Η είδηση υπό διωγμό

Η βία με το φακό του φωτορεπόρτερ
Της Αγγέλας Νταρζάνου

Η βία που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι του Τύπου κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους έρχεται στην επιφάνεια κυρίως σε εμπόλεμες ζώνες: χαρακτηριστική είναι η περίπτωση πρόσφατα, βομβαρδισμού του τηλεοπτικού συνεργείου της ΝΕΤ υπό τον Πάνο Χαρίτο στη Λιβύη, αλλά και λίγες μέρες ενωρίτερα στην Αίγυπτο, όταν ο δημοσιογράφος Π.Παπακωνσταντίνου και οι φωτορεπόρτερ Γιώργος Μουτάφης (από το Βήμα)  και Γιάννης Μπεχράκης (Reuters) δέχθηκαν επίθεση οπαδών του Καντάφι κοντά στην πλατεία Ταχρίρ. Συγκλονιστική είναι η περίπτωση του Γιώργου Κοίλιαρη που υπέκυψε στα τραύματά του δυόμισι χρόνια πριν, μετά από αποστολή στο Αφγανιστάν.
    Όμως η βία δεν εκδηλώνεται μόνο σε εμπόλεμες ζώνες. Βίαιη παρεμπόδιση του έργου του Τύπου καταγράφεται και σε περιόδους ειρήνης. Οι έλληνες φωτορεπόρτερ και εικονολήπτες υφίστανται τη βία όταν επιχειρούν να καλύψουν ιδίως συλλαλητήρια και αθλητικούς αγώνες. «Η Αθήνα θεωρείται από τις πιο βίαιες πόλεις για φωτογραφικό ρεπορτάζ, ακόμα και συγκριτικά με τις εμπόλεμες ζώνες» λέει η Χριστίνα Ζαχοπούλου, γενική γραμματέας της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας (ΕΦΕ) και Συνεργάτης του ΤΕΙ Αθήνας.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η κ. Ζαχοπούλου για λογαριασμό της Ε.Φ.Ε. την περίοδο Οκτωβρίου 2010- Φεβρουαρίου 2011, με τη συμμετοχή 87 ενεργών Φωτορεπόρτερ στην Ελλάδα (περίπου το 25,5% του συνόλου)  η κάλυψη διαδηλώσεων είναι το ίδιο επικίνδυνη για άσκηση βίας, είτε από την πλευρά της αστυνομίας, είτε από την πλευρά των πολιτών. Η ίδια αποδίδει τη βία στη διάχυτη  δυσπιστία απέναντι στους επαγγελματίες φωτορεπόρτερ: πληθώρα ατόμων με φωτογραφικές μηχανές κυκλοφορούν στις διαδηλώσεις, με αποτέλεσμα οι επαγγελματίες – οι οποίοι γνωρίζουν τη δεοντολογία του επαγγέλματος και π.χ. την ανάγκη να μην αποκαλύπτεται η ταυτότητα των συμμετεχόντων- να μην ξεχωρίζουν από τους ερασιτέχνες ή άλλα άτομα. Σύμφωνα με την έρευνα:

* Στην ερώτηση αν τους έχουν απαγορεύσει τη φωτογράφηση σε δημόσιους χώρους, 70% απάντησαν ναι και 20% όχι. Όπως προέκυψε από τις επιμέρους απαντήσεις οι απαγορεύσεις έχουν γίνει σε λιμάνια, τράπεζες, πορείες, σε κεντρικούς και πολυσύχναστους δρόμους και περιοχές- όπως π.χ. στου Ψυρρή κ.α.
*  Στην ερώτηση εάν τους έχουν ποτέ υποχρεώσει να σβήσουν φωτογραφίες από τη μηχανή τους 51% απάντησε ναι και 36% απάντησε όχι. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα άτομα που τους υποχρέωσαν σε κάτι ήταν ηθοποιοί, σωματοφύλακες επιχειρηματία, ασφάλεια πρωθυπουργών (όλων των κυβερνήσεων), πολιτικοί, αστυνομικοί, ομάδες αναρχικών αλλά και πολιτών!
* Στην ερώτηση από ποιους έχετε υποστεί βία, η αστυνομία κρατάει τα πρωτεία: 25% απάντησε ότι έχει υποστεί βία από αστυνομικό, 21% από ομάδα αστυνομικών, ενώ 13% από ιδιωτικό αστυνομικό. Αυξημένα όμως εμφανίζονται και τα ποσοστά των πολιτών: το 18% απάντησε ότι έχει υποστεί βία από πολίτη και το 21% από ομάδα πολιτών. 
* Στην ερώτηση τι είδους βία έχουν υποστεί, στην κορυφή έρχονται οι λεκτικές απειλές (32%) και τα δακρυγόνα (24%), ενώ ακολουθούν η σωματική βία (18%), η ρίψη αντικειμένων (όπως π.χ. πέτρες- 14%) και τέλος η βία με όπλα (σιδηρογροθιές, γκλομπς, όπλα - 9%). Καταγράφονται βίαια περιστατικά καταστροφής φωτογραφικού εξοπλισμού, αλλά και εισαγωγής σε νοσοκομεία (3 περιπτώσεις).  
* Στην ερώτηση σε ποιους χώρους έχετε υποστεί βία, τα πρωτεία κρατούν οι πορείες και διαδηλώσεις, με 41% των απαντήσεων. Το 33% έχει υποστεί βία κατά τη διάρκεια ελεύθερου ρεπορτάζ, ενώ το 22% σε αθλητικούς χώρους. Μόλις 4% δηλώνει άσκηση βίας σε εμπόλεμη ζώνη.
Η έρευνα παρουσιάστηκε στη συζήτηση που διοργανώθηκε από την ΕΦΕ το περασμένο Σάββατο στο Ελληνικό, στο πλαίσιο της Έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο «Η είδηση υπό διωγμό» στην 9η Έκθεση Fotovision. Στην έκθεση φωτογραφίας, με φωτογραφίες δημοσιευμένες ή μη συμμετείχαν οι φωτογράφοι Π. Αναγνωστόπουλος, Δ. Θεοδόσης, Β.Κουτρουμάνος, Σ.Ματσάγγος, Α.Μπελτές, Σ.Παντζαρτζή, Α.Νικολόπουλος, Π.Σαΐτας, Π.Σαρρηκώστας, Α.Σταματίου, Ο.Παναγιώτου, Χ.Πανουσιάδου, Λ.Πιτταράκης, Γ.Χρυσοχοΐδης.    

(αναδημοσίευση από τον Κόσμο του Επενδυτή)