Σχόλιο της Φραγκίσκας Μεγαλούδη

Τα νέα μέτρα ενδέχεται να βλάψουν την οικονομία της Βόρειας Κορέας περαιτέρω, ιδίως από τη στιγμή που η χώρα έχει προσανατολιστεί προς μια οικονομία αγοράς, αλλά δεν θα επηρεάσουν το πυρηνικό πρόγραμμα. Αυτό που είναι εμφανές, είναι ότι θα ακολουθήσει μια έντονη στρατιωτική δραστηριότητα στην περιοχή, με συγκέντρωση δυνάμεων από τις ΗΠΑ στα σύνορα με τη Νότια Κορέα και στρατιωτικές επιδείξεις ισχύων ενώ από τη μεριά της η Βόρεια Κορέα θα προχωρήσει σε εκτοξεύσεις.

Αυτό εντάσσεται στην ψυχροπολεμική λογική της αποτροπής. Και από τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν απορρίψει- τουλάχιστον δημόσια- κάθε πιθανότητα συζήτησης με τη Βόρεια Κορέα, επιμένοντας στη μη ρεαλιστική (κατι που γνωρίζουν πολύ καλά) πρόταση να παραδώσει ολο το πυρηνικό πρόγραμμα και μετά οι συζητήσεις, η Βόρεια Κορέα θα συνεχίσει τις δοκιμές ώστε να φτάσει στο επίπεδο που πιστεύει ότι θα της δώσει καλύτερη διαπραγματευτική θέση. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα επιθυμούν αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας. Θέλουν όμως να γίνει με διαφορετικούς όρους και για διαφορετικούς λόγους.

Για την Κίνα το ιδανικό σενάριο είναι η διατήρηση του Κιμ στην εξουσία και τις ΗΠΑ να μπαίνουν σε διαπραγματεύσεις με την Βόρεια Κορέα ώστε να έκαναν συμβιβασμούς από τις οποίες η Κίνα θα είχε όφελος -ο Κιμ θα παρέμενε στην εξουσία και θα σταθεροποιούταν η περιοχή.

Οι ΗΠΑ φυσικά θέλουν το ίδιο από την αντίθετη πλευρά, θέλουν να σταματήσει η Κίνα κάθε στήριξη στη Βόρεια Κορέα, όπως πχ η εξαγωγή καυσίμων ώστε να δημιουργηθεί ασφυκτική πίεση στην οικονομία και έτσι η κυβέρνηση της Πιονγκγιανγκ να καταρρεύσει -με σοβαρές συνέπειες για την Κίνα αυτό που θα έβλεπε ξαφνικά στα σύνορά της μια τεράστια αμερικανική ζώνη επιρροής. Η Κίνα λοιπόν προτιμάει τελικά το λιγότερο κακό για τα συμφέροντα της, το οποίο είναι μια Κορέα με πυρηνικά μεν αλλά με ένα σταθερό καθεστώς δε.

Επομένως έχουμε μια κατάσταση όπου γίνεται ένας αγώνας εξοπλισμών, και δοκιμές που η Πιονγκγιανγκ θα συνεχίσει μέχρι να θεωρήσει ότι έχει διαπραγματευτική θέση ισχύος. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να πιέζουν με κάθε τρόπο και να εξοπλίζουν την περιοχή ενώ ίσως δούμε και πυρηνικά στη Νότια Κορέα καθώς ο Τραμπ είχε πει τον Οκτώβριο του 2016 ότι δεν θα τον ενοχλούσε μια πυρηνική Νότια Κορέα ή μια Ιαπωνία με πυρηνικά. Φαίνεται πάντως ότι δεν θέλει κανείς την ένοπλη λύση και ίσως παρασκηνιακά να γίνονται κάποιες συνομιλίες. Το ιδανικό θα ήταν αν η Κίνα μπορούσε να διαπραγματευτεί μια μείωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Νότια Κορέα και ως αντάλλαγμα πετύχει κάποιους συμβιβασμούς από τη Βόρεια Κορέα.

Το εύλογο ερώτημα είναι πόση πραγματική επιρροή έχει στην Πιονγκγιάνγκ η Κίνα. Σίγουρα έχει αρκετή, αν κρίνει κανείς από τις οικονομικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών (το 90% των επενδύσεων στη Βόρεια Κορέα είναι κινέζικες).

Είναι πολύ πιθανόν να βιώσουμε μια εκτεταμένη περίοδο εντάσεων και πολεμικής ρητορικής, πριν τελικά ξεκινήσουν πάλι οι συνομιλίες, όταν πλέον και η Βόρεια Κορέα θα θεωρεί ότι έχει διαπραγματευτική δυνατότητα μέσω του πυρηνικού προγράμματος. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ θα πρέπει να εγκαταλείψουν την μη ρεαλιστική απαίτηση καταστροφής του οπλοστασίου και να εστιάσουν στο πάγωμα του προγράμματος προσφέροντας συνθήκη ειρήνης (που δεν έχει υπογραφεί από το 1953) και χαλάρωση της οικονομικής πίεσης. Βέβαια το επικοινωνιακό κόστος για οποιονδήποτε πρόεδρο των ΗΠΑ θα πρότεινε κάτι τέτοιο είναι τεράστιο κάτι που καθιστά τις συνομιλίες ιδιαίτερα δύσκολες.