Την ανάγκη ο διάλογος να προηγηθεί των κυρώσεων επεσήμαναν οι διπλωματικοί αξιωματούχοι σε δηλώσεις τους, μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ το απόγευμα της Παρασκευής, σε σχέση με τη τουρκική προκλητικότητα στην Αν. Μεσόγειο.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, σε δηλώσεις του, σημείωσε πως η ΕΕ επιθυμεί να δώσει μια σοβαρή ευκαιρία για διάλογο στη Τουρκία μόνο όμως υπό τον όρο ότι αυτή θα αποφύγει τις μονομερείς ενέργειες.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον επικείμενο διάλογο με την Άγκυρα, ο Μπορέλ επεσήμανε πως «πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι υπάρχει από τη μία το ζήτημα των γεωτρήσεων σε αμφισβητούμενα ύδατα, όπου υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης και απαιτείται παρέμβαση, όπως κάνει για παράδειγμα η Γερμανία, και είναι άλλο πράγμα οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
Ακόμη κατέστησε σαφές ότι «ότι το ένα θέμα αφορά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και το άλλο πρέπει να λυθεί με τη βοήθεια της Κομισιόν γιατί υπάρχουν πολλά θέματα που αφορούν την Κοινότητα. Σίγουρα θα συζητήσουμε για όλα με την Τουρκία. Θα μιλήσουμε για εκκρεμότητες που δηλητηριάζουν τις σχέσεις μας, όμως τώρα αυτό που επείγει και μας πιέζει είναι να λύσουμε το θέμα των γεωτρήσεων και την παρουσία τουρκικών πλοίων στα ελληνικά και κυπριακά χωρικά ύδατα, κάτι που είναι επικίνδυνο».
Μετατίθενται οι κυρώσεις
Σε σχέση με τις κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας ο Ζοζέπ Μπορέλ ξεκαθάρισε ότι αν και ετοιμάσει έναν κατάλογο μέτρων, όπως του είχε ζητηθεί σε προηγούμενη διαδικασία, αυτές αποφασίστηκε να συζητηθούν εκτενώς, στη Σύνοδο Κορυφής της 24ης Σεπτεμβρίου, εφόσον δεν υπάρχει πρόοδος με την Τουρκία από τις συνομιλίες που αναμένεται να ακολουθήσουν.
Πιο συγκεκριμένα υπογράμμισε πως είναι σαφές ότι μεγαλώνει η ενόχληση για την τουρκική συμπεριφορά. «Γι’ αυτό το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει την επιτάχυνση της διαδικασίας για κυρώσεις εναντίων ατόμων όπως ζήτησε η Κύπρος για τις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Συμφωνήσαμε πως εφόσον δεν υπάρχει πρόοδος με την Τουρκία, θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε λίστα περαιτέρω μέτρων που θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής στις 24 Σεπτεμβρίου», είπε ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Ειδικότερα σε σχέση με τη φύση των κυρώσεων όπως σημείωσε, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μου είχε ζητήσει να παρουσιάσω προτάσεις. Παρουσίασα τι μπορούμε να κάνουμε. Πρώτα είναι πιθανές κυρώσεις κατά ατόμων, μετά κατά κεφαλαίων και πλοίων, μπορούμε να ασκήσουμε κυρώσεις για συμμετοχή σε ενέργειες που θεωρούμε παράνομες, απαγορεύοντας τη χρήση ευρωπαϊκών πόρων, τεχνολογίας κλπ. Μπορούμε να προχωρήσουμε σε μέτρα κατά δράσεων σε διάφορους τομείς, όπου η τουρκική οικονομία σχετίζεται περισσότερο με την ευρωπαϊκή.
Γενικότερα πάντως εστιάζουμε σε ό,τι έχει να κάνει με ενέργειες που θεωρούμε παράνομες. Αρχικά πάντως είναι οι κυρώσεις κατά ατόμων αλλά υπάρχουν πολλές υποδομές και πολλές οικονομικές πτυχές που συνδέονται με αυτές τις ενέργειες και αυτές θα πρέπει να στοχεύσουμε πριν πάμε σε ευρύτερης κλίμακας κυρώσεις».
«Ο πλέον επείγων στόχος μας παραμένει μια διπλωματική λύση»
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης ανέφερε πως το Άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών, εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και τη Κύπρο, χαρακτηρίζοντας της ευρωτουρκικές σχέσεις «κάτι παραπάνω από επιβαρυμένες» εξαιτίας της συμπεριφοράς της Άγκυρας στην Αν. Μεσόγειο. Κάλεσε την Άγκυρα να απέχει από τις προκλήσεις, ενώ άφησε ανοιχτή τη προοπτική να τεθούν τα ζητήματα που αφορούν το Διεθνές Δίκαιο ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου στη Χάγη.
Όπως είπε συγκεκριμένα, «η σχέση μας με την Τουρκία είναι -λόγω της συμπεριφοράς στην Ανατολική Μεσόγειο- κάτι παραπάνω από επιβαρυμένη. Εκφράσαμε ομόφωνα την αλληλεγγύη μας στην Ελλάδα και στην Κύπρο». Πρόσθεσε επίσης πως «ο πλέον επείγων στόχος μας παραμένει μια διπλωματική λύση στο πλαίσιο απευθείας συνομιλιών». Σύμφωνα με τις δηλώσεις του κορυφαίου Γερμανού διπλωμάτη, η γερμανική κυβέρνηση εξακολουθεί να στηρίζει έβναν διπλωματικό διάλογο καθώς όπως τόνισε, αυτή είναι «η μόνη διέξοδος από αυτή την εν τω μεταξύ επικίνδυνη κρίση».
«Η ώρα είναι τώρα. Θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στην διπλωματία. Για αυτό πρέπει η Τουρκία να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και να απέχει από τις προκλήσεις τις οποίες έχουμε συνεχώς να αντιμετωπίσουμε», σημείωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών και συμπλήρωσε ότι υπήρξε συμφωνία και σε ό,τι αφορά την προοπτική να τεθούν τα ζητήματα Διεθνούς Δικαίου ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου.
Είχε προηγηθεί η παρέμβαση της Γερμανίδας Καγκελαρίου, η οποία είχε επισημάνει την απαραίτητη στήριξη της ΕΕ στην Ελλάδα, ξεκαθαρίζοντας ότι αυτή θα έπρεπε να δοθεί όπου η χώρα είχε δίκιο. Ταυτόχρονα είχε καλέσει και τις δύο χώρες σε διάλογο, τονίζοντας πως η γερμανική παρέμβαση για την αποκλιμάκωση της έντασης είναι δυνατή «μόνο με το να μιλάει κανείς συνεχώς και με τις δύο πλευρές».
Μήνυμα στήριξης Μέρκελ στην Ελλάδα, «όπου έχει δίκιο» στην Αν. Μεσόγειο
Η Ελλάδα «πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει»
Πάντως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε δικές του δηλώσεις, επεσήμανε πως η Ελλάδα κέρδισε την ομόθυμη συμπαράσταση όλων των εταίρων της, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το «απολύτως υποστηρικτικό» κλίμα, το οποίο, όπως είπε, απεικονίστηκε και στα Συμπεράσματα του Ύπατου Εκπροσώπου Ζοζέπ Μπορέλ.
«Ο κ. Μπορέλ, παρουσίασε επιλογές μελλοντικών κυρώσεων στην Τουρκία, οι οποίες θα παρουσιαστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 24 Σεπτεμβρίου, εάν μέχρι τότε δεν έχει υπάρξει αποκλιμάκωση από την τουρκική πλευρά και διάλογος», είπε ο Έλληνες ΥΠΕΞ. Συμπλήρωσε επίσης εκφράζοντας την εκτίμησή του πως η ελληνική πλευρά «πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει. Μια κατανόηση κυρώσεων, εάν η Τουρκία δεν αποκλιμακώσει και δεν επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου», είπε ο Νίκος Δένδιας και σημείωσε πως ελπίζει ότι η Τουρκία «θα επανέλθει στη λογική, θα σταματήσει τις προκλήσεις και τις αυθαίρετες ενέργειες, θα σταματήσει τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επανέλθει σε ένα πλαίσιο συζήτησης για τη μία διαφορά, δηλαδή την ΑΟΖ και τις υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, με πλαίσιο αναφοράς το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας».
Σε ερώτηση αναφορικά με τη «κόκκινη γραμμή» της ελληνικής κυβέρνησης, δήλωσε ότι αυτές είναι «το Σύνταγμα της χώρας, η προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».
«Δύο μέτρα και δύο σταθμά» πλήττουν την αξιοπιστία της ΕΕ
Σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε από πλευράς του ότι, «αν η ΕΕ επιθυμεί να έχει αξιοπιστία σε διεθνές επίπεδο, πρέπει να μην υιοθετεί προσεγγίσεις τύπου “δύο μέτρα και δύο σταθμά” ούτε να επιδεικνύει επιλεκτική ευαισθησία».
Μάλιστα, επεσήμανε ότι «όλα τα θέματα που συζητούμε είναι αλληλένδετα» και επομένως αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.