Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί και Εβραίοι μαζί για το «ηθικό καθήκον» του Βελγίου να δεχθεί πρόσφυγες από τη Μόρια

Μία κοινή επιστολή προς τη βελγική κυβέρνηση και την κοινωνία, ενδεικτική της έντονης συζήτησης που λαμβάνει χώρα σε αρκετά σημεία της Ευρώπης γύρω από το ζήτημα των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο από τη Μόρια και της υποδοχής τους στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα υπογράφουν εκπρόσωποι μουσουλμανικών, χριστιανικών και εβραϊκών στο Βέλγιο, με τίτλο «Το Βέλγιο έχει ηθικό καθήκον να δεχτεί πρόσφυγες από τη Μόρια». Σημειώνεται πως μέχρι σήμερα, ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ανακοινώσει αποφάσεις για την υποδοχή προσφύγων από τη Μόρια, ενώ συγκεκριμένα το Βέλγιο, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως θα υποδεχθεί μόλις δώδεκα ανήλικα προσφυγόπουλα.

Στην επιστολή, που δημοσιεύτηκε στις 14 Σεπτεμβρίου στον ιστότοπο της δημόσιας τηλεόρασης της Φλαμανδικής Κοινότητας του Βελγίου (VRT NWS), εκπρόσωποι των τριών θρησκειών της κοινότητας περιγράφουν αναλυτικά την «κόλαση στη γη» της Μόριας, καθώς και τις απάνθρωπες συνθήκες που οι άνθρωποι εκεί βιώνουν όλα τα προηγούμενα χρόνια.

«Ακούγεται δεξιά και αριστερά ότι το φταίξιμο είναι των προσφύγων, καθώς οι ίδιοι οι πρόσφυγες έβαλαν τη φωτιά στη δομή. Αυτή η αντίδραση είναι ανήθικη και ίσως ακόμα λάθος και να λέγεται. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι κάτοικοι του νησιού έβαλαν τη φωτιά ή ότι η φωτιά ξεκίνησε κατά τη διάρκεια ταραχών με τις αστυνομικές δυνάμεις. Ωστόσο, δεν έχει καμία σημασία να δείχνουμε ενόχους με το δάχτυλο» υπογραμμίζουν στο κείμενό τους, τονίζοντας πως πλέον είναι σίγουρο πως η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί την κατάσταση μόνη της.

Στο κείμενό τους, υπογραμμίζουν ακόμα το γεγονός πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η τοπική αυτοδιοίκηση του νησιού «δεν είναι στο ίδιο μήκος κύματος», πως «οι κάποτε αλληλέγγυοι και υποστηρικτικοί με τους πρόσφυγες κάτοικοι του νησιού έχουν πλέον κουραστεί και θέλουν να τους ξεφορτωθούν», και πως είναι ευθύνη της Ευρώπης να δώσει διέξοδο σε αυτή την τραγική κατάσταση. Μάλιστα, οι υπογράφοντες επικαλούνται σημεία από την εβραϊκή – χριστιανική Βίβλο και από το Κοράνι, εκτός φυσικά των ίδιων των ευρωπαϊκών συνθηκών και της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας του 2015 για τη μεταφορά προσφύγων από την Ιταλία και την Ελλάδα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

«Για όσους πιστεύουν ότι η Γηραιά Ήπειρος βασίζεται σε αξίες και νόρμες της χριστιανικής παράδοσης, οι Χριστιανοί καλούνται σε δράση: “Ήμουν ξένος και με δέχτηκες” (Ματθαίος 25,35). Με αυτή την εντολή ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ επαναλαμβάνει την αρχαιότερη αβρααμική παράδοση, την εβραϊκή ρήση “Να μη εκμεταλλευτείτε και να μην καταπιέσετε ξένους, καθώς και εσείς οι ίδιοι υπήρξατε ξένοι στην Αίγυπτο” (Έξοδος 22:21)» υπογραμμίζουν οι υπογράφοντες, ενώ στη συνέχεια κάνουν αναφορά και στον Αλλάχ, πριν καταλήξουν στην έκκληση προς τους πιστούς και των τριών θρησκειών.

«Ο Θεός μας μάς καλεί είτε είμαστε Εβραίοι, Χριστιανοί ή Μουσουλμάνοι να βοηθάμε διαρκώς τους φτωχούς και να είμαστε φιλόξενοι στο όνομά Του. Και καθόλου τυχαία, ο Ar-Rahman, ο πιο φιλεύσπλαχνος, είναι ο πρώτος από τα 99 ονόματα που οι μουσουλμάνοι δίνουν στον Αλλάχ» αναφέρουν ακόμα, ενώ ψέγουν ακόμα τη βελγική κυβέρνηση που αντί για μία ομάδα ειδικών επιχειρήσεων, αποφάσισε τελικά να στείλει στη Λέσβο απλώς υλική βοήθεια.

Παράλληλα, ξεκαθαρίζουν πως βάσει του Ευρωπαϊκού κανονισμού του 2015 για την μετεγκατάσταση προσφύγων, «μπορεί να γίνει μετεγκατάσταση όλων των ανθρώπων που κοιμούνται αυτή τη στιγμή στον δρόμο κοντά στο καμένο καμπ, σε όλη την Ευρώπη».

Διαβάστε αναλυτικά το κείμενο:

Το Βέλγιο έχει ηθικό καθήκον να δεχτεί πρόσφυγες από τη Μόρια

Στη Λέσβο χιλιάδες άνθρωποι ζουν και κοιμούνται κυριολεκτικά κατά μήκος του δρόμου. Αυτή η καταστροφή είναι άμεση συνέπεια της αποτυχίας της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. «Έχει και το Βέλγιο τώρα το ανθρωπιστικό καθήκον να δεχτεί το μέρος των προσφύγων που του αναλογεί», λένε με μία φωνή αρκετοί Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι.

Η προσφυγική δομή της Μόριας στη Λέσβο, εδώ και καιρό, είναι η κόλαση στη γη. Ήδη για περισσότερο από τέσσερα χρόνια, πάνω από δέκα χιλιάδες άνθρωποι που έχουν τραπεί σε φυγή εξαιτίας της βίας, του πολέμου και της ανέχειας, βρίσκονται εγκλωβισμένοι κάτω από απάνθρωπες συνθήκες στη Λέσβο. Ενώ οι ελληνικές αρχές αποτυγχάνουν στην παροχή σωστών διαδικασιών αιτήσεων ασύλου προς αυτούς τους ανθρώπους, η Ευρωπαϊκή Ένωση καβγαδίζει όλο αυτό το διάστημα για τη μετεγκατάσταση αυτών των εκτοπισμένων στα διάφορα κράτη-μέλη της. Επί ματαίω.

Αυτόπτες μάρτυρες αναφέρουν εδώ και μήνες ότι η κατάσταση στη Λέσβο και ειδικότερα στη Μόρια έχει γίνει ανυπόφορη. Σε καθημερινή βάση οι άνθρωποι περίμεναν με τις ώρες στην ουρά για να λάβουν μια πενιχρή ποσότητα φαγητού… και όλα αυτά εν μέσω κορονοϊού. Δεκάδες πρόσφυγες στη Μόρια ήταν στα πρόθυρα ψύχωσης. Επομένως, κανένας δεν εξεπλάγη την περασμένη εβδομάδα οπότε και το ποτήρι ξεχείλισε. Μια ολέθρια πυρκαγιά κατέστρεψε το καμπ και τα λιγοστά υπάρχοντα χιλιάδων οικογενειών και μη.

Ακούγεται δεξιά και αριστερά ότι το φταίξιμο είναι των προσφύγων, καθώς οι ίδιοι οι πρόσφυγες έβαλαν τη φωτιά στη δομή. Αυτή η αντίδραση είναι ανήθικη και ίσως ακόμα λάθος και να λέγεται. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι κάτοικοι του νησιού έβαλαν τη φωτιά ή ότι η φωτιά ξεκίνησε κατά τη διάρκεια ταραχών με τις αστυνομικές δυνάμεις. Ωστόσο, δεν έχει καμία σημασία να δείχνουμε ενόχους με το δάχτυλο. Ακόμα και αν κάποιοι κάτοικοι της δομής, μέσα στην απόγνωσή τους έβαλαν οι ίδιοι τη φωτιά, αυτό δεν αλλάζει καθόλου τη καταστροφή που υφίστανται χιλιάδες άλλοι άνθρωποι.

Πλέον σίγουρα, η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί την κατάσταση μόνη της. Οι τοπικές αρχές της Λέσβου και η κυβέρνηση του χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη δε βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος. Η Αθήνα έχει ήδη στείλει τριακόσια ασυνόδευτα ανήλικα προσφυγόπουλα στη Θεσσαλονίκη, αλλά προσπαθεί να βρει ξεχωριστές λύσεις στο νησί και γύρω από το νησί της Λέσβου, μεταξύ άλλων με περισσότερα κρουαζιερόπλοια και σκηνές. Όμως, οι κάποτε αλληλέγγυοι και υποστηρικτικοί με τους πρόσφυγες κάτοικοι του νησιού έχουν πλέον κουραστεί και θέλουν να τους ξεφορτωθούν.

Χωρίς μέλλον

Αυτό το αδιέξοδο έχει εξελιχθεί σε μια απαράδεκτη ανθρωπιστική κρίση. Δέκα χιλιάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά ζουν και κοιμούνται κατά μήκος του δρόμου, πάνω στην άσφαλτο, χωρίς τροφή και νερό, με ανύπαρκτες συνθήκες υγιεινής, χωρίς πρόσβαση σε τουαλέτες και κυρίως χωρίς την παραμικρή προοπτική για το μέλλον. Τολμάμε ακόμα να ελπίζουμε ότι τόση μιζέρια δε θα συνεχίζει συνειδητά να διαιωνίζεται από κυνικούς υπουργούς, οι οποίοι πιστεύουν ότι με τέτοιο τρόπο μπορούν να αποθαρρύνουν μετανάστες στο μέλλον.

Για όσους πιστεύουν ότι η Γηραιά Ήπειρος βασίζεται σε αξίες και νόρμες της χριστιανικής παράδοσης, οι Χριστιανοί καλούνται σε δράση: «Ήμουν ξένος και με δέχτηκες» (Ματθαίος 25,35). Με αυτή την εντολή ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ επαναλαμβάνει την αρχαιότερη αβρααμική παράδοση, την εβραϊκή ρήση «Να μη εκμεταλλευτείτε και να μην καταπιέσετε ξένους, καθώς και εσείς οι ίδιοι υπήρξατε ξένοι στην Αίγυπτο» (Έξοδος 22:21).

Επίσης, γνωρίζουμε ακόμα ότι η μετεγκατάσταση των θυμάτων της Μόριας μπορεί να δώσει καινούριες ιδέες στους πρόσφυγες ή να δημιουργήσει ένα προηγούμενο. Όμως, αυτό δεν είναι σφάλμα των ανθρώπων που κοιμούνται κατά μήκος του δρόμο. Όταν ο Χριστός συνάντησε έναν εκ γενετής τυφλό, όσοι παρευρίσκονταν ήθελαν να μάθουν αν η αναπηρία του ήταν από δικό του φταίξιμο ή από φταίξιμο των γονιών του (Ιωάννης 9, 1-3), όμως ο Χριστός θεώρησε την απορία άσχετη και θεράπευσε τον άντρα.

Αναρωτηθείτε, παρεμπιπτόντως, τι θα γινόταν αν κάποιος από τους πρόσφυγες της Μόριας, του οποίου η ζωή δεν είναι καθόλου αξιοζήλευτη, είχε διαλέξει έναν διαφορετικό δρόμο. Όπως ακριβώς στην εβραϊκή-χριστιανική Βίβλο, το Κοράνι μας διδάσκει ότι η κρίση στην τελική γίνεται μόνο από τον Αλλάχ (σούρα Al-Ghafir of 40,12). Ο Θεός μας μάς καλεί είτε είμαστε Εβραίοι, Χριστιανοί ή Μουσουλμάνοι να βοηθάμε διαρκώς τους φτωχούς και να είμαστε φιλόξενοι στο όνομά Του. Και καθόλου τυχαία, ο Ar-Rahman, ο πιο φιλεύσπλαχνος, είναι ο πρώτος από τα 99 ονόματα που οι μουσουλμάνοι δίνουν στον Αλλάχ.

Μετεγκατάσταση

Εν συντομία, ο Ευρωπαϊκός κανονισμός έχει έναν ξεκάθαρο μηχανισμό μετεγκατάστασης (απόφαση (EU) 2015/1523 της Συνόδου της 14ης Σεπτεμβρίου 2015) για να μεταφέρονται οι πρόσφυγες από την Ιταλία και την Ελλάδα σε κάποια άλλη χώρα, έτσι ώστε να μπορούν να χαίρουν βοηθητικής προστασίας ή να ξεκινήσουν τη διαδικασία αίτησης ασύλου. Βασιζόμενοι σε αυτή την απόφαση μπορεί να γίνει μετεγκατάσταση όλων των ανθρώπων που κοιμούνται αυτή τη στιγμή στον δρόμο κοντά στο καμένο καμπ, σε όλη την Ευρώπη.

Τα κράτη μέλη πρέπει επειγόντως να εκκενώσουν όλους τους πρόσφυγες από τη Λέσβο και να μοιραστούν τους πρόσφυγες. Στους ανθρώπους που τάσσονται στο κέντρο του πολιτικού φάσματος, το οποίο περιλαμβάνει τους θρησκευόμενους, υπάρχει η θέληση στήριξης των κυβερνήσεις που υποδέχονται πρόσφυγες, βοηθώντας να ενσωματωθούν οι πρόσφυγες στις τοπικές κοινωνίες. Φυσικά, οι χώρες δεν πρέπει να αφαιρέσουν τον αριθμό των ανθρώπων που θα δεχτούν τώρα από τον προαποφασισμένο αριθμό των προσφύγων που θα δεχτούν το επόμενο έτος, όπως σχεδιάζει τώρα να κάνει η ολλανδική κυβέρνηση.

Η χώρα μας πρώτα σχεδίαζε να στείλει την ομάδα επιχείρησης, B Fast, στη Λέσβο, αλλά υπό τις οδηγίες της ελληνικής κυβέρνησης έστειλε αντ’ αυτού υλική βοήθεια. Η υλική βοήθεια είναι καλή, αλλά σε καμία περίπτωση αρκετή. Η γερμανική, γαλλική ή ιταλική κυβέρνηση σιγά σιγά διερευνούν πόσα θύματα από τη Μόρια μπορούν να υποδεχτούν και η χώρα μας θα έπρεπε επίσης να συνεργαστεί και να δεχτεί έναν λογικό αριθμό από αυτούς τους εξουθενωμένους ανθρώπους και να τους παρέχει ένα μέλλον μαζί μας.

*Το κείμενο υπογράφει ο Benoit Lannoo, σύμβουλος στη διαθρησκευτική επικοινωνία και συνεργασία. Η επιστολή αυτή συνυπογράφεται από τους:
Benoit Lannoo (εξ ονόματος του κινήματος Personalistische Inspiratie)
Annemie Luyten (εξ ονόματος De Loodsen)
Mimoun Aquichouh (εξ ονόματος Federatie van Moskeeën της Φλάνδρας) 
Luc Vansina (εξ ονόματος των kapucijnen – internationale fraterniteit Antwerpen) 
Albert Guigui (Αρχιραββίνος των Βρυξελλών) 
Annemarie Gielen (εξ ονόματος Pax Christi Vlaanderen) 
Marijke Meinesz-van ’t Hoff (εξ ονόματος Samen in vreugde, christenen in weer en wind) 
Said Mdaouchi (εξ ονόματος Unie van Moskeeën van de Provincie Antwerpen) 
Steven H. Fuite (εξ ονόματος Verenigde Protestantse Kerk in België)

**Το κείμενο μεταφράστηκε από τη μεταφραστική ομάδα του TPP