-της Zofia Malisz*
(μετάφραση: Βαρβάρα Κυριλλίδου)
Την περασμένη Πέμπτη, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας έθεσε εκτός νόμου την διακοπή κύησης σε περιπτώσεις που το έμβρυο φέρει σοβαρή ή ανίατη συγγενή νόσο που μπορεί να αποβεί μοιραία. Με την απόφασή του αυτή παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα καταδικάζοντας ολόκληρες γενιές γυναικών της Πολωνίας σε προσωπικές τραγωδίες και βασανιστήρια. Μαζικές διαδηλώσεις έχουν ξεσπάσει σε όλη τη χώρα, μεταξύ άλλων και σε μικρότερους δήμους και πιο συντηρητικές περιφέρειες, καθώς και στο εξωτερικό.
Η κοινή γνώμη στην Πολωνία, ήταν -και εξακολουθεί να είναι- κατά συντριπτική πλειοψηφία κατά των περιορισμών στις αμβλώσεις και συγκεκριμένα ζητά την ολική άρση τους. Το Κόμμα Razem [Μαζί] και ο συνασπισμός της Αριστεράς (Levica) βρίσκονται σε ετοιμότητα ώστε να αποτρέψουν την επιβολή κυρώσεων σε ιατρικό προσωπικό ή ιδιώτες που συνεχίζουν να βοηθούν στην πραγματοποίηση αμβλώσεων. Πρόκειται για ένα πρώτο διορθωτικό μέτρο, παράλληλα με την συνεχιζόμενη εκστρατεία του Razem, η οποία τώρα κρίνεται πιο επείγουσα από ποτέ, για καθολικό και άνευ όρων δικαίωμα στον τερματισμό της εγκυμοσύνης μέχρι την 12η εβδομάδα κύησης, για όλες τις γυναίκες στην Πολωνία, ανεξάρτητα από το υλικό καθεστώς στο οποίο βρίσκονται.
Οι επιπτώσεις της απόφασης του πολιτικοποιημένου Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι τεράστιες για τις Πολωνές· για την υγεία, τις ζωές τους, τις οικογένειές τους καθώς και τον βιοπορισμό τους. Όσες γυναίκες κυοφορούν έμβρυα τα οποία δεν δύναται να επιζήσουν ex-utero θα εξαναγκάζονται να τα γεννούν και να γίνονται μάρτυρες του θανάτου τους. Αν όχι να αφιερώνουν τις ζωές τους στις σοβαρές αναπηρίες των παιδιών τους. Επιπλέον, η απόφαση θα έχει επιπτώσεις στην πρόσβαση στις διαδικασίες του προγεννητικού ελέγχου αλλά και στην έρευνα, η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα περάσει στα χέρια ιδιωτικών κλινικών.
Οι νόμοι που προηγήθηκαν αυτής της απόφασης ήταν ήδη καταπιεστικοί
Το 2014, ομάδα μητέρων με παιδιά που φέρουν αναπηρίες -ζητώντας απεγνωσμένα κρατική στήριξη- κατέλαβαν το κοινοβούλιο σε μια κίνηση θαρραλέας εξέγερσης.
Η κυβέρνηση τώρα επιχειρεί να καταστείλει τις διαμαρτυρίες τους. Η απόφαση του Δικαστηρίου μαρτυρά ακόμη μια βάρβαρη επίθεση στις ζωές και τα σώματα των γυναικών. Πρόκειται για την πιο επιθετική μέχρι στιγμής εισβολή του Ρωμαιοκαθολικού κλήρου και των κοσμικών συμμάχων του, οι οποίοι βρίσκονται σήμερα στην εξουσία, στις ζωές των γυναικών.
Η απόφαση αποτελεί επίσης προσβολή στους δημοκρατικούς θεσμούς της Πολωνίας. Υπήρξε αρκετά προφανές στα μάτια της κοινής γνώμης ότι αυτή η de facto απαγόρευση των αμβλώσεων θεσπίστηκε μέσω νομοθετικού τεχνάσματος – μια κραυγαλέα πράξη αυταρχικής παρέμβασης, η οποία διαλύει τους θεσμούς του δικαστικού σώματος θέτοντας το στην υπηρεσία του συνασπισμού της Ενωμένης Δεξιάς (Zjednoczona Prawica).
Αυτή δεν υπήρξε η πρώτη τους απόπειρα
Ομάδες Ρωμαιοκαθολικών, προερχόμενων από φονταμενταλιστικά λόμπυ, με σαφή στήριξη από πλευράς της Εκκλησίας, πάλεψαν με νύχια και με δόντια για την απαγόρευση των αμβλώσεων οποιουδήποτε είδους. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές μέχρι σήμερα είχαν αποτύχει· αναχαιτίστηκαν χάρη στις μαζικές κινητοποιήσεις των γυναικών σε όλη την Πολωνία, ειδικά το 2016, κατά την διάρκεια της «Μαύρης Διαμαρτυρίας» (Czarny Protest), στην συνδιοργάνωση της οποίας συμμετείχε το Razem.
Για αυτό τον λόγο ο κυβερνών δεξιός συνασπισμός προχώρησε στην εκτέλεση του σχεδίου του, όχι μέσα από κοινοβουλευτικές διαδικασίες, αλλά, μέσω του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο βρίθει των πιο ακραίων πολιτικών συμμάχων του.
Η πράξη αυτή αχρήστευσε τον αποκαλούμενο «συμβιβασμό της άμβλωσης», έναν νόμο του 1993 σχετικά με τα αναπαραγωγικά δικαιώματα. Ήταν ένας από τους πιο περιοριστικούς νόμους κατά των αμβλώσεων στην Ευρώπη, ο οποίος είχε θεσπιστεί κι εκείνος με τη σειρά του στα πλαίσια πελατειακών ανταλλαγμάτων μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της νέας μετά-Solidarność [1] ελίτ που βρισκόταν στην εξουσία. Το αίτημα που συγκέντρωνε 1,4 εκατομμύρια υπογραφές και ζητούσε τότε να παραμείνουν νόμιμες οι αμβλώσεις δεν εξετάστηκε καν.
Σήμερα, πλήθη γυναικών και οι σύμμαχοί τους διαδηλώνουν στους δρόμους και στις εκκλησίες ξεκαθαρίζοντας ότι οι συντηρητικοί και θρησκευτικοί κύκλοι της χώρας με την απαγόρευση αυτή ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο κακομεταχείρισης των γυναικών.
Ας μην γελιόμαστε: στην Πολωνία ανθίζει ένα λαϊκό κίνημα. Ένα σωματείο οδηγών ταξί πήρε μέρος στην διαμαρτυρία, αγρότες παρέταξαν τα τρακτέρ τους υποστηρίζοντας τις γυναίκες ενώ μέχρι και οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων συμμετείχαν στις αναταραχές. Η κλίμακα των διαδηλώσεων –ειδικά το γεγονός ότι έχουν εξαπλωθεί και σε μικρότερες κοινότητες, όπου συχνά η οργάνωση διαμαρτυριών με την βοήθεια των σόσιαλ μίντια αποτελεί έργο επιμέρους γυναικών κόντρα στον εκφοβισμό από πλευράς τοπικών αρχών και κλήρου – δείχνει ότι έσπασε ο φραγμός.
Το Razem απορρίπτει τον απεχθή αυτό νόμο. Συμμετέχουμε ενεργά στις διαμαρτυρίες στο πλάι των Ogólnopolski Strajk Kobiet (Πανπολωνική Απεργία των Γυναικών) και άλλων φεμινιστικών και συμμαχικών οργανώσεων. Από την ανακοίνωση της απόφασης, έγιναν αλλά και σχεδιάζονται καθημερινά πορείες, απεργίες και μπλόκα. Ασκούμε το δικαίωμά μας να διαδηλώνουμε σε συμμόρφωση προς τις επίσημες οδηγίες σχετικά με την πανδημία.
Μαζί με τον συνασπισμό της Αριστεράς ζητήσαμε στο Πολωνικό Κοινοβούλιο (Sejm), να συμπεριληφθεί στην ημερήσια κοινοβουλευτική διάταξη νομοσχέδιο σχετικά με την αποποινικοποίηση του ιατρικού προσωπικού και των ιδιωτών που συνεχίζουν να κάνουν αμβλώσεις. Βουλεύτριες της Αριστεράς κατέλαβαν το βήμα του ομιλητή φωνάζοντας και κουνώντας πλακάτ με τα αιτήματα των γυναικών προς την κατεύθυνση του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι [Jarosław Kaczyński] – ηγέτη της Ενωμένης Δεξιάς [Zjednoczona Prawica], ο οποίος θεωρείται ευρέως ως ο de facto υπεύθυνος για την λήψη αποφάσεων στην Πολωνική πολιτική.
Κατόπιν, ο Κατσίνσκι , σε μια σπάνια τηλεοπτική του εμφάνιση, κάλεσε τους υποστηρικτές του να αντεπιτεθούν. Αποποιήθηκε την ευθύνη που φέρει η δική του πολιτική πλευρά για την απόφαση του Δικαστηρίου ισχυριζόμενος ότι η ηθική πεμπτουσία της Πολωνίας είναι Καθολική. Έκανε έκκληση για υπεράσπιση των εκκλησιών και ζήτησε την καταπολέμηση ενός «μηδενισμού ο οποίος δείχνει καθαρά σημάδια προετοιμασίας ή ακόμη και προπόνησης», απηχώντας τις φαντασιώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για έναν βίαιο ριζοσπαστικό αντίπαλο.
Οργανωνόμαστε για να συνδράμουμε σε μια ειρηνική αλλά αποφασιστική απάντηση
Στοχεύουμε σε εκείνους που είναι άμεσα υπεύθυνοι για την επίθεση στα θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών –στους φονταμενταλιστές λομπίστες και στους πολιτικούς οι οποίοι υποστήριξαν την απαγόρευση σε οποιοδήποτε στάδιό της, πριν ή μετά τη θέσπισή της. Στο κοινοβούλιο, συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για το άνευ όρων δικαίωμα των γυναικών της Πολωνίας στον τερματισμό της εγκυμοσύνης τους, για οποιονδήποτε λόγο και δωρεάν, μέχρι τη 12η εβδομάδα κύησης. Το δικαίωμα μιας γυναίκας να αποφασίζει για το σώμα της και να προστατεύει την υγεία της και τη ζωή της είναι υψίστης σημασίας –και δεν θα υπάρξει καμία επιστροφή σε κανέναν συμβιβασμό.
Καλούμε φίλους, συμμάχους και συντρόφους σε όλο τον κόσμο να οργανωθούν.
Πρόσφατα, μάθαμε ότι ο δικηγόρος του προέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Σέκουλοου [Jay Sekulow], ρίχνει εκατομμύρια δολάρια στην καταπολέμηση των δικαιωμάτων των γυναικών και των ΛΟΑΤ σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Πολωνίας. Ο μόνος τρόπος για να σταματήσουμε το παγκόσμιο αντιδραστικό κύμα είναι μαζί, στους δρόμους και παντού, απαιτώντας ότι είναι δικό μας: το σώμα μας, τη ζωή μας, τη χώρα μας, τον κόσμο.
* Η Zofia Malisz είναι βουλεύτρια του Razem, πολιτικό κόμμα που εντάσσεται στην Πολωνική αριστερά.
Σ.τ.Μ:
- NSZZ Solidarność: Ανεξάρτητο Αυτοδιοικούμενο Συνδικάτο «Αλληλεγγύη». Ομοσπονδία εργατικών σωματίων η οποία ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1980 στην Πολωνία υπό την καθοδήγηση του Λεχ Βαλέσα.
*Πηγή: Progressive.International