2.3 Μεταρρύθμιση Διοίκησης Τμήματος Εσόδων
Η ικανότητα (ενν. «του Ελληνικού Κράτους») για είσπραξη εσόδων έχει τρωθεί από μια μακρά ιστορία που έχει να κάνει με πολύπλοκη νομοθεσία, κακή διαχείριση, πολιτικές παρεμβάσεις, γενναιόδωρες αμνηστεύσεις και ταυτόχρονα χρόνια αδυναμία επιβολής. Για να σπάσουν αυτές οι πρακτικές και να εμπεδωθεί η φορολογική συνείδηση αλλά και η κουλτούρα της πληρωμής των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων η κυβέρνηση δεσμεύεται να λάβει ισχυρά μέτρα για την βελτίωση της είσπραξης, μεταξύ άλλων και να προβεί στη λήψη άμεσων μέτρων επιβολής όσον αφορά τους οφειλέτες που αδυνατούν να πληρώσουν στην ώρα τους τις ρυθμίσεις τους ή τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους και να μην εισαγάγει νέα ρύθμιση ή άλλα συστήματα αμνήστευσης ή διακανονισμών ούτε να διευρύνονει τα υφιστάμενα συστήματα. Αυτές οι προσπάθειες, ιδιαίτερα εκείνες οι οποίες αφορούν την αντιμετώπιση αδυναμιών στην επιβολή και την είσπραξη φόρων και την καλύτερη φορολογική συμμόρφωση, έχουν στόχο την απόδοση μέχρι και 0,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018.
Ως προαπαιτούμενα οι Αρχές θα περάσουν νομοθεσία για τη δημιουργία ενός αυτόνομου Οργανισμού Εσόδων που θα καθορίζει: (α) Τη νομική μορφή του Οργανισμού, την Οργάνωση, το καθεστώς και το πεδίο εφαρμογής. (β) Τη δικαιοδοσία και τις αρμοδιότητες του Διευθύνοντος Συμβούλου και του ανεξάρτητου Δ.Σ. (γ) Τη σχέση με τον Υπουργό Οικονομικών και τις άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες. (δ) Την ευελιξία του Οργανισμού όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό του και τη σχέση του με τη Δημόσια Διοίκηση. (ε) Την αυτονομία του προϋπολογισμού, με δική του ανάπτυξη οικονομικών υπηρεσιών και μια νέα φόρμουλα χρηματοδότησης που ευθυγραμμίζει τα κίνητρα με τη συλλογή εσόδων και θα διασφαλίζει την επάρκεια του προϋπολογισμού του, για την προβλεψιμότητα και την ευελιξία του (του Οργανισμού) καθώς και διαδικασία προϋπολογισμού που διασφαλίζει διαβουλεύσεις με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους του Υπουργείου Οικονομικών, προβλέποντας και λαμβάνοντας υπόψη της υπηρεσίας. (στ) Αναφορά θα δίνει στην Κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο.
Επιπλέον οι Αρχές, κάνοντας χρήση της τεχνικής βοήθειας θα πρέπει να:
i. Να δημιουργήσουν μια ανεξάρτητη υπηρεσία εσόδων πλήρως λειτουργική μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2017. Μέχρι τον Μάιο του 2016, οι Αρχές θα πρέπει να συγκροτήσουν μια επιτροπή εφαρμογής υπό την προεδρία του SGPR η οποία μέχρι τέλη Ιουνίου να υποβάλει αυτό το σχέδιο εφαρμογής. Επίσης οι Αρχές μέχρι τον [Ιούνιο του 2016] (Βασικό παραδοτέο) οφείλουν: (α) Να διορίσουν το Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο, από τη στιγμή του διορισμού του θα επιβλέπει τη διαδικασία συγρότησης του Οργανισμού και του έργου της επιτροπής εφαρμογής. Επίσης θα αναλάβουν την ευθύνη της καθοδήγησης της Διοίκησης Εσόδων κατά το μεταβατικό στάδιο σύμφωνα με τις αρχές του νέου Οργανισμού. (β) Να εγκρίνουν, σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα και σύμφωνα με τη νομοθεσία του οργανισμού, μέτρα (όπως Mds και πιστώσεις προϋπολογισμού) τα οποία εξασφαλίζουν: Την εφάπαξ διάθεση πόρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσει ο Οργανισμός με το αρχικό του απόθεμα, τόσο όσον αφορά το προσωπικό και τον εξοπλισμό όσο και την εξασφάλιση ενός επαρκούς επιπέδου πόρων ώστε να ξεκινήσει να λειτουργεί αποτελεσματικά και άμεση αύξηση του κονδυλίου που θα αφορά ιδιαίτερες επιχειρησιακές δραστηριότητες. Επίσης επαρκή πίστωση που θα επιτρέψει τις προσλήψεις ικανού αριθμού προσωπικού το 2016 και 2017 για τη μείωση των κενών θέσεων σε φυσιολογικά επίπεδα. Οι Αρχές έως τον [Σεπτέμβριο του 2016] πρέπει να φροντίσουν [προτεραιότητα] για τη θέσπιση σχετικής δευτερεύουσας νομοθεσίας (βασικό ανθρώπινο δυναμικό, προϋπολογισμός συμπεριλαμβανομένων διαδικασιών), έτσι ώστε ο Οργανισμός να είναι σε πλήρη λειτουργικότητα έως την 1η Ιανουαρίου 2017 με το διοικητικό συμβούλιο από τη στιγμή εκείνη να ασκεί πλήρως όλες του τις εξουσίες. (Βασικό παραδοτέο).
ii. Αύξηση της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών: Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει την εφαρμογή σχεδίου δράσης για την προώθηση και διευκόλυνση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών, (τόσο μέσω τραπεζικών μεταφορών ποσών όσο και μέσω καρτών), και τη μείωση της χρήσης μετρητών, με εφαρμογή σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, συμπεριλαμβανομένης και της σχετικής απαραίτητης νομοθεσίας από τον [Ιούνιο] του 2016.
iii. Ενίσχυση συμμόρφωσης: Οι Αρχές από τον Ιούνιο του 2016 θα υιοθετήσουν πλήρες διευρυμένο σχέδιο για την αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης. Ιδιαίτερα, η επιβολή και η είσπραξη ΦΠΑ, θα ενδυναμωθεί μεταξύ άλλων μέσω απλοποιημένων και επιταχυμένων διαδικασιών και μέτρων για την καταπολέμηση περιπτώσεων απάτης τύπου «καρουσέλ». Οι Αρχές θα πρέπει: α. Να περάσουν μέχρι τον [Μάιο του 2016] νομοθεσία που επιταχύνει τις διαδικασίες απαλλαγής του ΦΠΑ και να περιορίσουν την επανεγγραφή ώστε να προστατεύσουν τα έσοδα από τον ΦΠΑ. β. Να προμηθευτούν σχετικό λογισμικό που θα επιτρέπει τη σημαντική αύξηση εντοπισμού της απάτης αξιολογεί τους κινδύνους και θα ανιχνεύει τις περιπτώσεις απάτης τύπου «καρουσέλ» έως τον Ιούνιο του 2016. γ. Έως τον Ιούνιο του 2016 μια αξιολόγηση των επιπτώσεων από μια αύξηση ορίου ΦΠΑ στα 25.000 ευρώ. iv. Καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Από τον Ιούνιο του 2016 οι Αρχές θα πρέπει να έχουν καταρτίσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που θα βασίζεται σε μια αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των διάφορων φορέων. Αυτό θα περιλαμβάνει: α. Προσδιορισμό των αδήλωτων καταθέσεων, με έλεγχο των τραπεζικών συναλλαγών τόσο σε τραπεζικά ιδρύματα εντός της Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό. β. Εισαγωγή ενός προγράμματος εθελοντικής αποκάλυψης με κατάλληλες κυρώσεις, κίνητρα και διαδικασίες επαλήθευσης, σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνείς και χωρίς οποιαδήποτε πρόβλεψη αμνήστευσης. γ. Οι Αρχές θα πρέπει να ζητήσουν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ να παρέχουν πληροφορίες που αφορούν την κυριότητα περιουσιακών στοιχείων και δεδομένα που αφορούν την απόκτησή τους από Έλληνες πολίτες καθώς και το πώς θα μπορούν να αξιοποιηθούν αυτά τα δεδομένα. δ. Η εργασία αυτή θα πρέπει να επιδιωχθεί με την τεχνική βοήθεια της φορολογικής διοίκησης και την πλήρη αξιοποίηση των υποδομών διεύρυνσης των δυνατοτήτων του. ε. Τη θέσπιση περιουσιακού μητρώου ώστε να βελτιωθεί η καταγραφή και παρακολούθησή του. στ. Συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα αφορούν τη είσπραξη φόρων επί εισοδημάτων που δημιουργούνται σε ιδιωτικά off-shore χαρτοφυλάκια.
v. Eπικέντρωση φορολογικών ελέγχων σε υποθέσεις προτεραιότητας. Oι Αρχές θα εφαρμόσουν αποτελεσματικά την πολιτική εξέτασης φορολογικών υποθέσεων προτεραιότητας και αυτό θα παρακολουθείται μέσω ενός ειδικού δείκτη βασικών επιδόσεων.
vi. Βελτίωση Είσπραξης Φορολογικών Οφειλών. Για να βελτιωθεί η είσπραξη φορολογικών οφειλών, οι Αρχές, έως τον Μάιο του 2016, θα πρέπει να προχωρήσουν σε έκδοση ενός επικαιροποιημένου καταλόγου με τους μεγάλους οφειλέτες φόρων, (βασικό παραδοτέο) και να εφαρμόσουν το 2016 μια εθνική στρατηγικής είσπραξης συμπεριλαμβανομένης και της περαιτέρω αυτοματοποίησής της συλλογής φόρων και [μέχρι τον Νοέμβριο να λάβει όλα εκείνα τα αναγκαία μέτρα που θα αφορούν την έγκαιρη είσπραξη των προστίμων από τα ανασφάλιστα οχήματα ή εκείνα που δεν έχουν περάσει από ΚΤΕΟ, καθώς και τις εισφορές από την χωρίς άδεια χρήση των συχνοτήτων]. Οι Αρχές θα προμηθευτούν λογισμικό που θα επιτρέπει την περαιτέρω αυτοματοποίηση της είσπραξης οφειλών, ενσωματώνοντας μεταξύ άλλων, την πλήρως αυτοματοποιημένη διαδικασία συντηρητικής κατάσχεσης. Αυτό θα πρέπει να έχει παραδοθεί μέχρι τον [Δεκέμβριο του 2016]. Οι Αρχές θα πρέπει να τροποποιήσουν τη νομοθεσία προκειμένου να θεσπίσουν σαφή κριτήρια που θα αφορούν τις μη εισπράξιμες και προς διαγραφή φορολογικές απαιτήσεις μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016.
vii. Διακανονισμοί με μεγάλους οφειλέτες. Οι Αρχές θα πρέπει να ξεκινήσουν μια επεξεργασία διαλογής των μεγάλων οφειλετών με βάση την ανάλυση των οικονομικών και χρηματοοικονομικών δεδομένων που θα καθορίζουν τη βιωσιμότητάς τους. Για τον σκοπό αυτό, μέχρι το [τέλος Μαΐου του 2016], θα εκδόσουν εγκυκλίους σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές στις οποίες θα καθορίζεται η μέθοδος διαβάθμισης των φοροοφειλετών με βάση την οικονομική τους κατάσταση και την δυνατότητά τους να πληρώσουν και σύμφωνες με το σχετικό καθεστώς περί αφερεγγυότητας και αναδιάρθρωσης χρεών και θα ξεκινήσουν τη συνεργασία με μια εταιρία που διαθέτει σχετική εμπειρία η οποία θα βοηθήσει, την LDU μοναδα μεγάλων οφειλετών και του KEAO και εφόσον είναι αναγκαίο θα χρησιμοποιήσουν όλη την απαραίτητη νομοθεσία ώστε να εξασφαλίσουν πως η εταιρία θα δεσμεύεται από όρους εμπιστευτικότητας και θα έχει πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες από τη Φορολογική Διοίκηση και το ΚΕΑΟ. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, η LDU υα οριστικοποιήσει την έκθεση ταξινόμησης των μεγάλων οφειλετών ανάλογα με την οικονομική και χρηματοοικονομική τους κατάσταση και στη βάση των κατευθυντηρίων γραμμών που αναφέρονται παραπάνω, οι Αρχές θα πρέπει να προτείνουν ανάλογους στόχους είσπραξης φόρων και λύσεις. (όπως εκκαθάριση ή άλλα μέτρα επιβολής, αναδιάρθρωσης χρέους). Μέχρι τον [Ιούνιο του 2016] θα αναπτυχθούν ΚPIs ώστε να αξιολογούνται οι προσπάθειες που καταβάλλονται στην εφαρμογή των διαφόρων εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την επιβολή είσπραξης.
viii. Μείωση άσκοπων δικαστικών αγωγών. Οι Αρχές θα ενισχύσουν τη μονάδα επίλυσης διαφορών διορίζοντας από τον [Μάιο του 2016] Διευθυντή καθώς και αναπληρωτή Διευθυντή και θα παράσχουν σε αυτούς ένα σύστημα διαχείρισης υποθέσεων.
ix. Αναθεώρηση του μοντέλου συνεργασίας μεταξύ Δικαιοσύνης και Φορολογικής Διοίκησης στη μάχη κατά της μεγάλης φοροδιαφυγής. Οι Αρχές θα προτείνουν έναν τρόπο οργάνωσης προς την κατεύθυνση εκείνη ώστε τα αιτήματα των Εισαγγελέων να αντιμετωπίζονται με αποτελεσματικό τρόπο χωρίς να διαταράσσεται η διαδικασία και να τίθεται σε κίνδυνο η εξέλιξη των υποθέσεων. [Ιούνιος 2016]. Αυτό θα περιλαμβάνει έκδοση εγκυκλίου από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου προς τους άλλους Εισαγγελείς όπου θα τονίζεται η ανάγκη επικέντρωσης στις περιπτώσεις εκείνες που υπάρχει προτεραιότητα. Προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στις περιορισμένες να επικεντρωθούν στις σημαντικές υποθέσεις, οι κανόνες που αφορούν τις ενστάσεις θα επανεξεταστούν ώστε να διασφαλιστεί πως μονάχα σχετικές και τεκμηριωμένες ενστάσεις θα χρειάζεται να διερευνηθούν πλήρως.
x. Ενίσχυση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου. Οι Αρχές θα ενισχύσουν τον αγώνα τους κατά του λαθρεμπορίου μέσω της πλήρους και έγκαιρης εφαρμογής της κοινής υπουργικής απόφασης για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων και τα μέτρα [που προβλέπονται] για τον εντοπισμό δεξαμενών, (σταθερών ή κινητών) καθώς και με την εγκατάσταση συστήματος εισροών-εκροών. Οι Αρχές θα υιοθετήσουν μια στρατηγική απέναντι στο λαθρεμπόριο καυσίμων και καπνού έως τον [Μάιο του 2016] και, έως τον [Δεκέμβριο του 2016] (Βασικό παραδοτέο) θα εξοπλίσουν με ηλεκτρονικούς σαρωτές (scanners) τα τρία κύρια και διεθνή λιμάνια.
xi. Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των Τελωνειακών Υπηρεσιών. Η κυβέρνηση θα απλοποιήσει τις προ-τελωνειακές διαδικασίες από τον [Ιούνιο του 2016]. Επιπλέον, με τη συμμετοχή δημοσίων και ιδιωτικών φορέων, οι Αρχές θα ενημερώσουν για το σχέδιο δράσης για τη διευκόλυνση του εμπορίου εθνικό ενιαίο πρόγραμμα [από τον Μάιο του 2016] και θα προχωρήσει στη συνέχεια στην εφαρμογή του. Η Κυβέρνηση θα προχωρήσει σε θεσμικές αλλαγές για τους ελέγχους εκκαθάρισης και θα αναδιαρθρώσει το τμήμα ανάλυσης κινδύνων, σύμφωνα με τις υποδείξεις του WCO μέχρι τον [Μάιο του 2016] και θα ολοκληρώσει τις διαδικασίες τελωνειακής αναδιοργάνωσης μέχρι το Σεπτέμβριο του 2016. (Βασικό Παραδοτέο).
xii. Βελτίωση της είσπραξης και διαγραφή χρεών Κοινωνικής Ασφάλισης. Μέχρι τον Μάιο του 2016 οι Αρχές θα παρέχουν στο ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών) πρόσβαση σε έμμεσα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών και σε τα στοιχεία της Φορολογικής Διοίκησης και θα συντάσσουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τη λίστα των μεγάλων οφειλετών προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Μέχρι τον [Ιούνιο του 2016] οι Αρχές θα πρέπει: α. Να προχωρήσουν σε νομοθεσία που θα θέτει «σε καραντίνα» τα ανείσπρακτα χρέη προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία. β. Να προχωρήσει σε βελτίωση των κανόνων σχετικά με τη διαγραφή των μη εισπράξιμων χρεών προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
xiii. Ένσωμάτωση όλων των μηχανισμών είσπραξης των Ασφ. Ταμείων και ένταξη τους στη Φορολογική Διοίκηση. Για την ένταξη των αρχείων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, των πληρωμών και εισπράξεών τους στη Φορολογική Διοίκηση έως το τέλος του 2017, και προκειμένου να ενισχυθεί η είσπραξη των χρεών, ως πρώτο βήμα και από τον Ιούνιο του 2016. θα στελεχωθεί το ΚΕΑΟ με 600 άτομα, προκειμένου να ενισχυθεί η δυνατότητά του για ελέγχους και σε δεύτερη φάση θα ενισχυθεί με […..] άτομα από […..] (απουσιάζουν οι αριθμητικοί προσδιορισμοί). Από τον [Δεκέμβριο του 2016] οι Αρχές θα δημιουργήσουν μια ενιαία βάση δεδομένων που θα διαχειρίζεται το ΚΕΑΟ και μέσα στην οποία θα υπάρχουν όλα τα στοιχεία τα οποία βρίσκονται σε όλα τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι Αρχές, προσβλέποντας στην ενοποίηση των εισπράξεων των ασφαλιστικών εισφορών, θα δημιουργήσουν ένα ενιαίο μητρώο οφειλετών, συνδεόμενο με την πρόοδο της συγχώνευσης των Ασφαλιστικών Ταμείων έως τον Σεπτέμβριο του 2016 και θα θεσπίσουν νομοθετικό πλαίσιο για την από κοινού είσπραξη του SSC και ΤΙP, μέχρι τον Νοέμβριο του 2016.
Οι Αρχές θα εξακολουθήσουν να βελτιώνουν τις λειτουργίες τους, σύμφωνα με την αξιολόγηση των βασικών δεικτών απόδοσης. Μεσοπρόθεσμα οι Αρχές θα συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις για την βελτίωση της Φορολογικής Διοίκησης κατόπιν συμφωνίας με τους θεσμούς και λαμβάνοντας υπόψη τις υποδείξεις των αναφορών τεχνικής βοήθειας της Κομισιόν/ΔΝΤ.