της Νεφέλης Τσιάπου
Διαβάζοντας για δεύτερη φορά, στα 23 μου, το 1984 του Τζώρτζ Όργουέλ , και ενώ οι σελίδες διαδέχονταν η μία την άλλη, συνειδητοποίησα ότι περιέγραφε μία τόσο γνώριμη και παράλληλα πρόσφατη εικόνα. Άραγε είχα σταθεί σε αυτό όταν είχα πρωτοδιαβάσει το ίδιο βιβλίο στα 15 μου;
Θα μου πείτε γιατί το λέω αυτό. Θα σας πω αμέσως. Ο πρωταγωνιστής κρυμμένος από την τηλεοθόνη που τον παρακολουθούσε 24 ώρες το 24ωρο, ξεκινάει μία αναλυτική περιγραφή για κάτι που είδε στο σινεμά, ένα πολεμικό έργο. Το απόσπασμα έλεγε: «… έδειχνε ένα πλοίο γεμάτο πρόσφυγες που βομβαρδιζόταν κάπου στη Μεσόγειο. Οι θεατές διασκέδαζαν πολύ με τα πλάνα ενός μεγαλόσωμου χοντρού άντρα που προσπαθούσε να ξεφύγει κολυμπώντας ενώ ένα ελικόπτερο τον κυνηγούσε πρώτα τον έβλεπες να τσαλαβουτάει στο νερό σα δελφίνι ύστερα ανάμεσα από τις ριπές των πολυβόλων που έριχναν τα ελικόπτερα… οι θεατές ούρλιαζαν από τα γέλια όταν βυθιζόταν, ύστερα είδαμε μία σωστική λέμβο γεμάτη παιδιά και ένα ελικόπτερο να αιωρείται από πάνω τους. Μια ηλικιωμένη γυναίκα καθόταν στην πλώρη μ’ ένα αγοράκι περίπου τριών χρονών στην αγκαλιά, το αγοράκι στρίγκλιζε από φόβο…»
Αυτό το σκηνικό έφερε στο μυαλό μου τα δραματικά γεγονότα με τους μετανάστες στη Μεσόγειο τους τελευταίους μήνες. Ο κωμικοτραγικός τρόπος περιγραφής στο βιβλίο ενός τόσο σοβαρού και οδυνηρού περιστατικού μπορεί να θεωρηθεί ο ίδιος και σήμερα αφού κανείς πραγματικά δε νοιάζεται για το τι συμβαίνει σε αυτούς τους ανθρώπους.
…Κάνοντας ένα μεγάλο βήμα, φτάνω στο 2015 όπου περίπου 800 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τρομερό ναυάγιο τον Απρίλιο του 2015 στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα. Όπως ανέφερε ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΙΟΜ), είναι η μεγαλύτερη προσφυγική τραγωδία που έχει καταγραφεί στα χρονικά στα νερά της Μεσογείου.
Ένα τραγικό γεγονός που δεν έχει τέλος. Περισσότεροι από 1.750 πρόσφυγες έχουν χάσει τη ζωή τους στη Μεσόγειο από την αρχή του 2015 -αριθμός 30 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014.
Ο κόσμος στο βιβλίο γελούσε και διασκέδαζε με την τραγική εικόνα των ανθρώπων να υποφέρουν. Σήμερα, το σκηνικό του βιβλίου γραμμένο το 1949 γίνεται πραγματικότητα, με τον κόσμο και συγκεκριμένα την Ευρώπη να αδιαφορεί σε μεγάλο βαθμό για αυτούς τους ανθρώπους. Μετανάστες κατ’ εξακολούθηση πεθαίνουν κατά το ταξίδι τους για την Ευρώπη, το ταξίδι τους για μία καλύτερη ζωή.
Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, το χάος στο Αφγανιστάν και οι επί χρόνια συγκρούσεις στη Λιβύη και την Αίγυπτο, ανάγκασαν εκατομμύρια κόσμο να μεταβεί στην Ευρώπη για να απομακρυνθεί από τις κακουχίες της χώρας του. Μέσα σε μια εικοσαετία, στα σύνορα της Ευρώπης, πέθαναν 19.142 άνθρωποι.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, “βαθιά συγκλονισμένη” από το νέο ναυάγιο, αναγνωρίζει πως “έχει ηθική και ανθρωπιστική υποχρέωση να δράσει”.
Ακόμα και σήμερα, όμως, αρνείται το αυτονόητο και επιβεβλημένο από τις διεθνείς συνθήκες καθήκον της: τη διάσωση, την υποδοχή και την παροχή ασύλου στους πρόσφυγες.
Τα θύματα είναι πάρα πολλά. Η Μεσόγειος θρηνεί ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν άδικα.