Η Κομισιόν παρουσίασε την Τετάρτη τη «νέα ατζέντα» της για την διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, παρουσιάζοντας νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες που επί της ουσίας καταρρίπτουν το αφήγημα περί «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», καθώς η Ένωση υιοθέτησε τις θέσεις που εκπροσωπούν ακραίες – ξενοφοβικές φωνές, όπως το λεγόμενο γκρουπ του Βίσενγκρατ στο οποίο συμμετέχουν οι Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Αυστρία, Σλοβακία.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euractiv, η Κομισιόν εγκαταλείπει την ιδέα για υποχρεωτική ποσόστωση των προσφύγων στα κράτη- μέλη, στο νέο της σχέδιο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, κάνοντας λόγο για έναν μηχανισμό «υποχρεωτικής αλληλεγγύης» που αποσκοπεί στο να «φέρει μια νέου είδους ισορροπία ανάμεσα στην ευθύνη και την αλληλεγγύη».

Οι χώρες πρώτης υποδοχής θα συνεχίσουν να δέχονται την συντριπτική πλειοψηφία προσφύγων και μεταναστών, τη στιγμή που εναπόκειται στη θέληση χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης να φιλοξενήσουν κάποιους από τους χιλιάδες κατατρεγμένους που φτάνουν κυρίως στις ακτές της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Για να δεχθούν πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, οι συγκεκριμένες  χώρες θα λαμβάνουν 10.000 ευρώ για κάθε ενήλικο, από χρήματα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ενώ καμιά χώρα δεν θα είναι υποχρεωμένη να προσφέρει άσυλο.

Αλλαγές στην επεξεργασία αιτήσεων ασύλου

Η πρόταση της Κομισιόν αναθεωρεί την αρχή που συνίσταται στο να ανατίθεται στην πρώτη χώρα εισόδου ενός μετανάστη στην ΕΕ η ευθύνη της επεξεργασίας του αιτήματός του για άσυλο. Η χώρα που είναι υπεύθυνη για το αίτημα ασύλου θα μπορεί να είναι εκείνη στην οποία ένας μετανάστης έχει αδελφό ή αδελφή, στην οποία έχει εργαστεί ή σπουδάζει. Επίσης, η χώρα που έχει χορηγήσει βίζα σε έναν μετανάστη θα είναι εκείνη που θα πρέπει να επιφορτισθεί με την αίτηση ασύλου.

Σε διαφορετική περίπτωση, αυτές οι χώρες πρώτης εισόδου θα παραμείνουν υπεύθυνες για την αίτηση ασύλου. Η Κομισιόν τονίζει πως  θέλει να εισαγάγει έναν κανόνα ότι σε όλους τους αφιχθέντες θα ολοκληρώνονται οι έλεγχοι υγείας και ασφάλειας εντός πέντε ημερών.

Παράλληλα, προτείνει την καθιέρωση μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας συνόρων, η οποία για πρώτη φορά περιλαμβάνει έλεγχο πριν από την είσοδο που καλύπτει τον προσδιορισμό όλων των ατόμων που διασχίζουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ χωρίς άδεια ή έχουν αποβιβαστεί μετά από έρευνα και επιχείρηση διάσωσης. Αυτό συνεπάγεται επίσης έλεγχο της υγείας και της ασφάλειας, δακτυλικά αποτυπώματα και εγγραφή στη βάση δεδομένων Eurodac. Μετά τον έλεγχο, τα άτομα μπορούν να προωθούνται στη σωστή διαδικασία, είτε στα σύνορα για ορισμένες κατηγορίες αιτούντων είτε σε μια κανονική διαδικασία ασύλου.

Στις προτάσεις της Κομισιόν γίνεται λόγος για βελτίωση της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, ενώ επισημαίνεται πως το μόνιμο σώμα της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, που έχει προγραμματιστεί να αναπτυχθεί από την 1η Ιανουαρίου 2021, θα παρέχει αυξημένη υποστήριξη όπου χρειάζεται

Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, ισχυρίστηκε πως ελπίζει στη μεγαλύτερη δυνατή κατανόηση από τα κράτη – μέλη της ΕΕ. «Υποθέτω ότι δεν θα βρεθεί κάποια χώρα – μέλος που θα ισχυριστεί ότι αυτή η συμφωνία είναι τέλεια. Ωστόσο, ελπίζω και οι 27 χώρες θα δεχθούν ότι πρόκειται για μια ισορροπημένη πρόταση, πάνω στην οποία πρέπει να δουλέψουμε.

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται για ένα κοινό πρόβλημα, το οποίο πρέπει να διαχειριστούμε από κοινού. Είναι εμφανές πως δεν αρκεί ένα έγγραφο που ζητά την αλληλεγγύη όλων και αυτό είναι κάτι που έχει αποδειχθεί εδώ και χρόνια. Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρξουν δεσμευτικές και υποχρεωτικές αποφάσεις για αυτή την υπόθεση».

Ευχολόγια για τη Λέσβο

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφέρθηκε στο κέντρο της Μόριας στη Λέσβο που κάηκε προ εβδομάδων και υποστήριξε πως η Ένωση έχει αποδείξει σε άλλους τομείς ότι μπορεί να λάβει έκτακτα μέτρα για βρεθούν συμβιβασμοί σε αποκλίνουσες προοπτικές.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στο TPP: «Αυτό το σύστημα διαχείρισης δημιουργεί διαρκώς ανθρωπιστικές κρίσεις»

«Η Μόρια είναι μια έντονη υπενθύμιση της ανάγκης εξεύρεσης βιώσιμων λύσεων για τη μετανάστευση. Ενισχύουμε, με τους οργανισμούς μας στην Ε.Ε., την παροχή υποστήριξης στους μετανάστες που έμειναν χωρίς στέγη και στην Ελλάδα. Και περιμένουμε και από τα άλλα κράτη-μέλη ενίσχυση. Μαζί πρέπει να δείξουμε ότι η Ευρώπη διαχειρίζεται τη μετανάστευση με ανθρώπινο και αποτελεσματικό τρόπο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεισφέρει το μερίδιό της.

Προτείνουμε σήμερα μία ευρωπαϊκή λύση, για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην ικανότητά μας να διαχειριστούμε τη μετανάστευση ως Ένωση. Η ΕΕ έχει ήδη αποδείξει σε άλλους τομείς ότι μπορεί να λάβει έκτακτα μέτρα για βρεθούν συμβιβασμοί σε αποκλίνουσες προοπτικές. Δημιουργήσαμε μια πολύπλοκη εσωτερική αγορά, ένα κοινό νόμισμα και ένα πρωτοφανές σχέδιο ανάκαμψης για την ανοικοδόμηση των οικονομιών μας. Ήρθε η ώρα να ανταποκριθούμε στην πρόκληση της από κοινού διαχείρισης της μετανάστευσης, με τη σωστή ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης».