Όταν το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Βολιβίας αποφάσισε και πάλι , για τέταρτη φορά φέτος, την αναβολή των εκλογών, και τη μετάθεσή τους από την 6η Σεπτεμβρίου στην 18η Οκτωβρίου, η ντε φάκτο κυβέρνηση της Ζανίν Ανιές βρέθηκε αντιμέτωπη με επεισόδια και διαδηλώσεις, κινητοποιήσεις και οδοφράγματα, που είχε να δει από το Νοέμβριο του 2019. Στα τέλη Ιουλίου η χώρα είχε πάλι πάρει φωτιά. Η αντίστοιχη ΓΣΕΕ της Βολιβίας (Βολιβιανό Εργατικό Κέντρο, Central Obrera Boliviana, or COB), οι ενώσεις των αγροτών, οι οργανώσεις των Ιθαγενών, είχαν βγει στο δρόμο απαιτώντας να γίνουν οι εκλογές την 6η Σεπτεμβρίου, όπως είχε οριστεί. Την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, οι διαμαρτυρόμενοι πολίτες είχαν στήσει περισσότερα από 200 οδοφράγματα σε 75 περιοχές της χώρας (τα οποία δέχονταν τις επιθέσεις των φασιστών καθημερινά). Χρειάστηκε η παρέμβαση του Έβο Μοράλες και του κόμματος του, Κίνημα προς το Σοσιαλισμό (Movimiento al sosalismo, MAS), για να γίνει αποδεκτή, ως οριστική όμως, η νέα ημερομηνία, και με σχετικό ψήφισμα από το κοινοβούλιο της χώρας, όπου το MAS συνεχίζει να έχει την πλειοψηφία.

Η δικαιολογία της ντε φάκτο κυβέρνησης, και για τη νέα αναβολή, ήταν η πανδημία. Που άφησε χιλιάδες νεκρούς πίσω της, με κατεστραμμένο το σύστημα υγείας, τους φτωχούς να ξέρουν ότι αν δεν πεθάνουν από τον ιό θα πεθάνουν από την πείνα, και μια ανίκανη ντε φάκτο κυβέρνηση: όταν το Μάρτιο ξεκίνησε η καραντίνα, η Ανιέζ είχε καλέσει τον πληθυσμό «να νηστεύει και να προσεύχεται» για να αντιμετωπίσει την πανδημία. Ούτε λόγος για τεστ ή ενίσχυση του συστήματος υγείας ή των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, «εκλεκτών» θυμάτων του ιού. Από την αρχή της πανδημίας, που έπρεπε να τη διαχειριστούν οι αμερικανοκίνητοι πραξικοπηματίες, το 38% του πληθυσμού της Βολιβίας έχει χάσει όλο του (100%) το εισόδημα. Δεν έχει καμμία πηγή βιοπορισμού. Οι προβλέψεις λένε ότι το ποσοστό θα ανέβει στο 45% του πληθυσμού ως το τέλος του χρόνου, και αν η κατάσταση συνεχιστεί.

Η πανδημία δεν απασχόλησε, παρά μόνον ως δικαιολογία, την ντε φάκτο κυβέρνηση. Είχε σοβαρότερες δουλειές να κάνει: διακοπή των δημοσίων έργων, πάγωμα όλων των κρατικών επενδύσεων και προετοιμασία ιδιωτικοποιήσεων, με αρπαγή της γης από τους Ιθαγενείς. Και, φυσικά, δίωξη των στελεχών του MAS ως «τρομοκρατών», συλλήψεις δημοσιογράφων, κλείσιμο των εφημερίδων και των ραδιοσταθμών των ιθαγενών… Παράλληλα, η διαφθορά και ο χρηματισμός θέλαν να κρυφτούν, αλλά η χαρά της εξουσίας δεν τους άφηνε: Το Μάιο που μας πέρασς, ο ντε φάκτο υπουργός Υγείας Μαρσέλο Ναβάχας συνελήφθη και αποπέμφθηκε γιατί στα χαρτιά φαινόταν ότι πλήρωσε για απαρχαιωμένους και πρακτικά άχρηστους αναπνευστήρες πέντε εκατομμύρια δολάρια – το τριπλάσιο της αξίας τους, πριν φανεί ότι δεν είχαν καμμία αξία.

Ήταν λογικός κι αναμενόμενος, σε αυτό το πλαίσιο, ο καλπασμός των ποσοστών του MAS, την ώρα που βούλιαζαν οι δυνάμεις της χριστανικής ρατσιστικής ακροδεξιάς και του πραξικοπήματος. Ακόμη και οι αντιδράσεις και οι φωνές της (αναμενόμενης) ριζοσπαστικοποίησης των ιθαγενών και εργατικών πληθυσμών, ειδικά μετά την αποδοχή της νέας ημερομηνίας, δεν στέρησαν ποσοστά από το κόμμα του Μοράλες – εναλλακτική όντως δεν υπάρχει για τον κινηματικό πληθυσμό.

Πριν λοιπόν φτάσουμε (;) στις εκλογές του Οκτώβρη, οι πραξικοπηματίες χτύπησαν με την έκθεση της προσωπικής ζωής του Έβο Μοράλες – που υπήρξε και στο παρελθόν η αχίλλειος πτέρνα του. Είναι το τελευταίο τους όπλο πριν το απολύτως τελευταίο όπλο – πιθανή επ’ αόριστον αναβολή των εκλογών, αντιλαϊκή βία και καταστολή σε μεγάλη κλίμακα, να οδηγήσουν σε εμφύλιο τη χώρα.

Έτσι, προ εβδομάδος, ο ντε φάκτο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Γουίδο Μελγάρ, κίνησε διαδικασία κατά του Έβο Μοράλες για αποπλάνηση ανηλίκου και δoυλεμπόριο. Η ανακοίνωση έγινε με κάθε επισημότητα στη Λα Παζ, μπροστά σε ντόπιο κι ξένο Τύπο και αφορούσε στη σχέση του Έβο Μοράλες με την, 19χρονη σήμερα, Νοεμί Μενέσες. Σύμφωνα με τους ντε φακτο επί της Δικαιοσύνης, η σχέση του Μοράλες με την Νοεμί είχε ξεκινήσει όταν η νεαρή γυναίκα ήταν ανήλικη, δηλ., προ διετίας, στα 17 της χρόνια. Η κατηγορία του δουλεμπορίου αφορά σε ταξίδια που έκανε, μετά την ενηλικίωσή της στα 18, για να συναντήσει το Μοράλες εκτός χώρας – στο Μεξικό και την Αργεντινή, όπου κατέφυγε μετά το πραξικόπημα. Ταξίδια που έγιναν εν γνώσει της οικογένειάς της, που ενέκρινε τη σχέση, όπως έγινε γνωστό. Και γι’ αυτό, νομικώς, η κατηγορία δεν στέκει, είναι αβάσιμη και μόνο στόχο έχει τη δημιουργία εντυπώσεων. Κάτι που το πέτυχε.

Ο λόγος για την προσθήκη της κατηγορίας του δουλεμπορίου, ή, όπως παλαιότερα καταγράφονταν στα ελληνικά ΜΜΕ, του «εμπορίου Λευκής Σαρκός», όταν αφορούσε σε γυναίκες, προσετέθη διότι είναι και το μόνο κακούργημα που μπορεί να προσαφθεί στον Μοράλες, και επιφέρει ποινή 15 ετών. Αντιθέτως, η αποπλάνηση ανηλίκου επιφέρει διετή ποινή φυλάκισης και δεν μπορεί καν να γίνει αποδεκτή σε Βολιβιανό δικαστήριο, αν οι γονείς συμφωνούν στη σχέση. Στη Βολιβία, η σχέση με κορίτσι κάτω των 14 ετών θεωρείται βιασμός και άνω των 14 ετών θεωρείται αποπλάνηση, εφόσον δεν συμφωνούν οι γονείς.

Εδώ οφείλουμε να αναφέρουμε ότι η νεαρή γυναίκα, που έχει εγκαταλείψει τη Βολιβία, έκανε λόγο για χρήση βίας κατά την ανάκρισή της, για τη σχέση της αυτή, που ήρθε στο φως από τον έλεγχο κινητού τηλεφώνου, συγγενούς της νέας και μέλους του MAS.

Ο Έβο Μοράλες, 60 ετών σήμερα, είναι δηλωμένος κατά του γάμου. Και τα δύο παιδιά που έχει αποκτήσει, τα έχει αναγνωρίσει εκτός γάμου. Παλαιότερες «σκανδαλώδεις» σχέσεις του έχουν απασχολήσει τον τοπικό και διεθνή Τύπο, και η συμπάθεια του στις αρκετά νεώτερές του γυναίκες δεν είναι κάτι νέο. Προ ολίγων ετών είχε κατηγορηθεί για τη σχέση του με 15χρονη, η οποία έγινε κα μητέρα ενός από τα παιδιά του. Άλλες οκτώ νεαρές γυναίκες τον έχουν κατηγορήσει και μηνύσει για αποπλάνηση όταν ήταν ανήλικες, και υποστήριξαν ότι έγιναν μητέρες από το Μοράλες, αλλά οι κατηγορίες δεν αποδείχθηκαν. Η δε σχέση του με την (ανήλικη) Γκαμπριέλα Ζαπάτα, στέλεχος κινεζικής επιχείρησης, είχε πάρει διαστάσεις και λόγω της ανάθεσης στην εταιρία της Ζαπάτα συμβολαίων άνω των 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Το σκάνδαλο Ζαπάτα – που ο αντιπρόεδρος του Μοράλες, Αλβάρο γκαρσία Λινέρα, είχε χαρακτηρίσει «στημένο από διεφθαρμένους πολιτικούς, ψεύτες των μήντια και μαφιόζους δικηγόρους»-  είχε παίξει ρόλο, όπως όλα είχαν δείξει τότε, στην απώλεια του δημοψηφίσματος από το MAS, το 2016, όταν επιδιώχθηκε συνταγματική αναθεώρηση που θα επέτρεπε ακόμη μια θητεία στο Μοράλες.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι φωτογραφίες με τη Νοεμί, γέμισαν εφημερίδες και κοινωνικά δίκτυα στη Βολιβία. Το ηθικό μέρος δεν αντιστοιχεί με το νομικό, και γι’ αυτό επέφεραν εν μέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στιγματισμό του Μοράλες, αντιδράσεις εντός του MAS και επιβάρυνση του κλίματος στο κόμμα, όπου πολλοί επιθυμούσαν σύγκρουση με την κυβέρνηση και καμμία αλλαγή στην ημερομηνία των εκλογών. Μπορεί ο Μοράλες να δήλωσε ότι «δε συμφωνεί με την μετατροπή των ιδιωτικών ζητημάτων σε πολιτικά», αλλά η κοινή γνώμη, και μες στο κόμμα του, δεν συμφωνεί. «Δεν έχουμε λόγο να εμπλακούμε σε αυτά, ο νόμος και η δικαιοσύνη έχουν το λόγο», έγραφε η επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε η πρόεδρος της γερουσίας και μέλος του MAS, Εύα Κόπα, δίνοντας το στίγμα. Και αν, όπως είχε πει το 2016 ο πολιτικός αναλυτής Κάρλος Τοράνζο, μετά το δημοψήφισμα του ’16, ο λαός είχε αρχίσει να ξεχνά την υπόθεση Ζαπάτα – πολλά στοιχεία της οποίας αποδείχθηκαν κατασκευές-, το αποτέλεσμα εκείνο δεν άλλαξε. Και, σήμερα, δεν υπάρχει χρόνος ούτε ΜΜΕ ούτε καν ο Μοράλες εντός της χώρας, για να απαντήσει στην – κατασκευασμένη ή μη, λίγη σημασια έχει, με δεδομένα και το τεκμήριο της αθωότητας και τις δηλώσεις της Νοεμί- εναντίον του κατηγορία. Η δυνατότητα του MAS να ξεφύγει από τη σκιά του Μοράλες – ή και να τον εγκαταλείψει; –  είναι περιορισμένη και το σκάνδαλο μπορεί να δει τα νικηφόρα ποσοστά που του δίνουν οι δημοσκοπήσεις να μειώνονται.