Οι ερευνητές της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκαν 42 περιοχές που είχαν πληγεί από αεροπορικά χτυπήματα του Συνασπισμού στην κατεστραμμένη πόλη και πήραν συνεντεύξεις από 112 άμαχους κατοίκους οι οποίοι είχαν επιβιώσει από τις σφαγές και είχαν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα.

Η έκθεση «Πόλεμος εξόντωσης»: Οι καταστροφικές συνέπειες για τους αμάχους, Ράκκα-Συρία περιλαμβάνει λεπτομερείς περιγραφές που εκθέτουν την επιμονή του Συνασπισμού ότι οι δυνάμεις του έκαναν αρκετά ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες αμάχων. Η έκθεση περιγράφει τέσσερις εμβληματικές περιπτώσεις οικογενειών αμάχων, οι οποίες είχαν πληγεί από τον αμείλικτο αεροπορικό βομβαρδισμό. Οι οικογένειες αυτές έχασαν 90 συγγενείς και γείτονές τους – 39 από μία οικογένεια – καθώς σχεδόν όλοι σκοτώθηκαν από τις αεροπορικές επιθέσεις του Συνασπισμού.

Οι αεροπορικές επιθέσεις αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου και παρέχουν μια ισχυρή prima facie υπόθεση ότι πολλές επιθέσεις του Συνασπισμού που σκότωσαν και τραυμάτισαν πολίτες και κατέστρεψαν σπίτια και υποδομές παραβίασαν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

«Όταν τόσοι πολλοί άμαχοι σκοτώνονται σε διαδοχικές επιθέσεις, είναι προφανές ότι κάτι πάει λάθος. Ένα από τα χειρότερα σε αυτή την τραγωδία, είναι ότι έχουν περάσει τόσοι πολλοί μήνες και τα περιστατικά δεν έχουν διερευνηθεί. Τα θύματα αξίζουν δικαιοσύνη», δήλωσε η Donatella Rovera, Σύμβουλος Αντιμετώπισης Κρίσεων στην Διεθνή Αμνηστία.

«Οι ισχυρισμοί του Συνασπισμού ότι η αεροπορική εκστρατεία ακριβείας τού επέτρεψε να βομβαρδίσει το IS έξω από τη Ράκκα προκαλώντας πολύ λίγες απώλειες αμάχων δεν ευσταθούν απέναντι στον εξονυχιστικό έλεγχο. Βρισκόμενοι στη Ράκκα παρατηρήσαμε ένα επίπεδο καταστροφής μη συγκρίσιμο με οποιοδήποτε άλλο έχουμε δει εδώ και δεκαετίες που καταγράφουμε τις επιπτώσεις των πολέμων».

 Donatella Rovera, Σύμβουλος Αντιμετώπισης Κρίσεων

«Η βίαιη τετραετής κυριαρχία του IS στην Ράκκα ήταν γεμάτη με εγκλήματα πολέμου. Όμως, οι παραβιάσεις του IS, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αμάχων ως ανθρώπινων ασπίδων, δεν απαλλάσσουν τον Συνασπισμό από τις υποχρεώσεις του να λαμβάνει όλες τις δυνατές προφυλάξεις για την ελαχιστοποίηση των απωλειών αμάχων. Αυτό που ισοπέδωσε την πόλη και σκότωσε και τραυμάτισε πολλούς πολίτες ήταν η επανειλημμένη χρήση των εκρηκτικών όπλων από τον Συνασπισμό σε κατοικημένες περιοχές όπου γνώριζαν ότι οι άμαχοι ήταν παγιδευμένοι. Ακόμη και τα όπλα ακριβείας είναι τόσο ακριβή όσο η επιλογή των στόχων τους».

«Πόλεμος Εξόντωσης»

Λίγο πριν από την στρατιωτική εκστρατεία, ο υπουργός άμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις υποσχέθηκε έναν «πόλεμο εξόντωσης» εναντίον του IS.

Από τις 6 Ιουνίου έως τις 12 Οκτωβρίου 2017, η επιχείρηση του Συνασπισμού, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, για την εξαφάνιση του IS από τη λεγόμενη «πρωτεύουσά» του Ράκκα, σκότωσε και τραυμάτισε χιλιάδες αμάχους και κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης. Τα σπίτια, τα ιδιωτικά και δημόσια κτίρια και οι υποδομές μετατράπηκαν σε μπάζα ή υπέστησαν ζημιές πέρα από κάθε δυνατότητα επισκευής.

Οι κάτοικοι ήταν παγιδευμένοι, καθώς μαίνονταν οι συγκρούσεις στους δρόμους της Ράκκα ανάμεσα σε μαχητές του IS και σε μαχητές των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) υπό την ηγεσία των Κούρδων, υποστηριζόμενοι από τους αδυσώπητους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και το πυροβολικό του Συνασπισμού. Το IS τοποθέτησε νάρκες στις διαδρομές διαφυγής και πυροβολούσε αμάχους που προσπαθούσαν να φύγουν. Εκατοντάδες πολίτες σκοτώθηκαν, κάποιοι στα σπίτια τους, μερικοί στα μέρη όπου είχαν αναζητήσει καταφύγιο και άλλοι καθώς προσπαθούσαν να διαφύγουν.

Οι αμερικανικές, βρετανικές και γαλλικές δυνάμεις του Συνασπισμού διεξήγαγαν δεκάδες χιλιάδες αεροπορικές επιθέσεις και οι αμερικανικές δυνάμεις παραδέχτηκαν ότι πυροδότησαν 35.000 γύρους πυροβολικού κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Ράκκα. Οι αμερικανικές δυνάμεις ήταν υπεύθυνες για περισσότερο από το 90% των αεροπορικών επιθέσεων.

«Ένας ανώτερος υπάλληλος των ΗΠΑ δήλωσε ότι περισσότερα βλήματα πυροβολικού εκτοξεύτηκαν στη Ράκκα από οπουδήποτε αλλού από τον πόλεμο του Βιετνάμ και έπειτα. Δεδομένου ότι τα βλήματα πυροβολικού έχουν περιθώριο σφάλματος άνω των 100 μέτρων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το αποτέλεσμα ήταν μαζικές απώλειες αμάχων», δήλωσε η Donatella Rovera.

Σφαγή Αμάχων

Τα θύματα που αναφέρθηκαν στην έκθεση προέρχονται από όλο το κοινωνικοοικονομικό φάσμα της πόλης και κυμαίνονται από την ηλικία του ενός έτους κοριτσιού μέχρι έναν ηλικιωμένο των 80 ετών. Κάποιοι αναγκάστηκαν να παραμείνουν στην πόλη καθώς ήταν πολύ φτωχοί για να πληρώσουν λαθρεμπόρους για να τους βγάλουν έξω, ενώ άλλοι έμειναν επειδή, έχοντας εργαστεί όλη τη ζωή τους, είχαν πολλά να χάσουν αφήνοντας τα σπίτια τους και τις επιχειρήσεις τους πίσω.

Οι θλιβερές ιστορίες και οι τεράστιες απώλειές τους βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τους επαναλαμβανόμενους ισχυρισμούς του Συνασπισμού ότι έκαναν μεγάλες προσπάθειες για την ελαχιστοποίηση των απωλειών αμάχων. Τον Σεπτέμβριο του 2017, στην κορύφωση της σύγκρουσης, ο διοικητής του Συνασπισμού των ΗΠΑ Lt. Gen. Stephen Townsend έγραψε ότι «…ποτέ δεν υπήρξε μια ακριβέστερη αεροπορική εκστρατεία στην ιστορία των ένοπλων συγκρούσεων».

Οι κάτοικοι της Ράκκα, όπως η επιζήσασα από αεροπορική επίθεση Munira Hashish, λένε μια διαφορετική ιστορία:«Αυτοί που έμειναν πέθαναν και εκείνοι που προσπάθησαν να φύγουν πέθαναν. Δεν μπορούσαμε να πληρώσουμε τους λαθρεμπόρους, ήμασταν παγιδευμένοι». Η ίδια και τα παιδιά της τελικά κατάφεραν να ξεφύγουν μέσα από ένα ναρκοπέδιο «περπατώντας πάνω στο αίμα εκείνων που ανατινάχθηκαν καθώς προσπαθούσαν να διαφύγουν πιο μπροστά από εμάς».

Και οι τέσσερις οικογένειες που αναφέρθηκαν στην έκθεση υπέστησαν τρομακτικές δοκιμασίες.

Οι Aswads ήταν μια οικογένεια εμπόρων που εργάστηκαν σκληρά όλη τους τη ζωή για να χτίσουν ένα σπίτι στη Ράκκα. Μερικοί από αυτούς παρέμειναν πίσω για να προστατεύσουν τα υπάρχοντά τους από λεηλασίες, αναζητώντας καταφύγιο στο υπόγειο τους. Όμως, στις 28 Ιουνίου, μια αεροπορική επίθεση του Συνασπισμού κατέστρεψε το κτίριο, σκοτώνοντας οκτώ αμάχους, κυρίως παιδιά. Ένα άλλο μέλος της οικογένειας έχασε τη ζωή του όταν πάτησε σε μία νάρκη του IS όταν επέστρεψε στην πόλη για να προσπαθήσει να ανακτήσει τα σώματα λίγες μέρες αργότερα.

Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες για να δραπετεύσουν, η οικογένεια Hashish έχασε 18 μέλη, κυρίως γυναίκες και παιδιά, σε μία περίοδο δύο εβδομάδων τον Αύγουστο. Μια αεροπορική επίθεση του Συνασπισμού σκότωσε εννέα άτομα, επτά πέθαναν καθώς προσπαθούσαν να φύγουν μέσω ενός δρόμου στον οποίο είχε τοποθετήσει νάρκες το IS και δύο άλλοι σκοτώθηκαν από μία επίθεση της SDF.

Η περίπτωση της οικογένειας Badran ίσως καταδεικνύει καλύτερα πόσο φρικτή έγινε η κατάσταση για τους αμάχους που παγιδεύτηκαν στη Ράκκα. Κατά τη διάρκεια αρκετών εβδομάδων, 39 μέλη της οικογένειας σκοτώθηκαν σε τέσσερις ξεχωριστές αεροπορικές επιθέσεις του Συνασπισμού, καθώς μετακινούνταν από τόπο σε τόπο μέσα στην πόλη, προσπαθώντας απελπισμένα να αποφύγουν τις γρήγορες αλλαγές στην πρώτη γραμμή του πυρός.

«Σκεφτήκαμε ότι οι δυνάμεις που ήρθαν να εκδιώξουν το Daesh [IS] θα γνώριζαν την επιχείρησή τους και θα στοχοποιούσαν το Daesh και θα άφηναν τους αμάχους ήσυχους. Ήμασταν αφελείς. Όταν συνειδητοποιήσαμε πόσο επικίνδυνη είχε γίνει η κατάσταση παντού, ήταν πολύ αργά, ήμασταν παγιδευμένοι», δήλωσε η Rasha Badran στη Διεθνή Αμνηστία. Μετά από αρκετές απόπειρες να φύγει, αυτή και ο σύζυγός της κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν, έχοντας χάσει ολόκληρη την οικογένειά τους, συμπεριλαμβανομένου και του μοναδικού τους παιδιού, του ενός έτους κοριτσιού που ονομαζόταν Tulip, του οποίου το μικροσκοπικό σώμα έθαψαν κοντά σε ένα δέντρο.


Τα ερείπια του κατεστραμμένου σπιτιού, όπου 28 μέλη της οικογένειας Bardan και πέντε γείτονες σκοτώθηκαν σε μία επίθεση του Συνασπισμού στις 20 Αυγούστου 2017 στη Ράκκα. © Amnesty International

Τέλος, η υπόθεση του Fayad δείχνει πώς μία αιφνιδιαστική επίθεση του Συνασπισμού κατά τις τελευταίες ώρες της μάχης, εξάλειψε ολόκληρες οικογένειες στην περιοχή Harat al-Badu της κεντρικής Ράκκα, όπου οι μαχητές του IS ήταν γνωστό ότι χρησιμοποιούσαν αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες. Οι θάνατοι του Mohammed “Abu Saif” Fayad και των 15 μελών της οικογένειας και γειτόνων στις αεροπορικές επιθέσεις του Συνασπισμού στις αρχές Οκτωβρίου μοιάζουν όλο και πιο ακατανόητοι γιατί μόλις λίγες ώρες αργότερα η SDF και ο Συνασπισμός έκαναν συμφωνία με το IS, παραχωρώντας στους εναπομείναντες μαχητές του IS ασφαλές πέρασμα από την Ράκκα.

«Εάν ο Συνασπισμός και οι σύμμαχοί τους στην SDF παραχώρησαν τελικά στους μαχητές του IS ασφαλές πέρασμα και ατιμωρησία, ποιο ήταν το στρατιωτικό πλεονέκτημα για την καταστροφή σχεδόν ολόκληρης της πόλης και της δολοφονίας τόσων πολλών αμάχων;», δήλωσε ο Benjamin Walsby, ερευνητής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Μέση Ανατολή.

Πιθανά εγκλήματα πολέμου

Οι επιθέσεις του Συνασπισμού που παρουσιάζονται λεπτομερώς στην έκθεση είναι παραδείγματα ευρύτερων μοτίβων. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι αεροπορικές και πυροβολικές επιθέσεις του Συνασπισμού σκότωσαν και τραυμάτισαν χιλιάδες αμάχους, μεταξύ άλλων σε δυσανάλογες ή αδιάκριτες επιθέσεις οι οποίες παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και είναι πιθανά εγκλήματα πολέμου.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει απευθυνθεί σε αξιωματούχους άμυνας στις ΗΠΑ, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία, των οποίων οι δυνάμεις διενήργησαν τις αεροπορικές επιδρομές στη Ράκκα, αναζητώντας πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με αυτές τις υποθέσεις και άλλες επιθέσεις. Η οργάνωση ρώτησε για τις τακτικές του Συνασπισμού, συγκεκριμένα για τα μέσα και τις μεθόδους επίθεσης, την επιλογή στόχων και τις προφυλάξεις κατά τον σχεδιασμό και την εκτέλεση των επιθέσεων και για κάθε έρευνα που διεξήχθη μέχρι σήμερα.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τα μέλη του Συνασπισμού να διερευνήσουν αμερόληπτα και διεξοδικά τους ισχυρισμούς για παραβιάσεις και απώλειες αμάχων και να αναγνωρίσουν δημόσια την κλίμακα και τη σοβαρότητα της απώλειας των ζωών αμάχων και της καταστροφής της περιουσίας πολιτών στη Ράκκα.

Οι ίδιες χώρες πρέπει να αποκαλύψουν τα ευρήματα των ερευνών τους καθώς και βασικές πληροφορίες σχετικά με τις επιθέσεις που είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσής τους με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Πρέπει να επανεξετάσουν τις διαδικασίες με τις οποίες αποφασίζουν για την αξιοπιστία των κατηγοριών για απώλειες αμάχων και πρέπει να εξασφαλίσουν τη δικαιοσύνη και την αποκατάσταση των θυμάτων αυτών των παραβιάσεων. Έχουν επίσης την ευθύνη να βοηθήσουν με τις εξαντλητικές διαδικασίες αποναρκοθέτησης και ανασυγκρότησης που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Ράκκα με πιο ουσιαστικό τρόπο από ό,τι σήμερα.

«Οι άμαχοι στη Ράκκα επιστρέφουν στα ερειπωμένα σπίτια τους, βρίσκοντας τα αγαπημένα τους πρόσωπα κάτω από τα χαλάσματα και αντιμετωπίζουν το θάνατο ή τον τραυματισμό από νάρκες, IEDs και μη εκραγέντα  πυρομαχικά. Η άρνηση του Συνασπισμού να αναγνωρίσει τον ρόλο του στη δημιουργία αυτής της καταστροφικής κατάστασης προσθέτει προσβολή στα τραύματα».

Benjamin Walsby.

Πηγή: amnesty.gr