της Anna Lekas Miller για το The Intercept
Η συμβολική κόκκινη, λευκή και πράσινη κουρδική σημαία, με έναν μεγάλο ήλιο στη μέση, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού του 1919, αλλά μέχρι στιγμής δεν είχε την ευκαιρία να ανήκει σε ένα πραγματικό έθνος. Ενώ οι Ιρακινοί Κούρδοι έχουν σήμερα μια ημιαυτόνομη περιοχή στο βόρειο Ιράκ- που κυβερνάται τυπικά από την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ στη Βαγδάτη αλλά ελέγχεται από τις κουρδικές δυνάμεις ασφαλείας και πολιτικά κόμματα- πολλοί επιθυμούν ένα ανεξάρτητο κράτος μετά από δεκαετίες καταπίεσης, πόνου και πολιτικής περιθωριοποίησης. Στον απόηχο της νίκης των Κούρδων Πεσμεργκά ενάντια στους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους σε βασικές μάχες στο βόρειο Ιράκ, συμπεριλαμβανομένης της Μοσούλης νωρίτερα αυτόν τον χρόνο, πολλοί Κούρδοι πιστεύουν ότι ήρθε επιτέλους η ευκαιρία για να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους-για την οποία ψηφίζουν σε ένα επίμαχο δημοψήφισμα τη Δευτέρα.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιοχές υπάρχουν ενδείξεις ότι το επερχόμενο δημοψήφισμα θα μπορούσε να προκαλέσει ένα βίαιο μέλλον. Την περασμένη Δευτέρα, μια ομάδα ένοπλων Κούρδων κυκλοφόρησαν μέσα στη διεκδικούμενη πόλη Κιρκούκ με μοτοσυκλέτες μετά από μια συγκέντρωση, ανοίγοντας πυρ εναντίον του αρχηγείου του Μετώπου των Ιρακινών Τουρκομάνων- μια βασική έδρα των αντίθετων με το δημοψήφισμα μέσα στην πόλη. Ένοπλοι φρουροί πυροβόλησαν και αυτοί με τη σειρά τους, σκότωσαν έναν από τους δράστες και τραυμάτισαν δύο άλλους.
«Αυτήν τη στιγμή, οι Άραβες και οι Τούρκοι ανησυχούν για την ζωή τους», δήλωσε ο Αλί Μάχντι, εκπρόσωπος του Μετώπου των Ιρακινών Τουρκομάνων. Ο κ. Μάχντι, σε συνέντευξή του στον φωτογράφο Σεμπάστιαν Μέιερ, σε αποστολή για το The Intercept, δήλωσε ότι φοβάται πως το δημοψήφισμα θα διαταράξει την ευαίσθητη σχέση που υπάρχει μεταξύ των περιοχών του Ιράκ που ελέγχονται από τους Κούρδους και της κεντρικής κυβέρνησης στη Βαγδάτη σχετικά με την οικονομία και την ασφάλειά τους. Το Κιρκούκ είναι μια ιδιαίτερα επίμαχη περιοχή. Δεν είναι τυπικά μέσα στα όρια της κουρδικής ελεγχόμενης περιοχής, αλλά οι Πεσμεργκά το διεκδικούν από τότε που κέρδισαν το Ισλαμικό Κράτος για τα κοιτάσματα πετρελαίου εκεί, πριν από τρία χρόνια. Πολλοί Κούρδοι ελπίζουν να εντάξουν την πλούσια σε πόρους πόλη σε ένα μελλοντικό Κουρδιστάν.
Ωστόσο, οι Τουρκομάνοι του Κιρκούκ- και η συντριπτική πλειοψηφία του αραβικού πληθυσμού των Σουνιτών και των Σιιτών- φοβούνται ότι ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν θα μπορούσε να διασπάσει ακόμα περισσότερο το Ιράκ, ειδικά εάν περιλαμβάνει μικτές περιοχές όπως το Κιρκούκ. Ενώ το δημοψήφισμα υποστηρίζεται έντονα από επαρχίες με κουρδική πλειοψηφία, όπως η Ερμπίλ, το Νταχούκ και η Σουλεϊμανίγια, οι μικτές περιοχές ενδέχεται σύντομα να βρεθούν αντιμέτωπες με μια εσωτερική σύγκρουση, με τη θρησκευτική και εθνοτική ποικιλομορφία που κάποτε γιόρταζαν να γίνεται η αιτία της πτώσης τους.
Για παράδειγμα, μετά τους πυροβολισμούς της προηγούμενης Δευτέρας, ο κ. Μάχντι αλλάζει τώρα τη φυσική του θέση κάθε δύο ώρες, φοβούμενος τα αντίποινα των Κούρδων και την κλιμάκωση της βίας πριν από την ψηφοφορία.
«Αν αρχίσουν να μας πυροβολούν, θα αρχίσουμε να τους πυροβολούμε και εμείς», συνεχίζει, δείχνοντας πόσο εύκολα θα μπορούσαν να προκληθούν βίαια σκηνικά και από τις δύο πλευρές. «Φυσικά δεν θέλουμε να συμβεί κάτι τέτοιο. Είναι όμως έργο της κεντρικής κυβέρνησης να το αποτρέψει».
«Θα χαιρόμουν πάρα πολύ αν το δημοψήφισμα γινόταν εδώ», δήλωσε στον Μέιερ ο Γκόραν Γκόουχαρ, βασικό μέλος της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδιστάν (PUK)-μια ομάδα σε σύνδεση με τους Περμεργκά- από το σπίτι του στο Τουζ, ένα μικτό χωριό- και έτσι φιλονικούμενο- πενήντα πέντε μίλια νότια του Κιρκούκ. Το χωριό του Γκόουχαρ βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του πολέμου εναντίον του ISIS και ο Γκόουχαρ μαζί με πολλούς άλλους που πολέμησαν ελπίζουν ότι η κουρδική θυσία δεν ήταν μάταιη.
Αν και η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ έχει δείξει επανειλημμένα ότι είναι κατά του δημοψηφίσματος, υποσχόμενη να μην αναγνωρίσει τα αποτελέσματα και ακόμη και απειλώντας με στρατιωτική παρέμβαση εάν προχωρήσει, αυτό δεν έχει αποτρέψει καθόλου την κουρδική πολιτική ηγεσία. Η Βαγδάτη δεν είναι η μόνη που αποθαρρύνει τους Κούρδους για τη διεξαγωγή των εκλογών. Η Τουρκία- η οποία διατηρεί καλές σχέσεις με την ιρακινή κουρδική κυβέρνηση με επικεφαλής τον πρόεδρο Μασούντ Μπαρζανί – αρνείται να αναγνωρίσει το δημοψήφισμα και προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πολιτική σταθερότητα σε μια περιοχή που φέρει ήδη το βάρος της παρουσίας του Ισλαμικού Κράτους και των επακόλουθων της, του πολέμου της Συρίας και των μυριάδων άλλων εντάσεων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες υποστηρίζουν συχνά τις κουρδικές δυνάμεις ως βασικούς συμμάχους στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους, φοβούνται ότι η ψήφος για την ανεξαρτησία θα μπορούσε να προκαλέσει τις δυνάμεις των Πεσμεργκά να κινηθούν ενάντια στον ιρακινό στρατό, βάζοντας τέλος σε μια συμμαχία που πρώτη νίκησε το Ισλαμικό Κράτος στο Κιρκούκ και στη Μοσούλη.
Ενώ οι Κούρδοι διαδηλώνουν σε ολόκληρη τη χώρα για την ανεξαρτησία, πολλοί αναγνωρίζουν ότι είναι πιθανό- ή και αναπόφευκτο- να ξεσπάσει βία, ειδικά σε περιοχές όπως το Κιρκούκ και πολλά από τα μικρότερα χωριά με κουρδικό πληθυσμό. Η βία έχει ήδη ξεσπάσει στο Tουζ, όταν ένας στρατιώτης από την πολιτοφυλακή των Σιιτών Χασντ αλ Σαμπί έριξε έναν πύραυλο σε μια κουρδική γειτονιά, τραυματίζοντας μια γυναίκα και το παιδί της στο σπίτι τους.
Ο Γκόουχαρ φοβάται ότι αυτή είναι η αρχή της βίας μεταξύ της Σιιτικής πολιτοφυλακής και των κουρδικών δυνάμεων στο χωριό του. «Ο μόνος τρόπος για να σταματήσουμε τις μάχες είναι να μην κάνουμε αυτό το δημοψήφισμα», συνεχίζει. «Αλλά θέλουν βία- αυτό θα συμβεί σίγουρα».
Το TPP είναι αποκλειστικός συνεργάτης του The Intercept στην Ελλάδα
Μετάφραση: Νικολέττα Αλεξανδρή