Τη Δευτέρα οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ αποφάσισαν να προχωρήσουν σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, λόγω των παράνομων δράσεων των τουρκικών γεωτρύπανων στην κυπριακά ΑΟΖ. Στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών των 28 αποφασίστηκε να ανασταλούν «οι διαπραγματεύσεις για τη συνολική Συμφωνία Αεροπορικών Μεταφορών» και να ακυρωθούν «προς το παρόν» τόσο «το Συμβούλιο Σύνδεσης», όσο και οι «περαιτέρω συνεδριάσεις του διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τουρκίας».
Παράλληλα, αποφασίστηκε «να μειωθεί η προενταξιακή βοήθεια προς την Τουρκία για το 2020», ενώ οι ευρωπαίοι ΥΠΕΞ απηύθυναν παράλληλα προτροπή προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να «επανεξετάσει» τις δανειακές χορηγήσεις της στην Τουρκία.
Οι κυρώσεις που θα επιβάλλει η ΕΕ
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων οι 28 αποφάσισαν τα εξής:
«Ενόψει των συνεχιζόμενων και νέων παράνομων δραστηριοτήτων γεωτρήσεων της Τουρκίας, το Συμβούλιο αποφασίζει να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία περί ολοκληρωμένων αερομεταφορών και συμφωνεί να μην διεξάγεται προς το παρόν το Συμβούλιο Σύνδεσης και άλλες συναντήσεις των διαλόγων υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τουρκίας».
Επιπλέον το Συμβούλιο προσυπογράφει την πρόταση της Επιτροπής για μείωση της προενταξιακής βοήθειας προς την Τουρκία για το 2020 και καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να επανεξετάσει τις δανειοδοτικές της δραστηριότητες στην Τουρκία, ιδίως σε ό, τι αφορά τα δάνεια με κρατική στήριξη”.
Το Συμβούλιο «εξακολουθεί να παρακολουθεί το θέμα στενά» και, «σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου, καλεί την Ύπατη Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να συνεχίσουν τις εργασίες για επιλογές για στοχοθετημένα μέτρα ενόψει των συνεχιζόμενων ενεργειών γεωτρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο », δηλώνοντας ότι «το Συμβούλιο θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και θα επανέλθει σε αυτό το θέμα όπως αρμόζει»
Σύμφωνα με το τελικό κείμενο που εξασφάλισε το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι 28 υπενθυμίζουν τα «συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2019 και τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και ιδίως τα συμπεράσματα της 20ής Ιουνίου 2019» και «εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σταματήσει παράνομες δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία συνέχισε τις εργασίες γεώτρησης δυτικά της Κύπρου και ξεκίνησε μια δεύτερη επιχείρηση γεώτρησης βορειοανατολικά της Κύπρου στα κυπριακά χωρικά ύδατα».
Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει «τις σοβαρές άμεσες αρνητικές επιπτώσεις που έχουν αυτές οι παράνομες ενέργειες σε ολόκληρο το φάσμα των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Το Συμβούλιο καλεί και πάλι την Τουρκία να απέχει από τέτοιες ενέργειες, να ενεργεί με πνεύμα καλής γειτονίας και να σέβεται την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ».
Επιπλέον, «το Συμβούλιο, καλωσορίζοντας την πρόσκληση της κυβέρνησης της Κύπρου να διαπραγματευτεί με την Τουρκία, επισημαίνει ότι η οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών και της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας πρέπει να αντιμετωπιστεί με θετικό διάλογο και διαπραγμάτευση, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και σύμφωνα με την αρχή της καλής γειτονίας. Η ΕΕ παραμένει πλήρως αφοσιωμένη στην υποστήριξη των προσπαθειών που έχουν αναληφθεί από τον ΟΗΕ για συνεργασία με τα μέρη, με σκοπό τη δημιουργία των συνθηκών που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμεύεται και να συνεισφέρει σε μια τέτοια διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών της πτυχών, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο».
Συνεχίζει απτόητη η Τουρκία
Σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu, η Άγκυρα ξεκαθάρισε ότι αδιαφορεί για τα μέτρα που προανήγγειλε η ΕΕ, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα και η Κύπρος εκμεταλλεύονται τη θέση τους ως μέλη της Ένωσης και χρησιμοποιούν τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.
«Αυτές οι αποφάσεις είναι το τελευταίο παράδειγμα πως το δίδυμο Ελληνοκύπριοι – Ελλάδα εκμεταλλεύονται την ένταξή τους στην Ε.Ε. προς όφελος των δικών τους μαξιμαλιστικών θέσεων και πως οι άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν γίνει εργαλείο τους. Προκαλεί ερωτηματικά που αυτές οι αποφάσεις λήφθηκαν μια σημαντική μέρα για τον τουρκικό λαό όπως είναι η τρίτη επέτειος του προδοτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου», αναφέρει η ανακοίνωση και υπογραμμίζει πως η Τουρκία «δεν πρόκειται να απολέσει τα νόμιμα δικαιώματα της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Ο Αναστασιάδης συγκάλεσε Εθνικό Συμβούλιο
Ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, συγκάλεσε Εθνικό Συμβούλιο για σήμερα, προκειμένου να χαράξει στρατηγική απέναντι στην Τουρκία. Σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, η Λευκωσία αναμένεται να καλέσει τη τουρκοκυπριακή πλευρά και την Τουρκία να συμβάλλουν στις προσπάθειες για επανέναρξη του διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για συνολική επίλυση του Κυπριακού, κάτι που θα λύσει αυτομάτως και τα θέματα του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Πρόδρομο Προδρόμου, ο Ν. Αναστασιάδης ενημέρωσε το απόγευμα της Δευτέρας τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τις τελευταίες εξελίξεις. «Είχαν μακρά συνομιλία με ανταλλαγή απόψεων και σχεδιασμό των επόμενων κινήσεων. Με απόλυτη ευθυγράμμιση στους στόχους, οι δύο κυβερνήσεις μας προχωρούν με στενό συντονισμό», ανέφερε χαρακτηριστικά.