Νέα έκθεση κόλαφος της CPT για τις συνθήκες στα δημόσια ψυχιατρεία και κέντρα κράτησης προσφύγων

του Γιώργου Μουργή

Τρία χρόνια μετά την τελευταία επίσκεψη τής Επιτροπής στη χώρα μας, το 2015, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει βήματα προόδου, εξακολουθεί να καταγράφει σοβαρότατες ελλείψεις, άθλιες συνθήκες και κατάφωρη παραβίαση σε ορισμένες περιπτώσεις, επικαλούμενη το άρθρο 8 παράγραφος 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την πρόληψη της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, στις δημόσιες ψυχιατρικές κλινικές, στα κέντρα κράτησης προσφύγων και μεταναστών όπως και σε αστυνομικά τμήματα της χώρας.

Ανάμεσα στο μακρύ κατάλογο ελέγχων ξεχωρίζουν οι αρνητικές παρατηρήσεις και διαπιστώσεις μεταξύ άλλων για το Δρομοκαϊτείο, το Ψυχιατρικό Τμήμα του Ευαγγελισμού, την Ψυχιατρική Κλινική των Φυλακών Κορυδαλλού, το Κέντρο Κράτησης της Μόριας στη Μυτιλήνη, το Κέντρο Κράτησης στην Αμυγδαλέζα, το Κέντρο Υποδοχής και Αναγνώρισης στον Έβρο καθώς επίσης και για τα αστυνομικά τμήματα Ομόνοιας, Κολωνού και Δραπετσώνας.

Δυστυχώς άλλη μια φορά από τις προκαταρκτικές παρατηρήσεις και επικριτικές διαπιστώσεις της Επιτροπής, προκύπτουν σειρά πολλών παραβάσεων της Σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφορικά με τις συνθήκες κράτησης, τον υπερπληθυσμό, τις ελλείψεις προσωπικού, τις ελλείψεις ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης  άλλα και την απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση, τόσο στις δημόσιες ψυχιατρικές κλινικές, στα αστυνομικά τμήματα, όσο και στα κέντρα κράτησης προσφύγων και μεταναστών.

Σύγχρονα κολαστήρια, χρώματος μπλε

Ανατριχιαστικές είναι οι αναφορές για την ψυχιατρική κλινική του Κορυδαλλού, αφού η αντιπροσωπεία της Επιτροπής επικαλείται πάλι το άρθρο 8 παράγραφος 5 της Σύμβασης για την πρόληψη της απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης προτρέποντας τις ελληνικές αρχές να εγκαταλείψουν άμεσα την τρέχουσα πρακτική, όσον αφορά τη χρήση των «μπλε» ή προστατευτικών κελιών στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο.

Στην έκθεση αναφέρεται χαρακτηριστικά το γεγονός ότι είναι εντελώς απαράδεκτο να βρίσκονται άνθρωποι γυμνοί, χωρίς προστατευτική επίβλεψη ή συνεχή ιατρική παρακολούθηση για μεγάλες περιόδους, σε κελιά και σε συνθήκες απάνθρωπου εγκλεισμού.

Σύμφωνα δε, με τα ιατρικά πρότυπα όπως ισχύουν, εφόσον υπάρχει ανάγκη για αποκλεισμό ασθενών για λόγους προστασίας, αυτό πρέπει να γίνεται για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα και κατά το διάστημα αυτό οι ασθενείς επιβάλλεται να βρίσκονται υπό παρακολούθηση από εξειδικευμένο προσωπικό φύλαξης και ιατρική παρακολούθηση.

Είναι ανεπίτρεπτο σήμερα να σαπίζουν απαξιωμένοι συνάνθρωποί μας ασθενείς ψυχικών νοσημάτων, πεταμένοι πίσω από στοιχειωμένα κελιά, στερούμενοι όχι μόνο την ελευθερία τους αλλά και το αναφαίρετο δικαίωμα της θεραπείας και την αξιοπρεπή ζωή.

Η επίσκεψη της αντιπροσωπείας στην Ψυχιατρική Μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου Ευαγγελισμού, διαπιστώνει πέρα από την παραβίαση του άρθρου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την πρόληψη της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, καλεί τους υπεύθυνους του Υπουργείου Υγείας και τη διοίκηση του Νοσοκομείου να σταματήσουν άμεσα την πρακτική, τοποθέτησης ασθενών στους διάδρομους του νοσοκομείου καθώς χρειάζονται αυξημένη, εντατική ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα ή διαρκή επίβλεψη.

Οι συγκεκριμένοι ασθενείς θα πρέπει να βρίσκονται σε νοσοκομειακά δωμάτια, υπό στενή παρακολούθηση από το προσωπικό, και υπό συνθήκες σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειάς τους και όχι πεταμένοι σε κοινή θεά, ουσιαστικά εγκαταλελειμμένοι  στα ράντζα των διαδρομών. 

Κέντρα κράτησης προσφύγων, αποθήκες τσουβαλιασμένων ψυχών

Ακατάλληλες επίσης κρίνονται σύμφωνα με την προκαταρκτική έκθεση οι συνθήκες διαβίωσης στα Κέντρα υποδοχής ή κράτησης προσφύγων και μεταναστών όπως και στα αστυνομικά τμήματα.

Ταυτόχρονα τραγικές είναι και οι διαπιστώσεις σε ό,τι αφορά την ποσοτική και ποιοτική ανεπάρκεια που διαπιστώνει σε ιατρική και υγειονομική περίθαλψη, στις κάκιστες συνθήκες υγιεινής, στην βία εξαιτίας του υπερπληθυσμού, στην ανεπάρκεια προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων καθώς και στη στέρηση ελευθερίας και των βασικών δικαιωμάτων τους με βάση τη προστατευτική νομοθεσία για τους αλλοδαπούς.

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στη προκαταρκτική έκθεση όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: «Όσον αφορά την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στα κέντρα   αναγνώρισης, υποδοχής και αναχώρησης που επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία διαπίστωσε ότι οι διαθέσιμοι πόροι είναι εντελώς ανεπαρκείς σε σύγκριση με τις παρατηρούμενες ανάγκες.

Ο αριθμός του προσωπικού της υγειονομικής περίθαλψης σε κάθε κέντρο είναι ανεπαρκής. Σε ορισμένα κέντρα, δεν υπάρχει γιατρός ενώ ανύπαρκτος είναι ο βασικός ιατρικός εξοπλισμός. Υπάρχει επίσης μια συνολική έλλειψη αποτελεσματικής ιατρικής εξέτασης των νέων αφίξεων, συμπεριλαμβανομένων των έλεγχων για ευπαθής ομάδες.

Με λίγα λόγια, ακόμη και τις πιο βασικές ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης των κρατουμένων δεν τηρούνται».

Εντυπωσιακές επίσης είναι οι αναφορές αρχικά για το Κέντρο Υποδοχής και Αναγνώρισης του Φυλακίου στον Έβρο, όπου ή ίδια η αντιπροσωπεία αντίκρισε ετοιμοθάνατο βρέφος 13 μηνών, λόγω οξείας αναπνευστικής νόσου και επέβαλλε την άμεση και κατεπείγουσα μεταφορά του σε νοσοκομείο.

Επιπλέον, η αντιπροσωπεία ζήτησε για άλλες δύο περιπτώσεις ατόμων στο κέντρο της Μόριας να μεταφερθούν άμεσα σε νοσοκομείο καθώς η κατάσταση της υγείας τους κρίθηκε κρίσιμη.

Αξιοσημείωτες είναι και οι παρατηρήσεις για τις συνθήκες κράτησης όπως  καταγράφονται στο πόρισμα πέρα από τις ακατάλληλες και ανθυγιεινές συνθήκες, το γεγονός ότι κρατούνται για μία ή και περισσότερες νύχτες άνθρωποι σε λιγότερο από
2μ² χώρου ανά άτομο.

Πόρισμα κόλαφος, σε αναμονή άλλης μιας ντροπιαστικής καταδίκης

Η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη των Βασανιστηρίων κάλεσε τις ελληνικές αρχές να διορθώσουν άμεσα όλες τις ελλείψεις που κατέγραψε, καθώς προκύπτει νέα πληθώρα παραβάσεων της Σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η πλήρης έκθεση, κόλαφος,  με τα πορίσματά της μετά την επίσκεψη της αντιπροσωπείας θα σταλεί προς έγκριση στην αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα διαβιβαστεί στις ελληνικές αρχές σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Οι καταγγελίες προς το ελληνικό κράτος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη των Βασανιστηρίων και της απάνθρωπης  μεταχείρισης, μαζί με τις πρόσφατες καταδίκες από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για τις συνθήκες στο Νοσοκομείο Φυλακών Κορυδαλλού, πέφτουν η μία μετά την άλλη.

Την ώρα όπου το πολιτικό προσωπικό μαζί με τα αρμόδια υπουργεία της χώρας απαξιώνουν τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα, την ανθρώπινη υπόσταση των ψυχικά πασχόντων αλλά και όσων βρέθηκαν εξαιτίας των ιμπεριαλιστικών πόλεμων στη χωρά μας, γίνεται επιτακτική η ανάγκη ανάδειξης και άμεσης επίλυσης των προβλημάτων, των ελλείψεων και των απάνθρωπων συνθηκών που επικρατούν στα σύγχρονα δημόσια κολαστήρια ντροπής της «πολιτισμένης» Ελλάδας.