Του Χάρη Φαρμάκη
«Η Ιερά Σύνοδος, όπως παλαιότερα, έτσι και τώρα, έχει τοποθετηθεί με σαφήνεια και ευθύτητα πάνω στο θέμα αυτό. Η ημέρα της Κυριακής, όπως εμφανέστατα δηλώνεται και από το περιεχόμενο της λέξης, είναι ημέρα αφιερωμένη στον Κύριο.
Ως εκ τούτου η θέση της Εκκλησίας είναι: η Κυριακή να παραμείνει αργία, ώστε να δίδεται η ευκαιρία στους χριστιανούς όχι μόνο να λατρεύουν το Θεό τους, αλλά και να τους παρέχεται η δυνατότητα να αναπαύονται από τον κόπο της εβδομάδος και να προετοιμάζονται και να προγραμματίζουν τις όποιες κινήσεις τους για την επομένη που ξεκινά…».
Ναυτεμπορική, 13/7/2013
Δεν πιστεύω σε κανένα θεό και δεν είμαι κοντά στην Εκκλησία της Ελλάδος. Όμως, στο ζήτημα της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, θεωρώ ότι η θέση της Εκκλησίας ήταν η πιο καίρια από όλες και θα έπρεπε να αποτελέσει τον πυρήνα της αντίστασης στο απαράδεκτο αυτό μέτρο.
Οι έμποροι αντιδρούν στο μέτρο θεωρώντας ότι η περαιτέρω γενίκευση και διεύρυνση του ανταγωνισμού (αυτή τη φορά των χρονικών ορίων του), θα φέρει σε δύσκολη θέση την πλειοψηφία των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων, οι οποίες βασίζονται στην οικογενειακή εργασία και διαθέτουν πολύ περιορισμένα χρηματοοικονομικά και εμπορικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, ενώ δεν έχουν και ικανοποιητικά περιθώρια ασφαλείας για να αντιμετωπίσουν, εν μέσω πρωτοφανούς ύφεσης, τις αυξημένες απαιτήσεις που θα φέρει η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Εξ’ ου και η εύλογη λεζάντα της αφίσας που κυκλοφόρησαν τους τελευταίους μήνες στην Αθήνα: «Μας ανοίγουν Κυριακή για να μας κλείσουν φυλακή.»
Από την πλευρά τους, οι εμποροϋπάλληλοι αντιδρούν τονίζοντας ότι με την εφαρμογή του μέτρου οι εργαζόμενοι στα εμπορικά καταστήματα θα πάψουν να έχουν σταθερές ημέρες ανάπαυσης, ημέρες αφιερωμένες στις οικογένειές και τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα, και εύκολα θα γίνονται έρμαια των αναγκών ή των διαθέσεων των εργοδοτών τους. Με την ανεργία στο πρωτοφανές επίπεδο του 28% οι εργαζόμενοι δε θα έχουν άλλη επιλογή από το να αφιερώνουν, τουλάχιστον εν δυνάμει, το σύνολο του προσωπικού τους χρόνου στην επαγγελματική τους ενασχόληση, απλά και μόνο για να ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να τη διατηρήσουν.
Και οι δύο αυτοί λόγοι έχουν βάση και εκφράζουν την εύλογη αντίδραση επαγγελματικών ομάδων στην ανηλεή επίθεση που δέχονται από την εφαρμογή ενός προγράμματος άγριας οικονομικό-κοινωνικής προσαρμογής.
Θεωρώ όμως ότι τα δίκαια επιχειρήματα των εμπόρων και των εργαζομένων αναδεικνύονται καλύτερα ενταγμένα στη βαθύτερη και ευρύτερη πλατφόρμα των θέσεων που εκφράστηκαν (κυρίως) από την Εκκλησία της Ελλάδος. Κι αυτό γιατί οι αντιρρήσεις της Εκκλησίας δεν εστιάζουν σε ορισμένες μόνο κοινωνικές ομάδες, ούτε αφορούν απλά στην οικονομική ή εργασιακή σφαίρα της ζωής μας· έχουν να κάνουν με τον ίδιο τον πυρήνα της, αφού δίνουν έμφαση στη βαθειά ανάγκη που έχουμε ως άνθρωποι για παύση, ανάπαυση, περισυλλογή, ηθικό, υπαρξιακό, μεταφυσικό αναστοχασμό. Και, σε όσους δεν αρέσουν αυτά τα σοβαρά, ας σκεφτούν ας πούμε την καθολική απήχηση που έχει ο γνωστός στίχος του ‘Δρόμου’, “τις Κυριακές από νωρίς στα καφενεία…”.
Συνεπώς, στο πλαίσιο αυτών των επιχειρημάτων, θα πρέπει όλοι μαζί να αντιδράσουμε και να απαιτήσουμε η καθιερωμένη σταθερή αργία της Κυριακής να επανέλθει και να γίνει κατά το δυνατόν σεβαστή για όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το αν είναι υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες ή επιχειρηματίες, ως η ημέρα κατά την οποία θα μπορούν να περισυλλέγονται και να αναπαύονται, να ενώνονται με τις οικογένειές και τους φίλους τους, να προγραμματίζουν το χρόνο τους. Για τις ίδιες τις ταλαιπωρημένες πόλεις μας, η Κυριακή να γίνει σεβαστή ως η μόνη ημέρα της εβδομάδας κατά την οποία οι ρυθμοί πέφτουν, ο θόρυβος, η κίνηση και οι ρύποι περιορίζονται.
Αυτά βέβαια είναι εντελώς αδιάφορα για τον καριερίστα Υπουργό Ανάπτυξης και τους υπάλληλους των πιστωτών εντολείς του. Για εκείνους το μοναδικό ζητούμενο είναι να αλωθεί και να καταστεί αντικείμενο οικονομικής ‘αξιοποίησης’ και η τελευταία χωροχρονική πτυχή της Ελλάδας και της ζωής των ανθρώπων που ζουν σε αυτήν. Ο Υπουργός, βασισμένος στην κρατούσα φτηνή οικονομικίστικη αντίληψη, επικαλείται μελέτες (πάντοτε υπάρχει μια βολική ‘επιστημονική’ μελέτη για να στηρίξει τα επιχειρήματα των πολιτικάντηδων – φυσικά κανείς δεν προσέχει αν στο τέλος διαψεύδεται πανηγυρικά από την εμπειρία), που υποτίθεται δείχνουν ότι η διεύρυνση του ωραρίου είναι ένα ακόμη βήμα προς την επίτευξη του στόχου να καταστεί η Ελλάδα προνομιακό πεδίο της ιδεατής καπιταλιστικής ανάπτυξης που ευαγγελίζονται η Τρόικα και οι κυβερνήσεις της.
Όμως, στα καιροσκοπικά επιχειρήματα του υπουργού, η ελληνική κοινωνία μπορεί ενωμένη να αντιτάξει τις μακρόχρονες ευγενείς παραδόσεις της, που εκφράζουν την πίστη στη διατήρηση ενός πυρήνα αξιοπρέπειας στη ζωή, ενός πυρήνα που δε θα υπόκειται σε οικονομική εκμετάλλευση και θα παραμένει ανεπηρέαστος από τα θέλγητρα της υποτιθέμενης ανάπτυξης (που πάντοτε μας περιμένει στο επόμενο εξάμηνο και μετά από τις επερχόμενες ‘διαρθρωτικές αλλαγές’).
Χριστιανοί και άθεοι, αριστεροί και συντηρητικοί, να απαντήσουμε, με μια φωνή, ότι η Κυριακή είναι και θα παραμείνει αργία, ημέρα αφιερωμένη αποκλειστικά στον Κύριο. Για τους Χριστιανούς ο Κύριος αυτός μπορεί να είναι ο θεός της πίστης τους· για εμάς τους υπόλοιπους, ο Κύριος είναι ο άνθρωπος και το περιβάλλον του, δηλαδή ο ίδιος μας ο εαυτός, ο σύντροφος, το παιδί, ο διπλανός, ο χώρος στον οποίο ζούμε.