Προς άνοιγμα του λιανεμπορίου τη Δευτέρα, προσανατολίζεται η κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι οι ειδικοί αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο για επιστροφή σε σκληρότερο καθεστώς καραντίνας τύπου Μαρτίου. Μάλιστα, ειδικοί εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους σχετικά με το ενδεχόμενο άνοιγμα της αγοράς και τις συνέπειες που τυχόν αυτό θα έχει.

Σε χθεσινές του δηλώσεις, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Μιχάλης Σταμπουλίδης, δήλωσε πως το λιανεμπόριο είναι έτοιμο να λειτουργήσει με τις μεθόδους του click away και click in shop, ενώ το άνοιγμα θα γίνει οριζόντια, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι θα περιλαμβάνει και τα εμπορικά κέντρα.

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης αναφερόμενος στον ΣΚΑΪ 100,3 στο άνοιγμα του λιανεμπορίου, σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει προτεραιοπόιηση στις κατηγορίες που θα ανοίξουν καθώς υπάρχουν προϊόντα με εποχικότητα και αν μείνουν ως απόθεμα θα χάσουν την άξια τους, και αυτό κινδυνεύει να δημιουργήσει δευτερογενή κρίση όταν ανοίξει η οικονομία.

Άξιο σημασίας είναι ότι η είδηση σχετικά με το λιανεμπόριο διακινείται με τρόπο σαν να «κλείδωσε» η ημερομηνία, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν γίνει επίσημες ανακοινώσεις. Πολλά μέσα ενημέρωσης αναγάγουν, μάλιστα, το ζήτημα και υπό τη μορφή «διλήμματος» ανάμεσα στο άνοιγμα του λιανεμπορίου και των υπόλοιπων σχολικών βαθμίδων. Επιπλέον, το μπαλάκι πετιέται στην επιτροπή Λοιμοξιολόγων, η οποία θα αποφασίσει την Παρασκευή για το τι μέλλει γενέσθαι.

«Με το click away δεν υπήρξε ιδιαίτερη επιβάρυνση τις ημέρες των γιορτών»

Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, υποστήριξε πως η υγεία προηγείται, σε ερώτηση για το που πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, ωστόσο σε απάντησή του για το ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα, είπε ότι θα πρέπει να στηριχθεί η μεσαία τάξη, άρα να ανοίξει το λιανεμπόριο. «Αν είναι να κάνουμε ένα βήμα, το βήμα θα είναι αυτό.»

Με το click away δεν υπήρξε ιδιαίτερη επιβάρυνση τις ημέρες των γιορτών και τα στοιχεία αυτά θα τα έχουμε προσεχώς, σημείωσε ο Εξαδάκτυλος. «Αν χρειαστεί θα υπάρξουν και μέτρα για την κινητικότητα. Αν τα στοιχεία το επιτρέπουν θα ανοίξουν και το λιανεμπόριο και τα γυμνάσια-λύκεια.»

Σχετικά με το click in shop, ο Εξαδάκτυλος είπε πως επί του πρακτέου είναι το ίδιο με την αγορά τροφίμων στο σουπερμάρκετ. Επίσης, είναι πολύ πιθανό στις «κόκκινες» περιοχές να υπάρξει ειδικό καθεστώς για το άνοιγμα της αγοράς, ανέφερε ο πρόεδρος.

«Δε μπορούμε να κάνουμε πολλά βήματα ταυτόχρονα. Δεν έχουμε ξεπεράσει το πρόβλημα. Δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα, η οποία δεν επιτείνει τη μετάδοση του ιού. Σε οποιοδήποτε άνοιγμα περιμένουμε την επιβάρυνση της επιδημιολογικής εικόνας.»

Σαρηγιάννης: Άνοιγμα αγοράς με αύξηση κρουσμάτων αλλά πιο «διαχειρίσιμη» κατάσταση

Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής στο ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, σημείωσε στον ΣΚΑΪ ότι με τα δημοτικά σχολεία εν λειτουργία, αν ανοίξουν τα καταστήματα με τη μέθοδο του click away, τα κρούσματα θα αγγίξουν τα 2.000 στις αρχές Απριλίου. Ωστόσο, επισήμανε ότι τότε η κατάσταση θα είναι πιο διαχειρίσιμη, καθώς και ο καιρός θα είναι καλύτερος και θα έχει εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

«Μπορούμε να ανοίξουμε τα καταστήματα στις 18 Ιανουαρίου με click away και ταυτόχρονα να προετοιμαστούμε και για το επόμενο βήμα του click in the shop (ραντεβού για αγορές μέσα στο κατάστημα). Ωστόσο, δεν πρέπει να ανοίξουν όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σαρηγιάννης. Τόνισε δε ότι αν επαναλειτουργήσουν γυμνάσια και λύκεια, θα πρέπει να ληφθούν επιπλέον μέτρα, όπως συσκευές για τον καθαρισμό του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά και αύξηση των rapid test ώστε να προληφθεί πιθανή αναζωπύρωση.

«Με αρκετό ρίσκο μπορεί να ανοίξει το λιανεμπόριο»

Από τη μεριά του ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, σχολίασε ότι «με αρκετό ρίσκο μπορεί να ανοίξει το λιανεμπόριο».

«Δεν είμαστε στην κατάσταση που ήμασταν τον Ιούνιο που άνοιξε κανονικά η αγορά. Υπάρχουν ακόμα πολλά κρούσματα, ενώ βλέπουμε σε μικρά χωριά να φουντώνει ο ιός. Το σημείο κλειδί για να ανοίξει η αγορά είναι να βρεθεί ένας έξυπνος τρόπος ώστε να αυξηθεί όσο το δυνατόν λιγότερο η κινητικότητα. Το click in the shop θα μπορούσε να λειτουργήσει, αλλά η Επιτροπή δεν έχει την τεχνογνωσία να πει αν θα μπορούσε να σταθεί οικονομικά, αν συμφέρει τους εμπόρους. Επιδημιολογικά πάντως εφόσον δεν αυξηθεί η κινητικότητα, μπορεί να σταθεί» είπε.

Βέβαια, ο ίδιος τόνισε ότι τα σχολεία εχουν προτεραιότητα σε σχέση με την αγορά, καταθέτοντας μάλιστα ότι «αν θα ανοίξει πρώτα το γυμνάσιο ή το μαγαζί είναι μια πολιτική απόφαση. Είναι πολύ δύσκολο να ανοίξουν ταυτόχρονα σχολεία και αγορά».

Διευκρινήσεις από το Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο Αττικής

Διευκρινίσεις για τον τρόπο λειτουργίας των καταστημάτων με τη μέθοδο του “click in shop” δίνει το Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο (ΠΕΣ) Αττικής, ενόψει της πιθανής επαναλειτουργίας των καταστημάτων ένδυσης, υπόδησης και των κοσμηματοπωλείων με αυτήν τη μέθοδο από την προσεχή Δευτέρα 18 Ιανουαρίου.

Οι πληροφορίες με τη μορφή ερωτήσεων-απαντήσεων έχουν ως εξής:

1. Ποιο είναι το βασικό χαρακτηριστικό του click in shop;

Πρόκειται για αγορές εντός του καταστήματος με ραντεβού. Από τις “αγορές εκτός” θα επιτρέπονται οι “αγορές εντός” με τον πελάτη να μπαίνει κανονικά εντός του καταστήματος κατόπιν ραντεβού και να αγοράζει το είδος που έχει επιλέξει, έχοντας και τη δυνατότητα δοκιμής του.

2. Θα μπορεί να διαλέγει όποιο προϊόν θέλει ο πελάτης;

Ο καταναλωτής θα μπορεί να επιλέγει το προϊόν που θέλει να αγοράσει και θα μπορεί να το έχει “δεσμεύσει” είτε τηλεφωνικά είτε μέσω διαδικτύου, ενώ θα μπορεί ό,τι άλλο διαλέξει να το δοκιμάσει προ αγοράς, περιορίζοντας όμως την παραμονή του στο κατάστημα στον προβλεπόμενο χρόνο.

3. Επιτρέπεται η δοκιμή των προϊόντων με το click inside;

Ναι, θα επιτρέπεται η δοκιμή προ αγοράς, ελαχιστοποιώντας έτσι το πρόβλημα αλλαγής του. Η έλλειψη δοκιμής ήταν από τους λόγους που οι καταναλωτές απέφευγαν να αγοράσουν ρούχα και παπούτσια με το click away έναντι άλλων αγορών προϊόντων, που δεν απαιτείται δοκιμή.

4. Θα μπορεί να αλλάξει ο καταναλωτής το προϊόν;

Ναι, αλλά και πάλι αυστηρά με ραντεβού. Ο καταναλωτής θα μπορεί να αλλάξει το προϊόν και να παραλάβει ένα άλλο. Όλα τα δικαιώματα επιστροφής και εγγύησης που έχει ο καταναλωτής εξακολουθούν να ισχύουν κανονικά.

5. Θα μπορεί να πληρώσει με μετρητά;

Ναι, στο όριο μετρητών των 500 ευρώ, που επιτρέπεται. Είναι ένα επιπρόσθετο πλεονέκτημα του click in shop σε σχέση με το click away, το οποίο λειτουργεί σχεδόν αποκλειστικά με κάρτα και e-banking. Σημειώνεται, ότι το click in shop διευκολύνει τη διαδικασία συναλλαγής, αφού ο καταναλωτής, εφόσον μπαίνει στο κατάστημα, θα μπορεί να πληρώνει με την παραδοσιακή μέθοδο στο ταμείο.

6. Θα υπάρχουν περιορισμοί;

Ασφαλώς, ανάλογα με την επιφάνεια του καταστήματος και τον αριθμό των εργαζομένων θα πρέπει να προγραμματίζονται τα ραντεβού, ώστε να αποφεύγεται συνωστισμός. Η αναμονή πελατών εντός του καταστήματος, πέραν αυτών που θα έχουν προγραμματισμένο ραντεβού, θα απαγορεύεται. Σχετικά με τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό ατόμων ανά κατάστημα προβλέπονται τα εξής:

– Σε καταστήματα έως 20 τετραγωνικά μέτρα επιτρέπονται συνολικά 4 άτομα, δηλαδή εργαζόμενοι και πελάτες.

– Σε καταστήματα από 20 έως 100 τ.μ. επιτρέπονται 4 άτομα, συν 1 άτομο ανά 10 τ.μ. για την επιφάνεια από 20 έως 100 τ.μ.

– Σε καταστήματα άνω των 100 τ.μ. επιτρέπονται 12 άτομα, συν 1 άτομο ανά 15 τ.μ. για την επιφάνεια άνω των 100 μέτρων.

7. Θα υπάρχουν και χρονικοί περιορισμοί;

Ναι, άλλωστε στόχος της κάθε επιχείρησης είναι η ταχύτερη δυνατή εξυπηρέτηση του πελάτη στον δυνατόν συντομότερο χρόνο που θα περιλαμβάνει την είσοδο, τη δοκιμή του προϊόντος, την πληρωμή και την έξοδο από το κατάστημα.

8. Θα εφαρμοστεί η νέα μέθοδος αγορών σε όλη τη διάρκεια των εκπτώσεων;

Οι χειμερινές εκπτώσεις έχουν ξεκινήσει ήδη από τις 11 Ιανουαρίου, αλλά η διάρκεια εφαρμογής της νέας μεθόδου θα εξαρτηθεί από τα υγειονομικά δεδομένα. Ο εμπορικός κόσμος προσδοκά στις χειμερινές εκπτώσεις για να ξεπουλήσει το χειμερινό εμπόρευμα και θα προσπαθήσει να διασφαλίσει όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και τους κανόνες λειτουργίας του click in shop.

9. Θα επιτραπεί το click in shop σε όλα τα εμπορικά καταστήματα;

Όχι, έχει αποσαφηνιστεί πως αρχικά θα επιτραπεί στα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης καθώς και στα κοσμηματοπωλεία, που έχουν πληγεί περισσότερο το διάστημα της πανδημίας. Όλα τα υπόλοιπα εμπορικά καταστήματα θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους με το click away.

10. Θα επιτραπεί το click in shop και στα μεγάλα εμπορικά κέντρα;

Δεν έχει απαντηθεί ακόμα και δεν θεωρείται δεδομένο για να μη δημιουργηθούν προϋποθέσεις συνωστισμού σε κλειστούς χώρους. Το click away έχει επιτραπεί στα κλειστά εμπορικά κέντρα μόνο για κεντρική διαχείριση των παραδόσεων. Το click in shop δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί στα mall, καθώς, εάν τα καταστήματα λειτουργήσουν με τη μέθοδο των ραντεβού, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο μπορεί να ελεγχθούν η είσοδος και ο χρόνος παραμονής στο εμπορικό κέντρο όσων θα επιδεικνύουν το μήνυμα που θα αποδεικνύει ότι έχουν κλείσει κάποιο ραντεβού.

11. Οι εμπορικές επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν με το click in shop θα εξακολουθούν να θεωρούνται πληττόμενες;

Ναι, αφού δεν πρόκειται για επιστροφή στην κανονικότητα. Ειδικά για το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου έχει γίνει σαφές πως ισχύουν οι ρυθμίσεις για τα ενοίκια, τις αναστολές συμβάσεων εργασίας και την επιστρεπτέα προκαταβολή.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ και του ΠΕΣ Αττικής, Βασίλης Κορκίδης, δήλωσε σχετικά: «Σωστά προτάθηκε -και αναμένεται εντός της εβδομάδας να επιβεβαιωθεί και επίσημα- από την κυβέρνηση το προσεκτικό άνοιγμα του λιανεμπορίου. Στα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης, το ραντεβού με τον πελάτη εντός καταστήματος δίνει τη δυνατότητα να δουλέψουν, αφού στις εκπτώσεις το ενδιαφέρον των καταναλωτών επικεντρώνεται σε αυτές τις δύο δραστηριότητες. Εκπτώσεις χωρίς ανοικτά καταστήματα δεν νοούνται, ενώ ρούχα και παπούτσια, εάν δεν δοκιμαστούν, δύσκολα πωλούνται και αγοράζονται. Οι χειμερινές εκπτώσεις, υπό τις προϋποθέσεις του click in shop, μπορούν να βοηθήσουν τις πληττόμενες επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου και να απομακρύνουν τον ορατό κίνδυνο πτωχεύσεων και ανεργίας. Τα εμπορικά καταστήματα, σύμφωνα και με τους ειδικούς, τηρούν κάθε αναγκαίο μέτρο ασφάλειας και δικαίως θα επιτραπεί να λειτουργήσουν με κάποιο τρόπο, πριν καταλήξουν οριστικά στις μεγάλες παράπλευρες απώλειες της πανδημίας».

Σκληρότερο lockdown στο τραπέζι και τρίτο κύμα καθ’ οδόν

Την ώρα όμως που η κυβέρνηση επιχειρεί να επιτρέψει έστω και έτσι την επανεκκίνηση της λειτουργίας του λιανεμπορίου οι ειδικοί προειδοποιούν τόσο για επερχόμενο τρίτο κύμα της πανδημίας, ενώ το ενδεχόμενο σε επιστροφή σκληρότερης καραντίνας όπως του περασμένου Μαρτίου είναι ανοιχτό.

Πιο συγκεκριμένα το πρωί της Τρίτης, ο διευθυντής ΜΕΘ του νοσοκομείου «Παπανικολάου» Νίκος Καπραβέλος, εκτίμησε ότι πλέον το τρίτο κύμα της πανδημίας είναι απολύτως σίγουρο εγείροντας ανησυχία για το αν αυτό θα μπορεί να ελεγχθεί με το σύστημα υγείας στην υφιστάμενη κατάστασή του.

«Σίγουρο το τρίτο κύμα της πανδημίας» – Στο τραπέζι lockdown τύπου Μαρτίου

Από πλευράς του ο λοιμωξιολόγος και μέλος της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων Χαράλαμπος Γώγος, επεσήμανε ότι «αν η κατάσταση παραμείνει ως έχει ή έχουμε αύξηση κρουσμάτων, εξετάζεται ακόμα και το σενάριο του απαγορευτικού, του lockdown του Μαρτίου, το οποίο πρέπει να τηρηθεί».

Σε ό,τι αφορά το λιανεμπόριο είπε ότι είναι πρόωρο να μιλάμε για click in shop, αν και είναι μια έξυπνη λύση, γιατί θα επιτρέψει λίγο την κινητικότητα μέσα στα μαγαζιά και όχι βέβαια στον ρυθμό που υπήρχε». Αντιθέτως υποστήριξε ότι «αυτή τη στιγμή πρέπει να γίνει πρώτα το click away, να τρέξει και στη συνέχεια να πάμε σε πιο τολμηρά πράγματα».