του Mehdi Hasan

Υποτιμάτε τον Τζον Μπόλτον, και μάλιστα με δική σας ευθύνη. Θυμάστε τότε που απορρίφθηκε για τη θέση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ επειδή, όπως μας είπαν,  δεν άρεσε στον Ντόναλντ Τραμπ το «μουστάκι του που του θύμιζε βούρτσα»; Τι γέλια που κάναμε! Κι όμως λιγότερο από 18 μήνες αργότερα και έπειτα από τακτικές εμφανίσεις στο Fox News διορίστηκε Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας με το γραφείο του να είναι δίπλα σε αυτό του προέδρου.
 
Θυμάστε τότε που ο υπουργός Άμυνας Τζέιμς Μάτις συναντήθηκε με τον νέο σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας στα σκαλοπάτια του Πενταγώνου και αστειεύτηκε ότι ήταν ο «διάβολος προσωποποιημένος»; Ο Μάτις έχει παραιτηθεί. Ο Μπόλτον παραμένει στη θέση του.
 
Θυμάστε τότε που ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Τζον Κέλι επιδόθηκε σε «μια έντονη ανταλλαγή βωμολοχιών» με τον Μπόλτον για το μεταναστευτικό, ακριβώς έξω από το Οβάλ Γραφείο; Ο Kέλι παραιτήθηκε. Ο Μπόλτον παραμένει στη θέση του.
 
Θυμάστε τότε που ο Τραμπ ανήγγειλε ότι οι 2.000 Αμερικανοί στρατιώτες  στη Συρία «θα επιστρέψουν όλα και θα επιστρέψουν αμέσως», λίγες μόνο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση του Μπόλτον ότι θα παρέμεναν μέχρι να έχουν αποχωρήσει από τη Συρία όλα τα ιρανικά στρατεύματα και οι σύμμαχοί τους;  Μας είπαν τότε ότι ο Μπόλτον αγνοήθηκε, παρακάμφθηκε, ακόμη ότι είχε παραγκωνιστεί. Όχι ακριβώς. Πριν από λίγες εβδομάδες, στη διάρκεια επίσκεψής του στο Ισραήλ, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας επιβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την απομάκρυνση των Αμερικανικών στρατευμάτων και ότι όλα εξαρτώνται από το αν η τουρκική κυβέρνηση θα εγγυηθεί την ασφάλεια των Κούρδων μαχητών οι οποίοι στηρίζονται από τις ΗΠΑ. «Ο Τζον Μπόλτον βάζει φρένο στην απόσυρση του Τραμπ από τη Συρία», ήταν ο τίτλος στους Financial Times.
 
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας τουΤραμπ είναι πολύ σκληρός για να μπει στο περιθώριο.
 
Το 2003 ο Μπόλτον πέτυχε τον πόλεμο που επιθυμούσε με το Ιράκ. Ως ένα «γεράκι», ισχυρό μέλος με μεγάλη επιρροή  και κύρος στην κυβέρνηση του Τζορτζ Ου. Μπους, ο Μπόλτον άσκησε πιέσεις στους αναλυτές των μυστικών υπηρεσιών, απείλησε διεθνείς αξιωματούχους και είπε κατάφωρα ψέματα για όπλα μαζικής καταστροφής. Ποτέ δεν εξέφρασε τη λύπη του για την υποστήριξη του στην παράνομη και καταστροφική εισβολή στο Ιράκ, η οποία κόστισε τη ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.
 
Τώρα θέλει πόλεμο με το Ιράν. Έτσι ισχυρίζονται αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου, σύμφωνα με την Wall Street Journal, οι οποίοι «αναστατώθηκαν» από το αίτημά του προς το Πεντάγωνο «να παράσχει πέρυσι στον Λευκό Οίκο στρατιωτικές επιλογές για μια επίθεση στο Ιράν». Οι New York Times ανέφεραν επίσης ότι «αξιωματούχοι του Πενταγώνου εκφράζουν εντονότατους φόβους» πως ο Μπόλτον «θα μπορούσε να επιταχύνει μια σύγκρουση με το Ιράν».
 
Πρέπει να μας εκπλήσσει κάτι τέτοιο; Τον Μάρτιο του 2015 ο Μπόλτον, τότε ως απλός πολίτης, έγραψε ένα άρθρο γνώμης στους New York Times με τίτλο «Για να σταματήσει η ιρανική βόμβα, βομβαρδίστε το Ιράν». Τον Ιούλιο του 2017, μόλις οκτώ μήνες προτού ενταχθεί στην κυβέρνηση Τραμπ, ο Μπόλτον δήλωσε στη διάρκεια συνάντησης της εξόριστης ιρανικής οργάνωσης της αντιπολίτευσης «Μουτζαχεντίν του Λαού» (ΜΕΚ) ότι «η ξεκάθαρη πολιτική των ΗΠΑ θα πρέπει να είναι η ανατροπή του καθεστώτος των μουλάδων στην Τεχεράνη» και ότι «πριν το 2019 εμείς που είμαστε συγκεντρωμένοι εδώ θα γιορτάζουμε στην Τεχεράνη».
 
Παρά τις διαρροές στον Τύπο τις τελευταίες ημέρες από τους «ανήσυχους», αλλά μη κατονομαζόμενους αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου, ο Μπόλτον δεν είναι ο μοναδικός άνθρωπος κοντά στον Τραμπ που προωθεί μια σκληρή γραμμή έναντι του Ιράν. Έχει πολλούς συμμάχους στην κυβέρνηση. Όπως έγραψε το Vox τη Δευτέρα «ο Μπόλτον έχει προσλάβει στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ανθρώπους που συμμερίζονται τις απόψεις του. Την προηγούμενη εβδομάδα προσέλαβε τον Ρίτσαρντ Γκόλντμπεργκ, ένα γνωστό «γεράκι» που αντιτίθεται στο Ιράν για να αναλάβει την εκστρατεία της κυβέρνησης εναντίον της χώρας αυτής».
 
Πέρα από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας στο οποίο κυριαρχεί ο Μπόλτον, υπάρχει και το γνωστό «γεράκι» Μάικ Πομπέο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο οποίος είχε προτείνει κάποτε να «εξαπολυθούν 2.000 sorties για να καταστραφούν οι πυρηνικές ικανότητες του Ιράν». Όπως είχα επισημάνει την προηγούμενη εβδομάδα στην πρόσφατη ομιλία του στο Κάιρο για την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή ο Πομπέο έκανε περισσότερες από 20 αναφορές στο «μοχθηρό» και «καταπιεστικό» Ιράν, ενώ κατήγγειλε την «ιρανική επεκτατικότητα» και «την καταστροφή στην περιοχή», ενώ έδωσε ένα μεγάλο, παθιασμένο φιλί στη Σαουδική Αραβία. «Οι χώρες κατανοούν ολοένα και περισσότερο ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους αγιατολάδες, όχι να τους καλοπιάνουμε», τόνισε.
 
Στη συνέχεια ο Πομπέο δήλωσε στο Fox News, προτού αναχωρήσει από το Κάιρο, ότι οι ΗΠΑ θα είναι οι οικοδεσπότες μιας διεθνούς διάσκεψης για το Ιράν η οποία θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα στην Πολωνία.
 
Πώς ακριβώς όμως σκοπεύουν αυτά τα γεράκια να πετύχουν έναν πόλεμο με την Τεχεράνη;
 
Κυρίως ο Μπόλτον φαίνεται να προωθεί δύο τρόπους επίθεσης. Η πρώτη αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. «Έχουμε λίγες αμφιβολίες ότι η κυβέρνηση του Ιράν εξακολουθεί να είναι στρατηγικά δεσμευμένη στην απόκτηση πυρηνικών όπλων», δήλωσε νωρίτερα αυτό τον μήνα στην Ιερουσαλήμ ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας στον Ισραηλινό πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, επίσης γνωστό εχθρό του Ιράν.
 
Ωστόσο δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη για τους ισχυρισμούς του Μπόλτον. Στην πραγματικότητα οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ τούς έχουν απορρίψει επανειλημμένα και απερίφραστα. «Δεν γνωρίζουμε αν το Ιράν θα αποφασίσει κάποια στιγμή να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα», ανέφερε ο διευθυντής των υπηρεσιών  πληροφοριών των ΗΠΑ Νταν Κόουτς το 2017 στην έκθεση «Worldwide Threat Assessment of the US Intelligence Community».
 
Η δεύτερη γραμμή κρούσης αφορά τις δραστηριότητες υποστηριζόμενων από την Τεχεράνη οργανώσεων στο Ιράκ, τη Συρία και τον Λίβανο. Σύμφωνα με τους New York Times, το αίτημα του Μπόλτον για την παρουσίαση στρατιωτικών επιλογών εναντίον του Ιράν «έγινε αφού υποστηριζόμενοι από το Ιράν μαχητές εκτόξευσαν τρεις όλμους ή ρουκέτες εναντίον ενός άδειου χώρου στον περίβολο της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Βαγδάτη τον Σεπτέμβριο». Για να είμαστε ξεκάθαροι: κανείς δεν σκοτώθηκε ούτε τραυματίστηκε σε αυτή την επίθεση.

Και μέχρι πού φτάνει αυτή η λογική των αντιποίνων; Οι ΗΠΑ έχουν κατηγορηθεί ότι στηρίζουν ακραίες, αντικυβερνητικές οργανώσεις στο Ιράν, καθώς και τα ισραηλινά πλήγματα εναντίον ιρανικών θέσεων στη Συρία. Αυτό σημαίνει ότι οι Ιρανοί έχουν το δικαίωμα να εξαπολύσουν αεροπορικές επιδρομές εναντίον αμερικανικού εδάφους σε αντίποινα; Έχουν οι Κουβανοί το δικαίωμα να βομβαρδίσουν το Μαϊάμι όπου βρίσκονται και δρουν αρκετές υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ οργανώσεις εναντίον του Κάστρο;

Όμως η λογική δεν ήταν ποτέ το δυνατό σημείο του Μπόλτον. Είναι ένας ιδεολόγος. «Είναι μεγάλο λάθος», είπε πει κάποτε, «να προσδώσουμε κύρος στο διεθνές δίκαιο ακόμη και όταν μοιάζει ότι είναι προς το βραχυπρόθεσμο συμφέρον μας να το κάνουμε, διότι, μακροπρόθεσμα, ο στόχος όσων πιστεύουν ότι το διεθνές δίκαιο έχει πραγματικά σημασία είναι να περιορίσουν τις ΗΠΑ».

Στον διάβολο το διεθνές δίκαιο. Και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Και οι ζωές των αμάχων.Ο πολεμοχαρής Μπόλτον θα περάσει μεγάλο μέρος του 2019 να προωθεί, τόσο δημοσίως όσο και ιδιωτικά, την ιδέα ενός πολέμου εναντίον του Ιράν, ενός πολέμου που θα κάνει την εισβολή στο Ιράκ να μοιάζει με περίπατο στο πάρκο. Αυτό κάνει τον μυστακοφόρο σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας με το γραφείο στον ίδιο διάδρομο με αυτό του Τραμπ το πιο επικίνδυνο μέλος αυτής της απερίσκεπτης κυβέρνησης.

Ο διάβολος προσωποποιημένος; Μάλλον τον υποτιμήσαμε.