Πρόκειται για «στημένη δουλειά»….  Το πρώτο νομοσχέδιο που θα φέρει για συζήτηση στην Βουλή η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας θα εγκαθιστά έναν μηχανισμό «μνημονιακού» ελέγχου της οικονομίας που δεν θα μπορεί να «κουνηθεί» για τα επόμενα 6 χρόνια!  Στην διαδικασία επιλογής του μηχανισμού αυτού θα μετέχει – κατά πάσα πιθανότητα- με αποφασιστικό ρόλο, ο απερχόμενος υπουργός Οικονομίας Γιάννης Στουρνάρας!

Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου

Τα παραπάνω περιέχονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας με τίτλο «Αρχές Δημοσιονομικής Διαχείρισης και Εποπτείας – Δημόσιο Λογιστικό» που κατατέθηκε αρχικά στην Βουλή στις 5 Μαίου. Το νομοσχέδιο ενσωματώνει ευρωπαϊκή οδηγία για περεταίρω προσαρμογή της χώρας στην δημοσιονομική πολιτική της Ε.Ε και προβλέπει την σύσταση του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου (ΕΔΣ).
Μάλιστα για το συγκεκριμένο νομοθέτημα ακολουθήθηκε μία «περίεργη» διαδικασία αφού απεσύρθη στις 2 Ιουνίου για να κατατεθεί εκ νέου στις 3 Ιουνίου.  Η εξέλιξη προφανώς δεν είναι άσχετη με τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης που δημοσιοποιήθηκε 6 μέρες αργότερα,.Άρα το νομοσχέδιο φέρει εμμέσως και την σφραγίδα του νέου υπουργού Οικονομίας.
 
Είναι πραγματικά προκλητικός ο τρόπος με τον οποίο θα ορίζονται (για την ακρίβεια θα δι-ορίζονται) ο πρόεδρος και τα 4 τακτικά μέλη του Συμβουλίου. Ουσιαστικά θα αποτελούν προσωπικές επιλογές του υπουργού Οικονομίας, δηλαδή του Γκ.Χαρδούβελη και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλαδάς, δηλαδή του Γιάννη Στουρνάρα εφόσον θα επιβεβαιωθεί η πληροφόρηση που τον θέλει να καταλαμβάνει την θέση. Οι κάτοχοι των δύο αυτών θεσμικών θέσεων θα πλειοψηφούν στην επιτροπή που θα κάνει τις επιλογές των προσώπων. Σε κάθε περίπτωση είναι εμφανής η πρόθεση της κυβέρνησης να ορίζουν την διοίκηση του ΕΔΣ άνθρωποι με «διαπιστευτήρια» στην υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων των τραπεζικών ομίλων. Είναι γνωστές άλλωστε επ’ αυτού και οι θέσεις του Γ.Προβόπουλου.  

Αποκαλυπτικός της υποκρισίας ακόμη και ο τρόπος συγγραφής των διατάξεων του νομοσχεδίου:

Στην εισηγητική του έκθεση υπερθεματίζει υπέρ της ανεξαρτησίας του και της λειτουργίας του ως ανεξάρτητης αρχής σε σημείο που να αποκλείει ακόμη και την Βουλή από τον έλεγχο των δραστηριοτήτων του συμβουλίου. Ενδεικτικά τονίζεται ότι «προς διασφάλιση της ανεξαρτησίας του Συµβουλίου, διευκρινίζεται, ειδικότερα, ότι τα µέλη του Διοικητικού του Συµβουλίου και το προσωπικό του, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, δεν λαµβάνουν οδηγίες από οποιονδήποτε κυβερνητικό φορέα ή άλλον δηµόσιο ή ιδιωτικό οργανισµό, ιδίως από τη Βουλή, το Υπουργικό Συµβούλιο, τον Πρωθυπουργό, ή τον Υπουργό Οικονοµικών».!

Μετά από αυτή την … «διακήρυξη της Ανεξαρτησίας» όμως, έρχεται το άρθρο 4 του νομοσχεδίου για να ορίσει τον τρόπο επιλογής και διορισμού των μελών του ΕΔΣ.

  • Στο πρώτο στάδιο:  «η διαδικασία διορισμού βασίζεται σε ανοιχτό διαγωνισμό που προκηρύσσεται από το υπουργείο Οικονομικών. Επιτροπή που αποτελείται από τον υπουργό Οικονομικών, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου καταρτίζει τον κατάλογο των υποψηφίων με βάση αξιοκρατικά κριτήρια» ενώ «σε περίπτωση που οι υποψήφιοι είναι λιγότεροι από τον διπλάσιο αριθμό των θέσεων περιλαμβάνονται όλοι οι υποψήφιοι στον κατάλογο».
  • Στο δεύτερο στάδιο …τον λόγο έχει η κυβέρνηση αφού «το υπουργικό Συμβούλιο επιλέγει τα μέλη του Δ.Σ μεταξύ των περιλαμβανομένων στον κατάλογο της προηγούμενης παραγράφου. Τα μέλη του Δ.Σ εγκρίνονται από την ειδική μόνιμη επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής (σ.σ όπου πλειοψηφία έχει πάλι η κυβέρνηση)».

Μάλιστα η σύνθεση του εν λόγω συμβουλίου είναι δεδομένη για τα επόμενα 5 η και  6 χρόνια. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται  «τα μέλη του Δ.Σ ορίζονται με πενταετή θητεία» όμως «κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος για τον διορισμό των μελών του πρώτου Δ.Σ η θητεία του προέδρου και ενός ακόμη μέλους είναι εξαετής»!

Η διάταξη περί 5ετούς θητείας μάλιστα δεν μπορεί παρά να συνδυαστεί με τα αναφερόμενα στο στο άρθρο 15 του νόμου όπου  περιέχεται δέσµευση της Ελληνικής Δηµοκρατίας ότι η κατάρτιση, η εκτέλεση και η εφαρµογη της δηµοσιονοµικής πολιτικής και του Προϋπολογισµού της Γενικής Κυβέρνησης θα εναρµονίζονται µε τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.

Όσον αφορά τις αρμοδιότητες του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβούλιου,  ορίζεται πως θα αποτελεί κάποιο είδος «οικονομικού Κέρβερου» αφού θα διορθώνει τις αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού και συνολικά της οικονομικής πολιτικής.

Όπως διευκρινίζεται στο άρθρο 2 του νομοσχεδίου το ΕΔΣ:  

  • «Αξιολογεί  τις μακροοικονομικές προβλέψεις  πάνω στις οποίες βασίζονται το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής και το προσχέδιο και το σχέδιο για τον ετήσιο Κρατικό Προϋπολογισμό». Παράληλα
  • Επιπρόσθετα «παρακολουθεί την συμμόρφωση με τους αριθμητικούς κανόνες που ενσωματώνονται στο εθνικό πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής ώστε να επιτευχθεί ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος»
  • Ειδικά δε «προβαίνει σε αξιολογήσεις σχετικά με την εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων ιδιαίτερα σε σχέση με την διαπιστούμενη σημαντική απόκλιση από το μεσοπρόθεσμο στόχο ή την πορεία προσαρμογής προς αυτόν».
  • Το κυριότερο:  «Σε περίπτωση κατά την οποία το Δημοσιονομικό Συμβούλιο διαπιστώσει κατά την αξιολόγηση σημαντικά μειονεκτήματα στην διαδικασία παραγωγής των μακροοικονομικών προβλέψεων το υπουργείο Οικονομικών προβαίνει στην δημοσιοποίηση τους και εφαρμόζει μέτρα για την εξάλειψή τους»

Στο ίδιο νομοσχέδιο ορίζεται πως οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκηση θα μπαίνουν σε καθεστώς επιτροπείας όταν διαπιστωθούν «παρατεταμένες υπερβάσεις» ενώ δίνει την δυνατότητα κατάθεσης ακόμη και συμπληρωματικού προϋπολογισμού.

Χαρακτηριστικά είναι άλλωστε και τα όσα ανακοίνωσε ο υφυπουργός Οικονομίας Χρ.Σταϊκούρας όταν αρχικά κατέθεσε το νομοσχέδιο τονίζοντας πως «στόχος του νομοσχεδίου είναι να θωρακισθεί η πρωτόγνωρη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας από μελλοντικές δημοσιονομικές και μακροοικονομικές ανισορροπίες, ώστε να μην τεθούν σε κίνδυνο οι τεράστιες θυσίες της ελληνικής κοινωνίας, και να ενσωματωθούν οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες οικονομικής και δημοσιονομικής διακυβέρνησης».

Μάλιστα το καθεστώς αυτό είναι – για τους κυβερνώντες- δεδομένο ακόμη και αν δεν υφίσταται δανεισμός της χώρας αφού στην ίδια ανακοίνωσε είχε επισημανθεί ότι  «οι κανόνες είναι πιο αυστηροί και δεσμευτικοί, και ισχύουν για όλα τα κράτη-μέλη, ακόμη και για αυτά που είναι σε προγράμματα προσαρμογής όταν βγουν από τα μνημόνια».