Συνέντευξη στον Κώστα Εφήμερο
 
 
Όταν μιλάμε για την κρίση και για πολιτικές διεξόδους απ’ αυτήν, όταν μιλάμε για ανεργία και για ανέργους -ιδίως γι’ αυτούς-, όταν μιλάμε για τα διακυβεύματα της περιόδου, για αποδόμηση της κυρίαρχης αφήγησης,  όταν μιλάμε για κριτικό λόγο και για χιούμορ στην πολιτική αντιπαράθεση, μια γνώριμη φιγούρα ξεπροβάλλει στο φόντο – ο Χριστόφορος Κάσδαγλης.

Τα κείμενά του Χριστόφορου μας έλειψαν αυτές τις κρίσιμες μέρες της προεκλογικής περιόδου. Ο ίδιος επέλεξε έναν άλλο δρόμο παρέμβασης: Υπέβαλε τον εαυτό του, τα κείμενά του και τον δημόσιο λόγο του σε ένα άλλο πλαίσιο δράσης, κατεβαίνοντας ως υποψήφιος με τον ΣΥΡΙΖΑ στα Δωδεκάνησα. Στο παρά πέντε των εκλογών τού ζητήσαμε να μας δώσει το στίγμα από τη δική του εμπειρία σ’ αυτή τη δύσκολη νησιωτική περιφέρεια, να αποτιμήσει τη συνολική εικόνα της εκλογικής αναμέτρησης και να μας δώσει μια εικόνα της επόμενης μέρας.

-Υποψήφιος, λοιπόν, ε; Πώς περνάει κανένας από την κριτική δημοσιογραφία στην προσωπική έκθεση;
 -Δεν είναι καθόλου εύκολο, σε διαβεβαιώ. Μου ήταν πολύ δύσκολο να προμοτάρω τον εαυτό μου, ιδίως επειδή σιχαίνομαι τα στερεότυπα και τις μεγάλες κουβέντες. Προσπάθησα λοιπόν να είμαι ο εαυτός μου και τίποτα παραπάνω. Ούτως ή άλλως, η απόφαση να κατέβω υποψήφιος για πρώτη φορά στη ζωή μου ήταν σε ευθεία προέκταση των όσων έκανα μέχρι τώρα, της αρθρογραφίας , των βιβλίων και των δημόσιων παρεμβάσεών μου.

-Σύμφωνοι, αλλά όσοι παρακολουθούν τις παρεμβάσεις σου έχουν διαπιστώσει ότι δεν μασάς τα λόγια σου, ακόμα κι όταν μιλάς για τον ΣΥΡΙΖΑ και ασκείς κριτική στις επιλογές του. Πώς συμβιβάζεται αυτό με τον κλασικό δημόσιο λόγο ενός υποψηφίου;
-Τυπικά δεν έχεις άδικο, αν και προσπάθησα ο τρόπος με τον οποίο συμμετείχα στην προεκλογική καμπάνια -στον ελάχιστο χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας- να μην ανταποκρίνεται στον «κλασικό δημόσιο λόγο ενός υποψηφίου». Δεν  έταξα διάφορα, απέφυγα να σφίγγω τα χέρια αγνώστων παρενοχλώντας τους ενώ κυκλοφορούσαν αμέριμνοι, απέφυγα σε γενικές γραμμές τις πίτες σωματείων, δεν πραγματοποίησα συναντήσεις με θεσμικούς παράγοντες μόνο και μόνο για να βγει μια φωτογραφία και να μπει μια λεζάντα στον τοπικό τύπο. Όσο για την απόφασή μου να κατέβω με τον ΣΥΡΙΖΑ αν και είμαι ανένταχτος, αυτή ανάγεται στην κρισιμότητα των περιστάσεων και στις δυσκολίες της επόμενης μέρας.

-Ναι, αλλά η κριτική σου ματιά πού πήγε; Αν και δεν θα μου έκανε εντύπωση αν έβλεπα τη μονταζιέρα να σου παίρνει μέτρα, να κόβει και να ράβει τα όσα λες για να αποδείξει ότι στον ΣΥΡΙΖΑ κάνουν κουμάντο οι συνιστώσες και οι προσωπικές απόψεις.
Καταλαβαίνω τι λες. Αλλά για μένα υπάρχει η ώρα της κριτικής και η ώρα της δράσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αρκετά ευρύς ώστε να μπορεί να με χωρέσει χωρίς υποσημειώσεις. Δεν θα ήθελα να γίνω αρσενική εκδοχή της Ραχήλ Μακρή στην περιφέρεια Δωδεκανήσου. Είχα συγκεκριμένα πράγματα που έπρεπε να κάνω

-Δηλαδή τι έκανες;
-Ακολούθησα τη συμβουλή ενός φίλου που έχει καλή γνώση της τοπικής πολιτικής σκηνής. Μου υπέδειξε να ρίξω το βάρος σ’ αυτά που ξέρω να κάνω καλά: να γράφω και να μιλάω. Γράφω και μιλάω λοιπόν όλες αυτές τις μέρες, όχι για τον εαυτό μου αλλά για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ,  αποδομώντας για μία ακόμη φορά την αφήγηση των μνημονιακών δυνάμεων και κυρίως σκιαγραφώντας την επόμενη μέρα, τα πρώτα μέτρα προκειμένου να οργανώσουμε ένα δίχτυ υποστήριξης των αδύναμων στρωμάτων και αλληλεγγύης, να διαμορφώσουμε τους όρους μιας αληθινής διαπραγμάτευσης, να απευθυνθούμε στους λαούς της Ευρώπης και να φτιάξουμε ένα μέτωπο μαζί τους αλλάζοντας δραστικά την εικόνα και την προοπτική της Ε.Ε., να σχεδιάσουμε ξανά το μέλλον τη χώρας βρίσκοντας τους τρόπους ν’ αρχίσει  και πάλι να παράγει πλούτο, αλλά αυτή τη φορά να τον διανέμει επίσης δίκαια. Να ξαναγίνει ο τουρισμός υπόθεση κουλτούρας, όσμωσης και πολιτιστικών ανταλλαγών, να ξαναδεθεί με τις αρχές της φιλοξενίας, με τους ανθρώπους, με την ιστορία, με τη φύση, με τις τοπικές παραδόσεις και με την τοπική κουζίνα, να ξαναβρεί τις ισορροπίες του και τις μικρές τοπικές κλίμακες. Όλο αυτό το ονομάζω αειφορία, και μαζί με την ευρύτατη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την άρση πολλών από τα προβλήματα που πηγάζουν από τον νησιωτικό χαρακτήρα της περιοχής, θεωρώ ότι είναι η βάση ενός προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης σε τοπικό επίπεδο. Και βέβαια, εκτός απ’ αυτά, περπάτησα πολύ, ταξίδεψα, κουβέντιασα με ανθρώπους, έδωσα συνεντεύξεις στα τοπικά media, γνωρίστηκα με πολύ κόσμο.

-Εντυπωσιακό! Και τότε, πού βρήκες το χρόνο να ασχοληθείς και με το γενικό πλαίσιο των εκλογών; Σε διαβάσαμε και σε ακούσαμε σε αρκετά αθηναϊκά ΜΜΕ.
-Δεν μπορούσα να παρακάμψω τέτοια αιτήματα. Δεν ήθελα κιόλας. Η μάχη διεξάγεται κυρίως σε εθνικό επίπεδο, τα τοπικά διακυβεύματα είναι μεν σημαντικά, αλλά ειδικά σ’ αυτές τις εκλογές δεν είναι η προτεραιότητα. Άλλωστε, υπάρχουν πάρα πολλοί Δωδεκανήσιοι στην Αθήνα και σε άλλα μέρη που θα έρθουν να ψηφίσουν. Πρέπει να έρθουν!

-Παρόλα αυτά, δεν καταλαβαίνω πώς τα προλαβαίνεις όλ’ αυτά.
-Ούτε κι εγώ, φίλε.                          

-Ποια είναι η αίσθησή σου για τις εξελίξεις στην κεντρική πολιτική σκηνή;
-Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, δεν έχω πλήρη εικόνα. Δεν προλαβαίνω. Δεν βλέπω τηλεόραση, δεν έχω χρόνο να διαβάσω οτιδήποτε πέρα από τα απολύτως αναγκαία. Έχω πάντως την αίσθηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επέβαλε πλήρως τη ατζέντα του, ότι η όλη δημόσια αντιπαράθεση διεξάγεται με άξονα το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, ότι η συζήτηση που διεξάγεται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη βοηθάει. Κατά τα άλλα δεν έχω εικόνα, είμαι αλλού.

-Δυσκολεύομαι λίγο να το πιστέψω. Τις προάλλες είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την αντιπαράθεσή σου με τον Μουρούτη στο twitter, η οποία κόπηκε κάπως απότομα από την πλευρά του.
-Α, καλά, αυτό ήταν μια εξαίρεση. Ήταν περίπου 9.30 το βράδυ, την περασμένη Κυριακή, και είχα γείρει για λίγο σε μια πολυθρόνα αποκαμωμένος. Έριξα μια ματιά στο twitter και έπεσα σ’ ένα σχόλιο του Γιώργου Μουρούτη σχετικά με την ιδέα επιβολής μικρού φόρου στις χρηματιστηριακές συναλλαγές. Ο σύμβουλος του πρωθυπουργού συνέδεσε την πρόταση με τη Βόρεια Κορέα. Του επισήμανα ότι δεν πρόκειται για κάτι εξτραορντινέρ, ότι είναι μια παραλλαγή του φόρου Τόμπιν. Μάλλον δεν το είχε ξανακούσει και επιχείρησε να κάνει ένα λογοπαίγνιο, αποκαλώντας την πρόταση φόρο… τρόμπιν! Ε, δεν ήθελε και πολύ, ανταλλάξαμε μερικά φωνήεντα, αν και με αδικεί κάπως αυτό το τσουβάλιασμα, ο Μουρούτης το έκανε με τον γνωστό μουρουτικό τρόπο κι εγώ πάλι με τον δικό μου κασδαγλικό, που μερικοί τον θεωρούν λίγο λάιτ, γιατί εκλαμβάνουν την ευγένεια ως έλλειψη πολιτικού πάθους. Ο σύμβουλος του κ. Σαμαρά έκανε το λάθος να με κατηγορήσει για πολιτική αλαζονεία, που είναι, είπε, «κακός σύμβουλος». Του απάντησα ότι έχει κάνει τρία λάθη μαζεμένα, επιλέγοντας πεδία όπου μειονεκτεί: Επέλεξε να αναφερθεί πρώτον σε φόρους, δεύτερον στην αλαζονεία, και τρίτον σε «κακό σύμβουλο». Ειδικά αυτό το τελευταίο δεν φάνηκε να του αρέσει, το εξέλαβε -όχι αδίκως- ως προσωπική σπόντα για τον ρόλο του παρά τω πρωθυπουργώ. Εκεί έχασε την ψυχραιμία του και δήλωσε: «Είσαστε απαράδεκτοι». Μπήκε κάμποσος κόσμος στη συζήτηση κι έγινε αρκετή πλάκα. Ο διάλογος τελείωσε ως εξής:  «Μη συνεχίζετε @gmourout, θα εισηγηθώ να αφαιρεθεί ο χρόνος σας από τον συνολικό τρολικό χρόνο της ΝΔ». Ήταν τελικά ένα ευχάριστο διάλειμμα.

-Καλό ακούγεται. Και πού μπορούμε να βρούμε αυτή την ωραία συζήτηση;
-Όποιος είναι στο twitter μπορεί να τη διαβάσει εδώ: https://twitter.com/KasdaglisC/status/556907140993269760.

-Διαβάσαμε ότι είχες και μια μικρή περιπέτεια υγείας.
-Εντάξει, πριν από μια βδομάδα αγκάλιασα με το αυτοκίνητο μια κολώνα. Έχω έναν μώλωπα στο σαγόνι που δεν λέει να υποχωρήσει. Μερικά δόντια κουνιούνται. Αλλά μπορώ να περπατάω, να οδηγάω, να γράφω και να μιλάω, να σφίγγω χέρια σε θερμές χειραψίες – άρα όλα εντάξει. Βέβαια ο χρόνος τελειώνει, αλλά έχουμε να κάνουμε μερικά πραγματάκια ακόμα προκειμένου να τελειώσουμε τη δουλειά.

-Έχεις κάτι τελευταίο να προσθέσεις; Ως υποψήφιος, θα ήθελες να στείλεις ένα τελευταίο μήνυμα στον δωδεκανησιακό και στον ελληνικό λαό;
-Παρακάμπτω τη λεπτή ειρωνεία και σπεύδω να προσαρμοστώ στο κλίμα της ερώτησης: Απλώνουμε το χέρι σε όλες και όλους που θέλουν να γυρίσει η χώρα σελίδα, να βγει από τα αδιέξοδα των πολιτικών εσωτερικής υποτίμησης. Ήρθε η ώρα να υπερτιμήσουμε την ύπαρξή μας, να ανακτήσουμε τη συλλογική μας αυτοπεποίθηση. Η αυτοδυναμία δεν είναι αυτοσκοπός, είναι απλώς ο ενδεδειγμένος τρόπος για να κόψουμε δρόμο. Σας χαιρετώ.

-Κι εμείς σου ευχόμαστε καλή επιτυχία.