμό και την περιθωριοποίηση των ενήλικων ανάπηρων «παιδιών» τους, αξίζουν ποινικής αντιμετώπισης καθώς και εκείνων που με γνώμονα μικροπολιτικά συμφέροντα τάσσονται μαζί τους.

Αξιώνουμε από την κυβέρνηση να προχωρήσει ΑΜΕΣΑ σε όσα έχει εξαγγείλει και θυμίζουμε ότι τα ιδρύματα ΔΕΝ βελτιώνονται, αλλά ΣΦΡΑΓΙΖΟΝΤΑΙ, όχι ΜΟΝΟ ως κτιριακές εγκαταστάσεις αλλά και ως αντιλήψεις.

ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ ΣΤΗ ΔΙΑΙΩΝΙΣΗ ΤΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ! ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΤΩΡΑ!

ΑΠΟΙΔΡΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΡΑ!

ΟΧΙ στην ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΟΧΙ στα ΜΙΚΡΑ και στα ΜΕΓΑΛΑ ΑΣΥΛΑ!

ΝΑΙ στην ΑΠΟΙΔΡΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ και στην ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ!

ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΑΠΗΡΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΣΤΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ!

ΥΓ: Άλλος ένας θάνατος ανάπηρου ατόμου που του κλέψαμε τη ζωή μάς γνωστοποιήθηκε στην επίσκεψή μας.

Ζωή, σου ζητάμε συγνώμη.

Διαβάστε εδώ το παλαιότερο ρεπορτάζ του TPP μέσα στο ίδρυμα στα Λεχαινά: «Θα μπορούσαν να γελάνε, να μιλάνε, να έχουν ζωή»