Ζητώντας από τον συνομιλητή μας ένα πρώτο σχόλιο για τα αποτελέσματα, τα οποία έφεραν την επανεκλογή (με απώλειες) για το κυβερνητικό κόμμα «Ενιαία Ρωσία» και σημαντική άνοδο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), o B. Μακρίδης διευκρίνισε ο χαρακτήρας των εκλογών είναι εθνικός, καθώς η εκλογική διαδικασία δεν αφορούσε μόνο την εκλογή βουλευτών, αλλά και την εκλογή τοπικών κυβερνητών και δημοτικών αρχών σε αρκετές περιοχές. «Βέβαια εμάς μας απασχολεί ιδιαίτερα το θέμα των βουλευτικών εκλογών, όπου είχαμε νίκη και πάλι του κυβερνώντος κόμματος, με ποσοστό ωστόσο χαμηλότερο από τις προηγούμενες εκλογές» προσθέτει.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό των ψηφοφόρων του κόμματος που υποστηρίζει την κυβέρνηση Πούτιν, παραμένει στο πολύ υψηλό 49,85% έναντι του περίπου 54,5% που είχε στις προηγούμενες εκλογές, σημειώνοντας πτώση της τάξης των 5 εκατοστιαίων μονάδων, γεγονός που οδηγεί τον συνομιλητή μας να διαπιστώσει πως «Αν μπορούσαμε να το δώσουμε σε έναν τίτλο, θα λέγαμε πως η Ενιαία Ρωσία έπεσε αλλά δεν μάτωσε».
«Ωστόσο λόγω του εκλογικού συστήματος το οποίο είναι μια μίξη του γερμανικού και του βρετανικού, οι μισές έδρες (225 από τις 450) εκλέγονται μέσω ενός αναλογικού συστήματος με πλαφόν 5%, ενώ οι άλλοι μισοί βουλευτές με το πλειοψηφικό σύστημα στενής μονοεδρικής περιφέρειας και από τον α’ γύρο», εξηγεί αναφερόμενος στο ρωσικό εκλογικό σύστημα. «Το παραπάνω σημαίνει ότι το πλειοψηφούν κόμμα, μπορεί στις περισσότερες από τις δεύτερες εκλογικές περιφέρειες να κερδίσει ακόμα και με μια ψήφο διαφορά και τελικά να πάρει την έδρα, όπερ και εγένετο» καταλήγει με βάση την τελική κατανομή των εδρών, όπου από η «Ενιαία Ρωσία» πήρε τις 198 από τις 225 μονοεδρικές. «Αυτό της επιτρέπει να έχει και στην επόμενη Ανώτατη Δούμα (ρωσική βουλή), την συνταγματική πλειοψηφία των 2/3 (άνω των 300 βουλευτών), δυνάμενη στην πράξη να φέρει ακόμα και αναθεώρηση του Συντάγματος χωρίς τις ψήφους των υπολοίπων κομμάτων».
Τι σημαίνει η μεγάλη άνοδος του ΚΚΡΟ – Σύγκριση με τις επιδόσεις των υπολοίπων κομμάτων
Σημαντική είναι η μεγάλη άνοδος των ποσοστών του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο από το 13,5% ανέβηκε στο 19%, παρότι οι προσδοκίες ήταν αρχικά πάνω από 20-21%. «Τα αποτελέσματα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας ενάντια στην οποία είχε τεθεί το ΚΚΡΟ, μάλλον λειτούργησε αρνητικά σε βάρος του, καθώς αρκετοί ψηφοφόροι του θα μπορούσαν να το έχουν ενισχύσει», γεγονός που «τελικά δεν έγινε και τα ποσοστά μειώθηκαν λίγο προς το τέλος (της διαδικασίας)». «Ωστόσο έχει ενισχυμένη κοινοβουλευτική παρουσία στην επόμενη βουλή με 57 από 42 βουλευτές και αυτό δίνει το δικαίωμα στους κομμουνιστές της Ρωσίας να μπορούν να κάνουν πιο έντονη κοινοβουλευτική δουλειά, να καταθέσουν περισσότερα νομοσχέδια και γενικότερα να έχουν μια πιο μαχητική παρουσία».
Έχει αξία να προσθέσουμε πως η άνοδος των Κομμουνιστών δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Η ρωσική νοσταλγία για την Σοβιετική Ένωση καταγράφει διαρκή αύξηση από το 2012, φτάνοντας στο επίπεδο ρεκόρ του 66% το 2018. Μια ακόμα δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2019 στην εφημερίδα RBK από την εταιρεία Levada, κατέγραψε ότι 7 στους 10 Ρώσους βλέπουν νοσταλγικά την διακυβέρνηση της εποχής του Ιωσήφ Στάλιν. Το σημερινό ποσοστό του ΚΚΡΟ είναι το υψηλότερο της τελευταίας δεκαετίας.
«Το ΚΚΡΟ είχε παρουσιάσει στις προηγούμενες εκλογές μια κάμψη, έχοντας βρεθεί γύρω στο 13,5%, ενώ τα ποσοστά του ήταν κανονικά γύρω στο 17-18% στις περασμένες εκλογές», προσθέτει ο Β. Μακρίδης συγκρίνοντας με την επίδοση του κόμματος στις εκλογές του 2016. «Μάλιστα το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας (LDPR) του Ζιρινόφσκι, το οποίο στην πραγματικότητα είναι φιλομοναρχικό και εθνικιστικό, είχε πλησιάσει πάρα πολύ να πάρει την δεύτερη θέση, με διαφορά λιγότερο από μισή εκατοστιαία μονάδα από τους Κομμουνιστές», προσθέτει. «Σε αυτές τις εκλογές αντίθετα το προβάδισμα του ΚΚΡΟ από το LDPR έγινε χαώδες, με το δέυτερο να παραμένει στην τρίτη θέση με 7% και το πρώτο να θεωρείται τυπικά και ουσιαστικά αξιωματική αντιπολίτευση», γεγονός που σύμφωνα με τον συνομιλητή μας εξηγείται και από τον προσωποπαγή χαρακτήρα του LDRP που βλέπει τα ποσοστά του να πέφτουν όσο μεγαλώνει η ηλικία του ηγέτη του.
«Πλέον το LDPR έχει αρχίσει να μην πείθει ούτε αυτό το υπερ-πατριωτικό κοινό», καθώς «έχουν εμφανιστεί σχηματισμοί που μπορούν να το μεταφέρουν αυτό με ηπιότερο και καλύτερο τρόπο προς το συγκεκριμένο εκλογικό ακροατήριο», με το κυβερνητικό κόμμα «Ενιαία Ρωσία» να το καταφέρνει αυτό καλύτερα από όλους σύμφωνα με τον συνομιλητή μας και μάλιστα «χωρίς να καταφεύγει σε εθνικιστικές και αντικομμουνιστικές κορώνες όπως κάνει κατά κόρον εδώ και χρόνια ο Ζιρινόφσκι». Για τους παραπάνω λόγους ο Β. Μακρίδης θεωρεί δυσοίωνο το μέλλον του LDPR, υποθέτοντας πως «όταν ο Ζιρινόφσκι θεωρήσει πως ήρθε η ώρα να αποχωρήσει από το πολιτικό σκηνικό της Ρωσίας, δεν αποκλείεται να δούμε το κόμμα αυτό να διασπάται ή και να συγχωνεύεται με άλλους πολιτικούς σχηματισμούς». Μάλιστα καταλήγει πως πολλά στελέχη του «θα έβρισκαν πολύ άνετα στέγη στην Ενιαία Ρωσία, καθώς ο τρόπος που σκέπτονται ή επικοινωνούν ταιριάζει περισσότερο με αυτήν παρά με το ακροδεξιό και εθνικιστικό LDPR».
«Είναι η πρώτη φορά στην σύγχρονη ρωσική ιστορία που 5 κόμματα ξεπερνούν το πλαφόν του 5%, καθώς από το 1991 και μετά ποτέ δεν υπήρχαν στην ρωσική βουλή περισσότερα των 4 κομμάτων», εξηγεί, παρουσιάζοντας μας τα υπόλοιπα κόμματα του ρωσικού κοινοβουλίου.
«Το 4ο κόμμα είναι η σοσιαλδημοκρατική Δίκαιη Ρωσία, η οποία εμφανίζεται με συμμάχους δύο μικρότερα και πιο πρόσφατα ιδρυθέντα κόμματα, τους Πατριώτες της Ρωσίας και το κόμμα Για την Αλήθεια». Το τελευταίο «το έχει ιδρύσει ο πασίγνωστος στην Ρωσία, αλλά και πολυμεταφρασμένος και γνώριμος στο ελληνικό κοινό συγγραφέας και δημοσιογράφος Ζαχάρ Πριλέπιν», ο είναι συν-πρόεδρος στον παραπάνω σχηματισμό και εκλέγεται πλέον βουλευτής. «Η ‘Δικαιη Ρωσία’ και οι σύμμαχοί της απέσπασαν το 7,5%, έχοντας αύξηση περίπου 1,5% σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές» και ενισχύοντας «το μέτωπο των δυνάμεων που θα χαρακτηρίζαμε λίγο ως πολύ αριστερές». Άλλωστε η «Δίκαιη Ρωσία» έχει την τάση «να επιδιώκει τη συμμαχία με του κομμουνιστές και δεν αποκλείεται να δούμε στην επόμενη 5ετία κάποια συμμαχικά σχήματα ή κάποιας μορφής συνεργασία μεταξύ τους».
Ένα χαρακτηριστικό της ρωσικής βουλής η απουσία των φιλοδυτικών και ακραιφνώς νεοφιλελεύθερων κομμάτων. «To 5ο κόμμα που εκλέχθηκε είναι οι Νέοι Άνθρωποι, ένα κόμμα κεντρώο και φιλελεύθερο, όχι όμως νεοφιλελεύθερο», διευκρινίζει ο συνομιλητής μας, τοποθετώντας το κόμμα αυτό στα αριστερά του κυβερνώντος κόμματος και στα δεξιά της «Δίκαιης Ρωσίας». «Το κόμμα αυτό έδωσε μεγάλη σημασία στο επικοινωνιακό κομμάτι, παίζοντας παραπάνω την δικαιωματική ατζέντα αλλά όχι μόνο αυτή», καθώς «έπαιξε και με ζητήματα τρέχουσας οικονομίας, με χαμηλούς τόνους, κερδίζοντας ένα εκλογικό κοινό που αυτοχαρακτηρίζεται ως κεντρώο, χωρίς να γίνονται νεοφιλελεύθεροι πόσο μάλλον φιλοαμερικανοί».
Ήττα για τις φιλοαμερικανικές δυνάμεις – Αποτυχημένη η εκστρατεία του Ναβάλνι
Με αφορμή την τελευταία διαπίστωση, ο Β. Μακρίδης μας επεσήμανε την αποτυχία του φιλοαμερικανικού κόμματος «Γιάμπλοκο» του Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι, πρώην οικονομικού συμβούλου του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ που εκφράζει το δυτικόστροφο κοινό, το οποίο «αν και είναι ένα από τα παραδοσιακά μικρότερα κόμματα στη σύγχρονη Ρωσία , πήρε ένα ποσοστό λίγο πάνω από το 1%».
Ερωτώμενος από εμάς γιατί οι οπαδοί του φυλακισμένου Αλεξέι Ναβάλνι δεν στήριξαν το παραπάνω κόμμα, ο συνομιλητής μας το απέδωσε στις περισσότερο σκληροπυρηνικές θέσεις τους. «Όποιος θεωρεί ότι ο Ναβάλνι είναι νεοφιλελεύθερος μάλλον σφάλλει» διευκρινίζει, χαρακτηρίζοντας τον περισσότερο ως «αντικυβερνητικό και αντι-Ρώσο». «Θα έλεγε κανείς αν κοιτάξει το παρελθόν του, ότι είναι μάλλον εθνικιστής και ακροδεξιός» επεσήμανε, υπενθυμίζοντας την συμμετοχή του Ναβάλνι στις νεοναζιστικές συγκεντρώσεις και πορείες, οι οποίες είναι απαγορευμένες δια νόμου στην Ρωσία.
Ως «εντελώς αποτυχημένη» χαρακτήρισε και την στρατηγική της χρηματοδοτούμενης από τον Ναβάλνι οργάνωσης «Γκόλος», η οποία στα ρωσικά σημαίνει «Φωνή» και «Ψήφος». «Η οργάνωση που έχει ανακηρυχθεί στην Ρωσία ως ξένος πράκτορας και έχει απαγορευτεί η δράση της, καθώς χρηματοδοτείται ανοιχτά από ξένα funds και κυβερνήσεις, προσπάθησε παράνομα και υπόγεια να οργανώσει μαθήματα στα μέλη της για το πως να καταστρέψουν την εκλογική διαδικασία», εξηγεί ο Β. Μακρίδης. «Βέβαια οι ρωσικές αρχές και ιδιαίτερα η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή με επικεφαλής την πολύ έμπειρη Έλλα Παμφίλοβα ήταν πολύ έτοιμες να αντιμετωπίσουν αυτές τις ενέργειες», αλλά και τις «περίπου 40.000 κυβερνοεπιθέσεις που καταγράφηκαν στο 3ήμερο των εκλογών, με τις μισές εκ των οποίων να έχουν κατεύθυνση από τις ΗΠΑ».
Οι αναφορές του συνομολητή μας έχουν να κάνουν με την κατά παράβαση των ρωσικών νόμων παρέμβαση κατά την προεκλογική διαδικασία, εκ μέρους των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών, μεταξύ των οποίων η Apple και η Google, για τις οποίες ο Αμερικάνος πρέσβης στην Μόσχα κλήθηκε σε απολογία. Οι εταιρείες κατηγορήθηκαν ότι επέτρεπαν στους χρήστες τους να έχουν πρόσβαση σε ιστοσελίδες που έχουν απαγορευτεί στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της ιστοσελίδας «Smart Voting» που δημιουργήθηκε από υποστηρικτές του Αλεξέι Ναβάλνι.
«Δεν είναι λίγες οι φορές τον τελευταίο καιρό που οι ρωσικές αρχές έχουν επιβάλει πολύ μεγάλα πρόστιμα στους μεγάλους browsers και providers του ίντερνετ που προέχονται από τις ΗΠΑ, για περιεχόμενο που ερχόταν σε αντιπαράθεση με την ρωσική νομοθεσία», εξηγεί, προσθέτοντας πως πρόκειται για πρόστιμα μερικών δεκάδων εκατομμυρίων, τα οποία ανάγκασαν τις πλατφόρμες να αποσύρουν το περιεχόμενο που είχε αναφορά στο Ναβάλνι, προκειμένου να διατηρήσουν το όποιο κοινό έχουν στην Ρωσική Ομοσπονδία και να μην χάσουν την τεράστια ρωσική αγορά.
Αναφορές για νοθεία
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ΗΠΑ και οι κατά τόσους συνεργάτες τους εγκαλούν για «νοθεία» τις εκλογές εκείνες όπου οι εκλεκτοί τους έχουν χάσει. Και στην περίπτωση της Ρωσίας δεν έχουν λείψει κατα καιρούς αντίστοιχες αναφορές, με πιο πρόσφατες τις καταγγελίες για καταστολή της ακροδεξιάς αντιπολίτευσης του φιλοαμερικάνου Ναβάλνι. Ωστόσο αυτή την φορά βλέπουμε και αντιδράσεις προερχόμενες από τα αριστερά, με το ΚΚΡΟ να αμφισβητεί τα αποτελέσμα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, με τον αναπληρωτή πρόεδρο της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Γιούρι Αφόνιν να υπενθυμίζει τις τραγικές συνέπειες των γεγονότων του Αυγούστου 91 και του Οκτωβρίου 93, με την απόρριψη της λαϊκής ψήφου και τελικά διάλυση της ΕΣΣΔ. Από μεριάς μας κρίνουμε τις καταγγελίες του ΚΚΡΟ σοβαρές, δεδομένου πως πρόκειται για ένα πατριωτικό κόμμα, το οποίο μάλιστα συνηθίζει για ασκεί κριτική στον Πούτιν για ενδοτισμό προς την Δύση και που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υπονοηθεί πως εξυπηρετεί ξένα σχέδια αποσταθεροποίησης.
Ζητήσαμε την γνώμη του συνομιλητή μας για τις καταγγελίες του ΚΚΡΟ, ο οποίος μας εξήγησε πως το κόμμα του Ζουγκάνοφ εναντιώθηκε σε σχέση με την εκλογική νομοθεσία, αφενός κατά της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και αφετέρου στην 3ημερη διάρκεια της ψηφοφορίας, καθώς θεωρούσε πως η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί σε μια μέρα. «Ουσιαστικά το Κομμουνιστικό Κόμμα φοβόταν για την πιθανότητα να υπάρξει αλλοίωση αποτελεσμάτων μέσω της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, διαμορφώνοντας τα αποτελέσματα με έναν τρόπο που θα εξυπηρετούσε το κυβερνητικό κόμμα», εξηγεί ο Β. Μακρίδης. «Υπάρχουν και από το ΚΚΡΟ και από την Δίκαιη Ρωσία κάποιες καταγγελίες για παραβίαση της εκλογικής νομοθεσίας κατά τόπους, όχι βέβαια νοθείας με την κλασική έννοια», ενώ «η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή της Ρωσίας λειτουργεί σε γενικές γραμμές με αρκετά δημοκρατικό τρόπο, χωρίς να απορρίπτει εκ προοιμίου οποιοδήποτε αίτημα των κομμάτων της αντιπολίτευσης», διευκρινίζει. Σύμφωνα με τον ίδιο το παραπάνω «δίνει το περιθώριο να επανεξεταστούν και σε αρκετές περιπτώσεις δικαιωθούν αυτοί που έχουν υποβάλει ενστάσεις, οπότε δεν αποκλείεται μέσα στις επόμενες 2-3 βδομάδες κατά τις οποίες αναμένεται να γίνει η επανεξέταση, να διαμορφωθεί το τελικό αποτέλεσμα μετά την αποδοχή ή την απόρριψη των κατά περίπτωση ενστάσεων».
Σύμφωνα με τα παραπάνω «δεν αποκλείεται το ΚΚΡΟ και η Δίκαιη Ρωσία σε κάποιες περιπτώσεις να δικαιωθούν και να τους προστεθούν ψήφοι» καταλήγει ο συνομιλητής μας, διευκρινίζοντας ωστόσο πως είναι άγνωστο «κατά πόσο η αλλαγή αυτή θα είναι τόσο δραματική προς τα πάνω, ωστε να συνεπάγεται επιπλέον έδρες».