Παρά τις έντονες αντιδράσεις, το πλήθος προβληματικών διατάξεων και το συνεχιζόμενο αίτημα του καλλιτεχνικού κόσμου να αποσυρθεί ολοκληρωτικά το άρθρο 8 που περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης, η κυβέρνηση προχωράει την Τρίτη στην ψήφιση του νομοσχεδίου Λιβάνιου για τα ΜΜΕ και γα τα συμφέροντα των ιδιοκτητών τους.
Το νομοσχέδιο που προ δύο έφερε και μάζεψε άρον – άρον ο μέχρι πρότινος κυβερνητικός εκπρόσωπος και «αρμόδιος» για τη διαχείριση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, Στέλιος Πέτσας, κατατέθηκε εκ νέου στη Βουλή, αυτή τη φορά με την υπογραφή του νέου ενοίκου του Μεγάρου Μαξίμου, Θοδωρή Λιβάνιου. Παρούσες και σε αυτή την έκδοση του νομοσχεδίου οι κραυγαλέες εξυπηρετήσεις στο μηντιακό σύστημα, με εξευτελιστικές εκπτώσεις των δόσεων για τις τηλεοπτικές άδειες, προκλητικές αυξήσεις μισθών σε ημέτερους της ΕΡΤ και του Αθηναϊκού Πρακτορείου, καθώς και επιπλέον δώρα σε μπαταχτσήδες εκδότες με κρατικό χρήμα.
Το κύμα αντιδράσεων των προηγούμενων ημερών από τον καλλιτεχνικό και όχι μόνο κόσμο έφερε τροποποίηση του άρθρου 8, με την κυβέρνηση να υπόσχεται να αποσυνδέσει τη διάταξη με τον τρομονόμο, όμως ακόμα και μετά την αλλαγή, η δικαιοδοσία στους παρόχους να κόψουν κάποιο καλλιτεχνικό έργο παραμένει εξόχως προβληματική.
Τροποποίηση στο «Άρθρο 8» υπόσχεται η κυβέρνηση, βγάζοντας τη σύνδεση με τον τρομονόμο
Εκτός των παραπάνω, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει την κραυγαλέα «έκπτωση» του αντιτίμου για τις τηλεοπτικές άδειες, καθώς από 3,5 εκατ. ευρώ, δίνεται η δυνατότητα στα τηλεοπτικά κανάλια να δώσουν μόνο 50.000 ευρώ. Ακόμα, παρά την προ μηνών οπισθωχώρηση Πέτσα, το νομοσχέδιο προβλέπει μεν 400 εργαζόμενους, περιλαμβάνοντας ωστόσο στο σύνολο αυτό εργαζόμενους «συνδεδεμένων επιχειρήσεων», όπως εταιρείες παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών προς τα κανάλια, σε ποσοστό που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 15% του συνόλου του προσωπικού. Αυτό σημαίνει πως η υποχρέωση αφορά τελικά την διατήρηση 340 εργαζόμενων.
Στο άλλο πεδίο που καίει τους καναλάρχες, αυτό των δόσεων των 3,5 εκατ. ευρώ των τηλεοπτικών αδειών, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό, Θ. Λιβάνιος, ακολουθεί την πεπατημένη του προκατόχου του, προβλέποντας την «έκπτωση» του ποσού έως και κατά 98%. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως «προκειμένου να δοθούν επενδυτικά κίνητρα στον οικείο κλάδο, η οφειλόμενη δόση ποσού τριών εκατομμυρίων πεντακοσίων χιλιάδων (3.500.000) ευρώ για το έτος 2020 απομειώνεται κατά το ύψος των επενδύσεων σε πρόγραμμα, τεχνολογικό εξοπλισμό και υποδομές που διενεργεί ο υπερθεματιστής εντός του ημερολογιακού έτους 2020».
Το παραπάνω σημαίνει πως τα κανάλια θα υποχρεούνται να καταβάλλουν ως δόση του 2020 για την τηλεοπτική άδεια που κατέχουν ποσό αντίστοιχο με τις δαπάνες που θα διαθέσουν για «επενδύσεις» στο κανάλι. Παράλληλα, για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς δίνεται το ελεύθερο να μετατραπεί ένας σταθμός από ειδησιογραφικός σε μουσικός ή ειδησιογραφικός, αφού «επιτρέπεται στους εποπτευόμενους από το Ε.Σ.Ρ. λειτουργούντες ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς να αλλάξουν, για μία μόνο φορά, τη φυσιογνωμία του προγράμματός τους, μέχρι την έκδοση της σχετικής προκήρυξης για χορήγηση των αδειών λειτουργίας».
Μία ακόμα προκλητική διάταξη του νομοσχεδίου Πέτσα που είναι παρούσα και σε αυτό του Θ. Λιβάνιου, αφορά την άρση του πλαφόν για την μισθοδοσία των διευθυντικών στελεχών των κρατικών μέσων ενημέρωσης, αφού και πάλι, οι αποδοχές του προέδρου και του διευθύνοντα συμβούλου της ΕΡΤ και του επικεφαλής του Αθηναϊκού Πρακτορείου απελευθερώνονται. Υπενθυμίζεται πως αντίστοιχα, το νομοσχέδιο Πέτσα ρύθμιζε «μισθολογικά θέματα για τον διευθύνοντα σύμβουλο, διευθυντικά και ειδικά στελέχη της ΕΡΤ, καθώς και τον πρόεδρο και γενικό διευθυντή του ΑΠΕ-ΜΠΕ, προσαρμόζοντάς τα στις συνθήκες της σύγχρονης αγοράς», εξαιρώντας τους από το ενιαίο μισθολόγιο, και θέτοντας ως ανώτατο όριο αποδοχών και πρόσθετων αμοιβών ή απολαβών αυτές του προέδρου του Αρείου Πάγου! Στην ίδια λογική, και οι προβλέψεις για τις αποδοχές των μελών του ΕΣΡ, αφού προβλέπεται πως «το ΕΣΡ με απόφαση του, ορίζει το ύψος των πρόσθετων αμοιβών των πάσης φύσεως επιτροπών και ομάδων εργασίας που συγκροτεί».
Ωστόσο, οι εξυπηρετήσεις του Θ. Λιβάνιου σε εκδοτικά συμφέροντα δεν σταματούν εκεί, αφού το νομοσχέδιο απαντά και σε ένα ακόμα ημιτελές έργο που άφησε πίσω του ο Στ. Πέτσας, και συγκεκριμένα, το περιβόητο πλέον «πρόγραμμα ενίσχυσης του Τύπου», το οποίο η κυβέρνηση και πάλι είχε πάρει πίσω ασμένως, όταν ο Στ. Πέτσας προέβλεπε ακόμα και την ενίσχυση εφημερίδων όπως το Μακελειό. Σήμερα, ο Θ. Λιβάνιος φέρνει ρύθμιση μέσω του νομοσχεδίου, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει την ενίσχυση του Τύπου, μέσω της χρηματοδότησης για την εξόφληση οφειλόμενων εισφορών των εφημερίδων προς τον ΕΔΟΕΑΠ και συγκεκριμένα του 2% επί του τζίρου, καλύπτοντας τα χρέη εκδοτών στα ασφαλιστικά ταμεία. Παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα να ρυθμιστούν οφειλές εργοδοτικών εισφορών προς ΕΔΟΕΑΠ, με έως και 72 δόσεις.
Μία ακόμα ευνοϊκή ρύθμιση, αφορά τις μελλοντικές άδειες συνδρομητικών υπηρεσιών μέσω επίγειου σήματος, ευνοώντας και πάλι τους καναλάρχες. Συγκεκριμένα, όσοι ήδη κατέχουν μία από τις έξι τηλεοπτικές άδειες θα προηγηθούν κατά τη χορήγηση από το ΕΣΡ άδειας παροχής συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών.
Σε γραφή Πέτσα και υπογραφή Λιβάνιου το νομοσχέδιο για τα ΜΜΕ και τα συμφέροντα των ιδιοκτητών τους
Τα κόμματα
«Δίνουμε την κατάλληλη ώθηση στην ΕΡΤ ΑΕ να καταστεί ένας σύγχρονος πάροχος υπηρεσιών μέσων επικοινωνίας, εφάμιλλος -αν όχι καλύτερος- αντίστοιχων δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αξιοποιεί όλα τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα με σεβασμό στον σκοπό της παροχής δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας και της συμβολής στην ενημέρωση, τη μόρφωση και την ψυχαγωγία του ελληνικού λαού», δήλωσε ο εισηγητής της ΝΔ, Παναγής Καππάτος και πρόσθεσε: «Έχει γίνει, άλλωστε, ήδη, ευδιάκριτη η σημαντική αλλαγή που έχει επέλθει στη φυσιογνωμία της ΕΡΤ τους τελευταίους μήνες, μία αλλαγή που εντοπίζεται στην κουλτούρα διοίκησης, τη διάρθρωση των τηλεοπτικών προγραμμάτων και πολύ περισσότερο την προσαρμογή της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στον νέο πολυεπίπεδο ψηφιακό κόσμο». Ο βουλευτής της ΝΔ επισήμανε τη μετατόπιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον ψηφιακό κόσμο, για να υπογραμμίσει την «ανθεκτικότητα» που πρέπει να επιτευχθεί, «την ικανότητα, δηλαδή, της ραδιοτηλεοπτικής αγοράς να αντέξει την κρίση, να προσαρμοστεί στο νέο ψηφιακό τοπίο και να θωρακιστεί από κραδασμούς που μπορεί και πρέπει να αποφύγει». Με δεδομένο το γεγονός πως η επόμενη μέρα και στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο θα απέχει κατά πολύ από εκείνο που γνωρίζουμε σήμερα, «είναι σημαντικό να προνοήσουμε ώστε οι μεταβολές που θα επέλθουν να αποκτήσουν σύντομα θετικό πρόσημο», είπε ο κ. Καππάτος.
«Κραυγαλέες εξυπηρετήσεις» κατήγγειλε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Νατάσα Γκαρά, η οποία κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προχωράει, εν μέσω κρίσης, στην απαλλαγή των καναλαρχών από την πληρωμή των δόσεων για τις τηλεοπτικές άδειες, με έκπτωση που ξεπερνάει το 98%, και με διατάξεις που οδηγούν στη μείωση του ορίου των 400 εργαζομένων στα κανάλια και σε απολύσεις. Κατηγόρησε, επίσης, την κυβέρνηση ότι προχωράει σε προκλητικές αυξήσεις μισθών σε «ημέτερους» της ΕΡΤ και του ΑΠΕ. Νερό στον μύλο της αντιπαράθεσης ήρθε να ρίξει ο τρόπος που καλύφθηκε από τη δημόσια τηλεόραση το γεύμα στην οικία του βουλευτή Χριστόδουλου Στεφανάδη στην Ικαρία, με τον ΣΥΡΙΖΑ να καταγγέλλει ότι υπήρξε «ραβασάκι λογοκρισίας» προκειμένου να μην προβληθούν εικόνες από το μπαλκόνι στην κατοικία του βουλευτή της ΝΔ. «Ακόμη και ο πιο φιλικός στην κυβέρνηση πολίτης καταλαβαίνει ότι υπάρχει ένας αόρατος αρχισυντάκτης που δίνει γραμμή σε όλα τα συστημικά ΜΜΕ. Ο αόρατος αρχισυντάκτης κατοικοεδρεύει στο Μαξίμου και έχει “πλοκάμια” σε όλα τα ΜΜΕ. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από τον διορισμό του διευθυντή του Γραφείου Τύπου του κ. Μητσοτάκη, του κ. Ζούλα, σε πρόεδρο της διοίκησης της ΕΡΤ, που με τον σημερινό νόμο η κυβέρνηση τού δίνει και μισθό αρεοπαγίτη», ανέφεραν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Στο ίδιο κλίμα και ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής, Βασίλης Κεγκέρογλου, χαρακτήρισε πρόκληση «την ώρα που καλούμε τους πολίτες να κλειστούν από τις έξι το απόγευμα στα σπίτια τους και να τηρήσουν τα μέτρα που εισηγούνται οι επιστήμονες με ευλάβεια, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την πανδημία, κυβερνητικά στελέχη -και κυρίως ο πρωθυπουργός- συνωστίζονται για να γευματίσουν». Εξίσου προκλητική, όπως σημείωσε ο εισηγητής του Κινήματος Αλλαγής, είναι και «η παρέμβαση για να αποσιωπηθεί από τα δημόσια μέσα, από τα μέσα ενημέρωσης, το γεγονός και το ανυπόγραφο σκονάκι», το οποίο «είναι παραπάνω από σίγουρο ότι υπήρξε». Ως προς τα δύο «επίμαχα» ζητήματα, δηλαδή ο αριθμός των εργαζομένων στους τηλεοπτικούς σταθμούς και η έκπτωση στη δόση των τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας εμβέλειας, για την άδεια, το Κίνημα Αλλαγής έχει τονίσει ότι πρώτον, η αξιολόγηση του πλαφόν των εργαζομένων πρέπει να γίνει μετά την πανδημία και μέχρι τότε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επιδότησης εργασίας για όλα -ανεξαιρέτως- τα μέσα και δεύτερον, να υπάρξει διευκόλυνση στην καταβολή του ετήσιου μισθώματος, ακόμα και με μετακίνηση για όσο χρόνο θα διαρκέσει, όχι όμως διαγραφή. Προτείνει, επίσης, ανάλογη ρύθμιση να υπάρξει για τα περιφερειακά κανάλια, με καταβολή μέρους του μισθώματος που αφορά τη Digea.
«Η περίπτωση της ΕΡΤ είναι μια ακόμη χαρακτηριστική περίπτωση για το πώς τα αστικά κόμματα -η Νέα Δημοκρατία, ο ΣΥΡΙΖΑ, το Κίνημα Αλλαγής- ενώ συμφωνούν στην ουσία της πολιτικής, τσακώνονται για το ποιος έχει το πάνω χέρι στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής. Άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς», κατήγγειλε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Μανώλης Συντυχάκης, και επεσήμανε ότι η γραπτή οδηγία για το τι έπρεπε να προβληθεί από την επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ικαρία «δεν αποτελεί μόνο άθλια προσπάθεια λογοκρισίας από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αποτελεί και απόδειξη για τη μεταχείριση της ΕΡΤ ως κυβερνητικό φερέφωνο». Ως προς τις διατάξεις του νομοσχεδίου, ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ είπε ότι και η ευρωενωσιακή Οδηγία και οι άλλες διατάξεις έχουν στόχο την «κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων που δραστηριοποιούνται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και την πλήρη υποταγή της ενημέρωσης στις απαιτήσεις της κυρίαρχης τάξης και ιδεολογίας». Σύμφωνα με τον κ. Συντυχάκη, αντί η κυβέρνηση να στηρίξει το δημόσιο σύστημα υγείας, χαρίζει την ετήσια δόση που πρέπει να καταβάλλουν οι καναλάρχες για την απόκτηση άδειας, και από την άλλη, ταυτόχρονα, επιδεινώνει τη θέση των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης.
Απολύσεις στα ΜΜΕ, «με πολλά ακόμα τεχνάσματα» που θα χρησιμοποιήσουν οι καναλάρχες, προέβλεψε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Χήτας και υπογράμμισε ότι τα 3,5 εκατομμύρια, «που χαρίζονται στους καναλάρχες», δεν είναι χρήματα της κυβέρνησης αλλά του ελληνικού λαού. Όπως, εξάλλου, τονίζει η Ελληνική Λύση, «την ίδια ώρα που τα περιφερειακά κανάλια οδηγούνται ουσιαστικά σε οικονομική εξόντωση, τους αφαιρείται, όμως, μία πολύ σημαντική πηγή εσόδων από τη μετάδοση τηλεοπτικών διαφημίσεων και χρονοθυρίδων τηλεπώλησης». Αναφορικά με τις ανώνυμες οδηγίες στην ΕΡΤ για τον τρόπο προβολής της επίσκεψης του πρωθυπουργού στην Ικαρία, ο κ. Χήτας παρατήρησε πως ακόμα και αν δεν υπήρξε ποτέ, “υπάρχουν τα non paper στον χώρο της δημοσιογραφίας», με οδηγίες ποιον να στηρίξουν τα ΜΜΕ και ποιον να αποδομήσουν. Γενικότερα, η Ελληνική Λύση θέτει ζήτημα για την παραβίαση των αρχών της πολυφωνίας από τα ΜΜΕ, όπως υποστήριξε.
«Τους μήνες που διαχειρίζεται τη διακυβέρνηση της χώρας η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ένα πράγμα έχουμε δει μόνο: Χειραγώγηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, υποκρισία, ψεύδη και ειρωνεία από πλευράς της», ανέφερε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Φωτεινή Μπακαδήμα, η σημείωσε, ωστόσο, ότι «δυστυχώς, η ΕΡΤ ποτέ δεν λειτουργούσε ανεξάρτητα είτε είναι κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία είτε τα υπόλοιπα κόμματα του μνημονιακού τόξου». «Πλέον, η ΕΡΤ έχει εργαλειοποιηθεί και πραγματικά η Νέα Δημοκρατία έχει πάει την όλη χειραγώγηση της δημόσιας τηλεόρασης σε άλλο επίπεδο», πρόσθεσε. Αναφορικά με τις διατάξεις για τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλήνιας εμβέλειας, η βουλευτής του ΜέΡΑ25 κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι αντί να ενισχύσει το ΕΣΥ και να στηρίξει όσους έχουν «χτυπηθεί» από τα «οικονομικά απόνερα της πανδημίας», «χαρίζει χρήματα στους καναλάρχες» και προχωρά σε «εξυπηρετήσεις των ιδιοκτητών των συστημικών μέσων» και σε εξυπηρετήσεις «γαλάζιων παιδιών».
Τροπολογία ΣΥΡΙΖΑ για την επιλογή διοίκησης της ΕΡΤ από τη Βουλή
Τροπολογία για την επιλογή της διοίκησης της ΕΡΤ από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, κατέθεσαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, όπως είχε προαναγγείλει ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Αλέξης Τσίπρας στην τελευταία ομιλία του στην Ολομέλεια.
Συγκεκριμένα ο Τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης Μάριος Κάτσης και η Αναπληρωτής Τομεάρχης Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, Νατάσα Γκαρά, κατέθεσαν την τροπολογία στο νομοσχέδιο του υφυπουργού Παρά τω Πρωθυπουργώ αρμόδιου για θέματα Επικοινωνίας και Ενημέρωσης.
Στην αιτιολογική έκθεση, οι βουλευτές τονίζουν πως με την προτεινόμενη διάταξη, η επιλογή του προέδρου, διευθύνοντος συμβούλου και των μη αιρετών μελών του Δ.Σ. της ΕΡΤ Α.Ε. γίνεται πλέον με απόφαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής και όχι με απλή γνωμοδότηση, που λαμβάνεται με την αυξημένη πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών της. Με τη ρύθμιση αυτή, επιτυγχάνονται ευρύτερες συναινέσεις, που εγγυώνται ότι στο Δ.Σ. θα επιλέγονται οι βέλτιστοι υποψήφιοι και όχι οι αρεστοί στην εκάστοτε κυβέρνηση, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι η ΕΡΤ Α.Ε. θα λειτουργεί ως δημόσια – και όχι ως κρατική, πολλώ δε μάλλον κυβερνητική – ραδιοτηλεόραση.