Το ισπανικό υπουργικό συμβούλιο της συγκυβέρνησης των σοσιαλδημοκρατών του PSOE με τους Ποδέμος, ενέκρινε την Τρίτη ένα προσχέδιο νομοσχεδίου στο οποίο περιλαμβάνεται μια σειρά μέτρων που αφορούν το στίγμα που άφησε στη χώρα ο εμφύλιος πόλεμος του 1936-1939 και το φασιστικό καθεστώς του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο ο οποίος κυβέρνησε με αιματηρό τρόπο τη χώρα έως και το 1975 όταν και πέθανε.

Το «Νομοσχέδιο για τη Δημοκρατική μνήμη» όπως αποκαλείται και πατάει πάνω σε ήδη υφιστάμενη νομοθεσία για την ιστορική μνήμη, έχει ως στόχο να βάλει λουκέτο σε ενώσεις που εξακολουθούν να υμνούν τον δικτάτορα, συμπεριλαμβανομένου του Ιδρύματος Φρανθίσκο Φράνκο, το οποίο θα χαρακτηριστεί παράνομο.

Σύμφωνα με την ισπανική «El Pais», στα όσα προβλέπει το νομοσχέδιο, εντάσσεται και η επέκταση της νομοθεσίας αναφορικά με την παροχή ιθαγένειας στους απογόνους των Διεθνών Ταξιαρχιών, που πολέμησαν στο πλευρό των δημοκρατικών δυνάμεων στον εμφύλιο πόλεμο.

Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ηγέτης της συγκυβέρνησης του κόμματος των Ποδέμος και αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπεύθυνος για τις κοινωνικές υποθέσεις, με ανάρτησή του στο twitter σημείωσε πως «οι απόγονοι (των μελών) των Διεθνών Ταξιαρχιών οι οποίοι αγωνίστηκαν για την ελευθερία και κατά του φασισμού στην Ισπανία, θα μπορούν να λάβουν την ισπανική ιθαγένεια. Ήρθε η ώρα να πούμε εκ μέρους της κυβέρνησης σε αυτούς τους ήρωες και ηρωίδες της δημοκρατίας: ευχαριστώ που ήρθες».

Με το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση επιχειρεί να μετατρέψει την Κοιλάδα των Πεσόντων, ένα μνημείο για τους νεκρούς του εμφυλίου πολέμου – κατά κύριο λόγο της πλευράς των εθνικιστών – όπου μέχρι προσφάτως ήταν θαμμένος και ο δικτάτορας Φράνκο, σε χώρο συλλογικής μνήμης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά από μακρά νομική διαμάχη με τους απογόνους του δικτάτορα, η κυβέρνηση Σάντσεθ κατάφερε το 2019 να μεταφέρει σε νεκροταφείο της Μαδρίτης τα οστά του δικτάτορα.

Επιπλέον το νομοσχέδιο της Δημοκρατικής Μνήμης, προβλέπει τη δημιουργία ειδικής εισαγγελίας για τη δημοκρατική μνήμη και τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και τη δημιουργία εθνικής τράπεζας DNA που θα βοηθήσει τόσο στην αναγνώριση των θυμάτων που θα εκταφιαστούν από ομαδικούς τάφους αλλά και στην κρατική χρηματοδότηση της συγκεκριμένης διαδικασίας.

Ο δόκτωρ ιατροδικαστικής Φρανσίσκο Ετξεμπέρια ο οποίος ήταν και σύμβουλος της κυβέρνησης κατά τη σύνταξη του νομοσχεδίου, εκτιμά ότι εντός των επόμενων τεσσάρων με πέντε χρόνων, θα μπορούσε να έχει ανακτηθεί ένα σύνολο 20-25.000 ανθρώπων που βρίσκονταν σε μαζικούς τάφους.

Η αναπληρώτρια πρωθυπουργός της χώρας και μέλος του PSOE, Κάρμεν Κάλβο, δήλωσε τη Τρίτη ότι «αυτό το νομοσχέδιο είναι σημαντικό για τη κυβέρνηση αλλά και για τον ισπανικό λαό». Επίσης πρόσθεσε ότι αν το νομοσχέδιο ευοδωθεί, όλες οι συνοπτικές δίκες που πραγματοποιήθηκαν στην φρανκική Ισπανία, θα ακυρωθούν, όπως άλλωστε είχαν ζητήσει και σύλλογοι ιστορικής μνήμης. Η συγκεκριμένη κίνηση αφορά την αποκατάσταση των ονομάτων όσων σύρθηκαν σε πολιτικές δίκες και εκτελέστηκαν από το φασιστικό καθεστώς.

Σημαντικό να αναφερθεί είναι πως το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έρχεται σε συνέχεια των προεκλογικών δεσμεύσεων του πρωθυπουργού της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, για βελτίωση της νομοθεσία αναφορικά με την ιστορική μνήμη.

Το νομοσχέδιο πρόκειται να αλλάξει ακόμα και τον τρόπο που ο εμφύλιος πόλεμος διδάσκεται στα ισπανικά σχολεία, καθώς έως τώρα διαιωνιζόταν η λογική της «συμμετρικής ευθύνης» δηλαδή οι ευθύνες αποδίδονταν σε αμφότερες τις πλευρές.

Την Τρίτη, ο γερουσιαστής Χαβιέ Μαρότο μέλους του Λαϊκού Κόμματος της αντιπολίτευσης δήλωσε ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί αυτό το νομοσχέδιο προκειμένου να καλύψει «τη διαχείριση και τα ψέματά της» σε σχέση με την κρίση του κορονοϊού στη χώρα. Ωστόσο ο Μαρότο δεν διευκρίνισε εάν το κεντροδεξιό κόμμα του θα ψηφίσει υπέρ ή κατά του νομοσχεδίου στο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων.