της Ελευθερίας Αλαβάνου
«Θα πρέπει να δώσουμε κίνητρα στους εγχώριους παραγωγούς να κυνηγήσουν τις νέες αγορές (…) Πρέπει να στοχεύσουμε ακόμη πιο ψηλά, για να έχουμε ακόμη πιο δυναμικά αποτελέσματα». Σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο Ντέιβιντ Κάμερον προτρέπει τους Βρετανούς κινηματογραφιστές να δημιουργούν εμπορικά επιτυχημένες ταινίες για να τονώσουν την οικονομία της χώρας τους. Η συγκεκριμένη προτροπή είναι μια απλή ακολουθία σκέψης για έναν πολιτικό με επιχειρηματική νοοτροπία – μετά από τη μικρή «έκρηξη» που παρατηρήθηκε στο αγγλικό σινεμά με τις ταινίες Slumdog Millionaire (2008) και Ο Λόγος του Βασιλιά (2010).
Με παρόμοιες λέξεις (ίσως με λίγο πιο τσιριχτή φωνή και με ένα ελαφρύ ψεύδισμα) θα αντιμετώπιζε τη συγκεκριμένη κατάσταση και η Μάργκαρετ Θάτσερ – τουλάχιστον αυτό φαντάζεται κανείς καθώς την «γνωρίζει» μέσα από τη βιογραφία της σκηνοθέτιδας Φιλίντα Λόιντ που προβάλλεται εδώ και λίγες μέρες στους κινηματογράφους. Πρόκειται για το πορτρέτο της διαβόητης πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας (1979-1990), που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της για την άκαμπτη στάση της στις απεργίες των ανθρακωρύχων, την πίστη της στη βαθιά ιδιωτικοποίηση του κράτους – αλλά και τη μοναδικότητά της να ηγείται μιας ανδροκρατούμενης κυβέρνησης.
«49 πένες; Πότε πήγε το γάλα 49 πένες;». Η Θάτσερ της Λόιντ είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα που ζει σ’ ένα κόσμο παραισθήσεων, με σύντομα διαλείμματα διαύγειας. Συνομιλεί καθημερινά με τον (νεκρό) σύζυγό της και μέσα από τις σκέψεις-συζητήσεις ανακαλεί το παρελθόν της: η πεισματάρα (και λίγο ασχημούλα) κόρη του μπακάλη, καταφέρνει να επικρατήσει στον άγριο πολιτικό στίβο με όπλα το μυαλό και την αποφασιστικότητά της. Δεν είναι μια γυναίκα σαν όλες τις άλλες, γιατί δεν την ενδιαφέρουν τα συναισθήματα αλλά «οι σκέψεις, που γίνονται πράξεις, που μετατρέπονται σε συνήθεια και τελικά διαμορφώνουν τον χαρακτήρα». Εγωκεντρική στον γάμο της και με μια αυστηρή αγάπη για τα παιδιά της, η κινηματογραφική Μάργκαρετ (Μέριλ Στριπ) είναι μια θηλυκή κόπια του αρσενικού αρχέτυπου της εξουσίας, αλλά αφήνει μια γλυκιά γεύση (!), γιατί τελικά είναι ένα πολύ ανθρώπινο πλάσμα, με τις αδυναμίες και τις αρετές του. Ενσαρκώνει περίφημα την παραδοσιακή φιγούρα του συντηρητικού, για τον οποίο η εργασία και η επίπονη προσπάθεια δεν είναι απλώς βιοπορισμός, ούτε καν πεδίο δημιουργικότητας, αλλά αδιαπραγμάτευτη αξία ζωής. Δουλεύει, υποφέρει, προσπαθεί σκληρότερα απ’ όλους – γι’ αυτό και δικαιούται να είναι σκληρή με όλους.
Ήταν πράγματι αυτή η Μάργκαρετ Θάτσερ; Έστω, αποτελεί αυτή η ταινία μια εκδοχή που πλησιάζει την πραγματικότητα; Μπορεί ναι, μπορεί όχι. Είναι περισσότερο μια ταινία που βασίζεται στην προσωπική οπτική της σκηνοθέτιδας για το τι είναι καριέρα, οικογένεια, εξουσία, εργατική τάξη, ισότητα των φύλων και η ανθρώπινη πλευρά του θατσερισμού. Καλογυρισμένη, ευχάριστη και γεμάτη κλισέ, προσθέτει ακόμα ένα κομμάτι στο παζλ των βρετανικών ταινιών που επεξεργάζονται και ανασυνθέτουν την πρόσφατη ιστορία της χώρας μέσα από την προσωπικότητα των ηγετών τους.
Info: Η Σιδηρά Κυρία (The Iron Lady/2011). Σκηνοθεσία Φιλίντα Λόιντ, πρωταγωνιστούν οι Μέριλ Στριπ, Τζιμ Μπρόουντμπεντ, Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ, Χάρι Λόιντ, Ίαν Γκλεν.
– – – – – – – –
O Λόγος του Βασιλιά είναι μια ταινία για τον (τραυλό) Βασιλιά Γεώργιο VI – H Βασίλισσα μια βιογραφία της Ελισσάβετ ΙΙ.