Μέσα στη φρίκη των ημερών υπάρχει μια τάση, κυρίως στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, να απομονώνεται η μπούρδα της ημέρας, η κυνική ή ανόητη δήλωση κάποιου, και να γίνεται στόχος της οργής του πλήθους. Συνήθως η στάση αυτή δεν είναι πολύ παραγωγική, διότι εστιάζει στην απέχθεια που μας προκαλεί ένα πρόσωπο, χωρίς απαραίτητα να συμπυκνώνεται σε αυτή τη δήλωση η ουσία του προβλήματος.
Μετά από αυτόν τον πρόλογο, θα ήθελα να ξεχωρίσω έναν ήρωα των ημερών, τον άνθρωπο που έχει τραβήξει το ενδιαφέρον μου δύο φορές, πάντα αρνητικά. Πρόκειται για επιτεύγματα του Zοζέπ Μπορέλ, Ύπατου Εκπροσώπου «για μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο».
Είχε προκαλέσει έναν υπολογίσιμο σάλο με το διαβόητο τουίτ: «Τέλος τα ψώνια στο Μιλάνο, τα πάρτι στο Σαιν Τροπέ και τα διαμάντια στην Αμβέρσα. Και αυτό είναι μόνο ένα πρώτο βήμα. Παραμένουμε ενωμένοι».
Η εικόνα που έχουμε για τις κυρώσεις λέει ότι μάλλον δεν θα είναι τα διαμάντια της Αμβέρσας των πλούσιων Ρώσων η κύρια απώλεια, θα είναι χειροπιαστές συνέπειες για φτωχούς ανθρώπους, μέσα και έξω από τη Ρωσία.
Η δήλωση όμως που θα ήθελα να σχολιάσω περισσότερο είναι η ακόλουθη:
“Οι Ευρωπαίοι χρειάζονται τον θόρυβο των βομβών στις 5 το πρωί που πέφτουν στο Κίεβο για να τους ξυπνήσει από τον ύπνο της ευημερίας και να τους επιτρέψει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που μας επιβάλλει ο κόσμος“
“Κόψτε το φυσικό αέριο στα σπίτια σας, μειώστε την εξάρτηση όσων επιτίθενται στην Ουκρανία και ας δεσμευτούμε περισσότερο σε μια συλλογική άμυνα”.
Εικάζω ότι με μισθό που ξεπερνά τα 22.000 ευρώ ο επίτροπος Μπορέλ θα μπορεί να ζεστάνει το σπίτι του, ενώ οι άνθρωποι που γνωρίζω, που δεν είναι άνεργοι ούτε άστεγοι, εδώ και χρόνια δεν βάζουν πετρέλαιο στις πολυκατοικίες τους. Είναι συνηθισμένο να πηγαίνεις σε σπίτια επίσκεψη και να κρυώνεις.
Δεν ξέρω σε ποιον ύπνο ευημερίας αναφέρεται και πιστεύω ότι αν κάτι μας κάνουν οι σειρήνες και οι βόμβες, είναι να σκεφτόμαστε τον ξεριζωμό και τον θάνατο, όχι τη θέρμανσή μας.
Το εντυπωσιακό σε αυτή τη δήλωση είναι ότι κατορθώνει να προσβάλλει και τις δύο πλευρές, και όσους βρίσκονται σε εμπόλεμη ζώνη και όσους υφίστανται έμμεσες συνέπειες.
Στις Ιστορίες από την Κολιμά αναφέρεται ότι πιο πολύ από την περηφάνια και το πάθος έχει σημασία να καταφέρεις να κουμπώσεις το παντελόνι σου μέσα στο κρύο. Ενήλικες άντρες έκλαιγαν καμιά φορά που δεν το κατάφερναν. Για να το πω με τα λόγια του Σαλάμοφ: Τον τίμιο μόχθο στο στρατόπεδο τον επικαλούνται τα καθάρματα και όλοι αυτοί που μας χτυπούν.
Είναι ασέβεια προς τους ανθρώπους που ακούνε τις σειρήνες και ζουν τον πόλεμο να συγκρίνουμε εμείς τη δική μας ζωή μαζί τους. Και είναι ανόητο να συγκρίνουμε το κρύο του Σαλάμοφ με το κρύο στις πολυκατοικίες της Αθήνας. Κανείς ποτέ δεν πρέπει να συγκρίνει τη ζωή του με τον ξένο πόνο.
Το παράξενο είναι πως είναι και πάλι ασέβεια προς τους ανθρώπους που κρυώνουν να τους λες ότι δεν πειράζει να κρυώνουν περισσότερο γιατί δίπλα υπάρχει πόλεμος. Επειδή επικαλείσαι το υπέρτατο κακό για να τους πεις ότι δεν θα πρεπε να γκρινιάζουν για το δικό τους, αλλά ακόμη περισσότερο ισχύει αυτό αν είσαι καλοπληρωμένος γραφειοκράτης που μπορεί να σου φάνηκε καλή ιδέα να κουνάς το δάχτυλο στον κόσμο πολεμώντας με το κανοκυάλι, από το Στρασβούργο.
Χρειάζεται σεβασμός προς τους ανθρώπους που υφίστανται τις συνέπειες του πολέμου, θέλω να πω που θάψαν και θα θάψουν δικούς τους ανθρώπους, που ξεσπιτώθηκαν, και μαζί σεβασμός σε μας που ζούμε τις δικές μας δυσκολίες. Δεν ζούμε μια τραγωδία, δεν κοιτάμε την κάννη του τουφεκιού, αλλά χρειάζεται να φέρουμε βόλτα μια ζωή με εμπόδια.
Όποιος νοιάζεται πραγματικά τα θύματα του πολέμου, δουλεύει για την ειρήνη, κοιτώντας ταυτοχρόνως και προς τον άλλον και προς την καμπούρα του. Όσο για μας με τη ραστώνη της ευημερίας, θα έλεγα χωρίς ιδιαίτερη ψυχραιμία, ότι αν κάποιος έχει ανάγκη να ακούσει τις σειρήνες της αφύπνισης, αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από έναν ευρωπαίο γραφειοκράτη που μας κουνάει το δάχτυλο.