Αφορμή ήταν μια σειρά από ρατσιστικές επιθέσεις στο νομό Λασιθίου με αποκορύφωμα την επίθεση με σιδερολοστούς από δέκα άτομα ελληνικής καταγωγής σε Πακιστανούς μετανάστες στη Βαϊνιά της Ιεράπετρας. Επί δύο μήνες λοιπόν γυρνούσαμε τα χωριά του Λασιθίου και το νομό Ηρακλέιου (φτάνοντας μέχρι τα Ανώγεια) με σκοπό να συλλέξουμε πληροφορίες για τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των αλλοδαπών εργατών στα χωράφια της ανατολικής Κρήτης. Τα αποτελέσματα της έρευνας άφησαν μια γλυκόπικρη γεύση. Οι μαρτυρίες ήταν πολλές. Τις καταγράψαμε ηχητικά με τα πλήρη στοιχεία όσων μίλησαν-χωρίς ποτέ να δώσουμε στη δημοσιότητα τα ονόματα για λόγους προστασίας. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην Huffington Post και στα ελληνικά εδώ.
Το μοτίβο των μαρτυριών ήταν επαναλαμβανόμενο: άθλιες συνθήκες διαβίωσης, δεδουλευμένα που δεν δίνονταν ποτέ, εκβιασμοί, χαμηλά μεροκάματα, επιθέσεις. Αν και σε καμία περίπτωση, δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτές οι περιπτώσεις αφορούν το σύνολο των κατοίκων ή των παραγωγών της Ιεράπετρας-όμως οι μαρτυρίες ήταν πάρα πολλές για να αποτελούν απλά μεμονωμένα περιστατικά.
Όταν δημοσιεύτηκε το άρθρο αλλά και μετά απο μια ραδιοφωνική μου συνέντευξη σχετικά με την υπόθεση, αυτό που ακολούθησε ξεπερνούσε τα όρια της φαντασίας. Δεχτήκαμε μια απίστευτη επίθεση από τον ντόπιο τύπο της Ιεράπετρας αλλά και τις δημοτικές αρχές, κατηγορηθήκαμε για «εντεταλμένη υπηρεσία» (αλήθεια από ποιόν;), μας συκοφαντούσαν δημόσια επί μέρες, ώσπου φτάσαμε στο σημείο να δεχτούμε απειλές-οι οποίες στη δική μου περίπτωση συνεχίζονται ακόμα κ σήμερα ( και είναι μια υπόθεση που έχει φτάσει στη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος).. Παρόλο που όλα αυτά τα θεωρώ γελοιότητες, δεν μπορώ παρά να επισημάνω ότι μέσα στη θύελλα συκοφαντιών και απειλών, κανείς από όσους βιάστηκαν να πουν ότι λέμε ψέμματα, δεν αναρωτήθηκε έστω και στο ελάχιστο, μήπως κάτι συμβαίνει στην περιοχή του. Η πλειοψηφία προτίμησε να κλείσει τα μάτια, να κατηγορήσει όσους απλά ανέδειξαν την κατάσταση, παρα να αναρωτηθεί για τα ίδια τα γεγονότα. Μια ιδιότυπη «ομερτά» όπου κανένας δεν μιλάει, δεν ξέρει, δεν είδε.
Ο λόγος που αναφέρομαι σήμερα σε όλα αυτά είναι η πρόσφατη αθωωτική απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου για τον επιχειρηματία και τον επιστάτη που κατηγορούνταν για την επίθεση εναντίον των ξένων εργατών στη Μανωλάδα. Ύστερα από τον σάλο που ξέσπασε, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη παρενέβη στο θέμα, ζητώντας να διερευνηθεί αν υπάρχουν λόγοι αναίρεσης της απόφασης.Φυσικά, οι συνηθισμένοι πολιτικοί κύκλοι, με πρώτο τον Αδωνη Γεωργιάδη, έτρεξαν να υπερασπιστούν την απόφαση και να επιτεθούν λεκτικά εναντίον όσων διαμαρτύρονταν για τη προκλητική αθώωση.
Αφήνοντας οποιαδήποτε πολιτική αντιπαράθεση στην άκρη, νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να εντυπωσιάζει κανέναν η απόφαση του δικαστηρίου. Από τότε που τα σημάδια της οικονομικής κρίσης έγιναν αισθητά στην ελληνική κοινωνία και ο εκφασισμός της ολοένα και πιο έντονος, έχουμε την τάση να το βλέπουμε ως «σημάδι των καιρών» και αποτέλεσμα της εξαθλίωσης-να βλέπουμε δηλαδή το σύμπτωμα αλλά ποτέ την ασθένεια που προυπάρχει.
Δεν θα αναφερθώ πάλι στη Χρυσή Αυγή, στους γνωστούς φιλοχουντικούς κι ακροδεξιούς που πλαισιώνουν την κυβέρνηση (απο τον Μ. Βορίδη μέχρι τον Θ. Πλέυρη), στο συφερτό αρθρογραφων/δημοσιογράφων/διανοούμενων που ξεπλένουν συνεχώς το σύστημα, ούτε στα μέσα ενημέρωσης των Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη, Αλαφούζου κ λοιπών ή στην επίσημη εκκλησία-οχι γιατί δεν φέρουν ευθύνες αλλά γιατί τα έχουμε αναλύσει άπειρες φορές.
Θέλω απλά να κάνω μια επισήμανση. Φτάσαμε από το «προσεχώς Βουλγάρες» και τις αθωωτικές αποφάσεις δικαστηρίων για αστυνομικούς που εκτελούσαν χρέη «νταβατζη», την αθωωτική απόφαση των βιαστών της ανήλικης αλλοδαπής μαθήτριας στην Αμάρυνθο της Ευβοίας το 2006 και την στάση των ντόπιων (« τα ήθελε η βουλγάρα») και τη διαπόμπευση οροθετικών γυναικών, σε μια δικαστική απόφαση που δικαιώνει την σκλαβιά και την εμπορία ανθρώπων. Ακόμα και αν δεν θέλουμε να μπούμε σε νομική συζήτηση –που δεν είναι κ ο σκοπός του παρόντος κειμένου-το δικαστικό σύστημα της Ελλάδας για άλλη μια φορά υπέστη ένα σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία του. Και μαζί του, ολόκληρη η κοινωνία μας.
Ίσως είναι καιρός να δούμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη και να ζητήσουμε τις ευθύνες. Και πρώτα από τον εαυτό μας.
Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη είναι πολίτης του κόσμου και έχει ταξιδέψει στις πιο θερμές περιοχές του πλανήτη. Έχει μελετήσει σε βάθος τις πτυχές των ανθρωπιστικών κρίσεων και έχει γράψει μερικά από τα πιο δυνατά δημοσιογραφικά κείμενα που έγιναν viral σε όλο τον κόσμο, κυρίως μέσα από τη Huffington Post, το Al Jazeera και το Spiegel. Στο ThePressProject είχαμε την τιμή να δημοσιεύσουμε μερικά από τα καλύτερα της άρθρα.
Από τον Αύγουστο του 2014 η Φραγκίσκα συμμετέχει στο TPP με σταθερή στήλη, προσφέροντας τη ματιά της και τις τεκμηριωμένες γνώσεις τις για τα θέματα που απασχολούν την ελληνική αλλά και την διεθνή κοινή γνώμη.