Ο τίτλος του άρθρου του συνιστά παραλλαγή του στίχου «Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας», εξ ου και με απαράμιλλο οίστρο καταλήγει λέγοντας: «Το MEGA είναι και θα είναι εδώ. Φωνή μικρή και εν ταυτώ μεγάλη. Η οποία είναι αδύνατον να φιμωθεί. Ουδέποτε αυτό θα συμβεί. Μέσα σε αυτόν τον ελληνικό κόσμο: τον μικρό και εν ταυτώ μεγάλο».
Του Κωνσταντίνου Πουλή
Ως συνήθως, η περίπτωση του Γιατρομανωλάκη ενδιαφέρει μόνο ως παραδειγματική: Δεν φταίει αυτός για τη διαπλοκή. Ας δούμε όμως πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η ιδιοτελής εθελοτυφλία (ή υποκρισία). Μετά τους επαίνους για την παρρησία του MEGA, στο άρθρο του, ακολουθούν οι κοπετοί για το φίμωμα και τη λογοκρισία. Τώρα που το σκέφτομαι, έχει τη δομή που συναντούμε στο μοιρολόι: λίγο το εγκώμιο του νεκρού («όμορφο νιόν εζύγωνε ο χάρος στη μαδάρα») λίγο η απώλεια («Είχα μηλιά στην πόρτα μου και δέντρο στην αυλή μου/Τώρα η μηλιά μαράθηκε, το δέντρο ξεριζώθη») και γίνεται η δουλειά.
Ξεκινά το άρθρο του εξηγώντας λίγο-πολύ ότι δεν γράφει εξοφλώντας γραμμάτια διαπλοκής, αντιθέτως αυτά που λέει τα πιστεύει. Αναρωτιέμαι γιατί δεν έτυχε ποτέ να ξεκινήσω κι εγώ ένα κείμενό μου λέγοντας «Αυτά που θα διαβάσετε τα πιστεύω, δεν τα λέω γιατί είμαι διεφθαρμένος και λαμβάνω ανταλλάγματα παραποιώντας την αλήθεια και βιάζοντας τη συνείδησή μου». Ίσως να οφείλεται στο ότι δεν έχει τύχει να υπερασπιστώ αυθορμήτως τα δίκια κάποιου κολοσσού της διαφθοράς.
Κι όμως, το πιο εντυπωσιακό δεν είναι αυτό. Είναι βέβαια γεγονός αξιοκατάκριτο, αν ένας αρθρογράφος είναι διεφθαρμένος. Όμως και τόση αφέλεια δεν ξέρω αν είναι καλύτερη. Εξηγούμαι: Επαινεί το MEGA για την «αταλάντευτη παρρησία» του. Ως γνωστόν (στους αναγνώστες της στήλης), έχω τη συνήθεια να εντρυφώ στα πονήματα του εχθρού. Έχω διαβάσει Θεόδωρο Πάγκαλο, Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη και -έρχομαι στο προκείμενο- Γιάννη Πρετεντέρη. Ο καθοδηγητής της κοινής γνώμης που υπήρξε το κεντρικό πρόσωπο της συστημικής τηλεοπτικής δημοσιογραφίας τον καιρό του μεγάλου σκανδάλου, δηλαδή του πρώτου μνημονίου, γράφει στο βιβλίο του με τίτλο Ο ψυχρός εμφύλιος, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που διέλυσαν μια χώρα:
«Η αναδιάρθρωση του χρέους: όλοι ξέραμε από την πρώτη στιγμή ότι δεν είναι βιώσιμο, αλλά μας έλεγαν μην το πείτε τώρα, δεν είναι σωστό (…) Για ένα δεκάμηνο υποδυόμασταν το θέατρο ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Τρίχες: δεν ήταν.
»… γι’ αυτό (σημείωνα συχνά αστειευόμενος), όπου στον κόσμο εφαρμόζονται ανάλογα οικονομικά προγράμματα, οι εμπνευστές τους ξεκινούν από το πραξικόπημα. Κανονικά δηλαδή πρώτα εμφανίζονται τα τανκς και μετά η τρόικα… Φυσικά στη χώρα μας κάτι τέτοιο ήταν αδύνατον. Γι’ αυτό καταβλήθηκε τόση προσπάθεια (εντός και εκτός Ελλάδας) να δημιουργηθεί κλίμα κατασκευασμένης συναίνεσης ή ευρύτερης αποδοχής του Μνημονίου με το επιχείρημα του “μονόδρομου”. (…) Ήταν ίσως η πιο αποκρουστική πλευρά ενός εκτρωματικού σχεδίου».
Συνεχίζω να αντιγράφω κατά λέξη:
«Επί της ουσίας έκρυβε μία μεθόδευση: ζητούσαν από κόμματα, οργανώσεις και μέσα ενημέρωσης να αποδεχτούν στο όνομα κάποιας “αναγκαιότητας” την επιβολή όχι απλώς ενός προγράμματος δημοσιονομικής λιτότητας, αλλά ενός νέου κοινωνικού μοντέλου το οποίο ουδείς είχε εγκρίνει και ουδείς είχε συνομολογήσει.
»Κανείς δεν είχε πει και κανείς δεν είχε συμφωνήσει, ας πούμε, ότι στη χώρα μας θα απορρυθμιστεί η αγορά εργασίας ή ότι θα καταργηθούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις ή ότι οι κατώτατοι μισθοί θα περικόπτονται με υπουργικές αποφάσεις ή ότι θα διευκολυνθούν οι απολύσεις και θα επικρατήσει απόλυτη εργασιακή ανασφάλεια».
Αυτό, αν δεν κάνω λάθος, σημαίνει ότι όχι μόνο δεν είναι άξιος συγχαρητηρίων για την παρρησία του, αλλά είναι αδιανόητο ότι έχει μούτρα να παριστάνει τον δημοσιογράφο μετά από μια τέτοια παραδοχή. Η εξήγηση όμως είναι εύκολη όσο και βαθιά: βεβαίως και έχει μούτρα. Με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ τον χρόνο, κάτι μούτρα να, έχει. Το παράξενο είναι που έχουν μούτρα να διαμαρτύρονται κάτι τύποι με τρύπια παπούτσια.
Μένει όμως ένα κενό ως προς τα κίνητρα. Ποιοι είναι αυτοί που τους έλεγαν τι θα πουν και τι όχι; Δεν μπορούμε να ξέρουμε με σιγουριά, αλλά μπορούμε ίσως να φανταστούμε, κρίνοντας από την αξιοσέβαστη φυλλάδα στην οποία αρθρογραφεί ο ίδιος ο καθηγητής Γιατρομανωλάκης. Είχαμε δύο αποκαλυπτικά περιστατικά εκεί. Εμπλέκεται ο κ. Ψυχάρης, ο οποίος αρχικά παρουσίασε χαρτί από νευρολόγο που βεβαιώνει ότι δεν μπορεί να μιλήσει (που θα ήταν ταιριαστό, γιατί ο άνθρωπος-μηχανισμός είναι βουβός), αλλά μετά βρήκε τη φωνή του. Όποιος ήταν πρόθυμος να συγκινηθεί από το πρόβλημα υγείας του, φαντάζομαι ότι θα ανάψει ένα κερί που το ξεπέρασε. Το ένα περιστατικό λοιπόν ήταν όταν, μετά την άρνηση δανειοδότησης του ΔΟΛ, ο Ψυχάρης περιέγραψε τη συνάντηση που είχε με τον Γιώργο Παπανδρέου προκειμένου να συζητήσουν τη στήριξη της κυβερνητικής πολιτικής, σε μια ανακοίνωση ιστορικής σημασίας, στην οποία αναφέρεται ωμά ότι ο τραπεζικός δανεισμός των μέσων ενημέρωσης γίνεται με πολιτική απόφαση.
Εννοούμε αυτό που ξέρει και η κουτσή Μαρία, ότι τα κανάλια ανταλλάσσουν προπαγάνδα με θαλασσοδάνεια και δημόσια έργα, το οποίο απλώς υπήρξε και μία στιγμή που ειπώθηκε δημόσια. Το ίδιο συνέβη και με την περίφημη γάτα Ιμαλαΐων (βλ. εδώ για περισσότερα στοιχεία). Αν θέλουμε να περιγράψουμε ακόμη πιο καθαρά αυτή τη συναλλαγή, σημαίνει ότι τα κανάλια και οι αστέρες τους ζουν πάνω από τις δυνάμεις τους, είναι κρατικοδίαιτοι, δεν ανταποκρίνονται στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις, γενικώς έχουν όλα τα κουσούρια που αποδίδουν στον λαουτζίκο, μόνο που χρυσοπληρώνονται και ψεύδονται πολύ αποτελεσματικά. Πληρώνονται για να προπαγανδίζουν μία πολιτική που συντρίβει τους πολλούς και πλουτίζει με βρώμικο χρήμα τους ίδιους. Αντιθέτως προς όσα σκέφτεται ο καθηγητής Γιατρομανωλάκης, πιστεύω ότι το μόνο παρήγορο γεγονός της περιόδου ήταν ο καταποντισμός του MEGA στην κατάταξη της τηλεθέασης.
Το κείμενο ξεκινά και τελειώνει, όπως είπαμε, με αναφορά στον Οδυσσέα Ελύτη. Έκανα μια σύντομη έρευνα στο Facebook και βρήκα την επίσημη σελίδα του, που την ενημερώνει σίγουρα ο ίδιος πολύ γουστόζικα. Λέγεται: Ελύτης, ο ποιητής του Αιγαίου. Ας μου το επιτρέψει κι εμένα ο ποιητής να πω ότι η παρωδιακή χρήση των στίχων του είναι απείρως προτιμότερη από το να γίνουν σάλτσα στο γλείψιμο του MEGA. Τι έχουν κάνει τα κανάλια είναι πια γνωστό. Καιρός να αντιληφθούν και οι υπερασπιστές τους πώς ακούγονται αυτά που λένε στον μη διεφθαρμένο αναγνώστη.