Σύμφωνα με πληροφορίες του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο Βίκτωρας Παπαδόπουλος, διευθυντής του γραφείου του Ν. Αναστασιάδη, προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που προκάλεσε ρεπορτάζ του Αljazeera, σε βίντεο εμφανίζεται ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Δημήτρης Συλλούρης, και ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χριστάκης Τζιοβάνι να συζητούν με εκπροσώπους Κινέζου εκατομμυριούχου που ήθελε να εξασφαλίσει διαβατήριο όντας καταδικασμένος σε επταετή φυλάκιση στην Κίνα, με το αζημίωτο φυσικά.

Στην υπόθεση εμπλέκονται εκτός των παραπάνω, ανώτατοι αξιωματούχοι, πολιτικοί, δικηγόροι και μεσίτες της αγοράς ακινήτων, εκμεταλλευόμενοι το επενδυτικό πρόγραμμα της Κύπρου για να βοηθούν καταδικασμένους εγκληματίες να αποκτήσουν κυπριακή ιθαγένεια, παρέχοντάς τους πρόσβαση στις εσωτερικές αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ταξίδια δίχως βίζα. Μάλιστα, στις αναφορές του, ο πρόεδρος της Βουλής φέρεται να βάζει στο κάδρο και κυβερνήσεις άλλων ευρωπαϊκών κρατών που χρησιμοποιούν αντίστοιχες μεθόδους.

Ο πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, έδειξε το πόσο στριμωγμένος είναι από την υπόθεση, δηλώνοντας χαρακτηριστικά σε εκπροσώπους των ΜΜΕ ««μην μου αναφέρετε κάτι για τον Al Jazeera, γιατί θα σας πάρει ο δαίμονας».

Στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ με τίτλο «The Cyprus Papers Undercover», το διεθνές πρακτορείο εμφανίζει έναν μυστικό πράκτορα με το όνομα Μπίλι, ο οποίος υποτίθεται πως εκπροσωπεί Κινέζο εκατομμυριούχο, υποψήφιο επενδυτή, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε επτά χρόνια φυλάκισης για ξέπλυμα χρήματος. Ο Μπίλι συναντιέται με παράγοντες της αγοράς ακινήτων και δικηγόρους οι οποίοι τον διαβεβαιώνουν πως «όλα έχουν την τιμή τους» και πως μπορεί να βρεθεί λύση για τον πελάτη του, πριν στη συνέχεια συναντηθεί με τον πρόεδρο της Βουλής και τον βουλευτή.

Σημειώνεται πως αρχικά, σχεδόν όλοι οι εμπλεκόμενοι δήλωσαν πως «είχαν καταλάβει πως πρόκειται για στημένη υπόθεση» και πως συμμετείχαν στη συζήτηση για να αντλήσουν πληροφορίες. Ωστόσο, την Τρίτη, ο πρόεδρος της Βουλής δημοσιοποίησε την απόφασή του να απέχει από τα καθήκοντά του όσο διαρκεί η έρευνα, ενώ ο βουλευτής του ΑΚΕΛ παραιτήθηκε από το αξίωμά του. Επίσης, την ίδια ημέρα, το υπουργικό συμβούλιο της κυπριακής κυβέρνησης αποφάσισε την κατάργηση του παρόντος Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ), με τον Γενικό Εισαγγελέα να ξεκινάει έρευνα για την υπόθεση.

Πριν από δύο μήνες, το Al Jazeera’s Investigative Unit δημοσίευσε τα «The Cyprus Papers», μία διαρροή 1.400 σελίδων, αποκαλύπτοντας πως το κυπριακό σύστημα απέτυχε συμμορφωθεί με τους δικούς του νόμους, και επέτρεψε σε καταδικασμένους εγκληματίες και φυγάδες να αποκτήσουν την κυπριακή ιθαγένεια.

«Μπορείτε να του πείτε ότι θα έχει, χωρίς να αναφέρει το όνομά μου ή οποιονδήποτε άλλο, την πλήρη υποστήριξη της Κύπρου. Σε οποιοδήποτε επίπεδο – πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, όλα – εντάξει» εμφανίζεται στην κρυφή κάμερα να δηλώνει ο πρόεδρος της Βουλής, Δημήτρης Συλλούρης, ενώ ο Τζιοβάνι σημειώνει πως «Δεν είναι εύκολο. Αλλά μπορώ να υποσχεθώ, θα κάνουμε το καλύτερο. Και πιστεύω ότι έχουμε την εμπειρία».

Σκάνδαλο «κυπροποιήσεων» με ευρωπαϊκές διαστάσεις ταλανίζει την Κύπρο

Χαρακτηριστικό της στάσης του Κύπριου προέδρου της Βουλής, το γεγονός πως περιγράφει ότι είναι μέλος της Βουλής επί 28 χρόνια, τονίζοντας με νόημα πως «τώρα είμαι ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου», ενώ του δίνει και τη «λύση» της χρησιμοποίησης άλλου ονόματος για τον Κινέζο καταδικασμένο, υπογραμμίζοντας πως μπορεί να μεσολαβήσει για να αποκτήσει διαβατήριο από άλλη ευρωπαϊκή χώρα, βάζοντας στο κάδρο και άλλες χώρες.

Τον διαβεβαιώνει ότι γνωρίζει τους Προέδρους των Κοινοβουλίων της Μάλτας, της Σλοβενίας και της Λετονίας, ενώ όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, στη συνέχεια του προτείνει να φιλοξενήσει για δύο ημέρες τον πελάτη του στην Κύπρο και του λέει ότι θα τον συναντήσει και θα τον βοηθήσει όσο μπορεί και πως θα γίνει νέο σχέδιο για τον τρόπο που θα επιτευχθεί ο στόχος του.

Άνευρες διεθνείς και ευρωπαϊκές αντιδράσεις

Δύο ημέρες μετά τις αποκαλύψεις και τις έντονες αντιδράσεις στο νησί, αξίζει να σημειωθεί πως η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εμφανιστεί διστακτικές, καθώς μόλις το μεσημέρι της Τρίτης, η Κομισιόν κατέθεσε μία πρώτη αντίδραση.

Εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος τη συμμόρφωση με το κοινοτικό δίκαιο του κυπριακού προγράμματος απόδοσης διαβατηρίων σε επενδυτές ενόψει πιθανών διαδικασιών επί παραβάσει. Συγκεκριμένα, σε ερώτηση του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Κρίστιαν Βίγκεντ, υποστήριξε πως «παρατηρήσαμε με δυσπιστία πώς υψηλού επιπέδου αξιωματούχοι εμπορεύονταν ευρωπαϊκή ιθαγένεια για οικονομικά οφέλη. Η Πρόεδρος von der Leyen ήταν σαφής όταν είπε ότι οι ευρωπαϊκές αξίες δεν είναι προς πώληση».

«Η Κομισιόν έχει εκφράσει συχνά τις σοβαρές ανησυχίες της σχετικά με τα συστήματα υπηκοότητας επενδυτών, επίσης απευθείας με τις κυπριακές αρχές. Η Κομισιόν εξετάζει επί του παρόντος τη συμμόρφωση με το κοινοτικό δίκαιο του κυπριακού συστήματος ενόψει πιθανών διαδικασιών επί παραβάσει» ανέφερε ο εκπρόσωπος, και πρόσθεσε πως «γνωρίζουμε τις τελευταίες δηλώσεις της Κυβέρνησης και αναμένουμε από τις αρμόδιες κυπριακές αρχές να εξετάσουν διεξοδικά αυτήν την υπόθεση», αναφερόμενος στις έρευνες και την απόφαση για την κατάργηση του προγράμματος.

«Αυτό που αποκαλύπτουν τα βίντεο δεν είναι απλώς μερικά σάπια μήλα. Είναι το σύστημα που είναι χαλασμένο, πέραν επισκευής» δήλωσε στο Al Jazeera η ανώτερη επικεφαλής πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς της ΜΚΟ «Transparency International EU», Λαουρα Μπριγιόντ.

«Αυτές οι αποκαλύψεις εκθέτουν το πρόγραμμα “ιθαγένειας μέσω επενδύσεων” για το τι πραγματικά είναι: μία καλυμμένη επιχείρηση για να έρθουν εγκληματίες και βρώμικο χρήμα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση» δήλωσε η Ολλανδή ευρωβουλεύτρια, Σόφι ιντ Βελντ, και πρόσθεσε πως «σήμερα ανανεώνουμε την έκκλησή μας προς την Κομισιόν να μην αναλάβει μόνο νομική δράση κατά της Κύπρου, αλλά να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την πλήρη απαγόρευση της πρακτικής».

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής, Σβεν Γκιέγκολντ, δήλωσε πως «είναι σημαντικό να αναλάβει η ΕΕ και αυτό σημαίνει ότι τα προγράμματα κατοικίας και το επενδυτικό πρόγραμμα πρέπει να τερματιστεί».