2.5 Βιώσιμο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας

2.5.1 Συντάξεις

Σαν προαπαιτούμενο οι αρχές θα υιοθετήσουν μια ολοκληρωτική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, με στόχο την εξοικονόμηση της τάξης του [0.5%] του ΑΕΠ το [2016] και της τάξης του [1%] του ΑΕΠ έως το [2018], επιπρόσθετα με την αποκατάσταση των επιπτώσεων της εφαρμογής της απόφασης του Δικαστηρίου σχετικά με τα συνταξιοδοτικά μέτρα του 2012, [2%] του ΑΕΠ, {Νέες περικοπές για το 2017 και 2018. Το προηγούμενο Μνημόνιο δεν είχε αυτές τις αναφορές} με νομοθετικές διατάξεις, για:

i. Να καθιερώσουν μια στενότερη σύνδεση μεταξύ εισφορών και παροχών, μέσα από συγκεκριμένο σχεδιασμό και παραμετρικές αλλαγές (δείτε λεπτομέρειες στο TMU). Να καθιερώσουν εθνική σύνταξη 345 ευρώ με 15 χρόνια εισφοράς, που αυξάνεται στα 384 ευρώ με 20 χρόνια εισφοράς, με σκοπό να αντικαταστήσει την ελάχιστη σύνταξη που θα καταργηθεί.  Να υιοθετήσουν μια πιο προοδευτική οριακή κλίμακα προσαυξημένων ποσοστών, ξεκινώντας από 0,77% και φτάνοντας στο 2%, που θα βοηθήσει την ενίσχυση των κινήτρων για εργασία και εισφορά, να διατηρήσουν τα ποσοστά αναπλήρωσης μικρότερα από αυτά που απορρέουν από τον υπάρχοντα νόμο (που μεταρρυθμίστηκε το 2010), για τους νέους συνταξιούχους, οι νέοι ενιαίοι κανόνες θα εφαρμοστούν άμεσα, χωρίς προ-υπολογισμό των προηγούμενων κανόνων παροχών.

ii. Να επαναρυθμίσουν τις συνταξιοδοτικές παροχές. Για να επιτευχθεί δικαιοσύνη εντός των γενεών αλλά και μεταξύ των γενεών και για να αντιμετωπιστεί το κόστος της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, θα επαναρυθμιστούν όλες οι υπάρχουσες συντάξεις {Είναι λίγο ασαφές τι ακριβώς θα συμβεί με τις υπάρχουσες συντάξεις κυρίως επειδή η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν θα γίνουν περικοπές. Παρόλ αυτά η ενότητα αυτή και η επόμενη αφορά επαναυπολογισμό και πάγωμα των υπαρχουσών συντάξεων} στη βάση των νέων παραμέτρων των ενιαίων κανόνων συνταξιοδότησης και χρησιμοποιώντας τα 10 τελευταία χρόνια συντάξιμων αποδοχών.

iii. Να παγώσουν τις τρέχουσες συντάξεις που καταβάλλονται μέχρι η αξία τους να γίνει ίση με εκείνη που υπολογίζεται βάσει των νέων ενιαίων κανόνων. Στις περιπτώσεις που η διαθεσιμότητα στοιχείων αποτρέψει από τον επανϋπολογισμό των παροχών, οι προσωρινές συντάξεις θα υπολογίζονται με βάση την απόδοση. Ο προσωρινές συντάξεις πρέπει να μετατραπούν σε τελικές επαναρυθμισμένες συντάξεις έως το [τέλος Δεκεμβρίου 2017].

iv. Να εξαλείψουν το ΕΚΑΣ και να εναρμονίσουν τους κανόνες εισφορών.  Θα καταργήσουν σταδιακά το επίδομα αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) για όλους τους συνταξιούχους έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2019 [(0,5%του ΑΕΠ)] αρχίζοντας με το ανώτερο 20% των δικαιούχων τον Απρίλιο του 2016, θα διευρύνουν και θα εκσυγχρονίσουν την βάση συντάξεων και εισφορών για όλους τους αυτοαπασχολούμενους, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης από το θεωρητικό στο πραγματικό εισόδημα, ώστε να υπόκεινται στους ελάχιστους απαιτούμενους κανόνες εισφοράς- θα καταργήσουν σταδιακά εντός τριών ετών τις κρατικά επιχορηγούμενες εξαιρέσεις και θα εναρμονίσουν τους κανόνες εισφορών για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία, με την δομή εισφορών του κυρίως ασφαλιστικού ταμείου για εργαζόμενους (ΙΚΑ) – Θα καταργήσουν άμεσα όλες τις ενοχλητικές χρεώσεις για την χρηματοδότηση συντάξεων και θα τις αντικαταστήσουν από αυξανόμενες εισφορές ή περικοπή παροχών σε συμμόρφωση με το νέο ενιαίο κανόνα επί συγκεκριμένων ταμείων – θα εναρμονίσουν τους κανόνες για τις συνταξιοδοτικές παροχές που καταβάλλει ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) προς το υπόλοιπο συνταξιοδοτικό σύστημα κατ’ αναλογία «pro rata» – θα ενοποιήσουν τους κανόνες παροχών και εισφορών αναπηρίας έως το τέλος του Δεκεμβρίου του 2016 – θα αυστηροποιήσουν την παροχή συντάξεων χηρείας με την ενσωμάτωση μιας προϋπόθεσης επιλεξιμότητας στο [57ο] έτος για τον/την χήρο/α ώστε να δικαιούται μια μόνιμη σύνταξη χηρείας και περιορισμό της προσωρινής σύνταξης χηρείας του/της χήρου/ας γι αυτές που είναι κάτω των [57] στα τρία χρόνια – θα καταργήσουν από την 1η Ιανουαρίου τα παιδικά επιδόματα τα οποία παρέχονται μέσα στο συνταξιοδοτικό σύστημα.

v. Να αντιμετωπίσουν τα ελλείμματα στα επικουρικά και μετοχικά ταμεία. Εφαρμογή του παράγοντα βιωσιμότητας όπως αυτός προβλέφθηκε στην μεταρρύθμιση του 2012 στις επικουρικές συντάξεις. [ή εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών μέτρων στο συνταξιοδοτικό σύστημα] {Παρά τις δηλώσεις των κορυφαίων υπουργών για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος (που εδώ έχει αλλάξει απλά όνομα) στο κείμενο βλέπουμε ως βασική θέση την επαναφορά της και ώς διαπραγματεύσιμο σημείο την εξεύρεση ισοδύναμου μέτρου} ώστε να επιτευχθεί η εξισορρόπηση στα επικουρικά ταμεία το 2016 και μεσοπρόθεσμα – ρύθμιση των εξόδων σε όλα τα μετοχικά ταμεία (π.χ. Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων) με τρόπο ώστε να αποφεύγεται αυτόματα οποιοδήποτε ετήσιο έλλειμμα.

vi. Να εξασφαλίσουν την συμβατότητα της μεταρρύθμισης με τις αρχές του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν νομικοί κίνδυνοι, οι αρχές θα συνοδεύσουν την συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση {Και εδώ γίνεται ειδική μνεία στις αποφάσεις του ΣτΕ περί συνταγματικότητας και προβλέπεται ειδική αντιμετώπισή τους. Στο προηγούμενο Μνημόνιο δεν υπήρχε αυτή η αναφορά} με λεπτομερείς επεξηγηματικές σημειώσεις και μια συγκεκριμένη οικονομική μελέτη που θα εξηγεί με λεπτομέρεια την συμβατότητα της μεταρρύθμισης με τις αρχές του Συνταγματικού Δικαστηρίου και θα ζητήσει εκ των προτέρων γνώμες από την Ελεγκτική Αρχή και την Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής.

Σχετικά με την διοίκηση του ασφαλιστικού τομέα, ως προαπαιτούμενο οι αρχές θα (α) νομοθετήσουν ώστε να εναρμονίσουν πλήρως τις διαδικασίες πληρωμών εισφορών και παροχών σε όλα τα ταμεία (β) ιδρύσουν μια μόνη οντότητα (ΕΦΚΑ) που θα λειτουργήσει από τον [Ιούλιο] του 2016 και (γ) νομοθετήσουν ότι μέχρι το τέλος του 2016 όλα τα ασφαλιστικά ταμεία [με την εξαίρεση των λειτουργιών ΧΧ του ταμείου YY {Π.χ. ΕΔΟΕΑΠ}) θα καταργηθούν και όλοι οι ασφαλισμένοι θα μεταφερθούν σε μια καινούρια οντότητα και κάθε υπάρχουσα διοίκηση και δομή διαχείρισης αυτών των ταμείων θα καταργηθεί μέχρι εκείνη την ημερομηνία.

Έως τον [Ιούνιο] του 2016 οι αρχές θα ορίσουν μια στρατηγική και ένα σχέδιο εργασίας ώστε να ενσωματώσουν το ιστορικό εγγραφών και υπηρεσιών όλων των ασφαλισμένων και να εξασφαλίσουν την ακεραιότητα των δεδομένων πριν να μεταφέρουν όλα τα δεδομένα των ασφαλισμένων στην πλατφόρμα λειτουργιών του νέου οργανισμού.