του Ορέστη Βέλμαχου
Με στόχο να καλύψει τις «διαρροές» προς το ξενοφοβικό AfD, η Μέρκελ τήρησε στάση ουδετερότητας στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για το προσφυγικό, προσπαθώντας να ισορροπήσει σε ιδιαίτερα «λεπτές γραμμές». Η γραμμή της Γερμανίας ήταν: «Δεν λέμε “ναι” σε κλείσιμο των συνόρων, αλλά θα δούμε τι θα γίνει με τα σύνορα».
Οι συντηρητικοί Χριστιανοδημοκράτες (CDU) της Ά. Μέρκελ βλέπουν τα ποσοστά τους να μειώνονται, έναντι του αντιμεταναστευτικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), με τους τελευταίους πάντως να κρατούν (έστω και δυσδιάκριτη) απόσταση από το ακροδεξιό κίνημα PEGIDA, που κατηγορεί τη Μέρκελ για «εξισλαμισμό της Γερμανίας».
Η σημερινή μάχη για τη Μέρκελ, δίνεται στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, Ρηνανία-Παλατινάτο και Σαξονία-Άνχαλτ, με 13 εκατομμύρια Γερμανών να καλούνται να δώσουν μια «πρώτη γεύση» για τις εντυπώσεις τους από τους μέχρι τώρα χειρισμούς της καγκελαρίου. Στο παιχνίδι βέβαια βρίσκονται και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), που σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, καραδοκούν να αρπάξουν την περιφέρεια Ρηνανία-Παλατινάτο, ενώ έχουν «παρεισφρήσει» και στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, που θεωρείται παραδοσιακά προπύργιο των συντηρητικών.
Ωστόσο, το στοίχημα για τη Μέρκελ και το κόμμα της δεν είναι το αν θα καταφέρουν να κρατήσουν τα «παραδοσιακά κάστρα», αλλά το αν θα αποτρέψουν τη σημαντική άνοδο του AfD, που σύμφωνα με δημοσκοπήσεις απειλεί σημαντικά το ποσοστό των συντηρητικών και προστίθεται στην αλλαγή που συντελείται σε όλο τον ευρωπαϊκό χάρτη , με τα ξενοφοβικά – ακροδεξιά κόμματα να ακμάζουν.
Όπως εκτιμούν οι δημοσκοπήσεις, το νεόκοπο ξενοφοβικό κόμμα που ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια για να αμφισβητήσει το ευρώ, ίσως αναδειχθεί νικητής των εκλογών, λαμβάνοντας ποσοστό μεταξύ 9% και 19%, ανάλογα με την περιοχή. Το AfD έχει εξασφαλίσει έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μπορεί να εκπροσωπείται στα μισά από τα 16 περιφερειακά κοινοβούλια. Στη Σαξονία-Άνχαλτ, με 19% στις δημοσκοπήσεις, το AfD διεκδικεί ακόμη και τη θέση της δεύτερης πολιτικής δύναμης του από το αριστερό Die Linke.
Η Μέρκελ θέλησε να αποστασιοποιηθεί από το ακροδεξιό ρεύμα που σαρώνει την Ευρώπη, αλλά το έκανε «κλείνοντας το μάτι» σε όσους δεν επιθυμούν τον ερχομό προσφύγων και μεταναστών. Με τη στάση που τήρησε στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, η καγκελάριος μπορεί να κατέκρινε τις δηλώσεις Τουσκ, περί «μπλόκου στις ακανόνιστες ροές», που «βρίσκουν σύμφωνα και τα 28 κράτη της ΕΕ», αλλά δεν εναντιώθηκε επί της ουσίας στις χώρες που κλείνουν τα σύνορα τους.
Σίγουρα η σημερινή μάχη δεν πρόκειται να κρίνει το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά θα αποτελέσει ένα ιδιότυπο «exit poll» και ίσως καθορίσει τη στάση της Μέρκελ στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής. Αν δοθεί το μήνυμα περί έντονης δυσαρέσκειας των Γερμανών για τα (κατ’ ευφημισμόν) ανοικτά σύνορα, ίσως η Γερμανία σκληρύνει τη στάση της.
Ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί πως έχει τη συμπαράσταση της Γερμανίας απέναντι στην προσφυγική κρίση. Ωστόσο, στην επόμενη Σύνοδο, ίσως να δει την (φιλολογική) στήριξη της Γερμανίας να χτυπά σε «τοίχο» ξενοφοβικών απόψεων. Η Γερμανία θα βρεθεί σε «αυτόματο πιλότο» απαγόρευσης προσφυγικών ροών και η ελληνική κυβέρνηση θα κοιμηθεί όπως έστρωσε. Στο μεταξύ, οι ακροδεξιοί συνεχίζουν να βγαίνουν από τις σπηλιές τους και αυτό είναι σίγουρα ένα ζήτημα που η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι πρόθυμη να διαχειριστεί. Μάλλον δεν ήταν ποτέ πρόθυμη να νοιαστεί. Ίσως και να επένδυε σε αυτό…