«Δεκάλογος» κενός περιεχομένου για την τηλεργασία από τον Βρούτση

Σε δέσμη δέκα διατάξεων και με την πανηγυρική υποσημείωση πως αυτό συμβαίνει «για πρώτη φορά», το υπουργείο Εργασίας προαναγγέλλει θεσμικό και νομικό πλαίσιο της τηλεργασίας, σε νομοσχέδιο αναμένεται τις επόμενες ημέρες στη Βουλή.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, «ο θεσμός της τηλεργασίας, ο οποίος αναδείχθηκε στην περίοδο της πανδημίας, αποτελεί μία νέα δυναμική πρόκληση από το μέλλον, στην οποία πρέπει να προσαρμοστούν η ελληνική αγορά εργασίας, οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις», ενώ το υπουργείο του Γιάννη Βρούτση υποστηρίζει ακόμα πως καλείται «να αξιοποιήσει τη νέα πραγματικότητα και να συμβαδίσει με τα νέα δεδομένα, δημιουργώντας ένα συνεκτικό νομοθετικό πλαίσιο». Όλα τα παραπάνω, τέσσερις και πλέον μήνες μετά την έξαρση τηλεργασίας σε ένα παντελώς άναρχο και ακανόνιστο τοπία, με ευθύνη του ίδιου του υπουργείου.

Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Εργασίας υποστηρίζει πως το επερχόμενο νομοσχέδιο κινείται σε άξονες όπως:

• Πλήρης σεβασμός των εργασιακών σχέσεων.
• Τήρηση ωραρίου από τον εργοδότη.
• Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής του τηλεργαζομένου.
• Κάλυψη του κόστους εξοπλισμού από τον εργοδότη.
• Απαγόρευση της χρήσης κάμερας.
• Σύστημα ελέγχου τηλεργασίας, σύμφωνα με τη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων.
• Δήλωση εργαζομένου και ωραρίου τηλεργασίας στην «ΕΡΓΑΝΗ».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «αυτό το μεγάλο βήμα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ολοκληρώνεται με την ίδρυση αυτοτελούς Τμήµατος Ελέγχου Τηλεργασίας στο Σώµα Επιθεώρησης Εργασίας, το οποίο θα είναι αρμόδιο για τη διενέργεια ελέγχων για τη διαπίστωση της τήρησης των όρων της συμφωνίας για τηλεργασία και των μέτρων για την ασφάλεια και υγεία του τηλεργαζομένου».

Αξίζει να σημειωθεί πως για το περιεχόμενο του «δεκαλόγου» που διαφημίζει το υπουργείο, δεν έχει δημοσιευτεί επισήμως, αλλά μέσω δημοσιευμάτων, όπως της εφημερίδας «Έθνος της Κυριακής». Στις δέκα διατάξεις που μεταφέρει η εφημερίδα, συναντά κανείς προβλέψεις που αφορούν την δυνατότητα μονομερούς επιβολής από μεριάς εργοδότη στον εργαζόμενο του καθεστώτος τηλεργασίας, με αφορμή τον κίνδυνο δημόσιας υγείας.

Ακόμα, κατά τα όσα έρχονται στη δημοσιότητα, προβλέπεται η ανάληψη του κόστους εξοπλισμού και συντήρησής του από τον εργοδότη, και μάλιστα, με μηνιαίο πρόσθετο κόστος που θα οφείλει να καταβάλλει ο εργοδότης, διαφορετικά θα έρχεται αντιμέτωπος ακόμα και με ποινικές κυρώσεις. Επίσης, θα πρέπει να προσδιορίζεται εγγράφως και να τηρείται το ωράριο εργασίας, ενώ υπογραμμίζεται πως απαγορεύεται ρητά η χρήση κάμερας για τον έλεγχο του εργαζόμενου.

Μεταξύ άλλων, στις δέκα διατάξεις αναφέρεται πως «αν τεθεί σε λειτουργία οιοδήποτε σύστηµα ελέγχου, αυτό πρέπει να σέβεται τη νοµοθεσία περί δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, να επιβάλλεται από τις λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης και να περιορίζεται στο πλαίσιο του επιδιωκόµενου σκοπού». Επιπροσθέτως, προβλέπεται πως ο εργοδότης οφείλει επίσης να γνωστοποιεί εγγράφως στον εργαζόµενο «οποιουσδήποτε περιορισµούς στη χρήση του εξοπλισµού ή εργαλείων πληροφορικής, όπως το Διαδίκτυο, και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής τους».

Διαβάστε τον «δεκάλογο» του Βρούτση για την τηλεργασία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα:

1. Τηλεργασία είναι η συστηµατική εξ αποστάσεως παροχή της εξαρτηµένης εργασίας του εργαζοµένου και µε τη χρήση της τεχνολογίας, δυνάµει της σύµβασης εργασίας πλήρους, µερικής, εκ περιτροπής ή άλλης µορφής απασχόλησης, η οποία θα µπορούσε να παρασχεθεί και από τις εγκαταστάσεις του εργοδότη.
2. Η τηλεργασία συµφωνείται µεταξύ εργοδότη και εργαζοµένου κατά την πρόσληψη ή µε µεταγενέστερη συµφωνία. Κατ’ εξαίρεση για λόγους δηµόσιας υγείας ή σε περίπτωση κινδύνου υγείας του εργαζοµένου, ο εργοδότης οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση του εργαζοµένου για τηλεργασία, εκτός κι αν αδυνατεί για σπουδαίο και σοβαρό κατ’ αντικειµενική κρίση λόγο, τον οποίο οφείλει να εκθέσει εγγράφως προς τον εργαζόµενο. Σε περίπτωση κινδύνου δηµόσιας υγείας, ο εργαζόµενος οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση του εργοδότη για τηλεργασία, εκτός κι αν αδυνατεί να το πράξει για σπουδαίο και σοβαρό κατ’ αντικειµενική κρίση λόγο, τον οποίο οφείλει να εκθέσει εγγράφως προς τον εργοδότη.
3. Εντός 8 ηµερών από την έναρξη της τηλεργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει εγγράφως προς τον εργαζόµενο το σύνολο των πληροφοριών που αναφέρονται στην εκτέλεση της εργασίας και τουλάχιστον: α) Τα λεπτοµερή καθήκοντα του τηλεργαζοµένου. β) Το ωράριο εργασίας. γ) Τον τρόπο υπολογισµού και την ανάλυση του πρόσθετου κόστους µε το οποίο επιβαρύνεται περιοδικώς ο τηλεργαζόµενος από την τηλεργασία, ιδίως το κόστος τηλεπικοινωνιών, τον εξοπλισµό και τη συντήρησή του. Το πρόσθετο αυτό κόστος, το οποίο µπορεί να συµφωνηθεί σε σταθερό ποσό που να υπερκαλύπτει το πραγµατικό, καλύπτει ο εργοδότης σε µηνιαία βάση. Το ποσό αυτό δεν αποτελεί αποδοχές, αλλά κάλυψη λειτουργικών δαπανών, δεν υπόκειται σε φόρο ή εισφορές και σε περίπτωση µη εµπρόθεσµης καταβολής του ισχύουν οι προβλεπόµενες από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο κυρώσεις (Α.Ν. 690/45). δ) Τον αναγκαίο για την παροχή τηλεργασίας εξοπλισµό, τον οποίο διαθέτει ο τηλεργαζόµενος ή του παρέχει ο εργοδότης και τις διαδικασίες τεχνικής υποστήριξης, συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών του εξοπλισµού αυτού, το κόστος των οποίων καλύπτει ο εργοδότης. Αν ο εξοπλισµός ανήκει στον εργαζόµενο, στη σύµβαση προσδιορίζεται και ο τρόπος αποκατάστασης του κόστους χρήσης του για την τηλεργασία. Αν ο εργοδότης δεν προµηθεύσει τον εξοπλισµό αυτό στον τηλεργαζόµενο ή δεν καλύψει το κόστος χρήσης αυτού και σε κάθε περίπτωση το κόστος συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών, είναι ανίσχυρη η συµφωνία περί τηλεργασίας και η εργασία παρέχεται στις εγκαταστάσεις του εργοδότη. ε) Οποιουσδήποτε περιορισµούς στη χρήση του εξοπλισµού ή εργαλείων πληροφορικής, όπως το ∆ιαδίκτυο, και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής τους. στ) Την ιεραρχική σύνδεση του τηλεργαζοµένου µε τους προϊσταµένους του στην επιχείρηση, τις διαδικασίες αναφοράς και αξιολόγησης του τηλεργαζοµένου. ζ) Τυχόν συµφωνία περί τηλε-ετοιµότητας, τα χρονικά όρια αυτής και τις προθεσµίες ανταπόκρισης του τηλεργαζοµένου. Ειδικοί εκτιµούν πως το κεφάλαιο της τηλε-ετοιµότητας είναι κρίσιµης σηµασίας και προτείνουν υποχρεωτικό προκαθορισµό του χρόνου δέσµευσης του εργαζοµένου, ο οποίος δικαιωµατικά θα πρέπει κάθε µέρα να έχει συγκεκριµένη διακοπή. η) Τους όρους υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας και τις διαδικασίες αναγγελίας εργατικού ατυχήµατος, που ο τηλεργαζόµενος οφείλει να τηρεί. θ) Την προστασία των επαγγελµατικών δεδοµένων, καθώς και των προσωπικών δεδοµένων του τηλεργαζοµένου. ι) Τα στοιχεία επικοινωνίας των συνδικαλιστικών εκπροσώπων των εργαζοµένων. Προσοχή, όσα από τα παραπάνω στοιχεία δεν αφορούν προσωπικώς στον εργαζόµενο µπορούν να του γνωστοποιηθούν και µέσω κοινοποίησης σχετικής επιχειρησιακής πολιτικής, εφαρµοστέας στο σύνολο των τηλεργαζοµένων της επιχείρησης.
4. Η συμφωνία περί τηλεργασίας δεν θίγει το καθεστώς απασχόλησης και εν γένει τη σύµβαση εργασίας του τηλεργαζοµένου ως πλήρους, µερικής, εκ περιτροπής ή άλλης µορφής απασχόλησης, αλλά µεταβάλλει µόνο τον τρόπο µε τον οποίο εκτελείται η εργασία. Η τηλεργασία µπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, µερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, αυτοτελώς ή σε συνδυασµό µε απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.
5. Με την επιφύλαξη των διαφοροποιήσεων που οφείλονται στη φύση της τηλεργασίας, οι τηλεργαζόµενοι έχουν τα ίδια δικαιώµατα και υποχρεώσεις µε τους συγκρίσιµους εργαζόµενους εντός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης, ιδίως σχετικώς µε τον όγκο εργασίας, τα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης, τις τυχόν επιβραβεύσεις, την πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν στην επιχείρηση, την κατάρτιση και επαγγελµατική τους εξέλιξη, τη συμμετοχή σε σωματεία, τη συνδικαλιστική τους δράση και την απρόσκοπτη και εµπιστευτική επικοινωνία τους µε τους συνδικαλιστικούς τους εκπροσώπους.
6. Ο εργοδότης υποχρεούται να τηρεί το ωράριο εργασίας και να σέβεται την ιδιωτική ζωή του τηλεργαζοµένου. Απαγορεύεται ρητά η χρήση της κάµερας (web cam) για τον έλεγχο του τηλεργαζοµένου. Αν τεθεί σε λειτουργία οιοδήποτε σύστηµα ελέγχου, αυτό πρέπει να σέβεται τη νοµοθεσία περί δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, να επιβάλλεται από τις λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης και να περιορίζεται στο πλαίσιο του επιδιωκόµενου σκοπού.
7. Ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για την προστασία της υγείας και της επαγγελµατικής ασφάλειας του τηλεργαζοµένου, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις. Ο εργοδότης πληροφορεί τον τηλεργαζόµενο για την πολιτική της επιχείρησης όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, η οποία περιλαµβάνει ιδίως τις προδιαγραφές του χώρου τηλεργασίας, κανόνες χρήσης οθονών οπτικής απεικόνισης, διαλείµµατα και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο. Ο τηλεργαζόµενος υποχρεούται να εφαρµόζει τις ισχύουσες διατάξεις για την υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία. Η παροχή τηλεργασίας από τον τηλεργαζόµενο τεκµαίρει ότι ο χώρος τηλεργασίας πληροί τις σχετικές προδιαγραφές.
8. Οι εκπρόσωποι των εργαζοµένων πληροφορούνται και γνωµοδοτούν για την εισαγωγή της τηλεργασίας (µετατροπή εργασίας σε τηλεργασία, δικαίωµα στην αποσύνδεση κ.ά.), όπως προβλέπουν οι διατάξεις περί σωµατείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων.
9. Το ωράριο τηλεργασίας καθώς και η αναλογία τηλεργασίας και εργασίας στις εγκαταστάσεις του εργοδότη δηλώνονται στο σύστηµα «Εργάνη».
10. Η επίµαχη διάταξη περιέχει και εξουσιοδοτική διάταξη για απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, µε την οποία καθορίζεται ο τρόπος υπολογισµού του πρόσθετου κόστους µε το οποίο επιβαρύνεται περιοδικώς ο τηλεργαζόµενος από την τηλεργασία και το οποίο καλύπτει ο εργοδότης, οι ειδικότεροι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας, η δήλωση του ωραρίου τηλεργασίας στο σύστηµα «Εργάνη», η διαδικασία ελέγχου του ΣΕΠΕ κ.ά.

Αχτσιόγλου: Η κυβέρνηση άφησε ανεξέλεγκτη την τηλεργασία επί 5 μήνες

Ως «επιβεβαίωση των καθυστερημένων αντανακλαστικών του, όταν πρόκειται για ζητήματα προστασίας των εργαζομένων», χαρακτηρίζει η Έφη Αχτσιόγλου την ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας ότι θα καταθέσει νομοσχέδιο για την τηλεργασία.

Διότι, όπως είπε η τομεάρχης Εργασίας του ΣΥΡΙΖΑ, το υπουργείο «επί πέντε μήνες, μετά τα μέτρα ενάντια στην εξάπλωση της πανδημίας, και ενώ οι επιχειρήσεις είχαν αποκτήσει με απόφαση της κυβέρνησης τη δυνατότητα να επιβάλλουν μονομερώς τηλεργασία, άφησε χωρίς κανέναν έλεγχο και κανόνες την εφαρμογή της οδηγώντας σε γενικευμένη κατάχρηση».

Η Έφη Αχτσιόγλου σημειώνει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε εγκαίρως ότι τα νέα δεδομένα στην αγορά εργασίας επιβάλλουν τη διαμόρφωση ενός αυστηρού πλαισίου εφαρμογής και ελέγχου της τηλεργασίας, το οποίο θα προστατεύει απόλυτα τους μισθούς και τα δικαιώματα των εργαζομένων, την τήρηση του ωραρίου, την προσωπική και οικογενειακή ζωή τους» και πως ήδη έχει καταθέσει δημόσια τέσσερις άξονες με αναγκαία μέτρα και αυστηρούς κανόνες εφαρμογής της τηλεργασίας.

«Ο κ. Βρούτσης χειρίζεται με επικοινωνιακά κριτήρια ένα ακόμη σοβαρό θέμα. Αντί να προαναγγέλλει μέτρα έπρεπε να τα έχει ήδη λάβει», σχολιάζει και προσθέτει ότι «για το πραγματικό περιεχόμενο του νομοσχεδίου θα αναμένουμε την κατάθεσή του, χωρίς μεγάλες προσδοκίες από την κυβέρνηση της μείωσης μισθών και της ακραίας ελαστικοποίησης της εργασίας». «Μέχρι τότε -για τον κ. Βρούτση- οι εργαζόμενοι σε καθεστώς τηλεργασίας μπορούν να περιμένουν», καταλήγει η τομεάρχης Εργασίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης.