Συνέντευξη με τον Χρήστο Μπουκάλα για την αντιτρομοκρατία

Συνέντευξη του Χρήστου Μπουκάλα στους Θάνο Καμήλαλη και Κωνσταντίνο Πουλή στη ραδιοφωνική εκπομπή του TPP Η Φάρμα των Ζώων

Κ.Π. Καλωσορίζουμε τον Χρήστο Μπουκάλα, που είναι μαζί μας για το δεύτερο μισό της εκπομπής. Καλησπέρα Χρήστο.

Χ.ΜΠ. Καλησπέρα, ευχαριστώ πάρα πολύ για την ευκαιρία  που μου δίνετε να συμμετάσχω σε μια συζήτηση στο ThePressProject, το οποίο παρακολουθώ και θαυμάζω εδώ και χρόνια.

Κ.Π. Λοιπόν, ακούστε να δείτε με τι ασχολείται αυτός ο καλός άνθρωπος, που μου φαίνεται πάρα πολύ ενδιαφέρον. Είχαμε κάνει μία συζήτηση η οποία με είχε σημαδέψει. Ξέρω τα ενδιαφέροντά του. Ξέρω ότι ασχολείται με την αντιτρομοκρατία. Συζητάμε λοιπόν και τον ρωτάω: τι κάνεις, τι λες στον άνθρωπο ο οποίος φοβάται ότι κάποιος θα ανατιναχτεί δίπλα του ή θα οδηγήσει ένα αυτοκίνητο πάνω του; Και μου απαντά ο Χρήστος ότι εμένα δεν με ενδιαφέρει η τρομοκρατία, με ενδιαφέρει η αντιτρομοκρατία. Εγώ δεν καταλάβαινα την απάντηση, λοιπόν επανέρχομαι και επιμένω. Ρωτώ τι θα κάνεις με αυτό, μου λέει “τι τι θα κάνεις;”, αρχίζω να νιώθω ότι υπάρχει ασυνεννοησία και σιγά σιγά συνειδητοποιώ ότι το ζήτημα δεν οφείλεται σε ασυνεννοησία, είναι εντελώς ουσιαστικό. Μου λέει: πρόσεξε, νόμος που λέει ότι δεν πρέπει να σκοτώνεις, διαθέτουμε ήδη. Νόμους που λένε ότι δεν πρέπει να βάζεις βόμβες και να ανατινάζεις ανθρώπους, διαθέτουμε ήδη. Το πολιτικό πρόβλημα είναι η αντιτρομοκρατία υπό την έννοια ότι ενδιαφέρει το πώς αυτές οι πράξεις δεν τιμωρούνται ως τέτοιες, αλλά δημιουργείται ένα πλέγμα απαγορεύσεων που περιλαμβάνει αυτές και άλλες πράξεις, και τιμωρεί αυτές, την προεργασία τους, ενδεχομένως τον λόγο που οδηγεί σε αυτές, ενδεχομένως τη σκέψη που θεωρείται ότι οδηγεί σε αυτές, και αυτό δημιουργεί ένα πλέγμα απαγορεύσεων που τελικά κατατείνει υποτίθεται στο να μη συμβούν αυτές οι πράξεις. Χρήστο, θέλεις να το εξηγήσεις καλύτερα, αντί να το λέω εγώ;

Χ.ΜΠ. Νομίζω ότι πρέπει να το εξηγήσω καλύτερα, Κωνσταντίνε, όπως το περιέγραψες είναι δύσκολο. Η θέση μου ήταν η εξής. Δεν ασκώ καμία μορφή πολιτικής βίας, με καμία έννοια. Άρα δεν είμαι τρομοκράτης. Αφού δεν ασκώ τρομοκρατία, η μόνη περίπτωση να με ενδιαφέρει το ζήτημα στην καθημερινή μου ζωή είναι αν είμαι πάρα πολύ άτυχος και με πάρουν σβάρνα κάποιοι τρομοκράτες. Κατά τα άλλα όμως, με την πολιτική του κράτους, η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση αυτού που λέγεται τρομοκρατία, ζω κάθε μέρα. Άρα τη δουλειά που κάνω, δηλαδή την εξέταση της πολιτικής του κράτους σε αντίδραση στην τρομοκρατία, την κάνω για μένα, για μας, για τους πολίτες. Τι εξουσίες έχει αυτό το κράτος απέναντι σε μας; Μας θεωρεί de facto υπόπτους, για αδικήματα τα οποία δεν έχουμε διαπράξει; Και περαιτέρω: μπορεί αυτό το κράτος να συνεχίσει να ονομάζεται δημοκρατικό; Ώς πότε; Υπάρχουν όρια;

Κ.Π. Πες μας ένα παράδειγμα που κατά την άποψή σου αντιβαίνει στις δημοκρατικές αρχές του κράτους μας, στο όνομα της αντιτρομοκρατικής πολιτικής. Δηλαδή, ένα παράδειγμα με το οποίο θα απαντούσες σε αυτόν που σου λέει ότι αυτό είναι ζήτημα προστασίας της ανθρώπινης ζωής, γιατί προφανώς η υπεράσπιση αυτής της πλευράς είναι ότι έχω να ζυγίσω από τη μια τις ελευθερίες και από την άλλη την προστασία της ανθρώπινης ζωής και προτιμώ να υποχωρήσω σε ζητήματα ελευθερίας, να παρακολουθώ δηλαδή τις επικοινωνίες π.χ., διότι θεωρώ υπέρτερο αγαθό την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Τι απαντάς;

Χ.ΜΠ. Ας ξεκινήσουμε με την παρακολούθηση όλων των μορφών επικοινωνίας. Πλέον, το παράδειγμα με το οποίο δουλεύουν οι συγκεκριμένες υπηρεσίες του κράτους δεν είναι η παρακολούθηση επικοινωνιών υπόπτων, το παράδειγμα με το οποίο εργάζονται είναι η παρακολούθηση των πάντων, κυριολεκτικά, ούτως ώστε να ανακαλυφθούν οι ύποπτοι. Υπάρχει μια τεράστια μετατόπιση πλέον, της πολιτικής φιλοσοφίας που φέρνει αυτό το πράγμα στην επιφάνεια ως κυρίαρχο παράδειγμα. Το κράτος αντιμετωπίζει όλους τους πολίτες ως υπόπτους.

Κ.Π. Να συνεχίσω να κάνω τον δικηγόρο του διαβόλου.
 
Θ.Κ. Να τον κάνω εγώ σε αυτό το σημείο, Κωνσταντίνε. Εδώ υπάρχει το επιχείρημα ότι “είναι για το καλό σας”. “Δεν έχετε κάτι να κρύψετε, είναι για το καλό σας, θα παρακολουθούμε εκατό, οι ενενηνταεννιά θα είναι αθώοι και θα βρούμε τον έναν που θα σας σώσει.

Χ.ΜΠ. Αυτό το επιχείρημα δεν είναι θεωρητικό, έχει ειπωθεί ρητά, από τον υπουργό Δικαιοσύνης του Τζορτζ Μπους στις ΗΠΑ, τον John Ashcroft. “Όποιος δεν έχει κάτι να κρύψει, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από μας”. Το αντεπιχείρημά μου είναι “Εάν δεν μπορώ να κρύψω κάτι, εσύ δεν είσαι δημοκρατία, κύριε υπουργέ Δικαιοσύνης”. Εάν θέλουμε ασφάλεια γίνεται, η Κίνα είναι πάρα πολύ ασφαλής χώρα.

Κ.Π. Ωραία, λοιπόν σε αυτή την περίπτωση εσύ λες ότι θα πρέπει να έχω το δικαίωμα να κρύψω κάτι, αυτό το κάτι εσύ θεωρείς αδιάφορο ποιο θα είναι; Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάτι εναντίον μου για πολιτικούς λόγους, το οποίο να μην είναι ποινικώς επιλήψιμο; Ποιο είναι το ψαχνό αυτής της ιστορίας; Για ποιο λόγο εμείς επιμένουμε ότι θέλουμε να μπορούμε να κρύβουμε κάτι; Θα χρησιμοποιηθεί το γεγονός ότι εγώ είμαι κρυφά ομοφυλόφιλος, είμαι συνδικαλιστής που επιδιώκει μια ισχυρή πολιτική κίνηση, τι θα συμβεί;

Χ.ΜΠ. Και πού θέλετε να ξέρω; Μπορεί να είναι ο συνδυασμός των δύο που σκοτώνει! Να είσαι δηλαδή μάχιμος συνδικαλιστής, κρυφά ομοφυλόφιλος ή δίγαμος και να αποτελέσει αυτό στοιχείο εκβιασμού. Αυτά τα πράγματα γίνονται από τότε που υπάρχει κράτος, δεν είναι κάτι καινούργιο. Θα ήθελα να δούμε συγκεκριμένα τι είναι αυτή η αντιτρομοκρατική πολιτική.

Θ.Κ. Να πω το βασικό, που μας το λένε στο τσατ. Μπορεί να έχεις κλείσει εισιτήριο για Βαρκελώνη.

Κ.Π. Επίσης μας γράφουν ότι οι άνθρωποι παραδίδουν εθελοντικά τα προσωπικά τους στοιχεία σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Χ.ΜΠ. Συγκεκριμένος νόμος στη Βρετανία, ο οποίος ποινικοποιεί με μεγάλες ποινές, που μπορεί να φτάσουν και τα ισόβια, σε κάποιες περιπτώσεις οποιαδήποτε πράξη γίνεται ως  προετοιμασία ή συνέργεια ή ενθάρρυνση τρομοκρατικής πράξης. Τι σημαίνει αυτό; Οποιαδήποτε πράξη! Δηλαδή, τραβαώ φωτογραφία στο Big Ben. Ως Χρήστος Μπουκάλας, ερευνητής του πανεπιστημίου, είμαι μια χαρά. Τραβάω φωτογραφία στο Big Ben ως “τζιχαντιστής”, ενδέχεται να αποτελεί ποινικό αδίκημα. Με ποινή μέχρι και ισόβια. Καταλαβαίνετε τι σας λέω; Πάμε από την αρχή. Τι είναι η τρομοκρατία; Είναι έγκλημα, κάποιου τύπου, οποιουδήπότε τύπου, αόριστο, το οποίο γίνεται με πολιτικά κίνητρα, ή αποσκοπεί σε πολιτικούς στόχους. Το έγκλημα ήταν ποινικοποιημένο ούτως ή άλλως. Αυτό που έρχεται σαν έξτρα μέγεθος και του δίνει πρόσθετη αξία, είναι το πολιτικό κίνητρο. Οπότε έχουμε πλέον έναν ποινικό νόμο ο οποίος κατά πλήρη ανωμαλία, ποινικοποιεί το κίνητρο, κάτι που δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στο ποινικό δίκαιο, και δεύτερον, αυτό το κίνητρο που ποινικοποιεί είναι το πολιτικό φρόνημα του δράστη. Οπότε καταλήγω: αγόρασα χάρτη A-Z των Αθηνών ως αναρχικός, είμαι ύποπτος. Αγόρασα τον χάρτη ως νομοταγής πολίτης; Δεν υπάρχει πρόβλημα!

Θ.Κ. Έχουμε δει παραδείγματα με την υπόθεση της Ηριάννας, του Σακκά, τη νέα προσπάθεια που γίνεται για να καταδικαστεί, στοιχεία που για έναν κανονικό άνθρωπο δεν είναι σημαντικά.

Κ.Π. Μου αρέσει η διάκριση μεταξύ αναρχικού και κανονικού ανθρώπου, τη συμμερίζομαι. Κάτω οι κανονικοί άνθρωποι!

Θ.Κ. Για να συνεχίσουμε με τον Κωνσταντίνο τον ρόλο του συνήγορου του διαβόλου. Εντάξει, να μην υπάρχει  αυτό το πλαίσιο. Τα αντιτρομοκρατικά μέτρα, μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να υπάρξει; Γίνεται ένα χτύπημα. Λες ότι είναι απλά ένα έγκλημα; Ή να κηρύξεις τη χώρα σε έκτακτη ανάγκη, που μπορεί πολλοί να πουν ότι μεγεθύνει τον φόβο που θέλει να προκαλέσει η τρομοκρατία. Όμως αν δεν κάνεις τίποτα, αυτά θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, θα πει κανείς.

Χ.ΜΠ. Ωραία η γέφυρα για να το συνδέσουμε με την επίσκεψη του γάλλου προέδρου. Στη Γαλλία η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης προβλέπεται από το Σύνταγμα. Και πώς θα επιβληθεί και τι θα σημαίνει. Όντως, μέχρι στιγμής, βρίσκεται σαφώς μέσα στα πλαίσια της συνταγματικής νομιμότητας, δεν έχουμε συνταγματική εκτροπή. Το πρόβλημα όμως που τίθεται είναι ότι επιβάλλεις κατάσταση εκτάκτου ανάγκης: Πώς και πότε την παίρνεις πίσω;

Κ.Π. Εδώ είχαμε παράταση μέχρι την 1η Νοεμβρίου.

Χ.ΜΠ. Ναι, κατόπιν εξαγγελιας ότι θέλει να την άρει. Το δεύτερο επίσης είναι ότι έχει συγκεκριμένα χτυπήματα τα οποία σε ωθούν να λάβεις αυτά τα έκτακτα μέτρα. Σωστά. Ενάντια σε ποιον; Ενάντια, σκέφτεται ο κάθε πολίτης, και έτσι δικαιολογείται στο κοινοβούλιο, σε τρομοκράτες τζιχαντιστές. Τα ίδια μέτρα εφαρμόστηκαν ενάντια στον ξεσηκωμό των Γάλλων ενάντια στα εργασιακά μέτρα που πήγε να περάσει ο Ολάντ. Με τα μέτρα του κράτους εκτάκτου ανάγκης συνελάμβαναν και εισέβαλαν σε χώρους αναρχικών, κομμουνιστών, συνδικάτων κλπ.

Μιλάμε λοιπόν για προάσπιση της ανθρώπινης ζωής ή για θωράκιση των πολιτικών του κράτους; Δεν ξέρω. Δουλειά μου είναι να θέτω αυτά τα ερωτήματα, διότι συνειδητοποιώ ότι αυτό που κάνω είναι μια υπεράσπιση της αστικής δημοκρατίας, της φιλελεύθερης δημοκρατίας, απέναντι στον ίδιο της τον εαυτό, σε ένα κράτος το οποίο προσπαθεί να τη ρημάξει.

Θ.Κ. Υπάρχουν κάποια σχόλια στο τσατ σχετικά με το ότι μόνοι μας τα κάνουμε αυτά, μόνοι μας παραδίδουμε ελευθερίες, αλλά υπάρχει μια βασική διαφορά σε αυτό το σημείο. Αναφέρονται στο ίντερνετ. Εκεί τύπικα σε ρωτούν, π.χ. για χάρη της κατανάλωσης. Αλλά εκεί σε βγάζει σε μια ιδιωτική σελίδα που σε ρωτάει και βάζεις τα περιεχόμενα που θέλεις προκειμένου να πραγματοποιήσεις μια αγορά. Αυτό γίνεται με τη δική σου βούληση. Είναι και άλλες ενέργειες που δεν γίνονται με τη βούληση του πολίτη. Και αυτό δεν είναι μόνο το χακάρισμα προσωπικών δεδομένων.

Χ.ΜΠ. Εγώ διαφωνώ και για αυτό που λέτε, όταν κάνω λογαριασμό στο Amazon και βλέπει τι αγόρασα και τι έχω ψάξει ή κάνω κάρτα στον Βασιλόπουλο. Δεν έχω δώσει καμία συναίνεση γι’ αυτό: δεν μου δίνεται άλλη λύση. Η κρίσιμη διαφορά είναι βεβαίως ότι ο Βασιλόπουλος και η Amazon θα κοιτάξουν να μου πουλήσουν πράγματα τα οποία νομίζουν ότι μπορεί και να με ενδιέφεραν. Δεν θα με πάνε φυλακή. Υπάρχει μια διαφοροποίηση όταν όλος αυτός ο πλούτος πληροφοριών, που υπάρχει και είναι διάχυτος στην κοινωνία, συγκεντρώνεται από τις μυστικές υπηρεσίες του κράτους, από τις υπηρεσίες πληροφοριών.
Αν θέλεις, εδώ ίσως η περίπτωση της Ηριάννας να έχει κάποια συνάφεια, υπό την εξής έννοια. Τι έχουμε στην υπόθεση της Ηριάννας; Ουσιαστικά δεν είναι αμφιλεγόμενο αυτό που λέω. Έχουμε μία καταδίκη δίχως στοιχεία. Μισό DNA; Μα μισό DNA εχουμε κοινό με τις μπανάνες, όχι μόνο ο αφρικανός με τον σκανδιναυό, με τη μπανάνα. Οπότε έχουμε μια καταδίκη έωλη, και δεν ενδιαφέρονται καν να το υπερασπιστούν. Νομίζω ότι αυτό που έχει συμβεί είναι ότι πλέον το τεκμήριο για την καταδίκη, εφόσον είσαι τρομοκράτης, δηλαδή έχεις πολιτικά κίνητρα, δεν είναι πλέον το στοιχείο το οποίο αποδεικνύεται στο δικαστήριο, το οποίο η υπεράσπιση θα προσπαθήσει να καταρρίψει ή να αμφισβητήσει, είναι η πληροφορία. Είναι αυτό που ξέρει η μυστική υπηρεσία του κράτους. Είναι ένα στοιχείο το οποίο αυτούσιο θεωρείται τεκμήριο ενοχής. 

Στη δίκη της Ηριάννας η υπεράσπιση, μέσω εκθέσεως εμπειρογνομώνων, αμφισβήτησε την πειστικότητα, την ισχύ το στοιχείων. Το δικαστήριο επέλεξε να την αγνοήσει και να συμφωνήσει με την (επιστημονικά άκυρη) άποψη των διωκτικών αρχών. Σε κάθε περίπτωση, η γνώμη των υπηρεσιών πληροφοριών βαραίνει στη διαδικασία της δίκης τόσο ώστε καταργείται ουσιαστικά η ανάγκη προσκόμισης στοιχείων. Οι ΗΠΑ και η Βρετανία έχουν θεσμίσει ειδικές κλειστές δίκες, όπου λαμβάνονται αποφάσεις στη βάση μυστικών στοιχείων. Υπένθυμίζω επίσης το αυτονόητο: για να υπάρξει καταδίκη οφείλει να έχει εξαλειφθεί κάθε αμφιβολία – το “ίσως” δεν αρκεί, ο “μάλλον ένοχος” είναι νομικά αθώος. 

Κ.Π. Το σημείο αυτό είναι νομίζω πολύ κρίσιμο, γιατί αυτό που ενδιαφέρει δεν είναι τι γίνεται αν πιάσεις τον άλλον με τα κουμπούρια την ώρα που πυροβολεί, γιατί εκεί ξέρουμε τι γίνεται. Δεν κάνει να πυροβολούμε με κουμπούρια και πρέπει λοιπόν ο δράστης να πάει φυλακή για να μάθει να μην πυροβολεί. Το ζήτημα όμως είναι τι γίνεται όταν δεν έχει συλληφθεί κάποιος να πυροβολεί, αλλα υπάρχουν πληροφορίες που δείχνουν ότι αυτός έχει αφήσει ένα αποτύπωμα, που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, σε όπλα που μπορεί να συνδέονται ή να μη συνδέονται με χτυπήματα. Το ζήτημα είναι ότι αλλάζει το επίπεδο της βεβαιότητας που θα χρειαστεί προκειμένου να μπει ένας άνθρωπος στη φυλακή. Δηλαδή θεωρητικά ο νομικός μας πολιτισμός προστατεύει τον αθώο και τον προστατεύει με έναν τρόπο: χρειάζεται να αποδειχθεί ότι είναι ένοχος. Εδώ έχει γίνει ανάποδα αυτό.

Χ.ΜΠ. Έχετε θέσει δύο πολύ καίρια ζητήματα, που είναι στην καρδιά της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας και πολιτικής. Το πρώτο είναι ότι κάνεις μία νύξη για το ότι πράγματι οι αντιτρομοκρατικοί νόμοι δεν έχουν συγκροτηθεί για να πιάσουν τους κουμπουροφόρους, αυτούς που κάνουν τα χτυπήματα, σκοτώνουν, ανατινάζουν. Αυτοί κάθε φορά είναι ελάχιστοι και πολύ γρήγορα γίνονται γνωστοί σε αυτούς που πρέπει να τους πιάσουν. Το αντιτρομοκρατικό δίκαιο στοχεύει κυρίως στην περιφέρεια. Αυτούς που συσχετίζονται πολιτικά, προσωπικά, κοινωνικά με τον κουμπουροφόρο. Και κυρίως αυτούς που ενδέχεται να φτάσουν σε αυτό το στάδιο. Συσχετισμούς δηλαδή με πολιτικές ομάδες οι οποίες είναι ύποπτες για οπλοχρησία τώρα ή στο μέλλον.

Σας είπα ήδη ένα προληπτικό σενάριο, πώς εγκληματικοποιείται το κάθετι, εφόσον δύναται να συμετάσχει σε μια μέλλουσα τρομοκρατική πράξη. Ένα δεύτερο στοιχείο, μιας και είχαμε ένα συμβάν με απόπειρα ποινικοποίησης του λόγου στην Ελλάδα. Στη Βρετανία υπάρχει νόμος που τιμωρεί μέχρι και με δέκα χρόνια φυλάκιση την ενθάρρυνση σε τρομοκρατία. 

Θ.Κ. Το είδαμε και στην Ελλάδα αυτό, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Χ.ΜΠ. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο, κοιτάξτε τι εννοώ και θα καταλάβετε. Το έγκλημα στοιχειοθετείται ως εξής:  οποιαδήποτε δημόσια τοποθέτηση (μπορεί να είναι τέχνη, κινηματογράφος, θέατρο, μουσική, χορός, ή φυσικά γραπτός και προφορικός λόγος) η οποία ενδέχεται να εκληφθεί από ένα ή περισσότερα μέλη του κοινού της ως ενθάρρυνση ή προτροπή σε πράξεις τρομοκρατίας. Βλέπετε ότι αυτό που έχει γίνει είναι ότι το έγκλημα δεν έγκειται στην πράξη τη δική μου, στη δημοσίευσή μου, αλλά στο πώς θα το εκλάβουν κάποια μέλη από το κοινό. Αυτό που με κάνει εγκληματία είναι η αντίδραση του κοινού.

Κ.Π. Η οποία βεβαίως είναι ανοιχτή σε ερμηνεία από τον κάθε δικαστή.

Χ.ΜΠ. Το θέμα είναι ποιος ερμηνεύει την αντίδραση του κοινού. Δηλαδή μπορεί να λέω αυτά που σας λέω και να είναι όλα μια χαρά, αν πω τα ίδια ακριβώς πράγματα σε μία συνέλευση αναρχικής ή κομμουνιστικής κολλεκτίβας, να συνιστά τρομοκρατία. Καταλαβαίνετε;  Μιλάμε φυσικά για πλήρη απορρύθμιση του δικαίου και για μία κατάσταση στην οποία δεν ξέρω πραγματικά αν μπορούμε να μιλάμε για κράτος δικαίου.

Θ.Κ. Δυστυχώς μας πιέζει ο χρόνος, διότι η εκπομπή μεταδίδεται και από περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Χ.ΜΠ. Να πω μόνο κάτι τελευταίο: περιγράφουμε εδώ ένα κράτος, πολλά κράτη, σε διαδικασία ενταντικής αυταρχικοποίησης. Το μόνο που θέλω να πω είναι ότι αυτό δεν πρέπει να εκληφθεί ως δύναμη του κράτους. Ο αυταρχισμός υποδηλώνει πάντα αδυναμία. Ας το αφήσουμε εκεί. 

Θ.Κ. Ας το αφήσουμε εκεί. Κωνσταντίνος Πουλής και Θάνος Καμήλαλης, στη Φάρμα των Ζώων, στο ραδιόφωνο του ThePressProject.

Κ.Π. Καλό σας απόγευμα, Χρήστο Μπουκάλα σε ευχαριστούμε πάρα πολύ. 

Ο Χρήστος Μπουκάλας είναι ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Κάρντιφ. 
Μπορείτε εδώ να δείτε μια λίστα με τις δημοσιεύσεις του και εδώ το πρόσφατο σχετικό βιβλίο του.