Όπως αποκαλύπτει η βρετανική εφημερίδα Guardian, σε συνεργασία με το Διεθνές Κονσόρτιουμ Ερευνητών Δημοσιογράφων και το γερμανικό ραδιόφωνο NDR, τα νέα έγγραφα αποδεικνύουν ότι το Λουξεμβούργο, μαζί με άλλα κράτη της Ε.Ε όπως η Ολλανδία, σταματούσαν της ευρωπαϊκές προσπάθειες να θεσπιστούν ενιαίοι ευρωπαϊκοί κανόνες για τη φορολόγηση των πολυεθνικών και να σταματήσει η φοροαποφυγή τους μέσω των μυστικών συμφωνιών, που αποκαλύφθηκαν με το σκάνδαλο Luxleaks.
Συγκεκριμένα, το 1998 θεσπίστηκε μία Επιτροπή για τον Κώδικα Συμπεριφοράς των κρατών της Ε.Ε. στη φορολογική πολιτική, μετά από δέσμευση των κρατών – μελών να σταματήσουν φορολογικές πολιτικές που θα μπορούσαν να προκαλούν «αθέμιτο ανταγωνισμό» μεταξύ τους. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτουν τα έγγραφα, μία μικρή ομάδα κρατών σταματούσε διαρκώς κάθε προσπάθεια συλλογικής δράσης ενάντια στις φοροαπαλλαγές, προστατεύοντας τα δικά τους συμφέροντα. Επικεφαλής αυτής της ομάδας κρατών ήταν το Λουξεμβούργο, το οποίο το διάστημα 1995-2013, όσο ο Γιούνκερ ήταν πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών της χώρας, μετατράπηκε σε έναν «φορολογικό παράδεισο» στην καρδιά της Ευρώπης. Οι μυστικές συμφωνίες του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας και άλλων χωρών με πολυεθνικές αποκαλύφθηκαν με το σκάνδαλο Luxleaks το 2014, με τον Γιούνκερ να δέχεται τότε σφοδρή κριτική, αλλά να αρνείται κάθε ευθύνη.
Όπως δείχνουν τα έγγραφα, ανάμεσα στις προτάσεις της Επιτροπής στις οποίες το Λουξεμβούργο άσκησε βέτο ήταν:
- Σχέδιο ώστε οι φορολογικές αρχές κάθε χώρας να υποβάλλουν για ευρωπαϊκό έλεγχο κάθε συμφωνία με πολυεθνικές εταιρείες
- Η έρευνα για τις φορολογικές στρατηγικές των πολυεθνικών στο εσωτερικό της Ε.Ε. με πιθανό σκοπό την φοροαποφυγή
- Η ενημέρωση των υπολοίπων κρατών – μελών της Ε.Ε. για τις μυστικές φορολογικές συμφωνίες (sweetheart deals) που υπέγραφε ένα κράτος με μία πολυεθνική
Τέτοιες προτάσεις καθυστερούσαν, ακυρώνονταν, ή τροποποιούνταν μετά από τις αντιρρήσεις μίας μικρής ομάδας κρατών στο εσωτερικό της Ε.Ε. Το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία άλλωστε ήταν ανάμεσα στις χώρες που επωφελούνταν περισσότερο από τις μυστικές συμφωνίες με πολυεθνικές εταιρείες, που δραστηριοποιούνταν σε άλλες χώρες ωστόσο κατόρθωναν να φορολογούνται με πολύ μικρούς συντελεστές (ακόμα και κάτω του 1%) σε αυτές. «Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι μερικές χώρες αντιστέκονται σε κάθε προσπάθεια πραγματικής μεταρρύθμισης. Παράλληλα, οι αντιπρόσωποι του Λουξεμβούργου τόνισαν ότι αρνούνται κατηγορηματικά να δημοσιοποιηθεί η στάση τους στο εσωτερικό της Επιτροπής» αναφέρεται σε ένα από τα έγγραφα.
Ο Guardian τονίζει επίσης ότι παρά το γεγονός ότι ειδικοί δηλώνουν ότι το Λουξεμβούργο είναι πιο δεκτικό πλέον σε περισσότερη διαφάνεια, υπό την ηγεσία του Χαβιέ Μπετέλ, τα έγγραφα δείχνουν ότι παραμένει στις ίδιες αμετακίνητες θέσεις.
Οι μυστικές συμφωνίες μεταξύ κρατών της Ε.Ε. και πολυεθνικών ήρθαν στο φως της δημοσιότητας με την αποκάλυψη του σκανδάλου Luxleaks το 2014. Οι διαρροές από το εσωτερικό της εταιρείας – συμβούλου Pricewaterhouse Coopers (PWC) οδήγησαν σε βαριά και πρωτοφανή πρόστιμα εις βάρος μερικών από αυτές τις εταιρείες. Ωστόσο, οι αρχές της Ε.Ε. δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε συλλογική δράση για την πάταξη της φοροαποφυγής, ενώ παράλληλα το πρόβλημα φαίνεται ότι μεγαλώνει.
Η τελευταία έρευνα του EURODAD δείχνει το εξής παράδοξο. Μολονότι μερικές μεγάλες πολυεθνικές (π.χ. Apple, Amazon, McDonald’s κ.α.), τιμωρήθηκαν με πρόστιμα δισεκατομμυρίων ευρώ για τις πρακτικές τους, οι συμφωνίες «αγάπης» στο εσωτερικό της Ε.Ε. αυξήθηκαν ραγδαία. Το 2013 καταγράφονταν 547 τέτοιες μυστικές ευνοϊκές συμφωνίες, με τον αριθμό να αυξάνεται στις 972 το 2014 και στις 1444 το 2015. Όπως υπογραμμίζει το EURODAD στην έρευνα του, το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι πόσες από αυτές τις μυστικές συμφωνίες έχουν στόχο απλώς τη «φορολογική σιγουριά» και πόσες προσφέρουν παράνομες και προκλητικές φοροαπαλλαγές στις πολυεθνικές.