της Αντιγόνης Ευστρατόγλου*

Τα ατεκμηρίωτα κριτήρια επιλογής εκπαιδευτών

Η πρόσφατη ενεργοποίηση του πολυδιαφημισμένου Μητρώου Εκπαιδευτών Επαγγελματικής Κατάρτισης το οποίο σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης, κύριο Γ. Βούτσινο, θα γλίτωνε χιλιάδες υποψήφιους από την ταλαιπωρία και θα διασφάλιζε τη διαφάνεια της διαδικασίας των αναθέσεων εκπαιδευτικού έργου στα Δ.ΙΕΚ αποδεικνύεται μία ακόμα από τις μεγάλες αποτυχίες του Υπουργείου Παιδείας.

Από τις 13/8 οπότε δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ ο Κανονισμός Λειτουργίας του Μητρώου ανατρέποντας τα κριτήρια μοριοδότησης του εκπαιδευτικού προσωπικού που ίσχυαν επί μία και πλέον δεκαετία, οι αρμόδιοι δέχονται μαζικά αιτήματα να δώσουν στη δημοσιότητα τα στοιχεία στα οποία βάσισαν τις αποφάσεις τους ή έστω μία δομημένη αιτιολογική έκθεση. Δεν εκπλήσσει ότι κανείς από όσους μετείχαν στις επιτροπές που σχεδίασαν το Μητρώο δε νιώθει την ανάγκη να το κάνει, ούτε καν στα κοινωνικά δίκτυα, εφόσον η ίδια η Υπουργός δεν έχει ακόμα απαντήσει τις δύο σχετικές επερωτήσεις που έχουν καταθέσει για το θέμα στη Βουλή από τα τέλη Αυγούστου κόμματα της Αντιπολίτευσης (τη μία υπογράφει η Φωτεινή Μπακαδήμα, βουλευτής του ΜέΡΑ25, και τη δεύτερη σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΙΝ.ΑΛ).

Η δυσλειτουργική πλατφόρμα του Μητρώου εκπαιδευτών

Παράλληλα, από τις 31/8 έως τις 9/9 τρέχει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για ένταξη στο Μητρώο. Η πλατφόρμα είναι δυσλειτουργική, χρειάζεται πολλές ώρες ή και μέρες για να συμπληρωθεί σωστά και διαμορφώνεται ενώ γίνονται αιτήσεις. Ενδεικτικά, υπάρχουν πολλά προβλήματα στην αποστολή κωδικών, τη σύνδεση στην πλατφόρμα, αλλά και την αποθήκευση των στοιχείων και των δικαιολογητικών που σχετίζονται με την υπερφόρτωση του server.

Υπάρχει, επίσης, πλήθος σφαλμάτων στον σχεδιασμό όπως και πεδία που δεν είναι σε αρμονία με τον τρόπο υπολογισμού της μοριοδότησης που ορίζει η Υπουργική Απόφαση. Για παράδειγμα, ενώ η συμπλήρωση των προσωπικών στοιχείων αποτελούσε προϋπόθεση αποθήκευσης της φόρμας, προφανώς λόγω προβλήματος στη βάση δεδομένων, μετά την αποθήκευσή της τα στοιχεία εξαφανίζονταν. Υπήρχαν, επίσης, περιπτώσεις που προστέθηκαν επιλογές ενώ υπήρχαν οριστικοποιημένες αιτήσεις, όπως για παράδειγμα η επιλογή «μερική απασχόληση» στην καταχώρηση της επαγγελματικής εμπειρίας η οποία αφορούσε πάρα πολλούς εκπαιδευτές.

Τα προβλήματα αυτά δημιουργούν απορίες οι οποίες δεν καλύπτονται ούτε από τη βοήθεια που δίνεται μέσω της πλατφόρμας, η οποία αγνοεί πλήρως τις Microsoft guidelines και είναι διαμορφωμένη με προφανή προχειρότητα, ούτε από το αρχείο των οδηγιών που συνοδεύουν την Πρόσκληση, παρά μόνο τηλεφωνικά από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας οι οποίοι απαντούν κατά την προσωπική τους κρίση και όχι στη βάση κοινής οδηγίας.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το Μητρώο κλείνει με χιλιάδες λάθη στις αιτήσεις για τα οποία δεν ευθύνονται απαραίτητα οι εκπαιδευτές, καθώς η αίτηση, μετά την υποβολή της, δεν υπήρχε δυνατότητα να τροποποιηθεί με βάση όσα γίνονταν γνωστά στις ομάδες εκπαιδευτών στα κοινωνικά δίκτυα οι οποίες ήταν και οι μόνες που υποστήριξαν στην πράξη αποτελεσματικά τους αιτούντες. Αυτό οδηγεί τους αρμόδιους να ανοίξουν ξανά, μία μέρα μετά τη λήξη της προθεσμίας, την πλατφόρμα, καλώντας όσους το επιθυμούν να κάνουν τροποποιήσεις.

Και ο δεύτερος γύρος, ο οποίος διαρκεί μόλις δύο μέρες είναι, δυστυχώς, γεμάτος προβλήματα. Πολλοί υποψήφιοι αδυνατούν και πάλι να συνδεθούν. Δε δημοσιεύεται καμία επιπλέον διευκρίνιση ώστε να έχει νόημα η παράταση, ενώ στα τηλέφωνα εξακολουθούν να δίνονται ποικίλες ερμηνείες των οδηγιών. Επιπλέον, η Γενική Γραμματεία δε διστάζει να επισημάνει σε νέα ανακοίνωσή της ότι αν κατά τον έλεγχο διαπιστωθούν ανακριβή στοιχεία η αίτηση θα απορριφθεί συνολικά, ενώ η ανακρίβεια θα επισύρει, επιπλέον, ποινικές και διοικητικές κυρώσεις για τους υποψηφίους. Χιλιάδες άνθρωποι παλεύουν να μαντέψουν τι είδους μαζικά λάθη οδήγησαν στην παράταση της πρόσκλησης χωρίς να τους βοηθά κανείς. Μία περιήγηση στις σχετικές ομάδες εκπαιδευτών στα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να δώσει μία πληρέστατη εικόνα για την κατάσταση που επικρατούσε.

Τα κενά του διοικητικού ελέγχου

Τελικά κλείνει και ο δεύτερος γύρος και γίνεται γνωστό ότι, σε πλήρη αντίθεση με τις εξαγγελίες του Γενικού Γραμματέα και του Προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Διευθυντών Δ.ΙΕΚ, μέλη της οποίας μετείχαν στον σχεδιασμό του Μητρώου, ο έλεγχος δε θα γίνει κεντρικά από κάποια εξειδικευμένη επιτροπή, αλλά από τα κατά τόπους Δ.ΙΕΚ, όπως γινόταν κάθε χρόνο. Οι υποδιευθυντές αναλαμβάνουν αυτή τη φορά το βάρος χωρίς καν να κληθούν σε σχετική ενημέρωση από την Γενική Γραμματεία. Μόνο βοήθημα οι εμπλουτισμένες οδηγίες που τους προωθούνται οι οποίες αν ήταν δύο μέρες πριν και στη διάθεση των εκπαιδευτών θα είχε αποφευχθεί σειρά από λάθη. Ο έλεγχος διεξάγεται μέσα σε πλήρες χάος, καθώς οι υποδιευθυντές καλούνται να τα βγάλουν πέρα με πολλές δεκάδες αιτήσεων που γεννούν, όπως ακριβώς συνέβη με τους εκπαιδευτές, απορίες που οι οδηγίες δε λύνουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα κριτήρια που εφαρμόζονται δεν είναι ενιαία και η διαδικασία, παρά τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται, καθίσταται αναξιόπιστη. Μηνύματα στέλνονται στους υποψήφιους κατά δεκάδες για δικαιολογητικά τα οποία είναι ακατανόητο γιατί απορρίπτονται, όπως για παράδειγμα μεταπτυχιακές σπουδές που θεωρούνται μη συναφείς με τα μαθήματα που θα κληθεί έκαστος εκπαιδευτής να διδάξει, ενώ δεν τα έχει ακόμα δηλώσει! Πολλοί υποψήφιοι που μπαίνουν στη φάση αυτή στην πλατφόρμα βρίσκονται μπροστά στο παρακάτω μήνυμα.

Μετά   από   εκατοντάδες   σχετικά   ερωτήματα   προς   τη   Γενική   Γραμματεία   ΕΕΚΔΒΜ   τα μηνύματα παύουν και ο έλεγχος συνεχίζεται χωρίς να δοθεί άλλη διευκρίνιση πέρα από τοότι οι υποψήφιοι έπρεπε να αγνοήσουν το προηγούμενο μήνυμα. Κανείς σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν έχει αναλάβει πρωτοβουλία όχι να απολογηθεί για το αλαλούμ αλλά ούτε καν να τοποθετηθεί για τα μείζονα θέματα νομιμότητος που προκαλεί η ανάθεση του ελέγχου στις διευθύνσεις των Δ.ΙΕΚ τη στιγμή που μέλη τους ενδέχεται να έχουν καταθέσει, ως δικαιούνται, αιτήσεις για το Μητρώο.

Την Παρασκευή 25/9 το απόγευμα ανεβαίνει στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας ανακοίνωση που καλεί τους υποψήφιους να μπουν στο Μητρώο ώστε να δουν τα αποτελέσματα του ελέγχου και να καταθέσουν, εφόσον το επιθυμούν, μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας 28/9, ένσταση.

Μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου κανένας απολύτως υποψήφιος δεν είχε κατορθώσει να αποκτήσει πρόσβαση στο Μητρώο του. Η πλατφόρμα εμφανιζόταν κενή.

Όταν πλέον άνοιξε αποκαλύφθηκαν τα χειρότερα. Σειρά προσόντων είχαν ακυρωθεί από τις επιτροπές, μολονότι όλα τα προβλεπόμενα από τις οδηγίες έγγραφα ήταν ανεβασμένα, χωρίς να δίνεται καμία αιτιολογία ώστε να μπορεί να γίνει στοχευμένα η ένσταση. Επιπλέον, πλήθος υποψηφίων ανακάλυπταν, ανταλλάσσοντας σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα, ότι το ίδιο ακριβώς προσόν (ενδεικτικά μεταπτυχιακό δίπλωμα στην εκπαίδευση ενηλίκων και σεμινάρια συναφή με το αντικείμενο που διδάσκει κατά κανόνα ο υποψήφιος) για κατόχους ενός και του αυτού πτυχίου είχαν σε άλλες περιπτώσεις γίνει αποδεκτά και σε άλλες είχαν απορριφθεί. Το ίδιο συνέβη με πτυχία ξένων γλωσσών και υπολογιστών που κατατίθενται επί χρόνια στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ χωρίς πρόβλημα και με την προϋπηρεσία σε αναγνωρισμένα ιδιωτικά ΙΕΚ και σχολεία η οποία ξεκάθαρα οριζόταν από τις οδηγίες ως αποδεκτή.

Σίγουρα οι επόμενες ώρες θα αποκαλύψουν πλήθος νέων παραδειγμάτων. Στην περίπτωση, άλλωστε, που αναλάβουν τις ενστάσεις, όπως φημολογείται, οι ίδιες επιτροπές που έκαναν τον αρχικό έλεγχο η διαδικασία δε θα έχει κανένα απολύτως νόημα, εκτός από το να στερήσει και άλλο χρόνο από τους ήδη αποκαμωμένους υποψήφιους.

Θα παραιτηθεί κανείς;

Αναρωτιέται κανείς ποιος είναι υπεύθυνος για τις παραπάνω επιλογές και παραλείψεις. Ποιοι επόπτευσαν τη διαδικασία του διοικητικού ελέγχου και ποιοι θα εποπτεύσουν τη δεύτερη διαδικασία ελέγχου των ενστάσεων; Με ποιον ακριβώς τρόπο θα διασφαλιστεί ότι τα προβλήματα που έχουν προκύψει θα καταγραφούν και θα δοθούν κεντρικά οδηγίες που θα εγγυώνται, έστω και την τελευταία στιγμή, την ισότιμη μεταχείριση των υποψηφίων; Πώς θα προλάβει να γίνει αυτό και επιπλέον να γίνουν και να ελεγχθούν οι αναθέσεις εφόσον το εξάμηνο ξεκινά, σύμφωνα με δηλώσεις της Υπουργού, στις 5 Οκτώβρη;

Με όποιον τρόπο και αν επιχειρήσουν οι αρμόδιοι να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, η ζημιά που έχει προκληθεί είναι ανεπανόρθωτη. Από τον καθορισμό των κριτηρίων μοριοδότησης τα οποία δε βασίστηκαν σε κανένα επίσημο στοιχείο, τον κακό σχεδιασμό και την ανύπαρκτη υποστήριξη της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, τον διοικητικό έλεγχο που για άλλη μια χρονιά δεν έγινε κεντρικά αλλά και την απουσία επαρκούς ενημέρωσης η οποία δεν επιτρέπει ουσιαστικά να ασκηθεί το δικαίωμα των υποψηφίων στην ένσταση, τίποτα δε φαίνεται να έγινε όπως έπρεπε και όπως είχε εξαγγελθεί.

Οι χιλιάδες εκπαιδευτές και οι εκπαιδεύτριες των Δημοσίων ΙΕΚ που έχουν επενδύσει χρόνο, ελπίδες και χρήματα στον τομέα και έχουν στηρίξει με τις γνώσεις και την εμπειρία τους τα Δημόσια ΙΕΚ τα οποία έχει καταδικάσει η ελληνική πολιτεία στην εγκατάλειψη, βρίσκονται μπροστά στο μεγαλύτερο φιάσκο της δεκαετίας. Ας μην ξεχνάμε ότι, πέρα από το ότι δεν έκαναν με αυτά και με αυτά διακοπές, πολλοί πληρώθηκαν μόλις χθες για το έτος που έκλεισε, ενώ παραμένουν ανασφάλιστοι στο σύνολό τους για το εαρινό εξάμηνο. Όσοι μίλησαν για μείωση της γραφειοκρατίας, διαφάνεια και επιλογή των καλύτερων εκπαιδευτών χάρη στο νέο Μητρώο είναι υπόλογοι.

Ήδη είναι σε εξέλιξη προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της Υπουργικής Απόφασης. Μετά και τις πρόσφατες εξελίξεις σε ό,τι αφορά στον διοικητικό έλεγχο, δεν αρκούν πλέον οι εξηγήσεις που εδώ και ένα μήνα περιμένουμε. Απαιτείται η άμεση παραίτηση των υπευθύνων.

*Η Αντιγόνη Ευστρατόγλου είναι Διδάκτορας του τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος της Πρωτοβουλίας Εκπαιδευτριών & Εκπαιδευτών Δημοσίων ΙΕΚ