Ακόμα ένα Eurogroup ολοκληρώθηκε το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης στις Βρυξέλλες, με το οποίο ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας βρήκε ευκαιρία για μια ακόμα φορά να υπερθεματίσει τη θετική πορεία της Ελλάδας και την αποδοχή της οποίας τυγχάνουν οι προτάσεις της κυβέρνησης ΝΔ από τους Ευρωπαίους εταίρους της.

Μετά το πέρας της συνεδρίασης στις Βρυξέλλες προχθές, ο υπουργός υπογράμμισε τη σημασία που έχει η εκταμίευση του ποσού των 767 εκατ. ευρώ από την επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα (ANFAs και SMPs) για την Αθήνα, που πραγματοποιήθηκε «χωρίς όρους προϋποθέσεις και προαπαιτούμενα που είχαν τεθεί παλιότερα», σύμφωνα πάντα με τον κ. Σταϊκούρα.

Ο ίδιος δεν παρέλειψε να αναφερθεί για μια ακόμα φορά στην τελευταία έκθεση της Κομισιόν για την πορεία της οικονομίας -η 5η κατά σειρά στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής αξιολόγησης- αναφέροντας και πάλι ότι «πρόκειται για την πιο θετική από τις 5 εκθέσεις προς την Ελλάδα».

Η νέα αναφορά από τις Βρυξέλλες για τα δάνεια

Αυτό που ο υπουργός Οικονομικών επέλεξε να αφήσει έξω από τη διθυραμβική δήλωση του ήταν το κομμάτι το κοινού ανακοινωθέντος του Eurogroup στο οποίο υπογραμμίζεται η προσήλωση των Ευρωπαίων για το ζήτημα του καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας. Ή καλύτερα, της επιμονής των Βρυξελλών για την οριστική κατάργηση του.

Όπως διαβάζουμε από την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την προχθεσινή συνεδρίαση:

«Καλωσορίζουμε τη σταθερή δέσμευση των ελληνικών αρχών να μην επεκτείνουν πέρα του Απριλίου του 2020 το τρέχον καθεστώς για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Καλωσορίζουμε την πρόθεση των αρχών για μια ευρεία μεταρρύθμιση του πλαισίου πτώχευσης μέχρι το τέλος του Απριλίου του 2020.

Το νέο πλαίσιο (…) είναι κρίσιμο να συνεχίσει και να ενισχύσει την εφαρμογή και άλλων μεταρρυθμίσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα, ειδικότερα σε ό,τι έχει να κάνει με την εξυγίανση των κρατικών εγγυήσεων για δάνεια τα οποία έχουν καταπέσει, “καθαρίζοντας” τις εκκρεμείς αιτήσεις πτώχευσης των νοικοκυριών και προσθέτοντας περαιτέρω βελτιώσεις στο πλαίσιο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών».

Η τελευταία αναφορά του ανακοινωθέντος του Eurogroup έρχεται ως συνέχεια στη διάταξη του υπουργείου Δικαιοσύνης στους νέους Ποινικές Κώδικες που ψηφίστηκε προ εβδομάδων, που ορίζει πως για να διωχθεί τραπεζικό στέλεχος για απιστία σε υποθέσεις δανείων, θα πρέπει η ίδια η τράπεζα να υποβάλει μήνυση σε βάρος του τραπεζικού στελέχους που διέπραξε το αδίκημα της απιστίας.

Με γνώμονα, όπως τονίζουν όλες οι… ψύχραιμες φωνές που αντιμάχονται το λαϊκισμό, τον περιορισμό των κακοπληρωτών για τη βελτίωση της ρευστότητας των τραπεζών και την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας.

Είναι πολλά τα ΜΕΔ, Άρη…

Με δεδομένη την επιμονή των Ευρωπαίων δανειστών για την κατάργηση του σημερινού καθεστώτος για την πρώτη κατοικία, φαντάζει μάλλον χρήσιμο και κατατοπιστικό το να δούμε το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων υπό το πρίσμα των αριθμών. Και ποιος καλύτερος να μας «φωτίσει» στο συγκεκριμένο, αν όχι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος;

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που έδωσε την Πέμπτη στη δημοσιότητα η ΤτΕ, με την εξαμηνιαία Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μπορούμε να διακρίνουμε τα εξής:

  • «Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ από ‘δω και πέρα, για συντομία) για τα οποία υπάρχουν καταγγελμένες απαιτήσεις, διαμορφώθηκαν σε 38.121 δισ. ευρώ για στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019, από 39.1 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018.
  • Τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης (ulikely to pay) ανήλθαν σε 22,8 δισ. ευρώ (30% των ΜΕΔ) στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019, μειωμένα κατά 8,9% σε σχέση με το τέλος του 2018 (25,1 δισ. ευρώ).
  • Από αυτά, τα δάνεια τα οποία είναι σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες ανήλθαν σε 13,7% στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019, επίπεδο υψηλότερο από εκείνο στο τέλος του 2018 (13,4%).
  • Το αντίστοιχο ποσοστό για τα στεγαστικά δάνεια διαμορφώνεται σε 72,5% και για τα επιχειρηματικά σε 51,4%, ενώ για τα καταναλωτικά δάνεια τα οποία έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη του εξαμήνου το ποσοστό διαμορφώνεται σε 80,6%, έναντι 70,1% στο τέλος του 2018.
  • Τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις) συνέχισαν την πτωτική τους πορεία κατά τη διάρκεια του α΄ εξαμήνου του 2019 και ανήλθαν σε 14,4 δισ. ευρώ (19% των ΜΕΔ), σημειώνοντας μείωση κατά 18,2% σε σχέση με το τέλος του 2018 (17,6 δισ. ευρώ). Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνεται ότι το 61,7% των ΜΕΔ που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους.
  • Παράλληλα, το 51% των ΜΕΔ αφορά καταγγελμένες απαιτήσεις, οι οποίες στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019 ανήλθαν σε 38,1 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2,5% σε σχέση με το τέλος του 2018 (39,1 δισ. ευρώ), κυρίως λόγω της διαγραφής καταγγελμένων απαιτήσεων ύψους 1,1 δισ. ευρώ.

Δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης

Το σύνολο των ρυθμισμένων (forborne) δανείων 15 ανήλθε στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019 σε 41,8 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 24,2% των συνολικών δανείων, έναντι 25,7% στο τέλος του 2018 (46,3 δισ. ευρώ). Εντούτοις, το 17,9% των ήδη ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση άνω των 90 ήμερων, έναντι 19,9% στο τέλος του 2018. Το 48,2% των ΜΕΔ άνω των 90 ημερών δεν έχει ρυθμιστεί, έναντι 47,8% στο τέλος του 2018, 16 ενώ τα ποσοστά για τα στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια ανέρχονται σε 44,0%, 47,5% και 53,4% αντίστοιχα.

Επισημαίνεται ότι 11,1 δισ. ευρώ, ήτοι 14,8% των ΜΕΔ εντός ισολογισμού, αφορούν απαιτήσεις οι οποίες έχουν υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας για τις οποίες εκκρεμεί η έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, εκ των οποίων 6,4 δισ. ευρώ αφορούν απαιτήσεις που είχαν ήδη καταγγελθεί. Τα δάνεια αυτής της κατηγορίας αφορούν είτε φυσικά πρόσωπα, είτε νομικά πρόσωπα. Σχετικά με τις επιμέρους κατηγορίες, περίπου το 31% των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων έχει υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα καταναλωτικά δάνεια είναι 19,9%.

Οι διαγραφές δανείων το α΄ εξάμηνο του 2019 ανήλθαν σε 2,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,1 δισ. ευρώ αφορούν καταγγελμένες απαιτήσεις, κυρίως επιχειρηματικών δανείων.

Κατά το α΄ εξάμηνο του 2019 οι συνολικές ροές εντός του ισολογισμού των τραπεζών από τα εξυπηρετούμενα δάνεια προς τα μη εξυπηρετούμενα ήταν οριακά υψηλότερες των ροών από τα μη εξυπηρετούμενα προς τα εξυπηρετούμενα, με τις συνολικές καθαρές ροές του εξαμήνου να διαμορφώνονται σε -0,12 δισ. ευρώ».

Να δεις τι σου ΄χω για μετά

Και αφού είδαμε το πως παρουσιάζεται η εικόνα των προβληματικών δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών από τον πλέον αρμόδιο θεσμό, ας ρίξουμε και μια ματιά στο τι ακριβώς γίνεται με τους πλειστηριασμούς για τα εν λόγω ακίνητα.

Μέσα σε δύο χρόνια (από το Νοέμβριο του 2017 έως και το τέλος του περασμένου μήνα) χουν ξεκινήσει 51.000 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι 32.000. Από τους υπόλοιπους που ανακοινώθηκαν, 700 δεν έγιναν καθώς οι οφειλέτες προχώρησαν σε πληρωμή των χρεών τους, 5.500 βρίσκονται σε αναμονή και εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν εντός του επόμενου τρίμηνου, ενώ 13.000 είναι σε αναστολή, καθώς είτε ρύθμισαν απευθείας με τις τράπεζες (περισσότερο από το 1/3 των περιπτώσεων), είτε τα δάνεια πουλήθηκαν σε funds (1/3), είτε οι οφειλέτες μπήκαν σε ρύθμιση του νόμου Κατσέλη (1/4 των περιπτώσεων).

Σημειώνεται πως μόνο μέσα στο Δεκέμβριο του 2019 έχουν προγραμματιστεί 2.400 νέοι πλειστηριασμοί, ενώ ο αριθμός τους έως και το τέλος του Ιανουαρίου αναμένεται να ξεπεράσει τις 5.500 και να αυξηθεί τους επόμενους μήνες.

Και όλα αυτά καθώς στη σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας, με βάση τα τελευταία χρονικά διαθέσιμα στοιχεία, έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 34.397 δανειολήπτες. Από αυτές τις αιτήσεις, μόλις 177 έχουν λάβει πρόταση ρύθμισης από τις τράπεζες, ενώ ο αριθμός των αιτήσεων που έχουν λάβει κρατική επιδότηση για την αποπληρωμή φτάνει στις 17.

Και η «γραμμή» για τον βολικό, ξένο υπαίτιο

Το ζήτημα της πρώτης κατοικίας θα προκαλέσει δεδομένα μεγάλες αντιδράσεις, υπολογίζοντας και ότι η όποια διάθεση ανοχής των πολιτών προς τη κυβέρνηση αρχίσει ήδη να φθίνει και θα συνεχίσει να υποχωρεί τους επόμενους μήνες.

Αυτό έχει γίνει ήδη γνωστό, όπως φαίνεται και από τις προσπάθειες δημοσιογράφων που ποτέ δεν έκρυψαν την πολιτική τους συμπάθεια στη ΝΔ, οι οποίοι βλέπουν από τώρα τις αντιδράσεις για την πρώτη κατοικία και προσπαθούν ήδη να στρέψουν τις ευθύνες αλλού.

«Οι μεροκαματιάρηδες Έλληνες, πέρα από τους επιχειρηματίες, ενδεχομένως θα στραφούν κατά των μεταναστών αφού θα βλέπουν πως έχουν σπίτια ενώ τα δικά τους τα παίρνουν οι τράπεζες», όπως είχε ειπωθεί σε ραδιοφωνική εκπομπή μεγάλου αθηναϊκού FM στα μέσα Νοεμβρίου.