Φωτορεπόρτερ, κλάδος υπό εξαφάνιση

Με μια έρευνα που έχουν κάνει τα μέλη της ΕΦΕ, αποδεικνύεται ότι ένα μεγάλο μέρος των φωτορεπόρτερ έχουν δεχτεί είτε λεκτική είτε σωματική βία. Σε μεγάλο μέρος τους έχει ζητηθεί να σβήσουν φωτογραφία. Στο πλείστο των συναδέλφων η βία έχει ασκηθεί από τις δυνάμεις καταστολής.


Συνέντευξη του Προέδρου των Φωτορεπόρτερ
Ελλάδας, Μάριου Λώλου στον Γιώργο Κατερίνη



Ένας δυναμικός κλάδος, κάποτε, αυτός των φωτορεπόρτερ, δέχεται καθημερινά τη βία της απλήρωτης εργασίας, της υποκατάστασης της εργασίας τους. Η συνεχής υποβάθμιση της έντυπης δημοσιογραφίας έχει ως συνέπεια και την υποβάθμιση της δημοσιογραφικής απεικόνισης. Μια φωτογραφία που σε άλλες χώρες πληρώνεται ανάλογα με την προβολή της, τη θέση της, τη χρήση της, στην Ελλάδα εξακολουθεί και αμείβεται με 17 ευρώ το… κομμάτι. Όσο για την αναμονή πληρωμής, αυτή αγγίζει και τον ένα χρόνο. Γιατί απλά οι περισσότεροι φωτορεπόρτερ απασχολούνται με… ελεύθερη σχέση εργασίας.
Ο Μάριος Λώλος, πρόεδρος της ΕΦΕ, στη συνέντευξή του στον Δρόμο, εξηγεί γλαφυρά την κατάσταση που βιώνουν οι περίπου 400 φωτογράφοι: «Αν οι συνάδελφοι εργαζόμενοι στα κανάλια έχουν να πληρωθούν μήνες, οι δικοί μας οι συνάδελφοι, επειδή οι περισσότεροι δουλεύουν με ελεύθερη σχέση (free lancer), παίρνουν επιταγή και την πληρώνονται μετά ένα χρόνο. Δηλαδή, κόβω δελτίο παροχής σε έναν εκδότη και πληρώνομαι ένα χρόνο μετά. Στο μεταξύ πληρώνω τον ΦΠΑ από την τσέπη μου. Οι περισσότεροι συνάδελφοι χρωστάνε στην Εφορία, χρωστάνε στα ταμεία, δεν έχουν να κινηθούν. Υπάρχει φωτογραφικό πρακτορείο που απασχολεί συνάδελφους, και οι εκδότες του χρωστάνε 50.000 ευρώ».

Ποια είναι η διάρθρωση του κλάδου σας;
Υπάρχουν μισθωτοί φωτορεπόρτερ που είναι πολύ λίγοι, υπάρχουν αυτοί που δουλεύουν σε πρακτορεία και οι free lancer. Τα πρακτορεία αντιμετωπίζουν και αυτά το ίδιο πρόβλημα. Οι δε free lancer είναι ακόμη χειρότερα. Σκεφτείτε όταν οι εκδότες απολύουν συνεχώς εργαζόμενους, πώς φέρονται στους φωτορεπόρτερ που πάνε να πουλήσουν μια φωτογραφία. Κυκλοφορούν, μάλιστα, από μεγαλοεκδότες και κάποια χαρτιά όπου ζητάνε να βάλουν την υπογραφή τους οι φωτορεπόρτερ και να παραχωρούν το δικαίωμα στους εκδότες να χρησιμοποιούν τις φωτογραφίες που έχουν πάρει για το έντυπο και για το Ίντερνετ, δωρεάν. Και θεωρούν παροχή ότι βάζουν και το όνομά μας. Δηλαδή, ζητάνε από εμάς να παραχωρούμε τις φωτογραφίες μας δωρεάν σε ένα άλλο Μέσο που έχει άλλη διαφήμιση. Όμως, εδώ πρόκειται για άλλο έσοδο, για διαφορετικό «μαγαζί».

Αυτό σημαίνει ότι, σταδιακά, συρρικνώνεται και η δουλειά σας.
Σαφέστατα. Και με δεδομένο ότι όλος ο Τύπος περνά σταδιακά στο Ίντερνετ (δες Βήμα), σημαίνει ότι περνάμε στα Μultimedia. Δηλαδή, ένας δημοσιογράφος με μια ψηφιακή κάμερα τραβά μια φωτογραφία ή ένα βίντεο και το ανεβάζει στο Ίντερνετ, υποκαθιστώντας έναν επαγγελματία φωτορεπόρτερ. Υπάρχουν καταγγελίες από εργαζόμενους και σε μεγάλα ιντερνετικά Μέσα που πιέζουν συντάκτες να φωτογραφίζουν.
Ύστερα, σε αυτά τα Μέσα δεν υπάρχουν κανόνες και αυτό βολεύει τους εργοδότες, την κυβέρνηση, τους πάντες - εκτός από τους εργαζόμενους. Δεν έχει ρυθμιστεί το αγγελιόσημο, δεν πληρώνονται οι φωτογραφίες, δεν υπάρχουν credits (υπογραφή του δημιουργού) στις φωτογραφίες στο Ίντερνετ.

Και χάνετε τη δουλειά σας και μειώνονται τα δικαιώματά σας, δηλαδή…
Έχει μειωθεί κατακόρυφα ο όγκος δουλειάς μας, δεν έχουμε πού να δώσουμε τις φωτογραφίες που τραβάμε. Εμείς έχουμε κάνει μια σκέψη που όμως δεν μπορεί να υλοποιηθεί επειδή η Ένωσή μας δεν έχει πόρους. Θέλω να γραφτεί αυτό, ότι ως σωματείο δεν παίρνουμε χρήματα από το αγγελιόσημο. Κι ενώ εδώ και καιρό ζητάμε επίμονα να συναντηθούμε με τους αρμόδιους υπουργούς -τον Πεταλωτή και τον Κουτρουμάνη- δεν έχουμε κατορθώσει να τους δούμε ακόμα. Έχουμε προτάσεις να τους μεταφέρουμε, γιατί το σωματείο οδεύει σε κλείσιμο.
Η σκέψη μας, λοιπόν, είναι να φτιάξουμε ένα server ελεύθερης θέασης, όπου να μπορεί ο καθένας να βλέπει τις φωτογραφίες, αλλά όποιος «κατεβάζει» φωτογραφία θα πληρώνει. Αυτό θα μπορούσε να καλύψει όλους τους free lancer συναδέλφους. Η τιμή της φωτογραφίας, άλλωστε, είναι πολύ μικρή, έχει παραμείνει στις τιμές του 1993: είναι 17 ευρώ η φωτογραφία και 21 για την επαρχία. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα κόστιζε σε ένα εκδότη να πληρώνει μια διαφορετική φωτογραφία. Αλλά, δυστυχώς, δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα να το κάνουμε.