Η οδηγία του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου φέρεται να έχει ως στόχο την προστασία των δημιουργών περιεχομένου, λαμβάνοντας μάλιστα ισχυρή υποστήριξη από αρκετές καλλιτεχνικές και μιντιακές κοινότητες. Την ίδια ώρα, οι ρυθμίσεις αυτές βρέθηκαν στο στόχαστρο μερικών από τους τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως το Google, το Facebook και την Apple, που υποστηρίζουν πως αυτές θα παρεμπόδιζαν την ελεύθερη ροή πληροφοριών, θα μετατρέψουν τις εταιρείες τεχνολογίες σε «αστυνομία περιεχομένου» και θα οδηγήσουν σε απογύμνωση του διαδικτύου.

Παράλληλα, κριτική ασκείται και από ομάδες χρηστών και διαδικτυακές κοινότητες για τις ανθρώπινα δικαιώματα στο Διαδίκτυο σε Ελλάδα και εξωτερικό, που εκφράζουν σοβαρούς προβληματισμούς για τις επιπτώσεις στην ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης.

Σημειώνεται πως μετά την έγκριση που έλαβε η «μεταρρύθμιση» από την ευρωβουλή, με 438 ψήφους υπέρ, 226 κατά και 39 αποχές, το επόμενο βήμα είναι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Συμβουλίου της ΕΕ και Κομισιόν, με μία ακόμα ψηφοφορία από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο να έπεται, στα τέλη του 2018 ή τις αρχές του 2019. Στην περίπτωση που το κείμενο υπερψηφιστεί και τότε, Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, τίθενται κυρίως δύο επίμαχα άρθρα, το άρθρο 11 και το άρθρο 13.


Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το CreativeCommons.org, το άρθρο 11 προβλέπει επιπλέον δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τους εκδότες, καθώς αναγκάζει τις μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας να πληρώνουν τους δημιουργούς, δημοσιογράφους και καλλιτέχνες, όταν χρησιμοποιούν έργα τους. Όπως αναφέρεται, το άρθρο καλύπτει ακόμα και ηλεκτρονικούς συνδέσμους, καθώς και αποσπάσματα έργων.

Αξίζει να σημειωθεί πως, μεταξύ άλλων, άλλη διάταξη ορίζει την απαγόρευση αναρτήσεων φωτογραφιών και βίντεο από αθλητικά γεγονότα για τους χρήστες, δίνοντας τα αποκλειστικά δικαιώματα στους διοργανωτές των γεγονότων αυτών. Παρόλα αυτά, υπογραμμίζεται πως το ψήφισμα δίνει το δικαίωμα στα κράτη μέλη να θεσπίσουν εξαιρέσεις και περιορισμού για την αντιμετώπιση αυτού του «νέου δικαιώματος».

Αναφορικά με το άρθρο 13, απαιτεί από τις πλατφόρμες την «αστυνόμευση» περιεχομένου που μεταφορτώνεται, χρησιμοποιώντας αυτοματοποιημένο λογισμικό που θα ανιχνεύει και θα φιλτράρει τις παραβιάσεις πνευματικής ιδιοκτησίας. Από τη ρύθμιση εξαιρούνται οι μικρότερες πλατφόρμες, χάριν της καινοτομίας, ενώ οι υπόλοιπες οφείλουν να δημιουργήσουν ειδικά «φίλτρα πνευματικών δικαιωμάτων» που θα εξετάζουν όλες τις δημοσιεύσεις και θα λογοκρίνουν οτιδήποτε κρίνεται ως παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, κάτι που ουσιαστικά «φωτογραφίζει» τους ισχυρότερους, που έχουν αυτή την οικονομική δυνατότητα.

«Δίκαιη αμοιβή» vs Όργουελ

Η ευρεία υποστήριξη που έλαβε η «μεταρρύθμιση», συνοδεύτηκε από πανηγυρικές δηλώσεις του εισηγητής, Axel Voss του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που δήλωσε δικαιωμένος, καθώς «παρά τις ισχυρότατες πιέσεις που άσκησαν οι γίγαντες του Διαδικτύου, η πλειοψηφία του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου στηρίζει την ανάγκη να προστατευθεί η αρχή της δίκαιης αμοιβής για τους Ευρωπαίους δημιουργούς».

«Η οδηγία συζητήθηκε πολύ και έντονα, και πιστεύω ότι το κοινοβούλιο άκουσε προσεκτικά τις ανησυχίες που τέθηκαν. Απαντήσαμε έτσι στην ανησυχία που είχε εκφραστεί για την προστασία της καινοτομίας, εξαιρώντας από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας τις μικρές και πολύ μικρές πλατφόρμες ή ιστοτόπους που αναπαράγουν ειδησεογραφία. Είμαι βέβαιος ότι όταν ηρεμήσουν τα πνεύματα θα καταλάβουμε ότι, το Διαδίκτυο παραμένει τόσο ελεύθερο όσο είναι σήμερα, δημιουργοί και δημοσιογράφοι θα κερδίζουν πιο δίκαιο μερίδιο των εσόδων που προκύπτουν από τα έργα τους και, τότε, θα αναρωτιόμαστε γιατί έγινε όλη αυτή η φασαρία» δήλωσε σχετικά ο Γερμανός εισηγητής.

Την ίδια ώρα, η απόφαση βρέθηκε στο στόχαστρο του αντιπροέδρου της ιταλικής κυβέρνησης και ηγέτη του Κινήματος των 5 Αστέρων, Λουίτζι Ντι Μάιο, που χαρακτήρισε τις ρυθμίσεις «όνειδος», ενώ έκανε λόγο ακόμα και για «σενάριο Μεγάλου Αδελφού».

«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εισήγαγε τη λογοκρισία στο περιεχόμενο που ανεβάζουν οι χρήστες του Διαδικτύου. Μπαίνουμε και επισήμως στο σενάριο του Μεγάλου Αδελφού του Όργουελ», έγραψε ο Ντι Μάιο στη σελίδα του στο Facebook. «Με δικαιολογία τη μεταρρύθμιση των πνευματικών δικαιωμάτων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο νομιμοποιεί την προληπτική λογοκρισία» τόνισε.