Οι προωθούμενες αλλαγές στον κανονισμό του Δουβλίνου για το προσφυγικό από την βουλγαρική προεδρία στην ΕΕ, έφεραν στην επιφάνεια το χάσμα που υπάρχει στις θέσεις των κρατών μελών της ΕΕ στον Νότο και τον Βορρά στο ζήτημα της διαχείρισης του προσφυγικού. Οι χώρες του Νότου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, φέρονται να αντιδρούν σφόδρα στις προτάσεις της βουλγαρικής προεδρίας, τις οποίες στηρίζουν κράτη όπως η Γερμανία και η Σουηδία.
'Ηδη από τα τέλη Απριλίου, το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA μετέδιδε, ότι η Ιταλία, η Ελλάδα, η Μάλτα, η Κύπρος και η Ισπανία συνεργάζονται για να έχουν μεγαλύτερη επιρροή στις διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού του Δουβλίνου και ζητούν να μειωθεί το βάρος των μεταναστευτικών ρευμάτων στις χώρες πρώτης εισόδου.
Χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου
Τώρα που έρχονται στο προσκήνιο οι διαπραγματεύσεις για την πρόταση της βουλγαρικής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως αναφέρει δημοσίευμα της Corriere della Sera, οι πέντε χώρες απέστειλαν κοινό έγγραφο με τη θέση τους στους εταίρους της ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με το αίτημα «οι προσπάθειες των χωρών στην πρώτη γραμμή για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, οι οποίες υπόκεινται στις μεταναστευτικές πιέσεις και σε δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα, να αναγνωρίζονται στο πλαίσιο του κανονισμού και να μετριάσουν τα διαδικαστικά βάρη».
Στα δεκατρία σημεία του εγγράφου που αποτελείται από τρεις σελίδες, επισημαίνεται επίσης η ανάγκη «μείωσης της σταθερής ευθύνης» του κράτους μέλους πρώτης εισόδου ενός μετανάστη με ανώτατο όριο τα δύο χρόνια, σε σχέση με τα δέκα στο πλαίσιο που προβλέπει η παρούσα πρόταση της Βουλγαρικής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Μάλιστα, χαρακτηριστικό παράδειγμα για την βουλγαρική πρόταση αποτελεί η σχετική δήλωση ενός διπλωμάτη στο politico ότι «Αυτό δεν είναι δίκαιο. Είναι μία πολιτική κίνηση που οι χώρες πρώτης υποδοχής δεν μπορούν να δεχθούν». Κι άλλοι αξιωματούχοι από τις εν λόγω πέντε χώρες επισημαίνουν ότι η πρόταση επικεντρώνεται στο να υπάρξει πολιτική «αλληλεγγύη» και όχι αρκετός καταμερισμός των βαρών.
Από την πλευρά του εκπρόσωπος της βουλγαρικής προεδρίας δήλωσε ότι είναι λογικό να υπάρχουν διαφωνίες σε ένα τόσο αμφιλεγόμενο θέμα, αλλά υπάρχει πρόοδος προς μία συμφωνία. «Η μεταρρύθμιση του Δουβλίνου είναι προτεραιότητα. Εργαζόμαστε σκληρά στο να βρούμε τη σωστή ισορροπία. Είμαστε ικανοποιημένοι που οι χώρες που λαμβάνουν μέρος στις διαπραγματεύσεις έχουν μία εποικοδομητική προσέγγιση» επισήμανε ο εκπρόσωπος.
Το βουλγαρικό σχέδιο για το προσφυγικό
Οι προτάσεις της Βουλγαρίας, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ για αυτό το εξάμηνο, στηρίζονται από τη Γερμανία, τη Σουηδία και άλλες χώρες και έχουν ως στόχο να αποφευχθεί μια νέα κρίση αντίστοιχη του 2015-2016.
Τα κύρια σημεία της πρότασης για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού του Δουβλίνου, φέρεται να δημοσίευσε το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA, επικαλούμενο ευρωπαϊκές πηγές που πρόσκεινται στις διαπραγματεύσεις.
α) ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΕ 10 ΧΡΟΝΙΑ – Αύξηση της σταθερής ευθύνης για τη διαδικασία εισόδου του πολίτη τρίτης χώρας, από τους σημερινούς 12-18 μήνες σε μέχρι 10 έτη. Στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ήταν μόνιμη. Η Ιταλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ισπανία ζητούν δύο χρόνια.
β) ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ – Κάθε χώρα θα εισαγάγει τις αιτήσεις που ελήφθησαν σε ένα σύστημα υπολογισμού, το αυτόματο σύστημα Δουβλίνου (DAS), το οποίο δίνει όταν το κράτος αγγίζει τη “σωστή ποσόστωση” της αρμοδιότητάς του.
γ) ΔΙΚΑΙΑ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗ ΑΝΑ ΧΩΡΑ. Υπολογίζεται βάσει ΑΕΠ ανά κάτοικο. Για την Ιταλία είναι το 13,7% των συνολικών αιτήσεων εγγραφής που υποβλήθηκαν σε επίπεδο ΕΕ στο DAS, για τη Γερμανία 25%, 18% για τη Γαλλία, 11% για την Ισπανία.
δ) ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ. Οι Οργανισμοί της ΕΕ θα ασχοληθούν με τους “ελέγχους για την κατανομή” με μια γενικότερη εξέταση προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσο ο μετανάστης έχει την πιθανότητα χορήγησης του δικαιώματος προστασίας, εάν ναι, θα είναι υποψήφιος για ενδοκοινοτική μεταφορά.
ε) ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ 100% ΤΗΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗΣ. Παράδειγμα: αν στην DAS εισάγονται 10 χιλιάδες αιτήσεις σε επίπεδο ΕΕ, η σωστή ποσόστωση για την Ιταλία θα είναι 1.370.
στ) ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΆΝΩ ΤΟΥ 140% ΤΗΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗΣ.
ζ) ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΗ ΚΡΙΣΗ. Αν η χώρα παραμείνει πάνω από το 140% της ποσόστωσης για δύο χρόνια ή αν σε αυτή τη χώρα καταφθάσουν 225.000 μετανάστες, ήτοι το 0,05% του συνόλου του ευρωπαϊκού πληθυσμού, οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να συγκεντρωθούν για να προωθήσουν επιπρόσθετα μέτρα έκτακτης ανάγκης.