Ο ρόλος του Ιράν και της Ρωσίας στη Συρία. Η ιστορία της απαγωγής των Μοναχών. Τα λύτρα του Κατάρ κι ένα μπουκάλι κρασί. Δεύτερη μέρα, μέρος δεύτερο.

Η Αλ-Νούσρα είναι, ήταν, ήταν και δεν ήταν, ανάλογα τη χρονιά και τις συμμαχίες, το τοπικό παρακλάδι της Αλ-Κάιντα. Σύριοι σαλαφιστές ισλαμιστές, παιδιά του σαουδαραβικού ουαχαμπικού Ισλάμ, που όταν «σκότωσαν κάποιους από αυτούς τους τρομοκράτες [της Αλ Νούσρα] στα βουνά, βρήκαν κούτες με δολλάρια, εκατοντάδες χιλιάδες δολλάρια. Τι να τα κάναν στα βουνά, πες μου, που ζούσαν σαν αγρίμια;».

Αυτά είχαν να τους στείλουν το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία, που ήθελε και θέλει ένα κομμάτι της Συρίας. Και όπλα. Πολλά όπλα. Το Κατάρ μάλιστα, τους χρηματοδοτούσε δια των απαγωγών: οι σαλαφιστές απήγαγαν κάποιον, το Καταρ πλήρωνε τα λύτρα, και η χρηματοδότηση δεν μπορούσε να χαρακτηριστεί υποβοήθηση της τρομοκρατίας.

Ο τότε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τζο Μπάιντεν, είχε πει το 2014 πως «Εκατοντάδες εκατομμύρια δολλάρια και δεκάδες χιλιάδες τόνοι όπλων στέλνονται από την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ […] στην Αλ Νούσρα και την Αλ Κάιντα». Δεν εξήγησε, βέβαια, γιατί πριν το 2013, τα όπλα της Αλ Νούσρα ήταν αμερικάνικα. Πέσαν μάλλον στα χέρια τους, μας έλεγαν, όταν η CIA έστελνε όπλα μόνο στους «καλούς εχθρούς» του Άσαντ. Μόνο το 2015, όταν τα στοιχεία άρχισαν να φωνάζουν πως, η CIA δεν κάνει τέτοιες διακρίσεις, το Πεντάγωνο των ΗΠΑ παραδέχθηκε πως είχε δώσει και φορτηγά και όπλα στην Νούσρα. Δηλαδή, όχι ακριβώς, τα έδωσε σε αμερικανοεκπαιδευμενους αντάρτες των αντιΑσαντικών Νέων Συριακών Δυνάμεων, κι αυτοί τα έδωσαν στην Νούσρα, οπότε, αθώοι του αίματος… όσο για το Ισραήλ, σύμφωνα με πρώην στέλεχος της Μοσάντ, βοηθούσε με κάθε τρόπο, ακόμη και ιατρικά, τους πληγωμένους σαλαφιστές «ώστε να μπορούν γρήγορα να γυρίσουν στη μάχη». Το επίσημο Ισραήλ αρνείται την κατηγορία.

Η Νούσρα ήταν που απήγαγε τις 13 μοναχές και τρεις φιλοξενούμενες γυναίκες, από το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας, στη Μααλούλα, το Δεκέμβρη του 2013. Στα 55 χιλιόμετρα έξω από τη Δαμασκό. Τα λύτρα πλήρωσε, όπως πάντα, το Κατάρ, κι ο Άσαντ απελευθέρωσε πάνω από 150 σαλαφιστές, γυναίκες και άντρες, για να τις αφήσουν ελεύθερες.

«Θέλανε το Μοναστήρι για να βάλουν εδώ ελεύθερους σκοπευτές. Οταν μπήκαν μέσα, κρυφτήκαμε στη σπηλιά, στη στοά, κάτω από την κουζίνα, για δέκα μέρες. Μετά, μας βρήκαν και μας πήραν από δω. Τους παρακαλέσαμε, αφήστε μας εδώ, κρατήστε μας εδώ στο Μοναστήρι μας, αλλά δεν ήταν καλοί άνθρωποι, ήθελαν να μας βγάλουν έξω, να μας πάνε αλλού». Όταν μπαίνεις καλογριά στο μοναστήρι, ντύνεσαι το σάβανο – δεν θέλεις να ξαναβγεις στον κόσμο, είναι το μνήμα σου ετούτο εδώ. Δεν ήταν καλοί άνθρωποι, βεβήλωσαν το μνήμα, τη Μονή της μετανοίας της. Την φωτογραφίζω χωρίς να το ξέρει, κλέφτρα κίσσα μιας αλήθειας τόσο σεμνής που αρνείται να βγει προς τα έξω. Ενενήντα μέρες στο Γιαμπρούντ, πόλη-προπύργιο των σαλαφιστών, έξω από το μνήμα της – πως να το ξεχάσει;

Η ογδοντάχρονη μοναχή είναι η μόνη που χαρακτηρίζει τους σαλαφιστές, που λέει πως «δεν ήταν καλοί άνθρωποι» – όλες οι άλλες αδελφές που μου μιλούν, δεν τους χαρακτηρίζουν. Θυμάμαι τις επιθέσεις που δέχθηκε από κάτι ανεγκέφαλους «χριστιανούς» η ηγουμένη Πελαγία, που, όταν πια απελευθερώθηκαν, είχε πει πως, στις 90 μέρες της απαγωγής τους, τους φέρθηκαν καλά, γιατί δεν τις υποχρέωσαν να διακόψουν τη νηστεία τους ή να βγάλουν από πάνω τους τα θρησκευτικά τους σύμβολα. Ο κόσμος του μίσους δεν είχε καταφέρει να τις αλλοιώσει την κακήν αλλοίωση. Εδώ είναι τόπος μαρτυρίου, αιώνες τώρα. Και, ναι, μετρώ και που, έξω λέει πως θα έπρεπε να φοράω φούστα, αλλά δεν έχω φούστες, και δε θα μου το αναφέρει καμμιά, δε θα μου δώσουν δανεική φούστα, δε θα μου ζητήσουν να αλλάξω τίποτε.

«Δεν φοβηθήκαμε ποτέ, όχι. Προσευχόμασταν»

Δε με αφήνει καμμιά να της φιλήσω το χέρι. Η αδελφή Αγνή μόνο να την αγκαλιάσω με αφήνει. «Welcome sister», μου λέει, καθώς αγκαλιαζόμαστε. Τα μόνα αγγλικά που θα εκστομίσει. Η υπόλοιπη κουβέντα γίνεται με μετάφραση, αράβικα – αγγλικά. Όμως τα μάτια της, εκείνη η ανάγκη να μου πει τι πέρασαν, αλλά με τον τρόπο της Αγάπης, μιλάνε πιο πολύ από τα λόγια.

Την εκκλησία μας την ανοίγει η αδελφή Ιγνατία. Θυμάμαι τη μορφή της από κείνο το πονηρό δημοσίευμα των New York Times, τότε, που είχε τίτλο «Οι σύριοι αφήνουν ελεύθερες 13 καλόγριες», και τις αδελφές με μιαν φωτό του Άσαντ από πίσω – σύριοι κι οι σαλαφιστές τρομοκράτες, ναι, αλλά όλο το στήσιμο ήταν πονηρό, δεν το ξεχνάς: όποιος έμενε στον τίτλο θα καταλάβαινε ότι ο Ασαντ ήταν ο απαγωγέας. Και, πόσες φορές πάμε πιο κάτω από τον τίτλο;

Η αδελφή Ιγνατία έχει σπουδάσει αγγλική φιλολογία. Με ξεναγεί στα προσκυνήματα. «Δεν φοβηθήκαμε ποτέ, όχι. Προσευχόμασταν», μου λέει για τις μέρες της απαγωγής, Ομως, να, οι σαλαφιστές κάψαν τις εικόνες, γκρέμισαν τα πάντα, δεν άφησαν τίποτε όρθιο. Βγάζουν τα μάτια των αγίων και καταστρέφουν τα πρόσωπά τους, όπως κι οι οθωμανοί κάποτε σε μας. Όταν γύρισαν οι μοναχές, έψαχναν κάτω από τα ερείπια να βρουν εικόνες, ό,τι απόμεινε. Τώρα, τις έχουν καθαρίσει όσο γινόταν, αποκαθιστούν κάποια από τα μωσαϊκά. Καθάρισαν τον ναό από τα αποκαϊδια και τη μαυρίλα, πέρασαν μπογιά τις αρχαίες πέτρες, φρόντισαν την βερυκοκιά της αγίας, ξανακαθάρισαν το αγίασμα απ’ το οποίο μας κερνούν νερό δροσερό. Ξαναχτίζουν τα ιερά τους, όπως γίνεται χιλιάδες χρονια τώρα, όποτε φανατικοί περνούν από τα αρχαία χώματα.

Μέσα στην εκκλησία, οι σαλαφιστές πυροβολούσαν προς τον τρούλο, γιατί δεν έφταναν εύκολα, προσπαθούσαν να πετύχουν τα πρόσωπα, τα μάτια όλων των αγίων και του Χριστού, λέει η αδελφή Αγνή. «Πυροβόλησαν την εικόνα αυτή νομίζοντας ότι είναι ο Χριστός, αλλά είναι ο Κόσμος». Πυροβόλησαν νομίζοντας ότι πυροβολούν το Χριστό, αλλά πυροβολούσαν τον Κόσμο … εδώ, τώρα. Κι ένα άγαλμα της Παναγιάς που στόλιζε την άκρη του βουνού, οι Νούσρα το κατέστρεψαν ολοσχερώς. Στις 13 Ιουνίου του 2015 ένα καινούριο άγαλμα της Παναγίας τοποθετήθηκε στο ίδιο σημείο – τώρα τη λένε, όμως, «Η Κυρία της Ειρήνης».

Αν έγινε κατορθωτή η απελευθέρωση το 2013, ήταν γιατί το Ιράν κράτησε τα μπόσικα. Σε αυτό και τη Χεσμπολά οφείλονται οι απελευθερώσεις. Ο θρυλικός Κασέμ Σολεϊμανί, ο «Τσε Γκεβάρα της Μέσης Ανατολής», όπως τον λέει ο παλαιστίνιος σοσιαλιστής φίλος μου, και εξηγεί: ο Σολεϊμανί είναι πιστός σιίτης, Ιρανός, ήρωας του πολέμου Ιραν-Ιρακ, που πρωτοστατεί, όμως, στον αγώνα για όλη την περιοχή. Είναι ο μεγαλύτερος στρατιωτικός εγκέφαλος σήμερα παγκοσμίως- το αναγνωρίζει μέχρι κι η Αυτοκρατορία – και είναι η αιχμή του δόρατος της Αντίστασης. Απλός, ηθικός μέχρι ενόχλησης, ταπεινός, μικρός το δέμας, είναι ο ήρωας όλης της περιοχής. Και, με τη βοήθεια Θεού, Αλλάχ και ανθρώπων, παρά τις απόπειρες δολοφονίας, θα συνεχίσει να είναι, ώσπου να περάσει οριστικά στο χώρο του θρύλου.

Ο άπιαστος «κομαντάντε σκιά», μπαίνει στο παιγνίδι της Συρίας, φέρνοντας μαζί του ένα δάνειο δεκαπέντε δισεκατομμυρίων δολαρίων, στρατιωτική εκπαίδευση, όπλα και τις ειδικές δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης, τη Δύναμη Κουντζ [Δύναμη Ιερουσαλήμ]. Ο εχθρός μιλάει για 10.000 άνδρες των ειδικών δυνάμεων στις οποίες ηγείται, στην πρώτη γραμμή – σίγουρα μεγενθυμένο το νούμερο, αλλά λίγες χιλιάδες είναι πολύ πιθανό να βρίσκονταν εδώ, όταν η Δαμασκός κινδύνευσε, όταν η Μααλούλα έπεσε. Οι νεκροί των Φρουρών της Επανάστασης υπολογίζονται σε πάνω από 300 – μόνο που κανείς δεν ξέρει σίγουρα και, επισήμως ποτέ δεν πάτησαν το πόδι τους στη Συρία. Στο πλευρό του κομαντάντε και η Χεσμπολά – παρούσα από το 2012. Η φωτογραφία του Νασράλα βρίσκεται συχνά δίπλα σε εκείνη του Άσαντ, όπου περνώ.

Για το Ιράν το πράγμα είναι απλό: η Συρία πρέπει να μείνει στα χέρια του Άσαντ. Αν πέσει η Συρία, θα πέσει και η Τεχεράνη, λέει μια γνωστή ανάλυση. Αν πέσει η Συρία, επίσης, δε θα υπάρχει ανοικτός δρόμος προς τον Λίβανο, προς τη Χεσμπολά. Ολα θα δουλεύουν υπέρ του Ισραήλ και των Αμερικάνων. Οι ίδιοι λόγοι οδηγούν εκατοντάδες άνδρες της Χεσμπολά να χάσουν τη ζωή τους, αγωνιζόμενοι για τη Συρία. Η Αντίσταση περνάει από τα όρη του Αντιλιβάνου, από τη σωτηρία της κοσμικής κυβέρνησης των αλεβιτών Άσαντ, την οποία αναλαμβάνουν σιίτες και, συντόμως, και ορθόδοξοι.

Να ‘ρθει ο Μόσκοβος να φέρει το σεφέρι…

Από το Σεπτέμβρη του 2015 στον αγώνα κατά της Αλ- Νάσρα μπαίνει και η Ρωσία, με την επίσημη έγκριση του ρωσικού κοινοβουλίου. Λένε πως, για να οργανωθεί αυτή η συμμαχία, ο Πούτιν διεμήνυσε ότι θα συνομιλούσε μόνο με τον Άσαντ και το Σολεϊμανί. Αεροεπιδρομές και στρατός προσφέρθηκαν στην κυβέρνηση Άσαντ. Οι σαλαφιστές απευθύνονται στους μουσουλμάνους των πρώην σοβιετικών κρατών και τους καλούν να χτυπήσουν στόχους στις χώρες τους. Απευθύνονται στους σαλαφιστές και φανατικούς της Συρίας και τους ζητούν να καταστρέψουν χωριά Αλεβιτών – της πίστης των Άσαντ. Επικηρύσσουν τους ρώσους φαντάρους με μεγάλα ποσά – να πιάσουν τόπο τα δολάρια του Κατάρ και του βουνού. Σφάζουν δεκάδες άμαχους σιίτες στη Χάτλα, σφαζουν γυναικόπαιδα μπροστά σε κάμερες, ουρλιάζοντας πάνω στα πτώματα «να τα κουφάρια των σιιτών, νάτα!», καίνε σπίτια και τζαμιά των σιιτών… και αφήνουν πίσω τους θάνατο, ακόμη κι αν ηττηθούν.

Όταν οι αδελφές ήταν να γυρίσουν στο μοναστήρι, λέει η αδελφή Άννα Μαρία, πρώτα έπρεπε να περάσουν οι ναρκαλιευτές. Οι της Νούσρα έχουν τη «συνήθεια» να ναρκοθετούν όλες τις περιοχές που υποχρεούνται να εγκαταλείψουν. Τα ίδια και στο κοντινό προσκύνημα των αγίων Σεργίου και Βάκχου, το Μαρ Σαρκίς, αρχαιότερο της μονής της Αγίας, αρχαίο ναό του Διός, που έγινε χριστιανικός ναός τον 5ο αιώνα μΧ και που οι σαλαφιστές τον καταλήστευσαν. Εικοσιέξι εικόνες αρχαιολογικής αξίας πάρθηκαν από κει – οι δύο είναι οι αρχαιότερες σωζόμενες εικόνες στον κόσμο. «Θα τις βρούμε» λέει η Ρίτα, φύλακας του προσκυνήματος και ψάλτρια της αραμαϊκής. Ψέλνει το «Κύριε εκέκραξα προς Σε…» για να το στείλει βίντεο- δώρο στους ρωμιούς εδώ, τους φίλους μου που της λέω ότι με ρωτάνε. Που νοιάζονται. Κερνάει ντόπιο κρασί και πίνουμε όλοι παρέα, χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Μου λένε πως, ένα απο τα αγαπημένα αστεία του πολέμου είναι πως, «στη Συρία διορίσαμε το Θεό Υπουργό Αμύνης». Τον ένα, ίδιο Θεό για όλους. Ο δικός μας υπουργός Αμύνης, τους λέω, προ ολίγων ημερών αποφάσισε να μας στείλει να ματώσουμε για τους αμερικάνους. Αλλάζουμε; Γελάνε – δε μας τον δίνουν το δικό τους, όχι, και δεν τους αδικώ.

 

 

Τριγύρω, σπηλιές και κουφώματα μες στις πέτρες, που μόνασαν άγιοι και μάρτυρες, ιερά για χριστιανούς και μουσουλμάνους. Όλοι πάνε στην Αγία Θέκλα, στους άγιους Σέργιο και Βάκχο. Μια παράξενη ενότητα, που δεν είναι συγκρητισμός, είναι σεβασμός και γνώση του κοινού παρελθόντος. Δε θα ξεχάσω, στη Δαμασκό, εκεί που φυλάσσεται η κεφαλή του Ιωάννη του Βαπτιστή, στο κέντρο του πανέμορφου τζαμιού Ουμαγιάντ, την κυρία που ζήτησε να τη φωτογραφίσουμε «δίπλα στο σκήνωμα του Ιμάμη Ιωάννη», του ιμάμη του Βαπτιστή. Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο αγαπημένος μου αλ Μανσούρ, ήταν ο σύμβουλος του χαλίφη Ουαλίντ, που έχτισε ετούτο το θαυμάσιο, στο οποίο από τότε και πάντα προσεύχονται μαζί χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Η Συρία των Άσαντ ακολουθεί ακόμη αυτή την παράδοση, ενώνοντας, με την αλεβίτικη ματιά τους, το λαό. Η πίστη διχάζει κι η πίστη ενώνει, απαραίτητη για την επιβίωσή τους τώρα. Ο Σολεϊμανί με τον Πούτιν το «και χείρα κίνει», αλλά χωρίς την Αθηνά δεν κρατιέσαι όρθιος…