της Τζένης Τσιροπούλου
Είναι Τετάρτη αργά το απόγευμα και βρίσκομαι στον χώρο της Red Umbrella Athens (RUA), της πρώτης οργάνωσης στην Ελλάδα που από τον Δεκέμβριο του 2015 βρίσκεται στις επάλξεις για την ενδυνάμωση και την κοινωνική ένταξη των εργαζομένων στο σεξ. Πιο συγκεκριμένα, είναι Πρωτοβάθμιος Φορέας Πρόληψης και Ενδυνάμωσης εργαζόμενων στο σεξ και γεννήθηκε μετά από πρωτοβουλία του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», των Κέντρων Πρόληψης και Εξέτασης «Checkpoint» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδας «Προμηθέας».
Η κόκκινη ομπρέλα είναι το διεθνές σύμβολο των sex workers και υιοθετήθηκε το 2001, όταν σε μια πορεία στη Βενετία, οι εργαζόμενοι στο σεξ διέσχισαν την πόλη κρατώντας κόκκινες ομπρέλες για να ξεχωρίζουν και να γίνουν ορατοί και ορατές: το κόκκινο είναι το χρώμα της αγάπης ενώ η ομπρέλα συμβολίζει την προστασία.
Οι εργαζόμενοι στο σεξ είναι άνθρωποι που για τον περισσότερο κόσμο δικαιούνται μόνο μία γωνιά στο περιθώριο, στα σκοτάδια αυτής της πόλης. Είναι άνθρωποι-ταμπού και δύσκολα διανοούμαστε ότι έχουν οικογένεια, γονείς, μια «κανονική» ζωή και κυρίως ότι μπορεί να αγαπάνε τη δουλειά τους. Τα στερεότυπα τραβάνε σκληρές κόκκινες διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε εμάς και «αυτές», και αυτό το κόκκινο σίγουρα δεν είναι της αγάπης, αλλά του ξένου, της ντροπής και της αμηχανίας. Οι εργαζόμενοι στο σεξ βρίσκουν απέναντί τους και κινήματα, όπως ρεύματα του φεμινισμού που αρνούνται ότι μία γυναίκα μπορεί να επιλέγει αυτοβούλως αυτό το επάγγελμα και να διεκδικεί νομιμοποίηση και ισότιμη αντιμετώπιση με ένσημα και σύνταξη.
Ακούγεται ακραίο, αλλά βάσει κάποιων ερευνών, όταν μεγάλες πόλεις δίνουν επίσημη άδεια σε γυναίκες να εργαστούν νόμιμα σε συγκεκριμένες ζώνες μιας πόλης, οι βιασμοί και η σεξουαλική κακοποίηση εκεί, υπολογίζεται ότι μειώνονται από 30 έως και 40%. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί «το παράνομο status των σεξεργατριών τις καθιστά πολύ πιο ευάλωτες». Ταυτόχρονα, λέγεται ότι μειώνεται και το εμπόριο ναρκωτικών σε αυτές τις περιοχές της πόλης, αν και σύμφωνα με συγκεκριμένη έρευνα που έγινε στην Ολλανδία, τα εμπειρικά δεδομένα από τη νομιμοποίηση της πορνείας δε θεωρούνται τόσο επαρκή ώστε να εξάγονται συμπαγή συμπεράσματα ακόμα.
Στο σπίτι της RUA, οι εθελοντές τακτοποιούν την γκαρνταρόμπα από την οποία οι εργαζόμενες στο σεξ μπορούν να επιλέξουν τα αποψινά τους ρούχα. Ο μακιγιέζ τούς περνάει επιμελώς πινελιές ρουζ και μαύρο μολύβι στα μάτια. Δίπλα από τις υπηρεσίες αισθητικής, υπάρχει ένα τραπέζι με κραγιόνια και νερομπογιές. Στον τοίχο κρέμονται ζωγραφιές με λουλούδια και μία με ένα κορίτσι με κατακίτρινα μαλλιά και στενή μπλε φούστα. Τις έχουν ζωγραφίσει οι εργαζόμενες στο σεξ. Οι εθελοντές τρέχουν αεικίνητοι ώστε όλα να είναι στην εντέλεια και οι κοπέλες να νιώθουν όμορφα σαν το σπίτι τους. Για να μη διαταραχτεί αυτή η ηρεμία, η φωτογραφική μηχανή μου πρέπει να παραμείνει μέσα στην τσάντα.
Η RUA παρέχει δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης και ενδυνάμωσης σε γυναίκες και άνδρες εργαζόμενους στο σεξ, στο Κέντρο Ημέρας που λειτουργεί υπό την επιστημονική επιμέλεια του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν συμβουλευτική σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, ψυχολογική και κοινωνική στήριξη, νομική στήριξη, παροχή προφυλακτικών και τεστ εγκυμοσύνης, εξέταση για HIV, Ηπατίτιδα B & C και άμεση διασύνδεση με υπηρεσίες υγείας, συμβουλευτική για θέματα εξαρτήσεων και μείωση της βλάβης.
Το trafficking αποτελεί ένα εντελώς διαφορετικό φαινόμενο. Η Red Umbrella διεθνώς ασχολείται με τα δικαιώματα των ανθρώπων που επιθυμούν να εργάζονται στη βιομηχανία του σεξ γιατί ναι, υπάρχουν και αυτοί.
Τα περισσότερα πολιτικά κόμματα δεν έχουν ατζέντα σχετικά με το θέμα ενώ και για τον πολιτικό κόσμο, η εργασία στο σεξ ταυτίζεται με το trafficking. Ένα πρώτο δειλό, αλλά σημαντικό βήμα έγινε τον Μάιο του 2017 όταν συναντήθηκαν για πρώτη φορά οργανώσεις και εκπρόσωποι των κομμάτων (εκτός του ΚΚΕ και της Χρυσής Αυγής), οι οποίοι παραδέχτηκαν ότι άκουγαν για πρώτη φορά ότι υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να εργάζονται στο σεξ, αρνούνται την ταμπέλα του θύματος και διεκδικούν ισονομία.
Η «Κόκκινη Ομπρέλα» βγαίνει και στον δρόμο, κάνοντας το λεγόμενο street work, επενδύοντας χρόνο στο να γνωρίσει τους εργαζόμενους στο σεξ. «Οι άνθρωποι αυτοί είναι πολύ καχύποπτοι και καλά κάνουν, γιατί ζουν πολύ μακριά από τα όρια της κοινωνίας. Πλέον γνωρίζουμε τους κώδικες της πιάτσας και είμαστε ευπρόσδεκτοι γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη για επικοινωνία και ένταξη. Όταν από παντού ακούς “όχι” και ξαφνικά κάποιος δε σε σιχαίνεται, δε σε κρίνει, σου λέει “για πες” και θυμάται το μικρό σου όνομα, θα τον εμπιστευτείς» μου λέει ένας εθελοντής στο σπίτι της RUA.
Καθόμαστε στην κουζίνα και βάζουμε καφέ. Όλοι γύρω από το τραπέζι έχουν πολλά να μου αφηγηθούν και πολλά να μου μάθουν. Μου συστήνονται με τα ψευδώνυμά τους. Η Ειρήνη είναι τρανς γυναίκα. Έχει βαμμένα ξανθά μαλλιά, έντονη μύτη και αυτοσαρκάζεται για τη φωνή της ενώ ανάβει τσιγάρο. Η Ειρήνη είναι 35 χρόνων και εκδίδεται εδώ και 16 χρόνια στον δρόμο. Δίπλα μου κάθεται ο 25χρονος Μανώλης που είναι αυτό που θα έλεγες το αγόρι της διπλανής πόρτας. Μελαχροινός, χαμογελαστός, λίγο αξύριστος, φοράει τζιν κι ένα μπλε φούτερ. Οι εργαζόμενοι στο σεξ δεν είναι μόνο θηλυκού γένους. Ο Μανώλης βρίσκει πελάτες αποκλειστικά μέσω ίντερνετ. «Έχω το οκτάωρό μου, τους πελάτες μου και το τιμολόγιό μου. Αυτή είναι η δουλειά που επέλεξα και, ναι, το γνωρίζουν οι φίλοι μου» μου λέει. Η Ειρήνη και ο Μανώλης είναι και εθελοντές στη RUA, βοηθώντας όπου υπάρχει ανάγκη. Την παρέα μας συμπληρώνει η Μαρία Ξανθάκη, Υπεύθυνη Επικοινωνίας, Διεκδίκησης Δικαιωμάτων και Δικτύωσης της RUA και άνθρωπος για όλες τις δουλειές, όπως άλλωστε όλοι οι εθελοντές και οι εργαζόμενοι της ομάδας, που δουλεύουν αδιάκοπα για μία ανθρώπινη και δίκαιη αντιμετώπιση για το πιο στιγματισμένο επάγγελμα του κόσμου.
Πατάω «on» στο voice recorder και ξεκινάμε.
Υπάρχει το στερεότυπο της γυναίκας εργαζόμενης στο σεξ που κατάγεται από χώρες της ανατολικής Ευρώπης και του πελάτη Έλληνα. Έχει αλλάξει το τοπίο τα τελευταία χρόνια; Ποιοι προσφέρουν σεξ και ποιοι το αγοράζουν;
Μαρία Ξανθάκη: Πράγματι υπάρχει αυτό το στερεότυπο και επικεντρώνεται μόνο σε ένα προφίλ ανθρώπων ενώ η βιομηχανία του σεξ είναι τεράστια, αλλά αυτό δε συζητιέται στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι που εργάζονται στο σεξ είναι άντρες και γυναίκες, τρανς άτομα, ελληνικής καταγωγής αλλά και από άλλες χώρες. Τα προφίλ των πελατών επίσης ποικίλλουν. Τα μίντια, όμως, δυστυχώς προβάλλουν συγκεκριμένα στερεότυπα εντείνοντας τον στιγματισμό συγκεκριμένων χωρών, ειδικά σε μια εποχή με τον ρατσισμό σε έξαρση. Υπάρχουν φυλλάδες που γράφουν κατά καιρούς ότι 9 στις 10 εργαζόμενες στο σεξ είναι μετανάστριες, αλλά εμείς από την εμπειρία μας βλέπουμε ότι είναι περίπου τόσες Ελληνίδες όσες και μετανάστριες. Οι πελάτες είναι και Έλληνες και άλλης καταγωγής, άλλης θρησκείας, υπάρχουν τα πάντα.
Υπάρχουν άντρες sex workers; Αν ναι, πού εργάζονται; Γιατί η αλήθεια είναι πως δεν τους βλέπουμε πουθενά και θεωρούμε ότι η εργασία στο σεξ έχει μόνο γυναικείο πρόσωπο.
Μανώλης: Αυτό ακριβώς. Ακόμα και ο νόμος μιλάει μόνο για πορνεία γυναικών, ενώ και στην πιάτσα βλέπουμε ότι πιάνουν κοπέλες με την κατηγορία ότι προσβάλλουν τη δημόσια αιδώ, ενώ τα αγόρια δεν υπάρχει περίπτωση να τα αγγίξει κανείς. Βεβαίως και υπάρχουν άντρες sex workers. Είναι κυρίως αυτοί που είναι στην Ομόνοια, παράλληλα με τον κύκλο των κοριτσιών, και η δική μου φάρα, αυτή του ιντερνετικού sex working. Στο ίντερνετ υπάρχουν ειδικά sites όπου σε βρίσκει ο πελάτης και επικοινωνεί μετά τηλεφωνικά. Στο τηλέφωνο γίνεται η συμφωνία για το τι θα περιλαμβάνει ακριβώς η συνάντηση. Η εμπειρία μάς δείχνει ότι πολύ σπάνια άντρες δουλεύουν σε studio.
Εγώ το ξεκίνησα πολύ χαλαρά, για έξτρα χαρτζιλίκι και σιγά-σιγά έγινε η κανονική μου δουλειά. Εδώ και 5 χρόνια ζω από αυτό, βγάζω τα χρήματά μου και πληρώνω τους λογαριασμούς μου. Το ίντερνετ μού προσφέρει μια ασφάλεια, αλλά κυρίως στο πέρασμα του χρόνου μαθαίνω να βάζω τα όριά μου στους πελάτες και να εξασφαλίζω ότι θα τηρηθεί η όποια συμφωνία μας. Με την εμπειρία μαθαίνεις πώς να φυλάγεσαι. Αν, για παράδειγμα, είναι να πάω σε κάποια μακρινή περιοχή, θα ενημερώσω έναν φίλο μου να ξέρει ακριβώς πού πάω.
«Η βιομηχανία του σεξ είναι φασισμός», «Καταστρέψτε τη βιομηχανία του σεξ». Γερμανίδες φεμινίστριες της ομάδας FEMEN διαδηλώνουν στο red light district στο Αμβούργο το 2013.Thomson Reuters Foundation
«Όπως δουλεύεις με τα χέρια σου, έτσι δικαιούσαι ελεύθερα να δουλεύεις και με τον κόλπο σου»
Για ένα μέρος του φεμινιστικού κινήματος, η εργασία στο σεξ είναι ταυτόσημη με την κακοποίηση, την πατριαρχία και την προσβολή της γυναίκας και του γυναικείου σώματος. Ορίζεται ως δεδομένο ότι ποτέ μία γυναίκα δε θα επέλεγε να κάνει αυτό το επάγγελμα, και αν εκδίδεται, το κάνει μόνο μετά από βίαιο εξαναγκασμό κάποιου κυκλώματος εκμετάλλευσης. Έχουν δίκιο βάσει αυτών που ζείτε εσείς οι ίδιοι; Κάνει κακό τελικά αυτή η λογική στα δικαιώματα των sex workers;
Ειρήνη: Είμαι κάθετα αρνητική σε αυτό. Κάθε γυναίκα σέβεται και εκτιμά τον εαυτό της ακόμα κι αν είναι στην πορνεία. Κάνει αυτό το επάγγελμα γιατί θέλει να μεγαλώσει τα παιδιά της, να πληρώσει το ενοίκιό της ή είναι μετανάστρια και κάπως πρέπει να ζήσει. Το παραμύθι ότι πάντα υπάρχει ένας νταβατζής από πίσω, είναι ένας μύθος. Σίγουρα, καμία κοπέλα δε λέει «η πρώτη μου επιλογή στη ζωή μου ήταν να βγω στον δρόμο». Υπάρχει μία σειρά από καταστάσεις που μας οδηγούν σε αυτό, αλλά είναι επιλογή των περισσότερων κοριτσιών τελικά, αντί να δουλέψουν σε ένα σούπερ μάρκετ, να εργαστούν στο σεξ. Και υπάρχουν πολλές sex workers που είναι και φεμινίστριες.
Για μία τρανς γυναίκα είναι σίγουρα πολύ δύσκολο να βρει δουλειά στο ευρύτερο φάσμα εργασίας και μοιραία η δουλειά της είναι στον δρόμο, αλλά εγώ ως γυναίκα και τρανς γυναίκα γιατί πρέπει να θεωρούμαι πάντα ένα θύμα; Με εξαναγκάζει η κοινωνία μεν και ο νόμος, αλλά όχι δε μου βάζει κάποιος νταβατζής το μαχαίρι στο λαιμό. Εγώ έψαχνα δουλειά βάσει της σχολής που έχω τελειώσει, δεν έβρισκα και οδηγήθηκα στη νύχτα και τον δρόμο.
Μαρία Ξανθάκη: Εκεί που ο παραδοσιακός φεμινισμός -γιατί γενικά ο φεμινισμός έχει εξελιχθεί πάρα πολύ- κάνει λάθος είναι στο ότι δε ρίχνει το βάρος στην κοινωνική ένταξη όλων των ανθρώπων που εργάζονται στο σεξ και στο πώς να δημιουργήσει επαγγελματικές επιλογές, αλλά τους τοποθετεί ως θύματα που έρχεται να τα προστατεύσει, ακυρώνοντας αυτό το επάγγελμα και τη διεκδίκηση δικαιωμάτων από αυτούς που το ασκούν. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολιτικοί φορείς που βγάζουν κείμενα υπέρ της κατάργησης της πορνείας και θέλουν να προστατεύσουν τα θύματα trafficking. Εμείς, ως Red Umbrella, φυσικά και υποστηρίζουμε πρακτικές ένταξης και προστασίας θυμάτων trafficking. Αυτό που λέμε είναι ότι δεν είναι μόνο αυτοί, αλλά υπάρχουν και οι άνθρωποι που το κάνουν περιστασιακά ή μόνιμα γιατί δεν υπάρχουν δουλειές ή γιατί το θέλουν. Μας λένε συχνά «Εγώ θα το κάνω για λίγο γιατί αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία άλλη δουλειά λόγω της ανεργίας». Είναι άνθρωποι που δεν έχουν την πολυτέλεια να μπουν στο ταμείο ανεργίας γιατί φυσικά δεν έχουν ένσημα, δεν έχουν την πολυτέλεια να στέλνουν βιογραφικά και να περιμένουν για μήνες χωρίς να έχουν καθόλου εισόδημα. Επίσης, το ότι εργάζεσαι στο σεξ δε σημαίνει ότι δεν μπορείς να θέσεις τα όριά σου. Μπορείς να επιλέξεις το ωράριο, τους χώρους που θα δουλέψεις, τους πελάτες σου, τα λεφτά που θα παίρνεις και αυτό αποδεικνύει την αυτοδιάθεση και την αυτενέργεια. Όπως δουλεύεις με τα χέρια σου ή άλλα μέρη του σώματός σου, έτσι μπορείς ελεύθερα να δουλεύεις και με τον κόλπο σου. Αλλά εκεί κρύβεται η ενοχή της κοινωνίας και η ενοχοποίηση της γυναικείας σεξουαλικότητας. Εμείς δε θέλουμε να το ωραιοποιήσουμε, αλλά να το κανονικοποιήσουμε για τους ανθρώπους που θέλουν να το κάνουν.
Ειρήνη: Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η νομοθεσία που σε καθιστά παράνομο και μέσα στην παρανομία δύσκολα θα διαπραγματευτείς και θα νιώσεις προστατευμένος. Πώς θα καταγγείλεις την όποια παραβίαση εις βάρος σου; Το να μην μπορείς να κάνεις νόμιμα αυτή την εργασία αυξάνει τον κίνδυνο και την ευαλωτότητά σου. Παλιά, εκεί που στεκόσουν, σε μάζευαν και έβγαζες το βράδυ σου στο κρατητήριο και το πρωί με χειροπέδες στην εισαγγελία. Αυτό γινόταν 3 και 4 φορές τη βδομάδα. Εγώ κάποια στιγμή έπρεπε να εκτίσω ποινή. Εξαγόρασα την ποινή μου με κοινωφελή εργασία σε κάποια δομή και γλίτωσα τη φυλάκιση.
Ειρήνη, οι αστυνομικοί πώς σας συμπεριφέρονταν;
Ειρήνη: Κάποιοι ήταν σωστοί, αλλά υπήρχαν πάντα σχόλια και γέλια. Εμένα δε με χτύπησαν ποτέ, αλλά ξέρω κοπέλες που τους φέρθηκαν βίαια ή άλλες που τους ζήτησαν σεξ για να μην τις βάλουν μέσα. Στο θέμα των αστυνομικών, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί πάντως τελευταία και έχουν τρέξει ακόμα και να μας προστατεύσουν μόλις κάποιος πήγε να μας πειράξει.
Justin Tallis/AFP via Getty Images
Νόμος και πορνεία
Η εργασία στο σεξ είναι νόμιμη στην Ελλάδα;
Μαρία Ξανθάκη: Στην Ελλάδα ευτυχώς υπάρχει νομοθεσία για την πορνεία η οποία έγινε για την προάσπιση της δημόσιας υγείας. Είμαστε από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν σχετική νομοθεσία και πρόκειται για τον Νόμο 2734 του 1999 για τα εκδιδόμενα με αμοιβή πρόσωπα. Το μεγάλο πρόβλημα, όμως, είναι η εφαρμογή του νόμου. Τα κριτήρια για να πάρει κάποιος πιστοποιητικό άσκησης επαγγέλματος είναι τόσο αυστηρά και παράλογα που τελικά κανείς δεν μπορεί να πάρει την άδεια.
Να διευκρινίσουμε ότι τα πιστοποιητικά χωρίζονται σε τριών ειδών: για το σπίτι (οίκος ανοχής), για τις ίδιες τις εργαζόμενες στο σεξ και για το υπηρετικό προσωπικό, δηλαδή τις καθαρίστριες του σπιτιού. Σκέψου ότι ακόμα και για τις καθαρίστριες που απλώς θα σφουγγαρίζουν και θα αλλάζουν τα σεντόνια, ο νόμος ζητάει να είναι άνω των 55 ετών και να μην πάσχουν από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Όσο για τους εργαζόμενους στο σεξ, ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να είναι άγαμοι, περιορισμός που είναι κόντρα σε ευρωπαϊκές νομοθεσίες αλλά και στο ελληνικό Σύνταγμα που προστατεύει το δικαίωμα στην οικογένεια και τον γάμο. Η εμπειρία μας μας δείχνει όμως ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι στο σεξ έχουν οικογενειακή ζωή. Δεν είναι κάτι που το φανταζόμαστε. Έχουν συντροφικές σχέσεις, παιδιά, οικογένεια και αρκετές γυναίκες είναι παντρεμένες. Ο ίδιος ο νόμος σε σπρώχνει να είσαι παράνομος.
Η οικογένειά τους γνωρίζει τι επάγγελμα κάνουν;
Μαρία Ξανθάκη: Πολλά άτομα δεν το λένε λόγω του στίγματος γιατί φοβούνται πολύ, αλλά υπάρχουν και κάποιοι που η οικογένειά τους το γνωρίζει. Εσείς Ειρήνη και Μανώλη τι λέτε;
Ειρήνη: Εμένα οι φίλοι μου και ο ευρύτερος κύκλος μου ξέρει τι δουλειά κάνω. Οι γονείς μου όμως δεν ξέρουν. Δεν ξέρω πώς θα το έπαιρναν και φοβάμαι τη στενοχώρια τους. Νομίζουν ότι κάνω σόου και ότι δουλεύω σε κομμωτήριο. Σπούδασα κομμωτική και για αυτό ήρθα άλλωστε στην Αθήνα. Εκείνοι ζουν στο χωριό.
Μανώλης: Εγώ ως γκέι άντρας, στην προσωπική μου ζωή βγαίνω ραντεβού και κάποιες φορές τα πράγματα προχωράνε και πάει να γίνει κάτι πιο σοβαρό. Εκεί πρέπει πάντα να μπαίνω στη διαδικασία να εξηγώ και να ξαναεξηγώ ότι αυτό το πράγμα που κάνω είναι δουλειά. Όταν ο νόμος όμως με έχει παράνομο, πώς να με πάρει σοβαρά ο άλλος; Ο νόμος πρέπει να προηγείται της κοινωνίας, όπως έγινε με το σύμφωνο συμβίωσης. Όπως εσύ δουλεύεις στο βενζινάδικο και άλλοτε βαριέσαι να πας το πρωί που ξυπνάς κι άλλοτε σου αρέσει, έτσι είναι και για μένα αυτή η δουλειά. Πρέπει να υπερασπίζομαι συνέχεια αυτό που κάνω σε όλους. Ακόμα και απέναντι σε πελάτες-«σωτήρες» που ναι μεν έρχονται να λάβουν τις υπηρεσίες μου, αλλά ταυτόχρονα μου λένε «μα τόσο νέο παιδί γιατί κάνεις αυτή τη δουλειά; Θέλω να σε βγάλω από αυτό».
Από την καμπάνια της Red Umbrella Athens.
Μαρία Ξανθάκη: Για να μην αφήσουμε αναπάντητο το νομικό θέμα, πάντως, η πολιτεία έχει φτιάξει έναν νόμο που στην ουσία δε σε αφήνει να βγάλεις άδεια λόγω των πολύ δύσκολων κριτηρίων, σε συλλαμβάνει 2-3 φορές τη μέρα γιατί δεν έχεις άδεια, σου βάζει οικονομικά πρόστιμα που αθροίζονται και θες να τα πληρώσεις, αλλά πού να δουλέψεις για να τα αποπληρώσεις τελικά; Και είναι ένας φαύλος κύκλος. Η νομοθεσία είναι επίσης απαγορευτική για να ανοίξεις οίκο ανοχής.
Ειρήνη: Εγώ θυμάμαι μία Μεγάλη Πέμπτη που κατέβηκα να πάω στο σούπερ μάρκετ και βλέπω δύο αστυνομικούς στην εξώπορτα. Έψαχναν τον τάδε. Τους λέω «εγώ είμαι». Είχαν έρθει να αφισοκολλήσουν στην εξώπορτα της πολυκατοικίας το κλητήριο θέσπισμα που έλεγε ότι καλούμαι σε δίκη για πορνεία. Αν δεν το προλάβαινα, θα το είχε δει όλη η πολυκατοικία. Σε ένα δικαστήριο όπου δικαζόμουν, άκουσα για πρώτη φορά ότι η πορνεία χωρίς άδεια είναι ποινικό αδίκημα. Φορολογική δήλωση δεν έχω κάνει ποτέ και μία φορά που πήγα να κάνω, φανταστείτε το στιγμιότυπο με τον υπάλληλο που αναρωτιόταν «μα καλά δεν έχετε δουλέψει ποτέ στη ζωή σας;» Τι να του έλεγα;
Γιατί κάποιες γυναίκες επιλέγουν τον δρόμο ενώ άλλες το «μαγαζί», τον οίκο ανοχής;
Ειρήνη: Οι κοπέλες που δουλεύουν στους οίκους ανοχής παίρνουν σαφώς λιγότερα χρήματα γιατί τα πρώτα τζαζ πάνε στο σπίτι. Οι τιμές ξεκινάνε από 10-15 ευρώ και μπορεί να φτάσουν τα 25 ή και τα 50 και τα 100. Ανάλογα τον χώρο και το πρόγραμμα. Εγώ παίρνω 50 ευρώ στον δρόμο και είναι όλα δικά μου ενώ στον οίκο μοιράζονται. Στον οίκο είναι ίσως λίγο πιο ασφαλής και προστατευμένη μια κοπέλα, δεν έχει το κρύο και τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών.
Στα χρόνια της κρίσης αυξήθηκαν οι εργαζόμενοι στο σεξ;
Ειρήνη: Θα έλεγα ότι είμαστε στα ίδια με πριν, ίσως να υπάρχει μία μικρή αύξηση.
Πιστεύετε ότι είναι δυνατόν να αποστιγματιστεί ποτέ η εργασία στο σεξ και ειδικά στην Ελλάδα;
Μαρία Ξανθάκη: Στερεότυπα υπάρχουν και για τις καθαρίστριες και για τη γραμματέα που δε εξαλείφονται δυστυχώς. Εγώ πιστεύω ότι το στίγμα δε θα φύγει ποτέ αλλά μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των εργαζομένων στο σεξ.
Μανώλης: Πρέπει να μιλάμε για αυτό, να δείξουμε ότι δεν ντρεπόμαστε για αυτή τη δουλειά, όσοι βέβαια μπορούμε να το κάνουμε, γιατί υπάρχουν και πολλοί άνθρωποι που κάνουν αυτή τη δουλειά αλλά φοβούνται και κρύβονται μια ζωή ακόμα κι από αυτούς που αγαπάνε. Η εργασία στο σεξ είναι εργασία. Τέλος.