Οι αποκαλύψεις για υποκλοπές από αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες σε βάρος συμμάχων των ΗΠΑ, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και μεμονωμένα κράτη-μέλη της, ξεδιπλώνουν τα τελευταία 24ωρα ένα… κατασκοπευτικό «θρίλερ» άνευ προηγουμένου. 

Αφορμή όσα διέρρευσε σε ξένα Μέσα Ενημέρωσης ο -καταζητούμενος στις ΗΠΑ- πρώην σύμβουλος της αμερικανικής National Security Agency (NSA), Edwad Snowden. Το νήμα άρχισε να ξετυλίγεται όταν το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel αποκάλυψε, επικαλούμενο απόρρητα έγγραφα, ότι οι ΗΠΑ μέσω της NSA είχαν υπό συστηματική παρακολούθηση τις επικοινωνίες της διπλωματικής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουάσινγκτον και ότι όχι μόνο είχαν τοποθετήσει κοριούς παρακολούθησης στο κτίριο της αντιπροσωπείας, αλλά είχαν πρόσβαση και στο εσωτερικό δίκτυο των υπολογιστών της αποστολής. Ανάλογη ήταν η «παγίδευση» και της αποστολής της Ε.Ε. στα Ηνωμένα Έθνη, στη Νέα Υόρκη. 

Οι αποκαλύψεις του Der Spiegel, ειδικά για τη Γερμανία, συνεχίστηκαν. Τουλάχιστον 500 εκατομμύρια τηλεφωνικές συνδέσεις, ηλεκτρονικά μηνύματα και γραπτά μηνύματα κινητής τηλεφωνίας στη Γερμανία παρακολουθούσε κάθε μήνα η NSA – κατά τις «κανονικές» ημέρες, παρακολουθούνταν περίπου 20 εκατομμύρια τηλεφωνικές συνδέσεις και 10 εκατομμύρια συνδέσεις στο διαδίκτυο. 

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι αντιδράσεις από την πλευρά της Ευρώπης ήταν οξύτατες. Τόσο η Ε.Ε., όσο και η Γερμανία και η Γαλλία, έσπευσαν να ζητήσουν εξηγήσεις από τις ΗΠΑ, με την αμερικανική Εθνική Διεύθυνση Υπηρεσιών Πληροφοριών (ODNI), στην οποία υπάγονται οι 17 υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας -μεταξύ των οποίων και η NSA- να διαβεβαιώνει ότι η αμερικανική πλευρά θα «απαντήσει με τον προσήκοντα τρόπο, δια της διπλωματικής οδού». 

Ωστόσο, πολύ σύντομα τη σκυτάλη των αποκαλύψεων, με νέες λεπτομέρειες για τη δράση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, πήρε η βρετανική Guardian. Μεταξύ όσων δημοσίευσε, αναφέρεται ότι βρισκόταν υπό παρακολούθηση και η ελληνική αποστολή στον ΟΗΕ, μία επιχείρηση που έφερε την κωδική ονομασία «Πάουελ», αλλά και η ελληνική πρεσβεία.

Σύμφωνα με τον Guardian, η επιχείρηση παρακολούθησης της γαλλικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ ονομάστηκε «Μπλάκφουτ» και αυτή που είχε στόχο την πρεσβεία της Γαλλίας στην Ουάσιγκτον «Ουάμπας». Η πρεσβεία της Ιταλίας στην Ουάσιγκτον ήταν στόχος μιας επιχείρησης με την κωδική ονομασία «Μπρινό», ενώ η παρακολούθηση της ελληνικής αποστολής στον ΟΗΕ έφερε την κωδική ονομασία «Πάουελ» και η επιχείρηση εναντίον της ελληνικής πρεσβείας την ονομασία «Κλοντάικ».

Το μεταδίδει το Spiegel

Ανεξέλεγκτες διαστάσεις παίρνει το σκάνδαλο των αμερικανικών παρακολουθήσεων μέσω της NSA. Από την αμερικανική κατασκοπεία δεν φαίνεται να γλίτωσε ούτε η Α. Μέρκελ, αποκαλύπτει το Spiegel

Τουλάχιστον μισό δισεκατομμύριο τηλεφωνικές συνδέσεις, ηλεκτρονικά μηνύματα και γραπτά μηνύματα κινητής τηλεφωνίας παρακολουθεί κάθε μήνα στη Γερμανία η αμερικανική υπηρεσία ασφαλείας NSA, σύμφωνα με δημοσίευμα στο τρέχον τεύχος του περιοδικού.
 
Στόχος αυτής της κατασκοπείας είναι όχι μόνον η γερμανική κυβέρνηση, αλλά, όπως πιθανολογείται, και η ίδια η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Επικαλούμενο έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή του πρώην συνεργάτη της NSA, Έντουαρντ Σνόουντεν, το περιοδικό συμπεραίνει, ότι «η παρακολούθηση γίνεται με την έγκριση του Λευκού Οίκου».

Ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία βρίσκεται στο επίκεντρο της αμερικανικής κατασκοπείας σχετίζεται με το γεγονός ότι μαζί με 30 περίπου άλλες χώρες συγκαταλέγεται σε μια ομάδα «εταίρων της τρίτης κατηγορίας, τις οποίες μπορεί και παρακολουθεί όπως έχει ισχυριστεί η ίδια η NSA. Σύμφωνα με απόρρητο ντοκουμέντο το οποίο επικαλείται το SPIEGEL, εξαίρεση αποτελούν οι εταίροι της “δεύτερης κατηγορίας”: η Μεγάλη Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.
 
Η δημοσίευση των νέων στοιχείων, που καθιστούν τη Γερμανία στόχο νούμερο ένα της αμερικανικής κατασκοπείας στην ΕΕ, δημιουργούν μια νέα κατάσταση. Το βέβαιο είναι ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν θα έχει πλέον την ευχέρεια να χειριστεί το όλο θέμα με την Ουάσιγκτον «κεκλεισμένων των θυρών».

Σε μία πρώτη αντίδραση μέλους της κυβέρνησης, η υπουργός Δικαιοσύνης, Ζαμπίνε Λοϊτχόιζερ-Σνάρενμπεργκερ, δηλώνει ότι αν πράγματι ευσταθούν τα δημοσιεύματα, τότε η δραστηριότητα της αμερικανικής κατασκοπείας στη Γερμανία θυμίζει “συμπεριφορά μεταξύ εχθρών την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου”. Η ίδια επισήμανε ότι «ξεπερνά κάθε όριο το ότι οι φίλοι μας στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τους Ευρωπαίους σαν εχθρούς».
 

Την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης ζητούν την ίδια ώρα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που κάλεσαν την Α. Μέρκελ να ζητήσει άμεσα εξηγήσεις από την Ουάσιγκτον.

Το ζήτημα απασχολεί στο μεταξύ και την ομοσπονδιακή εισαγγελία στην Καρλσρούη η οποία αξιολογεί όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για τα προγράμματα παρακολούθησης, προκειμένου να αποφασιστεί εάν και πότε θα ξεκινήσει επίσημα έρευνες. Αυτό τουλάχιστον είπε προς το Spiegel εκπρόσωπος των εισαγγελικών αρχών, θεωρώντας σχεδόν βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν μηνύσεις.

Η Ε.Ε. ζητεί εξηγήσεις

Μετά από τις αποκαλύψεις του Der Spiegel, οι Βρυξέλλες απαίτησαν εξηγήσεις για το αμερικανικό πρόγραμμα κατασκοπείας, προειδοποιώντας μάλιστα για εν δυνάμει συνέπειες στη διαπραγμάτευση μιας διατλαντικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών.

«Οι εταίροι δεν κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο!», δήλωσε την Κυριακή στο Λουξεμβούργο η ευρωπαία επίτροπος Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ. «Δεν μπορούμε να διαπραγματευόμαστε μια μεγάλη διατλαντική αγορά όταν υπάρχει η παραμικρή υπόνοια πως οι εταίροι μας κάνουν υποκλοπές στα γραφεία των ευρωπαίων διαπραγματευτών», πρόσθεσε, ζητώντας από τις ΗΠΑ «να διαλύσουν πολύ γρήγορα αυτές τις υπόνοιες».

Από την πλευρά του, ο ευρωπαίος επίτροπος Εμπορίου Κάρελ Ντε Γκαχτ δήλωσε, μιλώντας σε βελγικό τηλεοπτικό κανάλι πως, αν οι κατηγορίες αυτές επιβεβαιωθούν, η υπόθεση είναι «πολύ σοβαρή».

«Καθαρότητα, αλήθεια και διαφάνεια: αυτά είναι που μπορούμε και που πρέπει να περιμένουμε από τους φίλους και συμμάχους μας. Οι αμερικανικές εξηγήσεις είναι απαραίτητες και κατεπείγουσες», έγραψε στον λογαριασμό του στο twitter ο γάλλος επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ.
 
Και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς έκανε λόγο για ένα πιθανόν «τεράστιο σκάνδαλο», ενώ ο οικολόγος ευρωβουλευτής Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ ζήτησε να σταματήσουν αμέσως οι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για μια διατλαντική συνθήκη ελεύθερων συναλλαγών, όσο δεν υπογράφεται συμφωνία με τις ΗΠΑ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Εξηγήσεις ζήτησαν από τις ΗΠΑ τόσο η Γερμανία όσο και η Γαλλία. «Αυτά τα γεγονότα, αν επιβεβαιωθουν, είναι εντελώς απαράδεκτα», δήλωσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Λοράν Φαμπιούς.

Η γαλλίδα υπουργός Δικαιοσύνης Κριστιάν Τομπιρά προχώρησε περισσότερο λέγοντας πως, αν η Ουάσινγκτον πραγματοποίησε πράγματι τις επιχειρήσεις κατασκοπείας που περιγράφονται από το Der Spiegel, αυτό θα ήταν «μια αχαρακτήριστη εχθρική πράξη».

Για τη γερμανίδα ομόλογό της Ζαμπίνε Λόιτχοϊσερ-Σνάρενμπεργκερ, η οποία ζήτησε επίσης να δοθούν «εξηγήσεις, αμέσως και λεπτομερώς», αυτό «φέρνει στο νου ενέργειες μεταξύ εχθρών στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου».
 
Η αμερικανική Εθνική Διεύθυνση Υπηρεσιών Πληροφοριών (ODNI), στην οποία υπάγονται οι 17 υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας, μεταξύ των οποίων και η NSA, ανέφερε σε ανακοίνωσή της πως οι ΗΠΑ «θα απαντήσουν με τον προσήκοντα τρόπο» στην Ε.Ε. και στα κράτη μέλη της μέσω των διπλωματικών οδών.